سوره آل عمران

سوره البقرة	سوره آل عمران	سوره النساء
شماره کتابت : ٣ جزء : نزول ترتيب نزول : ٨٩ محل نزول : مدينه اطلاعات آماری تعداد آیات : ٢٠٠ تعداد کلمات : ٣٩٨١ تعداد حروف :

در حال بارگیری... آتَاهُم آتَيْتُکُم آتِنَا آخِرَه آدَم آل آلاَف آمَن آمَنُوا آمَنّا آمِنا آمِنُوا آيَاتِه آيَة آيَتُک أَجْر أَجْرُهُم أَحَد أَخَذ أَخَذْتُم أَذًى أَرْبَابا أَسْلَم أَسْلَمُوا أَسْلَمْت أَسْلَمْتُم أَشْرَکُوا أَصَابَهُم أَصَابَکُم أَطِيعُوا أَعْقَابِکُم أَعْلَم أَعْمَالُهُم أَقْرَرْتُم أَقْرَرْنَا أَلْسِنَتَهُم أَمَدا أَمّا أَمْوَالُهُم أَنَا أَنْبَتَهَا أَنْت أَنْزَل أَنْصَار أَنْفُسَهُم أَنْفُسِهِم أَنْفُسِکُم أَهْل أَوّل أَوْفَى أَوْلاَدُهُم أَوْلِيَاء أَيّام أَيّاما أَيْمَانِهِم أُخْرِجُوا أُضِيع أُعِدّت أُعِيذُهَا أُمّة أُنَبّئُکُم أُنْثَى أُنْزِل أُوتُوا أُوتِيتُم أُوذُوا أُولُوا إِبْرَاهِيم إِسْرَائِيل إِصْرِي إِلَيْهِم إِلَيْکُم إِلٰه إِنّنَا إِنّي إِيمَانِهِم إِيمَانِکُم اتّبَعَن اتّبَعُوک اتّقَوْا اتّقَى اتّقُوا اجْعَل اذْکُر اسْتَطَاع اصْبِرُوا اصْطَفَاک اصْطَفَى افْتَرَى اقْنُتِي التّوْرَاة الثّوَاب الدّعَاء الدّنْيَا الذّکَر الرّاکِعِين الرّجِيم الرّسُول السّمَاوَات السّمِيع الشّاهِدِين الشّاکِرِين الشّيْطَان الصّابِرِين الصّالِحِين الصّدُور الطّعَام الظّالِمُون الظّالِمِين اللّه اللّهُم اللّيْل النّار النّاس النّبُوّة النّبِيّين النّهَار الْآخِرَة الْآيَات الْأَبْرَار الْأَرْض الْأَلْبَاب الْأَمْر الْأَنْبِيَاء الْأَنْهَار الْأُمُور الْأُمّيّين الْإِبْکَار الْإِسْلاَم الْإِنْجِيل الْبَلاَغ الْبَيّنَات الْبَيْت الْبِلاَد الْتَقَى الْجَمْعَان الْجَنّة الْحَق الْحَي الْحَيَاة الْحَکِيم الْحُکْم الْحِسَاب الْحِکْمَة الْخَيْر الْعَالَمِين الْعَذَاب الْعَزِيز الْعَظِيم الْعَلِيم الْعِلْم الْغَيْب الْغَيْظ الْفَاسِقُون الْفَضْل الْفُرْقَان الْقَوْم الْقَيّوم الْقِيَامَة الْمَصِير الْمَلاَئِکَة الْمَوْت الْمَيّت الْمُؤْمِنُون الْمُؤْمِنِين الْمُتّقِين الْمُحْسِنِين الْمُشْرِکِين الْمُلْک الْمُنْکَر الْمِحْرَاب الْمِهَاد الْمِيعَاد الْهُدَى الْوَهّاب الْکَافِرِين الْکَذِب الْکُفْر الْکِبَر الْکِتَاب امْرَأَة امْرَأَتِي انْتِقَام اهْتَدَوْا بَصِير بَطْنِي بَعِيدا بَعْدِه بَعْض بَعْضُهَا بَعْضُکُم بَلَغَنِي بَلَى بَيّنَات بَيْت بَيْنَه بَيْنَهَا بَيْنَهُم بَيْنَکُم بُيُوتِکُم بِآيَات بِآيَة بِأَنّا بِأَنّهُم بِإِذْن بِئْس بِالتّوْرَاة بِاللّه بِالّذِي بِالْبَيّنَات بِالْحَق بِالْعَشِي بِالْعِبَاد بِالْقِسْط بِالْمَعْرُوف بِالْکُفْر بِالْکِتَاب بِبَکّة بِحَبْل بِدِينَار بِذَات بِرَبّکُم بِرَحْمَتِه بِعَذَاب بِعَهْد بِعَهْدِه بِغَافِل بِغَيْر بِقَبُول بِقِنْطَار بِنِعْمَة بِيَحْيَى بِيَد بِيَدِک بِک بِکَلِمَة تَأْمَنْه تَبِع تَبْغُونَهَا تَتّخِذُوا تَتّقُوا تَجِد تَجْرِي تَحْتِهَا تَحْزَنُوا تَحْسَبَن تَدْرُسُون تَر تَرْزُق تَشَاء تَصُدّون تَصْبِرُوا تَعَالَوْا تَعْقِلُون تَعْلَمُون تَعْمَلُون تَفَرّقُوا تَقَلّب تَمَسّنَا تَنْزِع تَوَدّ تَوَفّنَا تَوَلّوْا تَوَلّى تَکُونُوا تَکْفُرُون تُؤْتِي تُؤْمِنُوا تُؤْمِنُون تُبْدُوه تُحَاجّون تُحِبّون تُحْشَرُون تُخْرِج تُخْزِنَا تُخْفُوا تُخْلِف تُذِل تُزِغ تُطِيعُوا تُعَلّمُون تُعِزّ تُغْنِي تُفْلِحُون تُقَاة تُنَزّل تُولِج تُکَلّم تِلْک ثَلاَثَة ثَمَنا ثَوَاب ثَوَابا جَاءَهُم جَاءَکُم جَزَاؤُهُم جَمَعْنَاهُم جَنّات جَهَنّم جِئْتُکُم حَاجّوک حَبِطَت حَرّم حَسَن حَسَنا حَصُورا حَق حَنِيفا حُسْن حِج حِسَاب حِلاّ حِکْمَة خَاشِعِين خَالِدُون خَالِدِين خَبِير خَلاَق خَلَت خَلْق خَيْر خَيْرا دَخَل دَخَلَه دَعَا دُمْت دِين دِينَکُم دِينِهِم دِيَارِهِم ذَکَر ذُرّيّة ذُرّيّتَهَا ذُنُوبَنَا ذُنُوبَکُم ذُو ذٰلِکُم رَءُوف رَابِطُوا رَب رَبّانِيّين رَبّنَا رَبّه رَبّهَا رَبّهُم رَبّهِم رَبّک رَحِيم رَحْمَة رَسُول رَسُولا رَمْزا رَيْب رُسُل رُسُلِک رِزْقا رِضْوَان زَکَرِيّا سَبِيل سَبِيلا سَبِيلِي سَبّح سَرِيع سَمِيع سَمّيْتُهَا سَوَاء سَيّئَاتِنَا سَيّئَاتِهِم سَيّدا سُوء شَدِيد شَهِيد شَيْء شَيْئا شُهَدَاء صَابِرُوا صَادِقِين صَدَق صُدُورِکُم صِرَاط طَائِفَة طَهّرَک طَوْعا طَيّبَة ظَلَمُوا عَاقِر عَامِل عَذَاب عَزِيز عَظِيم عَفَا عَلَيْه عَلَيْهَا عَلِيم عَمَل عَمِلَت عِبَادا عِمْرَان عِنْدَه عِنْدَهَا عِيسَى غَرّهُم غَفُور غَنِي غُلاَم فَآمَنّا فَأْتُوا فَإِنّمَا فَاتّبِعُوا فَاتّبِعُونِي فَاتّقُوا فَاتْلُوهَا فَاسْتَجَاب فَاشْهَدُوا فَاغْفِر فَالّذِين فَبَشّرْهُم فَتَقَبّل فَتَقَبّلَهَا فَرِيق فَضْل فَضْلِه فَغَيْر فَقُل فَلَيْس فَلِم فَلْيَتَوَکّل فَنَادَتْه فَکَيْف قَائِم قَائِما قَاتَلُوا قَال قَالَت قَالُوا قَبْلِکُم قَدِير قَلِيل قَلِيلا قُتِلُوا قُتِلْتُم قُل قُلُوبَنَا قُلُوبِهِم قُلُوبِکُم قُلْتُم لَأُدْخِلَنّهُم لَأُکَفّرَن لَتَنْصُرُنّه لَتُؤْمِنُن لَدُنْک لَعَلّهُم لَعَلّکُم لَعْنَة لَفَرِيقا لَلّذِي لَمَا لَمَن لِأُولِي لِإِخْوَانِهِم لِبَشَر لِبَنِي لِتَحْسَبُوه لِرَبّک لِلنّاس لِلّذِين لِلّه لِلْأَبْرَار لِلْإِيمَان لِلْعَالَمِين لِلْمُتّقِين لِيَحْکُم لِيَعْلَم لِيَوْم لِيُمَحّص مَأْوَاهُم مَاتُوا مَالِک مَتَاع مَثَل مَرْيَم مَعَکُم مَعْدُودَات مَغْفِرَة مَقَام مُؤْمِنِين مُبَارَکا مُتّم مُحَرّرا مُحْضَرا مُسْتَقِيم مُسْلِمُون مُصَدّق مُصَدّقا مُعْرِضُون مُوسَى مِثْل مِلّة مِنّي مِيثَاق نَاصِرِين نَبَاتا نَبِيّا نَحْن نَذَرْت نَزّل نَصِيبا نَفْس نَفْسَه نَفْسِه نُزُلا نُوحا نِسَاء نِعْم هَا هَاجَرُوا هَب هَدَيْتَنَا هُدًى هُدَى وَاسِع وَجَد وَجْهِي وَضَعَت وَضَعَتْهَا وَضَعْتُهَا وَعَدْتَنَا وُجُوهُهُم وُضِع وُفّيَت يَأْمُرَکُم يَأْمُرُون يَأْمُرُکُم يَبْغُون يَتَوَلّى يَتّخِذ يَحْسَبَن يَخْتَص يَدَيْه يَرُدّوکُم يَرْزُق يَسْتَبْشِرُون يَشَاء يَشْتَرُون يَضُرّوا يَعْلَم يَعْلَمُون يَعْلَمْه يَعْمَلُون يَغُرّنّک يَغْفِر يَفْتَرُون يَفْعَل يَفْعَلُوا يَقُول يَقُولُون يَقْتُلُون يَلْوُون يَنْظُر يَنْهَوْن يَوْم يَکُون يَکْفُرُون يُؤَدّه يُؤْتَى يُؤْتِيه يُؤْتِيَه يُؤْمِن يُبَشّرُک يُحَاجّوکُم يُحَذّرُکُم يُحِب يُحْبِبْکُم يُدْعَوْن يُرِيد يُرْجَعُون يُزَکّيهِم يُسَارِعُون يُصَلّي يُظْلَمُون يُقْبَل يُنَادِي يُنْفِقُون يُکَلّمُهُم کَالّذِين کَالْأُنْثَى کَثِيرا کَذٰلِک کَرْها کَسَبَت کَفَر کَفَرُوا کَفّر کَفّلَهَا کَمَثَل کُلّمَا کُلّه کُن کُونُوا کِتَاب

لیست آیات ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠ ٣١ ٣٢ ٣٣ ٣٤ ٣٥ ٣٦ ٣٧ ٣٨ ٣٩ ٤٠ ٤١ ٤٢ ٤٣ ٤٤ ٤٥ ٤٦ ٤٧ ٤٨ ٤٩ ٥٠ ٥١ ٥٢ ٥٣ ٥٤ ٥٥ ٥٦ ٥٧ ٥٨ ٥٩ ٦٠ ٦١ ٦٢ ٦٣ ٦٤ ٦٥ ٦٦ ٦٧ ٦٨ ٦٩ ٧٠ ٧١ ٧٢ ٧٣ ٧٤ ٧٥ ٧٦ ٧٧ ٧٨ ٧٩ ٨٠ ٨١ ٨٢ ٨٣ ٨٤ ٨٥ ٨٦ ٨٧ ٨٨ ٨٩ ٩٠ ٩١ ٩٢ ٩٣ ٩٤ ٩٥ ٩٦ ٩٧ ٩٨ ٩٩ ١٠٠ ١٠١ ١٠٢ ١٠٣ ١٠٤ ١٠٥ ١٠٦ ١٠٧ ١٠٨ ١٠٩ ١١٠ ١١١ ١١٢ ١١٣ ١١٤ ١١٥ ١١٦ ١١٧ ١١٨ ١١٩ ١٢٠ ١٢١ ١٢٢ ١٢٣ ١٢٤ ١٢٥ ١٢٦ ١٢٧ ١٢٨ ١٢٩ ١٣٠ ١٣١ ١٣٢ ١٣٣ ١٣٤ ١٣٥ ١٣٦ ١٣٧ ١٣٨ ١٣٩ ١٤٠ ١٤١ ١٤٢ ١٤٣ ١٤٤ ١٤٥ ١٤٦ ١٤٧ ١٤٨ ١٤٩ ١٥٠ ١٥١ ١٥٢ ١٥٣ ١٥٤ ١٥٥ ١٥٦ ١٥٧ ١٥٨ ١٥٩ ١٦٠ ١٦١ ١٦٢ ١٦٣ ١٦٤ ١٦٥ ١٦٦ ١٦٧ ١٦٨ ١٦٩ ١٧٠ ١٧١ ١٧٢ ١٧٣ ١٧٤ ١٧٥ ١٧٦ ١٧٧ ١٧٨ ١٧٩ ١٨٠ ١٨١ ١٨٢ ١٨٣ ١٨٤ ١٨٥ ١٨٦ ١٨٧ ١٨٨ ١٨٩ ١٩٠ ١٩١ ١٩٢ ١٩٣ ١٩٤ ١٩٥ ١٩٦ ١٩٧ ١٩٨ ١٩٩ ٢٠٠

متن سوره

بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ الم (١)

الم.

اللَّهُ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ الحَىُّ القَيّومُ (٢)

خدا، (که) هیچ خدایی جز او نیست، زنده و بسی پاینده و نگهدارنده و ارزنده است.

نَزَّلَ عَلَيكَ الكِتٰبَ بِالحَقِّ مُصَدِّقًا لِما بَينَ يَدَيهِ وَ أَنزَلَ التَّورىٰةَ وَ الإِنجيلَ (٣)

کتاب [:قرآن] را در تأیید آنچه (از کتاب‌های آسمانی) برابرش می‌باشد، به تمامی حقّ و به تدریج بر تو نازل کرد. و (نیز هر یک از) تورات و انجیل را یکجا نازل فرمود،

مِن قَبلُ هُدًى لِلنّاسِ وَ أَنزَلَ الفُرقانَ إِنَّ الَّذينَ كَفَروا بِـٔايٰتِ اللَّهِ لَهُم عَذابٌ شَديدٌ وَ اللَّهُ عَزيزٌ ذُو انتِقامٍ (٤)

از پیش، برای رهنمود مردمان. و فرقان [:قرآن، جدا کننده‌ی حق از باطل] را نازل کرد. همانا کسانی که به آیات خدا کفر ورزیدند، برایشان عذابی سخت است. و خدا عزیزی صاحب انتقام است.

إِنَّ اللَّهَ لا يَخفىٰ عَلَيهِ شَيءٌ فِى الأَرضِ وَ لا فِى السَّماءِ (٥)

همواره هیچ چیزی (نه) در زمین و نه در آسمان بر خدا پنهان نیست.

هُوَ الَّذى يُصَوِّرُكُم فِى الأَرحامِ كَيفَ يَشاءُ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (٦)

اوست کسی که شما را آن‌گونه که می‌خواهد در رحم‌ها صورتگری می‌کند. هیچ معبودی جز او -کانون عزت و حکمت- نیست.

هُوَ الَّذى أَنزَلَ عَلَيكَ الكِتٰبَ مِنهُ إيٰتٌ مُحكَمٰتٌ هُنَّ أُمُّ الكِتٰبِ وَ أُخَرُ مُتَشٰبِهٰتٌ فَأَمَّا الَّذينَ فى قُلوبِهِم زَيغٌ فَيَتَّبِعونَ ما تَشٰبَهَ مِنهُ ابتِغاءَ الفِتنَةِ وَ ابتِغاءَ تَأويلِهِ وَ ما يَعلَمُ تَأويلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرّٰسِخونَ فِى العِلمِ يَقولونَ إمَنّا بِهِ كُلٌّ مِن عِندِ رَبِّنا وَ ما يَذَّكَّرُ إِلّا أُولُوا الأَلبٰبِ (٧)

اوست کسی که این کتاب [:قرآن] را بر تو فرو فرستاد. پاره‌ای از آن، آیات محکم [:صریح و روشن] است (که) آنها مادر (و مرجع تفسیر و فهم) کتابند؛ و (پاره‌ای) دیگر (از نظر لفظی با آیاتی دیگر) همانندند. پس اما کسانی که در دل‌هایشان انحراف است، (روی این اصل نااصل) برای فتنه‌‌جویی و طلب تأویل آن (به دلخواه خود)، از متشابه آن پیروی می‌کنند (حال آنکه از نظر معنوی با هم متفاوتند). در حالی‌که تأویل قرآن را جز خدا (کسی) نمی‌داند و (هم‌چنین) پای برجایان در علم (ایمانی). می‌گویند: «ما بدان ایمان آورده‌ایم. همه‌ی قرآن (چه محکم و چه متشابه‌اش‌) از جانب پروردگار ماست و جز خردمندان عمیق کسی متذکّر نمی‌شود.»

رَبَّنا لا تُزِغ قُلوبَنا بَعدَ إِذ هَدَيتَنا وَهَب لَنا مِن لَدُنكَ رَحمَةً إِنَّكَ أَنتَ الوَهّابُ (٨)

(می‌گویند:) «پروردگارمان! پس از آنکه ما را هدایت کردی دل‌ها‌یمان را منحرف مگردان، و از جانب ویژه‌ی خود برایمان رحمتی ببخشای، همانا تویی تو بسی بخشایشگر.»

رَبَّنا إِنَّكَ جامِعُ النّاسِ لِيَومٍ لا رَيبَ فيهِ إِنَّ اللَّهَ لا يُخلِفُ الميعادَ (٩)

«پروردگارمان! به یقین تو در روزی که هیچ شک مستندی در آن نیست، گردآورنده‌ی (همه‌ی) مردمان (و کل مکلفان) هستی.» همواره خدا بی‌چون وعده‌‌(ی خود) را خلاف نمی‌کند.

إِنَّ الَّذينَ كَفَروا لَن تُغنِىَ عَنهُم أَموٰلُهُم وَ لا أَولٰدُهُم مِنَ اللَّهِ شَيـًٔا وَ أُولٰئِكَ هُم وَقودُ النّارِ (١٠)

بی‌گمان کسانی که کافر شدند، هرگز نه اموالشان و نه اولادشان، چیزی (از عذاب خدا) را از آنان بی‌نیاز نخواهد کرد و آنان خودشان گیرانه‌ی آتشند.

كَدَأبِ إلِ فِرعَونَ وَ الَّذينَ مِن قَبلِهِم كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنوبِهِم وَ اللَّهُ شَديدُ العِقابِ (١١)

(شیوه‌ی آنان) همچون شیوه‌ی فرعونیان و پیشینیانشان است (که) با آیاتمان (همان و ما را) تکذیب کردند؛ پس خدا به (سزای) گناهانشان آنان را برگرفت‌. و خدا سخت‌‌کیفر است.

قُل لِلَّذينَ كَفَروا سَتُغلَبونَ وَ تُحشَرونَ إِلىٰ جَهَنَّمَ وَ بِئسَ المِهادُ (١٢)

به کسانی که کفر ورزیدند بگو: «به زودی مغلوب خواهید شد و سوی جهنم گرد آورده می‌شوید. و چه بد آرامگاهی است.

قَد كانَ لَكُم إيَةٌ فى فِئَتَينِ التَقَتا فِئَةٌ تُقٰتِلُ فى سَبيلِ اللَّهِ وَ أُخرىٰ كافِرَةٌ يَرَونَهُم مِثلَيهِم رَأىَ العَينِ وَ اللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصرِهِ مَن يَشاءُ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَعِبرَةً لِأُولِى الأَبصٰرِ (١٣)

بی‌گمان در برخورد میان دو گروه، برای شما نشانه‌ای (و درس عبرتی) بود. گروهی در راه خدا کشتار می‌کنند و (گروه) دیگر کافرانند؛ حال آنکه آنان مؤمنان را - به چشم- خود دو برابر می‌بینند. و خدا هر که را بخواهد به یاری خود تأیید می‌کند. بی‌گمان در این (جریان) بی‌اَمان برای صاحبان بینش، عبرتی است.

زُيِّنَ لِلنّاسِ حُبُّ الشَّهَوٰتِ مِنَ النِّساءِ وَ البَنينَ وَ القَنٰطيرِ المُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الفِضَّةِ وَ الخَيلِ المُسَوَّمَةِ وَ الأَنعٰمِ وَ الحَرثِ ذٰلِكَ مَتٰعُ الحَيوٰةِ الدُّنيا وَ اللَّهُ عِندَهُ حُسنُ المَـٔابِ (١٤)

دوستی [:خواستنی]های شهوانی (گوناگون، اعم) از زنان و پسران و اموال فراوان، از زر و سیم و اسب‌های نشان‌دار و دام‌ها و کشتزار(ان)، برای مردمان آراسته شده‌؛ (لیکن) این‌ها بهره و سرمایه‌ی زندگی دنیاست. و بازگشت‌‌گاه نیکو تنها نزد خداست.

قُل أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيرٍ مِن ذٰلِكُم لِلَّذينَ اتَّقَوا عِندَ رَبِّهِم جَنّٰتٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها وَ أَزوٰجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ رِضوٰنٌ مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ بَصيرٌ بِالعِبادِ (١٥)

بگو: «آیا شما را به بهتر از این‌ها خبری مهم دهم‌؟ برای کسانی که تقوا پیشه کردند، نزد پروردگارشان باغستان‌هایی سر در هم است، که از زیر (درختان)شان نهرها روان است‌؛ حال آنکه در آنها جاودانه‌اند و (نیز برایشان) همسرانی پاکیزه و خشنودی‌ای از خداست.» و خدا به بندگان بسی بیناست.

الَّذينَ يَقولونَ رَبَّنا إِنَّنا إمَنّا فَاغفِر لَنا ذُنوبَنا وَ قِنا عَذابَ النّارِ (١٦)

کسانی که می‌گویند: «پروردگارمان! ما بی‌گمان ایمان آوردیم، پس گناهانمان را برایمان بپوشان و ما را از عذاب آتش نگهدار.»

الصّٰبِرينَ وَ الصّٰدِقينَ وَ القٰنِتينَ وَ المُنفِقينَ وَ المُستَغفِرينَ بِالأَسحارِ (١٧)

(به ویژه) شکیبایان و راستان و خاشعان و انفاق‌‌کنندگان، و پوشش‌خواهان در سحرگاهان را.

شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ وَ المَلٰئِكَةُ وَ أُولُوا العِلمِ قائِمًا بِالقِسطِ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (١٨)

خدا -که همواره به فضیلت قیام دارد- (خود) گواهی داده است که جز او هیچ خدایی نیست و فرشتگان و دانشمندان (نیز گواهی می‌دهند) جز او که توانای با عزت و حکمت است، هیچ خدایی نیست.

إِنَّ الدّينَ عِندَ اللَّهِ الإِسلٰمُ وَ مَا اختَلَفَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ إِلّا مِن بَعدِ ما جاءَهُمُ العِلمُ بَغيًا بَينَهُم وَ مَن يَكفُر بِـٔايٰتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَريعُ الحِسابِ (١٩)

بی گمان، دین [:اطاعت راستین] نزد خدا همان اسلام [:تسلیم شایسته و بایسته در برابر او] است. و کسانی که کتاب (آسمانی) به آنان داده شده، با یکدیگر اختلاف نکردند، مگر پس از آنکه علم (وحیانی) برایشان آمد؛ در حال تجاوز ظالمانه‌ای که میانشان بود. و هر کس به آیات خدا کافر شود، همواره خدا زودشمار است.

فَإِن حاجّوكَ فَقُل أَسلَمتُ وَجهِىَ لِلَّهِ وَ مَنِ اتَّبَعَنِ وَ قُل لِلَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ وَ الأُمِّيّۦنَ ءَأَسلَمتُم فَإِن أَسلَموا فَقَدِ اهتَدَوا وَ إِن تَوَلَّوا فَإِنَّما عَلَيكَ البَلٰغُ وَ اللَّهُ بَصيرٌ بِالعِبادِ (٢٠)

پس اگر با تو به محاجّه برخاستند، بگو: «من (تمام) چهره‌ی (هستی) خود را برای خدا تسلیم نمودم و (نیز) هر که مرا پیروی کرد و برای کسانی که به آنان کتاب (وحیانی) داده شده.» و (نیز) به ناآگاهان (از کتاب‌های وحیانی) بگو: آیا (در برابر خدا) تسلیم شدید؟» پس اگر تسلیم شدند، به‌راستی هدایت یافته‌اند و اگر روی برتافتند، تنها رساندن پیام (ربانی) بر (عهده‌ی) تو است‌. و خدا به (امور) بندگان بسی بیناست.

إِنَّ الَّذينَ يَكفُرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَ يَقتُلونَ النَّبِيّۦنَ بِغَيرِ حَقٍّ وَ يَقتُلونَ الَّذينَ يَأمُرونَ بِالقِسطِ مِنَ النّاسِ فَبَشِّرهُم بِعَذابٍ أَليمٍ (٢١)

بی‌گمان کسانی‌که به آیات خدا کفر می‌ورزند، و پیامبران برجسته را به ناحق می‌کشند و مردمانی را (هم) که به فضیلت فرمان می‌دهند می‌کشند، آنان را از عذابی دردناک نوید ده.

أُولٰئِكَ الَّذينَ حَبِطَت أَعمٰلُهُم فِى الدُّنيا وَ الإخِرَةِ وَ ما لَهُم مِن نٰصِرينَ (٢٢)

ایشان کسانی‌اند که در دنیا و آخرت، اعمالشان به هدر رفته و برایشان هیچ یاورانی نیست.

أَلَم تَرَ إِلَى الَّذينَ أوتوا نَصيبًا مِنَ الكِتٰبِ يُدعَونَ إِلىٰ كِتٰبِ اللَّهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم ثُمَّ يَتَوَلّىٰ فَريقٌ مِنهُم وَ هُم مُعرِضونَ (٢٣)

آیا فراسوی کسانی که بهره‌ای از کتاب (وحیانی) یافته‌اند ننگریسته‌ای؟ حال آنکه سوی کتاب خدا فراخوانده می‌شوند تا میانشان حکم کند، سپس گروهی از آنان به حال اعراض، روی بر می‌تابند.

ذٰلِكَ بِأَنَّهُم قالوا لَن تَمَسَّنَا النّارُ إِلّا أَيّامًا مَعدودٰتٍ وَ غَرَّهُم فى دينِهِم ما كانوا يَفتَرونَ (٢٤)

همانا این از آن‌رو بود که آنان (به پندار خود) گفتند: «هرگز آتش جز چند روزی ما را لمس نخواهد کرد.» و آنچه که بر خدا افترا می‌بسته‌اند آنان را در دینشان فریفته و مغرور کرده است.»

فَكَيفَ إِذا جَمَعنٰهُم لِيَومٍ لا رَيبَ فيهِ وَ وُفِّيَت كُلُّ نَفسٍ ما كَسَبَت وَ هُم لا يُظلَمونَ (٢٥)

پس چگونه خواهد بود آن هنگام (و هنگامه) که آنان را - برای روزی که هرگز شکّی مستند در آن نیست - گرد آوریم! به هر کس دستاوردش به تمام (و کمال) داده شود، در حالی که به آنان ستمی نرسد.

قُلِ اللَّهُمَّ مٰلِكَ المُلكِ تُؤتِى المُلكَ مَن تَشاءُ وَ تَنزِعُ المُلكَ مِمَّن تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَن تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَن تَشاءُ بِيَدِكَ الخَيرُ إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (٢٦)

بگو: «بار خدایا! ای مالک فرمانفرمایی! هر آن کس را که خواهی فرمان‌روایی بخشی و از هر که خواهی، فرمان‌روایی را بازستانی و هر که را خواهی، عزّت می‌بخشی و هر که را خواهی، خوار می‌گردانی. همه‌ی خوبی‌ها تنها به دست تو است‌، تو به‌درستی بر هر چیزی توانایی.‌»

تولِجُ الَّيلَ فِى النَّهارِ وَ تولِجُ النَّهارَ فِى الَّيلِ وَ تُخرِجُ الحَىَّ مِنَ المَيِّتِ وَ تُخرِجُ المَيِّتَ مِنَ الحَىِّ وَ تَرزُقُ مَن تَشاءُ بِغَيرِ حِسابٍ (٢٧)

«شب را در روز فرو می‌بری و روز را در شب فرو می‌بری، و زنده را از مرده بیرون می‌آوری، و مرده را از زنده بیرون می‌آوری، و هر که را خواهی بی‌حساب روزی می‌دهی.»

لا يَتَّخِذِ المُؤمِنونَ الكٰفِرينَ أَولِياءَ مِن دونِ المُؤمِنينَ وَ مَن يَفعَل ذٰلِكَ فَلَيسَ مِنَ اللَّهِ فى شَيءٍ إِلّا أَن تَتَّقوا مِنهُم تُقىٰةً وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفسَهُ وَ إِلَى اللَّهِ المَصيرُ (٢٨)

مؤمنان هرگز نباید کافران را - به جای مؤمنان - (به عنوان اولیاء) سرپرستان و دوستانی برگیرند، و هر که چنان کند، در هیچ چیزی او را از (ولایت) خدا (بهره‌ای) نیست، مگر اینکه از آنان به گونه‌ای (شایسته) تقیّه (و خودنگهبانی) کنید. خدا شما را از خود بر حذر می‌دارد. و بازگشت (همه) تنها سوی خداست.

قُل إِن تُخفوا ما فى صُدورِكُم أَو تُبدوهُ يَعلَمهُ اللَّهُ وَ يَعلَمُ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَ ما فِى الأَرضِ وَ اللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (٢٩)

بگو: «اگر آنچه در سینه‌هایتان نهان دارید یا آشکار کنید، خدا آن را می‌داند و (نیز) آنچه را در آسمان‌ها و آنچه را در زمین است می‌داند و خدا بر هر چیزی تواناست.

يَومَ تَجِدُ كُلُّ نَفسٍ ما عَمِلَت مِن خَيرٍ مُحضَرًا وَ ما عَمِلَت مِن سوءٍ تَوَدُّ لَو أَنَّ بَينَها وَ بَينَهُ أَمَدًا بَعيدًا وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفسَهُ وَ اللَّهُ رَءوفٌ بِالعِبادِ (٣٠)

روزی که هر کس آنچه (کار) نیک به جای آورده حاضر شده می‌یابد، دوست دارد کاش میان او و کارهای بدش، به‌راستی فاصله‌ای دور باشد. و خدا شما را از خود بر حذر می‌دارد. و خدا به بندگان‌(اش) بسی مهربان است.

قُل إِن كُنتُم تُحِبّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعونى يُحبِبكُمُ اللَّهُ وَ يَغفِر لَكُم ذُنوبَكُم وَ اللَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ (٣١)

بگو: «اگر شما خدا را دوست داشته‌اید، از من پیروی کنید، تا خدا دوستتان بدارد، و تا گنا‌هان دنباله‌دارتان را برایتان پوشیده بدارد. و خدا بسی پوشنده‌‌ی رحمتگر بر ویژگان است.»

قُل أَطيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسولَ فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الكٰفِرينَ (٣٢)

بگو: «خدا و پیامبر(ش) را اطاعت کنید.» پس اگر رویگردانند، خدا هرگز کافران را دوست نمی‌دارد.

إِنَّ اللَّهَ اصطَفىٰ إدَمَ وَ نوحًا وَ إلَ إِبرٰهيمَ وَ إلَ عِمرٰنَ عَلَى العٰلَمينَ (٣٣)

بی‌گمان، خدا، آدم و نوح و خاندان ویژه‌ی ابراهیم و خاندان ویژه‌ی عمران را بر جهانیان برگزیده است‌؛

ذُرِّيَّةً بَعضُها مِن بَعضٍ وَ اللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ (٣٤)

فرزندانی را که بعضی از آنان از (نسل) بعضی دیگرند. و خدا بس شنوایی بسیار داناست.

إِذ قالَتِ امرَأَتُ عِمرٰنَ رَبِّ إِنّى نَذَرتُ لَكَ ما فى بَطنى مُحَرَّرًا فَتَقَبَّل مِنّى إِنَّكَ أَنتَ السَّميعُ العَليمُ (٣٥)

چون زن عمران گفت: «پروردگارم! آنچه در شکم دارم به‌راستی برایت نذر کردم تا (از غیر تو) آزاد شده باشد، پس از من به شایستگی بپذیر، که همواره تویی تو بسیار شنوای دانا.»

فَلَمّا وَضَعَتها قالَت رَبِّ إِنّى وَضَعتُها أُنثىٰ وَ اللَّهُ أَعلَمُ بِما وَضَعَت وَ لَيسَ الذَّكَرُ كَالأُنثىٰ وَ إِنّى سَمَّيتُها مَريَمَ وَ إِنّى أُعيذُها بِكَ وَ ذُرِّيَّتَها مِنَ الشَّيطٰنِ الرَّجيمِ (٣٦)

پس چون او را فرونهاد گفت: «پروردگارم! من او را به‌راستی دختر زادم» - در حالی‌که خدا به آنچه او زاییده داناتر است- «و پسر چون دختر نیست، و من نامش را مریم نهادم و به‌راستی او و فرزندانش را از شیطان رانده‌شده به تو پناه می‌دهم.»

فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبولٍ حَسَنٍ وَ أَنبَتَها نَباتًا حَسَنًا وَ كَفَّلَها زَكَرِيّا كُلَّما دَخَلَ عَلَيها زَكَرِيَّا المِحرابَ وَجَدَ عِندَها رِزقًا قالَ يٰمَريَمُ أَنّىٰ لَكِ هٰذا قالَت هُوَ مِن عِندِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرزُقُ مَن يَشاءُ بِغَيرِ حِسابٍ (٣٧)

پس پروردگارش وی [:مریم] را با حُسن قبول پذیرا شد و او را نیکو به بار آورد و زکریا را سرپرست وی قرار داد. زکریا هر بار که در محراب بر او وارد می‌شد، نزد او خوراکی‌ای (بی‌مانند) می‌یافت (و) می‌گفت: «مریم! این کی و از کجا (برایت آمده) است‌؟» (او در پاسخ) گفت: «این از جانب خداست، همواره خدا به هر کس بخواهد، بی‌حساب روزی می‌دهد.»

هُنالِكَ دَعا زَكَرِيّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَب لى مِن لَدُنكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَميعُ الدُّعاءِ (٣٨)

اینجا (بود که) زکریا پروردگارش را خواند (و) گفت: «پروردگارم! از جانب ویژه‌ی خود، فرزندی پاک و پسندیده به من عطا فرمای. همواره تو بس شنونده‌ی درخواستی.»

فَنادَتهُ المَلٰئِكَةُ وَ هُوَ قائِمٌ يُصَلّى فِى المِحرابِ أَنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحيىٰ مُصَدِّقًا بِكَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ سَيِّدًا وَ حَصورًا وَ نَبِيًّا مِنَ الصّٰلِحينَ (٣٩)

پس در حالی که وی ایستاده در محراب نماز می‌خواند، فرشتگان او را ندا در دادند: «خدا تو را به یحیی مژده می‌دهد؛ حال آنکه تصدیق‌کننده‌ی (حقانیت) کلمه‌ای از خداست و بزرگوار و خویشتندار (از تمامی گناهان) و پیامبری از شایستگان است.»

قالَ رَبِّ أَنّىٰ يَكونُ لى غُلٰمٌ وَ قَد بَلَغَنِىَ الكِبَرُ وَ امرَأَتى عاقِرٌ قالَ كَذٰلِكَ اللَّهُ يَفعَلُ ما يَشاءُ (٤٠)

گفت: «پروردگارم! کی مرا فرزندی خواهد بود؟ در حالی که همواره مرا پیری در رسیده و زنم نازاست!» (فرشته) گفت: « (کار پروردگار) همین‌گونه (بزرگ و فرزانه) است. خدا هر چه بخواهد انجام می‌دهد.»

قالَ رَبِّ اجعَل لى إيَةً قالَ إيَتُكَ أَلّا تُكَلِّمَ النّاسَ ثَلٰثَةَ أَيّامٍ إِلّا رَمزًا وَ اذكُر رَبَّكَ كَثيرًا وَ سَبِّح بِالعَشِىِّ وَ الإِبكٰرِ (٤١)

گفت: «پروردگارم! برایم (بر این اعجاز) نشانه‌ای قرار ده.» فرمود: «نشانه‌ات این است که سه روز با مردم - جز به اشاره - سخن نگویی و پروردگارت را بسیار یاد کن و شامگاهان و بامدادان (او را) تسبیح گوی.»

وَ إِذ قالَتِ المَلٰئِكَةُ يٰمَريَمُ إِنَّ اللَّهَ اصطَفىٰكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اصطَفىٰكِ عَلىٰ نِساءِ العٰلَمينَ (٤٢)

و چون فرشتگان گفتند: «مریم! خدا تو را به‌درستی برگزیده و تو را پاک ساخته، و تو را بر زنان جهانیان برتری داده است.»

يٰمَريَمُ اقنُتى لِرَبِّكِ وَ اسجُدى وَ اركَعى مَعَ الرّٰكِعينَ (٤٣)

«مریم! برای پروردگارت دل‌‌باخته (و فرمانبر) باش و (برایش) سجده کن و با رکوع‌کنندگان رکوع نمای.»

ذٰلِكَ مِن أَنباءِ الغَيبِ نوحيهِ إِلَيكَ وَ ما كُنتَ لَدَيهِم إِذ يُلقونَ أَقلٰمَهُم أَيُّهُم يَكفُلُ مَريَمَ وَ ما كُنتَ لَدَيهِم إِذ يَختَصِمونَ (٤٤)

این (خود) از اخبار مهم غیب است (که) فراسویت وحی می‌کنیم و چون آنان قلم‌های خود را (برای قرعه‌کشی به آب) می‌افکندند -تا کدام‌یک سرپرستی مریم را به عهده گیرد- نزد آنان نبودی و (نیز) وقتی با یکدیگر کشمکش می‌کردند، نزدشان نبودی.

إِذ قالَتِ المَلٰئِكَةُ يٰمَريَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنهُ اسمُهُ المَسيحُ عيسَى ابنُ مَريَمَ وَجيهًا فِى الدُّنيا وَ الإخِرَةِ وَ مِنَ المُقَرَّبينَ (٤٥)

چون فرشتگان گفتند: «مریم! به‌راستی خدا تو را به کلمه‌ای از جانب خود -که نامش مسیح عیسی‌بن‌مریم است‌- مژده می‌دهد. در حالی که در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان (درگاه خدا) است.»

وَ يُكَلِّمُ النّاسَ فِى المَهدِ وَ كَهلًا وَ مِنَ الصّٰلِحينَ (٤٦)

«و در گهواره و میان‌‌سالی با مرد‌مان سخنی (وحیانی) گوید و از شایستگان (ویژه) است.»

قالَت رَبِّ أَنّىٰ يَكونُ لى وَلَدٌ وَ لَم يَمسَسنى بَشَرٌ قالَ كَذٰلِكِ اللَّهُ يَخلُقُ ما يَشاءُ إِذا قَضىٰ أَمرًا فَإِنَّما يَقولُ لَهُ كُن فَيَكونُ (٤٧)

(مریم) گفت: «پروردگارم! کی مرا فرزندی خواهد بود، حال آنکه بشری با من هم‌‌بستر نشده‌است‌؟» گفت: «چنین است (کار پروردگار). هر چه بخواهد می‌آفریند، هنگامی که به کاری فرمان دهد، فقط به آن می‌گوید: “شو.” پس می‌شود.»

وَ يُعَلِّمُهُ الكِتٰبَ وَ الحِكمَةَ وَ التَّورىٰةَ وَ الإِنجيلَ (٤٨)

«و خدا او را کتاب و حکمت و تورات و انجیل می‌آموزد.»

وَ رَسولًا إِلىٰ بَنى إِسرٰءيلَ أَنّى قَد جِئتُكُم بِـٔايَةٍ مِن رَبِّكُم أَنّى أَخلُقُ لَكُم مِنَ الطّينِ كَهَيـَٔةِ الطَّيرِ فَأَنفُخُ فيهِ فَيَكونُ طَيرًا بِإِذنِ اللَّهِ وَ أُبرِئُ الأَكمَهَ وَ الأَبرَصَ وَ أُحىِ المَوتىٰ بِإِذنِ اللَّهِ وَ أُنَبِّئُكُم بِما تَأكُلونَ وَ ما تَدَّخِرونَ فى بُيوتِكُم إِنَّ فى ذٰلِكَ لَإيَةً لَكُم إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (٤٩)

و حال آنکه پیامبری است سوی بنی‌‌اسرائیل. (به آنان می‌گوید:) «بی‌گمان من از جانب پروردگارتان برایتان نشانه‌ای (ربانی) آورده‌ام؛ که من به‌راستی از گل برای شما (چیزی) به شکل پرنده می‌سازم، آن‌گاه در آن می‌دمم، پس به اذن خدا پرنده‌ای می‌شود؛ و به اذن خدا نابینای مادرزاد و پیس را بهبود می‌بخشم، و مردگان را به اذن خدا زنده می‌گردانم، و شما را از آنچه می‌خورید و در خانه‌‌هایتان ذخیره می‌کنید، خبری مهم می‌دهم. به‌راستی در این کارهای بزرگ، برایتان - اگر مؤمن بوده‌اید- بی‌گمان نشانه‌ای (ربانی) است.»

وَ مُصَدِّقًا لِما بَينَ يَدَىَّ مِنَ التَّورىٰةِ وَ لِأُحِلَّ لَكُم بَعضَ الَّذى حُرِّمَ عَلَيكُم وَ جِئتُكُم بِـٔايَةٍ مِن رَبِّكُم فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطيعونِ (٥٠)

«و آنچه از تورات را که پیش روی من است تصدیق‌‌کننده‌ام. و تا پاره‌ای از آنچه را که بر شما حرام گردیده، برایتان حلال کنم. و از جانب پروردگارتان برایتان نشانه‌ای آورده‌ام، پس از خدا پروا بدارید و مرا اطاعت کنید.»

إِنَّ اللَّهَ رَبّى وَ رَبُّكُم فَاعبُدوهُ هٰذا صِرٰطٌ مُستَقيمٌ (٥١)

«همواره، خدا پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را بپرستید؛ این است راهی بس راهوار و راست.»

فَلَمّا أَحَسَّ عيسىٰ مِنهُمُ الكُفرَ قالَ مَن أَنصارى إِلَى اللَّهِ قالَ الحَوارِيّونَ نَحنُ أَنصارُ اللَّهِ إمَنّا بِاللَّهِ وَ اشهَد بِأَنّا مُسلِمونَ (٥٢)

پس چون عیسی از آنان احساس کفر کرد، گفت: «یاران من سوی خدا کیانند؟» حواریان گفتند: «ما یاران (تو به سوی) خداییم، به خدا ایمان آوردیم و گواه باش که ما بی‌گمان تسلیم (او) هستیم.»

رَبَّنا إمَنّا بِما أَنزَلتَ وَ اتَّبَعنَا الرَّسولَ فَاكتُبنا مَعَ الشّٰهِدينَ (٥٣)

«پروردگارمان! (ما) به آنچه تو نازل کردی ایمان آوردیم و فرستاده(ات) را پیروی کردیم، پس ما را با (زمره‌ی) گواهان (در این سامان) ثبت فرمای.»

وَ مَكَروا وَ مَكَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَيرُ المٰكِرينَ (٥٤)

و (دشمنان) مکر کردند و خدا (هم در پاسخشان) مکر کرد، و خدا بهترین مکرکنندگان است‌.

إِذ قالَ اللَّهُ يٰعيسىٰ إِنّى مُتَوَفّيكَ وَ رافِعُكَ إِلَىَّ وَ مُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذينَ كَفَروا وَ جاعِلُ الَّذينَ اتَّبَعوكَ فَوقَ الَّذينَ كَفَروا إِلىٰ يَومِ القِيٰمَةِ ثُمَّ إِلَىَّ مَرجِعُكُم فَأَحكُمُ بَينَكُم فيما كُنتُم فيهِ تَختَلِفونَ (٥٥)

چون خدا گفت: «عیسی! من تو را به تمامی برگیرنده و سوی (آسمانِ) خویش بالا‌برنده‌ام. و تو را از (آلایش) کسانی که کفر ورزیده‌اند پاک‌‌کننده‌ام، و تا روز رستاخیز، کسانی را که از تو پیروی کردند، برتر از کسانی که کافر شدند قراردهنده‌ام. سپس بازگشت شما تنها سوی من است. پس در آنچه در(باره‌ی) آن اختلاف می‌کرده‌اید، میان شما داوری خواهم کرد.»

فَأَمَّا الَّذينَ كَفَروا فَأُعَذِّبُهُم عَذابًا شَديدًا فِى الدُّنيا وَ الإخِرَةِ وَ ما لَهُم مِن نٰصِرينَ (٥٦)

«پس اما کسانی که کفر ورزیدند، در دنیا و آخرت به سختی عذابشان کنم، و هیچ‌(گونه) یاورانی ندارند.»

وَ أَمَّا الَّذينَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَيُوَفّيهِم أُجورَهُم وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الظّٰلِمينَ (٥٧)

«و اما کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته(ی ایمان) کرده‌اند، (خدا) مزدهاشان را تماماً بدیشان می‌دهد. و خدا بیدادگران را دوست نمی‌دارد.»

ذٰلِكَ نَتلوهُ عَلَيكَ مِنَ الإيٰتِ وَ الذِّكرِ الحَكيمِ (٥٨)

این از آیات (با عظمت قرآنی) و یادواره‌ی پُر حکمت است (که) ما آن را بر تو می‌خوانیم.

إِنَّ مَثَلَ عيسىٰ عِندَ اللَّهِ كَمَثَلِ إدَمَ خَلَقَهُ مِن تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ كُن فَيَكونُ (٥٩)

همواره، مَثَلِ (آفرینش) عیسی نزد خدا همچون مَثَلِ (آفرینش) آدم است: او را از خاک آفرید، سپس بدو گفت: «شو.» پس می‌شود.

الحَقُّ مِن رَبِّكَ فَلا تَكُن مِنَ المُمتَرينَ (٦٠)

تمامی حق (تنها) از پروردگار تو است، پس از تردیدکنندگان مباش.

فَمَن حاجَّكَ فيهِ مِن بَعدِ ما جاءَكَ مِنَ العِلمِ فَقُل تَعالَوا نَدعُ أَبناءَنا وَ أَبناءَكُم وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُم وَ أَنفُسَنا وَ أَنفُسَكُم ثُمَّ نَبتَهِل فَنَجعَل لَعنَتَ اللَّهِ عَلَى الكٰذِبينَ (٦١)

پس هر کس در این (حقیقت) بعد از علم وحیانی که تو را (حاصل) آمده، با تو محاجّه کند، بگو: «بیایید پسرانمان و پسرانتان را و زنانمان و زنانتان را و خودهامان و خودهاتان را فراخوانیم، سپس مباهله (و تقاضای لعنت) کنیم، پس لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.»

إِنَّ هٰذا لَهُوَ القَصَصُ الحَقُّ وَ ما مِن إِلٰهٍ إِلَّا اللَّهُ وَ إِنَّ اللَّهَ لَهُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (٦٢)

بی‌گمان این به‌راستی همان تمام حقیقت داستان گلچین شده و پیگیر گشته (ی مسیح) است؛ و هیچ معبودی جز خدا نیست و خدا همواره به‌درستی همان عزیز فرزانه است.

فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّ اللَّهَ عَليمٌ بِالمُفسِدينَ (٦٣)

پس اگر (از آن) رویگردانند، بی‌گمان خدا به (حال) مفسدان بسی داناست.

قُل يٰأَهلَ الكِتٰبِ تَعالَوا إِلىٰ كَلِمَةٍ سَواءٍ بَينَنا وَ بَينَكُم أَلّا نَعبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَ لا نُشرِكَ بِهِ شَيـًٔا وَ لا يَتَّخِذَ بَعضُنا بَعضًا أَربابًا مِن دونِ اللَّهِ فَإِن تَوَلَّوا فَقولُوا اشهَدوا بِأَنّا مُسلِمونَ (٦٤)

بگو: «هان ای اهل کتاب! فرا سوی سخنی -که میان ما و شما یکسان است- در آیید که: جز خدا را نپرستیم و چیزی را شریک او نپنداریم و بعضی از ما بعضی دیگر را به جای خدا (به عنوان) پروردگارانی برنگیریم.» پس اگر (از این پیشنهاد) رویگردان شدند، بگویید: «شما شاهد باشید که ما بی‌چون و چرا تسلیم (خدا) هستیم.»

يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تُحاجّونَ فى إِبرٰهيمَ وَ ما أُنزِلَتِ التَّورىٰةُ وَ الإِنجيلُ إِلّا مِن بَعدِهِ أَفَلا تَعقِلونَ (٦٥)

هان ای اهل کتاب! چرا درباره‌ی ابراهیم محاجّه می‌کنید، حال آنکه تورات و انجیل جز بعد از او نازل نشده‌؟ پس آیا خردورزی نمی‌کنید؟

هٰأَنتُم هٰؤُلاءِ حٰجَجتُم فيما لَكُم بِهِ عِلمٌ فَلِمَ تُحاجّونَ فيما لَيسَ لَكُم بِهِ عِلمٌ وَ اللَّهُ يَعلَمُ وَ أَنتُم لا تَعلَمونَ (٦٦)

هان شما (ای اهل کتاب!) همانان هستید (که) درباره‌ی آنچه نسبت به آن (بینش و) دانشی داشتید محاجّه کردید، پس چرا درباره‌ی چیزی که هرگز بدان دانشی ندارید محاجّه می‌کنید؟ حال آنکه خدا می‌داند و شما نمی‌دانید.

ما كانَ إِبرٰهيمُ يَهودِيًّا وَ لا نَصرانِيًّا وَ لٰكِن كانَ حَنيفًا مُسلِمًا وَ ما كانَ مِنَ المُشرِكينَ (٦٧)

ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی، لیکن از باطل رویگردان و تسلیم (حق) بود، و از مشرکان نبود.

إِنَّ أَولَى النّاسِ بِإِبرٰهيمَ لَلَّذينَ اتَّبَعوهُ وَ هٰذَا النَّبِىُّ وَ الَّذينَ إمَنوا وَ اللَّهُ وَلِىُّ المُؤمِنينَ (٦٨)

بی‌گمان نزدیکترین مردمان به ابراهیم، همواره همان کسانی هستند که او را پیروی کردند؛ و (به ویژه) این پیامبر برجسته و کسانی که (به آیین او) ایمان آوردند. و خدا ولیِّ مؤمنان است.

وَدَّت طائِفَةٌ مِن أَهلِ الكِتٰبِ لَو يُضِلّونَكُم وَ ما يُضِلّونَ إِلّا أَنفُسَهُم وَ ما يَشعُرونَ (٦٩)

گروهی از اهل کتاب دوست داشتند (که) ای کاش شما را گمراه می‌کردند، حال آنکه جز خودشان (کسی) را گمراه نمی‌کنند و باریک‌بینی نمی‌نمایند.

يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تَكفُرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَ أَنتُم تَشهَدونَ (٧٠)

هان ای اهل کتاب! چرا به آیات خدا کفر می‌ورزید؟ حال آنکه خود (به‌درستیِ آنها) گواهید؟

يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تَلبِسونَ الحَقَّ بِالبٰطِلِ وَ تَكتُمونَ الحَقَّ وَ أَنتُم تَعلَمونَ (٧١)

هان ای اهل کتاب! چرا حق را به لباس باطل می‌پوشانید؟ حال آنکه حقیقت را کتمان می‌کنید؟ و خود (هم) می‌دانید.

وَ قالَت طائِفَةٌ مِن أَهلِ الكِتٰبِ إمِنوا بِالَّذى أُنزِلَ عَلَى الَّذينَ إمَنوا وَجهَ النَّهارِ وَ اكفُروا إخِرَهُ لَعَلَّهُم يَرجِعونَ (٧٢)

و گروهی از اهل کتاب گفتند: «در آغاز روز به آنچه بر مؤمنان نازل شده، ایمان بیاورید و در پایان آن (همان را) انکار کنید؛ شاید آنان (از این ایمان) برگردند.»

وَ لا تُؤمِنوا إِلّا لِمَن تَبِعَ دينَكُم قُل إِنَّ الهُدىٰ هُدَى اللَّهِ أَن يُؤتىٰ أَحَدٌ مِثلَ ما أوتيتُم أَو يُحاجّوكُم عِندَ رَبِّكُم قُل إِنَّ الفَضلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤتيهِ مَن يَشاءُ وَ اللَّهُ وٰسِعٌ عَليمٌ (٧٣)

و (گفتند:) «جز برای کسی که دین شما را پیروی کند، ایمان (و اطمینان) نیاورید.» بگو: «هدایت، به‌راستی، هدایت خداست. (اینان چنان می‌کنند که) مبادا به کسی نظیر آنچه به شما داده شده، داده شود، یا در پیشگاه پروردگارتان با شما محاجّه کنند.» بگو: «فضیلت به دست خداست؛ آن را به هر کس بخواهد می‌دهد. و خدا گشایشگری بسیار داناست؛»

يَختَصُّ بِرَحمَتِهِ مَن يَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الفَضلِ العَظيمِ (٧٤)

«رحمت خود را به هر کس بخواهد اختصاص می‌دهد. و خدا دارای فضیلت بزرگ است.»

وَ مِن أَهلِ الكِتٰبِ مَن إِن تَأمَنهُ بِقِنطارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيكَ وَ مِنهُم مَن إِن تَأمَنهُ بِدينارٍ لا يُؤَدِّهِ إِلَيكَ إِلّا ما دُمتَ عَلَيهِ قائِمًا ذٰلِكَ بِأَنَّهُم قالوا لَيسَ عَلَينا فِى الأُمِّيّۦنَ سَبيلٌ وَ يَقولونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ وَ هُم يَعلَمونَ (٧٥)

و برخی از اهل کتاب، کسانی‌اند که اگر ایشان را بر قطار شتری از طلا امین شمری، آن را به تو (بدون کم و کاستی) برمی‌گردانند، و از آنان کسی است که اگر ایشان را بر دیناری امین شمری، آن را به تو بر نمی‌گردانند، مگر تا هنگامی که بر آن ایستاده باشی. این همانا بدین سبب است که آنان (به پندار خود) گفتند: «در مورد مادر زادگان [:بومیان بی‌سواد و بی‌کتاب] بر زیان ما (اهل کتاب) راهی نیست.‌» و بر خدا دروغ می‌بندند، حال آنکه خودشان (هم) می‌دانند.

بَلىٰ مَن أَوفىٰ بِعَهدِهِ وَ اتَّقىٰ فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُتَّقينَ (٧٦)

آری، هر که به پیمان خود وفا کرد و پرهیزگاری نمود، بی‌گمان خدا پرهیزگاران را دوست می‌دارد.

إِنَّ الَّذينَ يَشتَرونَ بِعَهدِ اللَّهِ وَ أَيمٰنِهِم ثَمَنًا قَليلًا أُولٰئِكَ لا خَلٰقَ لَهُم فِى الإخِرَةِ وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَ لا يَنظُرُ إِلَيهِم يَومَ القِيٰمَةِ وَ لا يُزَكّيهِم وَ لَهُم عَذابٌ أَليمٌ (٧٧)

کسانی که با پیمان خدا و سوگندهایشان بهایی ناچیز را خریداری می‌کنند، آنان را بی‌چون در آخرت هیچ بهره‌ای نیست و خدا روز قیامت با آنان سخن (محبت‌آمیز) نمی‌گوید و به ایشان (از روی محبت) نمی‌نگرد و پاکشان نمی‌گرداند و برای آنان عذابی دردناک است.

وَ إِنَّ مِنهُم لَفَريقًا يَلوۥنَ أَلسِنَتَهُم بِالكِتٰبِ لِتَحسَبوهُ مِنَ الكِتٰبِ وَ ما هُوَ مِنَ الكِتٰبِ وَ يَقولونَ هُوَ مِن عِندِ اللَّهِ وَ ما هُوَ مِن عِندِ اللَّهِ وَ يَقولونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ وَ هُم يَعلَمونَ (٧٨)

و بی‌گمان از (میان) آنان همواره گروهی هستند (که) زبان خود را به (خواندن) کتاب (وحی به گونه‌ای وحیانی) می‌پیچانند، تا (شما) آن (بربافته) را از (مطالب) کتاب (وحی) پندارید، با اینکه آن از (این) کتاب نیست. و می‌گویند: «آن از جانب خداست.» حال آنکه آن از جانب خدا نیست و بر خدا دروغ می‌بندند، حال آنکه خودشان (هم) می‌دانند (چیست).

ما كانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤتِيَهُ اللَّهُ الكِتٰبَ وَ الحُكمَ وَ النُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقولَ لِلنّاسِ كونوا عِبادًا لى مِن دونِ اللَّهِ وَ لٰكِن كونوا رَبّٰنِيّۦنَ بِما كُنتُم تُعَلِّمونَ الكِتٰبَ وَ بِما كُنتُم تَدرُسونَ (٧٩)

هرگز برای هیچ بشری چنان نبوده است که خدا به او کتاب و حکم و پیامبریِ برجسته دهد، سپس او به مردم بگوید: «بدون خدا، بندگان من باشید.» بلکه (همی گوید:) «به سبب آنکه کتاب (آسمانی) را تعلیم می‌دادید و از آن رو که از دانش‌‌پژوهان و دانشوران ربانی (بوده‌اید) و درس (وحیانی) می‌خوانده‌اید (مؤمنانی) ربانی باشید.»

وَ لا يَأمُرَكُم أَن تَتَّخِذُوا المَلٰئِكَةَ وَ النَّبِيّۦنَ أَربابًا أَيَأمُرُكُم بِالكُفرِ بَعدَ إِذ أَنتُم مُسلِمونَ (٨٠)

و (نیز) شما را فرمان نمی‌دهد که فرشتگان و پیامبران را به خدایی برگیرید. آیا پس از آنکه سر به فرمان (خدا) هستید (باز) شما را به کفر فرمان می‌دهد؟

وَ إِذ أَخَذَ اللَّهُ ميثٰقَ النَّبِيّۦنَ لَما إتَيتُكُم مِن كِتٰبٍ وَ حِكمَةٍ ثُمَّ جاءَكُم رَسولٌ مُصَدِّقٌ لِما مَعَكُم لَتُؤمِنُنَّ بِهِ وَ لَتَنصُرُنَّهُ قالَ ءَأَقرَرتُم وَ أَخَذتُم عَلىٰ ذٰلِكُم إِصرى قالوا أَقرَرنا قالَ فَاشهَدوا وَ أَنا۠ مَعَكُم مِنَ الشّٰهِدينَ (٨١)

و چون خدا از تمامی پیامبران برجسته(ی صاحب کتاب) پیمان گرفت، که هرگاه به شما کتاب و حکمتی دادم، سپس شما را فرستاده‌ای آمد در حالی که آنچه را با شماست تصدیق‌‌کننده است، بی‌چون و بی‌گمان به او ایمان بیاورید، و به‌راستی و درستی یاریش کنید. (آن‌گاه) فرمود: «آیا اقرار کردید و بر این (جریان پیمانِ) بار گرانم را برگرفتید؟» گفتند: «(آری،) اقرار (پایدار) کردیم.» فرمود: «پس گواه باشید و من با شما از گواهانم.»

فَمَن تَوَلّىٰ بَعدَ ذٰلِكَ فَأُولٰئِكَ هُمُ الفٰسِقونَ (٨٢)

پس، کسانی که بعد از آن (پیمان) روی برتابند، آنان (تنها) خودهاشان نافرمانانند.

أَفَغَيرَ دينِ اللَّهِ يَبغونَ وَ لَهُ أَسلَمَ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ طَوعًا وَ كَرهًا وَ إِلَيهِ يُرجَعونَ (٨٣)

آیا پس دین غیر خدا را می‌جویند؟ حال آنکه هر که در آسمان و زمین است - خواه و ناخواه - سر به فرمان او نهاده‌اند و تنها سوی او باز گردانیده می‌شوند.

قُل إمَنّا بِاللَّهِ وَ ما أُنزِلَ عَلَينا وَ ما أُنزِلَ عَلىٰ إِبرٰهيمَ وَ إِسمٰعيلَ وَ إِسحٰقَ وَ يَعقوبَ وَ الأَسباطِ وَ ما أوتِىَ موسىٰ وَ عيسىٰ وَ النَّبِيّونَ مِن رَبِّهِم لا نُفَرِّقُ بَينَ أَحَدٍ مِنهُم وَ نَحنُ لَهُ مُسلِمونَ (٨٤)

بگو: «به خدا و آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل گردیده و آنچه موسی و عیسی و (دیگر) انبیا از جانب پروردگارشان داده شدند، ایمان آوردیم و میان هیچ یک از آنان (با خدا و میان خودهاشان) تفرقه و جدایی نمی‌اندازیم و ما تنها او را فرمانبرداریم.»

وَ مَن يَبتَغِ غَيرَ الإِسلٰمِ دينًا فَلَن يُقبَلَ مِنهُ وَ هُوَ فِى الإخِرَةِ مِنَ الخٰسِرينَ (٨٥)

و هر که جز تسلیم (در برابر خدا) دین و طاعتی دیگر برجوید، هرگز از او پذیرفته نشود و وی در آخرت از زیان‌کاران است.

كَيفَ يَهدِى اللَّهُ قَومًا كَفَروا بَعدَ إيمٰنِهِم وَ شَهِدوا أَنَّ الرَّسولَ حَقٌّ وَ جاءَهُمُ البَيِّنٰتُ وَ اللَّهُ لا يَهدِى القَومَ الظّٰلِمينَ (٨٦)

چگونه خدا گروهی را -که پس از ایمانشان کافر شدند- هدایت می‌کند؟ حال آنکه مشاهده کردند (این) رسول به راستی حق است و برایشان دلایل روشن آمد. و خدا گروه بیدادگر را هدایت نمی‌کند.

أُولٰئِكَ جَزاؤُهُم أَنَّ عَلَيهِم لَعنَةَ اللَّهِ وَ المَلٰئِكَةِ وَ النّاسِ أَجمَعينَ (٨٧)

ایشان، سزایشان این است که بی‌گمان لعنت خدا و فرشتگان و مردمان بر ایشان است.

خٰلِدينَ فيها لا يُخَفَّفُ عَنهُمُ العَذابُ وَ لا هُم يُنظَرونَ (٨٨)

در آن (لعنت) جاودانه‌اند؛ نه عذاب از ایشان کاسته گردد و نه مهلت یابند.

إِلَّا الَّذينَ تابوا مِن بَعدِ ذٰلِكَ وَ أَصلَحوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ (٨٩)

مگر کسانی که پس از آن توبه کردند و (گذشته‌ی فاسدشان را) اصلاح نمودند. پس خدا بسی پوشنده‌‌ی رحمتگر بر ویژگان است.

إِنَّ الَّذينَ كَفَروا بَعدَ إيمٰنِهِم ثُمَّ ازدادوا كُفرًا لَن تُقبَلَ تَوبَتُهُم وَ أُولٰئِكَ هُمُ الضّالّونَ (٩٠)

بی‌گمان کسانی که پس از ایمانشان کافر شدند، سپس بر کفر(شان) افزودند، هرگز توبه‌ی آنان پذیرفته نخواهد شد و ایشان‌، (هم)اینان گمراهانند.

إِنَّ الَّذينَ كَفَروا وَ ماتوا وَ هُم كُفّارٌ فَلَن يُقبَلَ مِن أَحَدِهِم مِلءُ الأَرضِ ذَهَبًا وَ لَوِ افتَدىٰ بِهِ أُولٰئِكَ لَهُم عَذابٌ أَليمٌ وَ ما لَهُم مِن نٰصِرينَ (٩١)

به‌راستی، کسانی که کافر شدند و در حال کفر مردند، گر چه (فراخنای) زمین پر از طلا باشد و آن را (برای رهایی خود) فدیه دهند، هرگز از هیچ یک از آنان پذیرفته نگردد. ایشان را عذابی دردناک است و هیچ یاورانی برایشان نیست.

لَن تَنالُوا البِرَّ حَتّىٰ تُنفِقوا مِمّا تُحِبّونَ وَ ما تُنفِقوا مِن شَيءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَليمٌ (٩٢)

هرگز به نیکی [:احسان ربانی] نخواهید رسید، تا از آنچه دوست دارید (در راهش) انفاق کنید، و از هر چه انفاق کنید بی‌گمان خدا بدان بسی داناست.

كُلُّ الطَّعامِ كانَ حِلًّا لِبَنى إِسرٰءيلَ إِلّا ما حَرَّمَ إِسرٰءيلُ عَلىٰ نَفسِهِ مِن قَبلِ أَن تُنَزَّلَ التَّورىٰةُ قُل فَأتوا بِالتَّورىٰةِ فَاتلوها إِن كُنتُم صٰدِقينَ (٩٣)

همه‌ی خوراکی(‌ها) بر فرزندان اسرائیل حلال بود، جز آنچه پیش از نزول تورات، اسرائیل [:یعقوب] بر خویشتن حرام کرد. بگو: «اگر (جز این است و) راستگو بوده‌اید، پس تورات را بیاورید. پس آن را بخوانید.»

فَمَنِ افتَرىٰ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ مِن بَعدِ ذٰلِكَ فَأُولٰئِكَ هُمُ الظّٰلِمونَ (٩٤)

پس هر کس بعد از این، بر خدا دروغ بندد، ایشان خودشان ستمکارانند.

قُل صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعوا مِلَّةَ إِبرٰهيمَ حَنيفًا وَ ما كانَ مِنَ المُشرِكينَ (٩٥)

بگو: «خدا راست گفت‌؛ پس از آیین [:روش] توحیدی ابراهیم - در حالی‌که از باطل رویگردان بود و از مشرکان نبود - پیروی کنید.»

إِنَّ أَوَّلَ بَيتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذى بِبَكَّةَ مُبارَكًا وَ هُدًى لِلعٰلَمينَ (٩٦)

بی‌گمان، نخستین خانه‌ای که برای مردمان، نهاده شده، همواره همان است که در بَکّه [:مکّه] است (که کاملاً) در حال برکت و هدایت برای کل جهانیان است.

فيهِ إيٰتٌ بَيِّنٰتٌ مَقامُ إِبرٰهيمَ وَ مَن دَخَلَهُ كانَ إمِنًا وَ لِلَّهِ عَلَى النّاسِ حِجُّ البَيتِ مَنِ استَطاعَ إِلَيهِ سَبيلًا وَ مَن كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِىٌّ عَنِ العٰلَمينَ (٩٧)

در آن، نشانه‌هایی روشن -(از جمله) مقام [:جایگاه] ابراهیم‌- است و هر که بدان درآید در امان است و برای خدا، حجِّ آن خانه، بر (عهده‌ی) مردمان است‌؛ (البته بر) کسی که بتواند سوی آن راهی (درست و راهوار) بیابد. و هر که کفر ورزد (یا کفران کند، بداند) بی‌گمان خدا از جهانیان بی‌نیاز است.

قُل يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تَكفُرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ شَهيدٌ عَلىٰ ما تَعمَلونَ (٩٨)

بگو: «هان ای اهل کتاب! چرا به آیات خدا کفر می‌ورزید؟ حال آنکه خدا بر آنچه می‌کنید گواه است.»

قُل يٰأَهلَ الكِتٰبِ لِمَ تَصُدّونَ عَن سَبيلِ اللَّهِ مَن إمَنَ تَبغونَها عِوَجًا وَ أَنتُم شُهَداءُ وَ مَا اللَّهُ بِغٰفِلٍ عَمّا تَعمَلونَ (٩٩)

بگو: «هان ای اهل کتاب! چرا کسی را که ایمان آورده است، از راه خدا باز می‌دارید، (و) آن (راه) را به کجی (و نابسامانی) می‌جویید، با آنکه خود (به‌راستی آن) گواهید؟» و خدا از آنچه می‌کنید غافل نیست.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا إِن تُطيعوا فَريقًا مِنَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ يَرُدّوكُم بَعدَ إيمٰنِكُم كٰفِرينَ (١٠٠)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! اگر (از) فرقه‌ای از کسانی که به آنها کتاب وحی داده شد فرمان برید، شما را پس از ایمانتان به حال کفر بر می‌گردانند.

وَ كَيفَ تَكفُرونَ وَ أَنتُم تُتلىٰ عَلَيكُم إيٰتُ اللَّهِ وَ فيكُم رَسولُهُ وَ مَن يَعتَصِم بِاللَّهِ فَقَد هُدِىَ إِلىٰ صِرٰطٍ مُستَقيمٍ (١٠١)

و چگونه کافر می‌شوید؟ حال آنکه آیات خدا بر شما خوانده می‌شود، و پیامبرش (هم) میان شماست‌؟ و هر کس به (وسیله‌ی) خدا (از هر گونه خطا) عصمت و بازداری جوید، و راه خدا را پوید، بی‌چون به راهی راست هدایت شده است.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَموتُنَّ إِلّا وَ أَنتُم مُسلِمونَ (١٠٢)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! از خدا -آن گونه که حق پروا کردن از اوست- پروا کنید و زنهار، جز به حالت تسلیم نمیرید.

وَ اعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَميعًا وَ لا تَفَرَّقوا وَ اذكُروا نِعمَتَ اللَّهِ عَلَيكُم إِذ كُنتُم أَعداءً فَأَلَّفَ بَينَ قُلوبِكُم فَأَصبَحتُم بِنِعمَتِهِ إِخوٰنًا وَ كُنتُم عَلىٰ شَفا حُفرَةٍ مِنَ النّارِ فَأَنقَذَكُم مِنها كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُم إيٰتِهِ لَعَلَّكُم تَهتَدونَ (١٠٣)

و همگی با هم از تمامی ریسمان خدا عصمت بطلبید، و پراکنده نشوید و نعمت خدا را بر خود یاد کنید: آن‌گاه که دشمنان (یکدیگر) بودید، پس میان دل‌هاتان الفت انداخت، تا به نعمت (و لطف) او برادران (یکدیگر) شدید؛ و بر کناره‌ی پرتگاه آتش بودید، پس شما را از آن برهانید. این گونه، خدا نشانه‌های خود را برایتان روشن می‌کند، شاید شما راه یابید.

وَ لتَكُن مِنكُم أُمَّةٌ يَدعونَ إِلَى الخَيرِ وَ يَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَ يَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ وَ أُولٰئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (١٠٤)

و باید از میان شما، گروهی (مردمان را) سوی نیکی دعوت کنند و به کار معروف [:شایسته‌] وادارند، و از منکر [:ناشایست‌]، بازدارند و آنان همان رستگارکنندگانند.

وَ لا تَكونوا كَالَّذينَ تَفَرَّقوا وَ اختَلَفوا مِن بَعدِ ما جاءَهُمُ البَيِّنٰتُ وَ أُولٰئِكَ لَهُم عَذابٌ عَظيمٌ (١٠٥)

و مانند کسانی مباشید که پس از آنکه دلایل آشکار برایشان آمد، پراکنده شدند و با هم اختلاف کردند. و ایشان برایشان عذابی بس بزرگ است.

يَومَ تَبيَضُّ وُجوهٌ وَ تَسوَدُّ وُجوهٌ فَأَمَّا الَّذينَ اسوَدَّت وُجوهُهُم أَكَفَرتُم بَعدَ إيمٰنِكُم فَذوقُوا العَذابَ بِما كُنتُم تَكفُرونَ (١٠٦)

روزی که چهره‌هایی بس سپید و چهره‌هایی بس سیاه گردند؛ پس اما کسانی که چهره‌هایشان سیاه شد (به آنان گفته شود:) «آیا بعد از ایمانتان کافر شدید؟ پس به (نتیجه‌ی) آنکه کافر شدید عذاب را بچشید.»

وَ أَمَّا الَّذينَ ابيَضَّت وُجوهُهُم فَفى رَحمَةِ اللَّهِ هُم فيها خٰلِدونَ (١٠٧)

و اما آنان که چهره‌هاشان بس سپید شد، پس (ایشان همچنان) در ژرفای رحمت خدا جاویدانند.

تِلكَ إيٰتُ اللَّهِ نَتلوها عَلَيكَ بِالحَقِّ وَ مَا اللَّهُ يُريدُ ظُلمًا لِلعٰلَمينَ (١٠٨)

اینهاست آیات خدا، (که) آنها را به تمامی حق بر تو می‌خوانیم. و خدا هیچ ستمی برای جهانیان نمی‌خواهد.

وَ لِلَّهِ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَ ما فِى الأَرضِ وَ إِلَى اللَّهِ تُرجَعُ الأُمورُ (١٠٩)

و آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است تنها از خداست، و همه‌ی چیزها و کارها و فرمان‌ها تنها سوی خدا بازگردانده می‌شوند.

كُنتُم خَيرَ أُمَّةٍ أُخرِجَت لِلنّاسِ تَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَ تَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ وَ تُؤمِنونَ بِاللَّهِ وَ لَو إمَنَ أَهلُ الكِتٰبِ لَكانَ خَيرًا لَهُم مِنهُمُ المُؤمِنونَ وَ أَكثَرُهُمُ الفٰسِقونَ (١١٠)

شما بهترین امتّی بودید که برای مردمان برون آمدید. به کار معروف [:پسندیده] فرمان می‌دهید، و از کار منکر [:ناپسند] باز می‌دارید، و به خدا ایمان می‌آورید. و اگر اهل کتاب ایمان آورده بودند، بی‌گمان برایشان بهتر بود. برخی از آنان مؤمنانند و بیشترشان فاسقانند.

لَن يَضُرّوكُم إِلّا أَذًى وَ إِن يُقٰتِلوكُم يُوَلّوكُمُ الأَدبارَ ثُمَّ لا يُنصَرونَ (١١١)

(شما مؤمنانی که شروط گذشته را انجام داده‌اید) کافران جز آزاری اندک، هرگز به شما زیانی نتوانند رسانید، و اگر با شما بجنگند، (پس) به شما پشت کنند، سپس یاری (هم) نیابند.

ضُرِبَت عَلَيهِمُ الذِّلَّةُ أَينَ ما ثُقِفوا إِلّا بِحَبلٍ مِنَ اللَّهِ وَ حَبلٍ مِنَ النّاسِ وَ باءو بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ ضُرِبَت عَلَيهِمُ المَسكَنَةُ ذٰلِكَ بِأَنَّهُم كانوا يَكفُرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَ يَقتُلونَ الأَنبِياءَ بِغَيرِ حَقٍّ ذٰلِكَ بِما عَصَوا وَ كانوا يَعتَدونَ (١١٢)

هر کجا -با پیگیری‌(تان)- یافت شوند، مُهر خواری و بی‌مقداری بر (سر و سامان)‌شان زده شده، مگر به وسیله‌ی ریسمانی از خدا و ریسمانی از مردم. و مُهر (و مهار) گداصفتی بر آنان زده شد، (و) این بدین سبب بود که به آیات خدا همی کفر می‌ورزیده‌اند و پیامبران را به ناحق می‌کشته‌اند. (نیز) این (عقوبت) به سزای آن بود که نافرمانی و تجاوز می‌کرده‌اند.

لَيسوا سَواءً مِن أَهلِ الكِتٰبِ أُمَّةٌ قائِمَةٌ يَتلونَ إيٰتِ اللَّهِ إناءَ الَّيلِ وَ هُم يَسجُدونَ (١١٣)

(آنان) یکسان نیستند؛ از (میان) اهل کتاب، گروهی‌، ایستا و راستایند (که) آیات الهی را در دل شب می‌خوانند، در حالی که سر به سجده می‌نهند.

يُؤمِنونَ بِاللَّهِ وَ اليَومِ الإخِرِ وَ يَأمُرونَ بِالمَعروفِ وَ يَنهَونَ عَنِ المُنكَرِ وَ يُسٰرِعونَ فِى الخَيرٰتِ وَ أُولٰئِكَ مِنَ الصّٰلِحينَ (١١٤)

به خدا و روز پایانی ایمان می‌آورند و به کار معروف[:پسندیده] فرمان می‌دهند و از کار منکر[:ناپسند] باز می‌دارند، و در کارهای نیک شتاب می‌کنند و آنان از شایستگانند.

وَ ما يَفعَلوا مِن خَيرٍ فَلَن يُكفَروهُ وَ اللَّهُ عَليمٌ بِالمُتَّقينَ (١١٥)

و هر کار نیکی انجام دهند، هرگز درباره‌ی آن ناسپاسی نبینند. و خدا به (حال) تقواپیشگان داناست.

إِنَّ الَّذينَ كَفَروا لَن تُغنِىَ عَنهُم أَموٰلُهُم وَ لا أَولٰدُهُم مِنَ اللَّهِ شَيـًٔا وَ أُولٰئِكَ أَصحٰبُ النّارِ هُم فيها خٰلِدونَ (١١٦)

بی‌گمان کسانی که کافر شدند، هرگز اموالشان و اولادشان چیزی (از عذاب خدا) را از آنان بی‌نیاز نمی‌کند [:نمی‌زداید] و آنان همدمان آتشند، حال آنکه ایشان در آن جاودانه‌اند.

مَثَلُ ما يُنفِقونَ فى هٰذِهِ الحَيوٰةِ الدُّنيا كَمَثَلِ ريحٍ فيها صِرٌّ أَصابَت حَرثَ قَومٍ ظَلَموا أَنفُسَهُم فَأَهلَكَتهُ وَ ما ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَ لٰكِن أَنفُسَهُم يَظلِمونَ (١١٧)

مَثَل آنچه آنان در این زندگی دنیا (بی‌مهابا) خرج می‌کنند، همانند بادی است که در آن سرمای سختی است (که) به کشتزار قومی که بر خود ستم نموده‌اند برخورد کرده، پس آن را تباه ساخته است. و خدا به آنان ستم نکرده، بلکه آنان خود بر خویشتن ستم می‌کنند.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لا تَتَّخِذوا بِطانَةً مِن دونِكُم لا يَألونَكُم خَبالًا وَدّوا ما عَنِتُّم قَد بَدَتِ البَغضاءُ مِن أَفوٰهِهِم وَ ما تُخفى صُدورُهُم أَكبَرُ قَد بَيَّنّا لَكُمُ الإيٰتِ إِن كُنتُم تَعقِلونَ (١١٨)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! از غیر خودهاتان همرازی برمگیرید. (آنان) از هیچ (کار) نابکار آشوبگری، در حق شما کوتاهی نمی‌نمایند، (و) آرزو دارند که در رنج بیفتید. بی‌گمان دشمنی از لحن و سخنشان آشکار است، و آنچه سینه‌هایشان نهان می‌دارد (از این دشمنی) بزرگ‌تر است. به‌راستی ما همه‌ی نشانه‌ها(ی ربانی) را برایتان بیان کردیم، اگر خردورزی می‌کرده‌اید.

هٰأَنتُم أُولاءِ تُحِبّونَهُم وَ لا يُحِبّونَكُم وَ تُؤمِنونَ بِالكِتٰبِ كُلِّهِ وَ إِذا لَقوكُم قالوا إمَنّا وَ إِذا خَلَوا عَضّوا عَلَيكُمُ الأَنامِلَ مِنَ الغَيظِ قُل موتوا بِغَيظِكُم إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدورِ (١١٩)

هان! شما همان کسانی هستید که آنان را دوست دارید، حال آنکه آنان شما را دوست ندارند و شما به همه‌ی کتاب‌ها(ی وحیانی) ایمان دارید. و هنگامی که با شما برخورد کنند گویند: «ایمان آوردیم‌» و هنگامی که (با یکدیگر) خلوت کنند، از خشم(شان) بر شما، سر انگشتانشان را می‌گزند. بگو: «با خشمتان بمیرید، بی‌گمان خدا به راز درون سینه‌ها(تان) بسی داناست.»

إِن تَمسَسكُم حَسَنَةٌ تَسُؤهُم وَ إِن تُصِبكُم سَيِّئَةٌ يَفرَحوا بِها وَ إِن تَصبِروا وَ تَتَّقوا لا يَضُرُّكُم كَيدُهُم شَيـًٔا إِنَّ اللَّهَ بِما يَعمَلونَ مُحيطٌ (١٢٠)

اگر به شما خوشی در رسد، آنان را ناخوش آید، و اگر به شما گزندی در رسد، بدان شاد شوند و اگر صبر کنید و پرهیزگاری نمایید، نیرنگشان هیچ زیانی به شما نمی‌رساند؛ همانا خدا به آنچه می‌کنند محیط است.

وَ إِذ غَدَوتَ مِن أَهلِكَ تُبَوِّئُ المُؤمِنينَ مَقٰعِدَ لِلقِتالِ وَ اللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ (١٢١)

و چون (در جنگ احد) بامدادان از نزد کسانت بیرون آمدی، حال آنکه برای مؤمنان پناهگاه‌هایی را فراهم می‌سازی. و خدا بس شنوای بسیار داناست.

إِذ هَمَّت طائِفَتانِ مِنكُم أَن تَفشَلا وَ اللَّهُ وَلِيُّهُما وَ عَلَى اللَّهِ فَليَتَوَكَّلِ المُؤمِنونَ (١٢٢)

چون دو گروه از شما همت گماردند که سستی کنند، حال آنکه خدا ولیّ هر دو است. و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند.

وَ لَقَد نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدرٍ وَ أَنتُم أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُم تَشكُرونَ (١٢٣)

و بی‌گمان خدا همواره شما را در (جنگ) بدر -با آنکه ناتوان و بی‌امان بودید- یاری کرد. پس از خدا پروا کنید، شاید سپاسگزاری نمایید.

إِذ تَقولُ لِلمُؤمِنينَ أَلَن يَكفِيَكُم أَن يُمِدَّكُم رَبُّكُم بِثَلٰثَةِ إلٰفٍ مِنَ المَلٰئِكَةِ مُنزَلينَ (١٢٤)

چون برای مؤمنان می‌گویی: «آیا هرگز برایتان کافی نیست که پروردگارتان، شما را با سه هزار فرشته‌ی فرو فرستاده شده، یاری می‌کند؟»

بَلىٰ إِن تَصبِروا وَ تَتَّقوا وَ يَأتوكُم مِن فَورِهِم هٰذا يُمدِدكُم رَبُّكُم بِخَمسَةِ إلٰفٍ مِنَ المَلٰئِكَةِ مُسَوِّمينَ (١٢٥)

«آری، اگر صبر کنید و پرهیزگاری نمایید و (با همین جوش و خروش) بر شما بتازند، (همان‌گاه) پروردگارتان شما را با پنج‌هزار فرشته‌ی نشان گذارنده یاری خواهد کرد.»

وَ ما جَعَلَهُ اللَّهُ إِلّا بُشرىٰ لَكُم وَ لِتَطمَئِنَّ قُلوبُكُم بِهِ وَ مَا النَّصرُ إِلّا مِن عِندِ اللَّهِ العَزيزِ الحَكيمِ (١٢٦)

و خدا آن [:فرود آمدن فرشتگان] را جز مژده‌ای برایتان قرار نداد، و تا دل‌هاتان بدان آرامش یابد. و پیروزی جز از جانب خدای عزیز فرزانه نیست.

لِيَقطَعَ طَرَفًا مِنَ الَّذينَ كَفَروا أَو يَكبِتَهُم فَيَنقَلِبوا خائِبينَ (١٢٧)

تا برخی از کسانی را که کافر شدند (جان یا توانشان) را قطع و بریده کند یا آنان را خوار و بی‌مقدار سازد؛ پس نومید (و زیان‌بار) بازگردند.

لَيسَ لَكَ مِنَ الأَمرِ شَيءٌ أَو يَتوبَ عَلَيهِم أَو يُعَذِّبَهُم فَإِنَّهُم ظٰلِمونَ (١٢٨)

هیچ یک از کارها(ی خدا) برای تو نیست. یا (خدا) بر آنان ببخشاید، یا عذابشان کند؛ بی‌گمان آنان ستمکارانند..

وَ لِلَّهِ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَ ما فِى الأَرضِ يَغفِرُ لِمَن يَشاءُ وَ يُعَذِّبُ مَن يَشاءُ وَ اللَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ (١٢٩)

و آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است تنها از آنِ خداست. برای هر که بخواهد پوشش می‌نهد، و هرکه را بخواهد عذاب می‌کند. و خدا پوشنده‌ی رحمتگر بر ویژگان است..

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لا تَأكُلُوا الرِّبوٰا۟ أَضعٰفًا مُضٰعَفَةً وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (١٣٠)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! ربا را (با سود) چندین برابر (اصل مالتان) مخورید، و از خدا پروا کنید، شاید (خود و دیگران را) رستگار کنید.

وَ اتَّقُوا النّارَ الَّتى أُعِدَّت لِلكٰفِرينَ (١٣١)

و از آتشی که برای کافران آماده شده است بپرهیزید.

وَ أَطيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسولَ لَعَلَّكُم تُرحَمونَ (١٣٢)

خدا و رسول را فرمان برید، شاید رحمت خدا فراگیرتان گردد.

وَ سارِعوا إِلىٰ مَغفِرَةٍ مِن رَبِّكُم وَ جَنَّةٍ عَرضُهَا السَّمٰوٰتُ وَ الأَرضُ أُعِدَّت لِلمُتَّقينَ (١٣٣)

و رو به مغفرت و پوششی از پروردگارتان و بهشتی که وسعتش آسمان‌ها و زمین است (و) برای پرهیزگاران آماده شده، شتابان از یکدیگر پیشی جویید.

الَّذينَ يُنفِقونَ فِى السَّرّاءِ وَ الضَّرّاءِ وَ الكٰظِمينَ الغَيظَ وَ العافينَ عَنِ النّاسِ وَ اللَّهُ يُحِبُّ المُحسِنينَ (١٣٤)

کسانی که در گشایش و تنگی زیان‌بار انفاق می‌کنند، و فرو برندگان خشمشان و درگذرندگان از مردمان و آنان که از (خشم بر) مردم در‌گذرنده‌اند و خدا نکوکاران را دوست دارد.

وَ الَّذينَ إِذا فَعَلوا فٰحِشَةً أَو ظَلَموا أَنفُسَهُم ذَكَرُوا اللَّهَ فَاستَغفَروا لِذُنوبِهِم وَ مَن يَغفِرُ الذُّنوبَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَم يُصِرّوا عَلىٰ ما فَعَلوا وَ هُم يَعلَمونَ (١٣٥)

و کسانی که چون کار زشتی کنند، یا بر خودهاشان ستم روا دارند، خدا را یاد کنند، پس برای گناهانشان همی پوشش خواهند. و چه کسی جز خدا گناهان دنباله‌دار را می‌پوشد؟ و (نیز) بر آنچه مرتکب شده‌اند، از آنجا که (به حرمت فحشا و ظلم به خود و عاقبت وخیم‌) آگاهند، بر هر کار زشتی که کرده‌اند پافشاری نمی‌کنند.

أُولٰئِكَ جَزاؤُهُم مَغفِرَةٌ مِن رَبِّهِم وَ جَنّٰتٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها وَ نِعمَ أَجرُ العٰمِلينَ (١٣٦)

ایشان، پاداششان پوششی از جانب پروردگارشان است و بوستان‌هایی که از زیر (درختان)شان نهرها روان است. و چه خوب است اجر عمل‌کنندگان (به خوبی‌ها).

قَد خَلَت مِن قَبلِكُم سُنَنٌ فَسيروا فِى الأَرضِ فَانظُروا كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ المُكَذِّبينَ (١٣٧)

همواره پیش از شما سنتّ‌هایی سپری شده است. پس در زمین بگردید (و) سپس بنگرید که فرجام تکذیب‌‌کنندگان چگونه بوده است‌.

هٰذا بَيانٌ لِلنّاسِ وَ هُدًى وَ مَوعِظَةٌ لِلمُتَّقينَ (١٣٨)

این (قرآن) بیانی است (وحیانی) برای مردمان و رهنمون و اندرزی است برای پرهیزگاران.

وَ لا تَهِنوا وَ لا تَحزَنوا وَ أَنتُمُ الأَعلَونَ إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (١٣٩)

و سستی مکنید و غمگین مشوید، حال آنکه شما (از دیگران) برترید اگر مؤمن بوده‌اید.

إِن يَمسَسكُم قَرحٌ فَقَد مَسَّ القَومَ قَرحٌ مِثلُهُ وَ تِلكَ الأَيّامُ نُداوِلُها بَينَ النّاسِ وَ لِيَعلَمَ اللَّهُ الَّذينَ إمَنوا وَ يَتَّخِذَ مِنكُم شُهَداءَ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الظّٰلِمينَ (١٤٠)

اگر به شما جراحتی در رسد، آن قوم را نیز بی‌گمان جراحتی نظیر آن رسیده. و ما این روزها(ی شکست و پیروزی) را میان مردمان به نوبت می‌گردانیم (تا آنان پند گیرند) و برای اینکه خدا کسانی را که ایمان آورده‌اند نشانه‌ای بگذارد و از (میان) شما گواهانی برگیرد. و خدا ستمکاران را دوست نمی‌دارد.

وَ لِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذينَ إمَنوا وَ يَمحَقَ الكٰفِرينَ (١٤١)

و برای اینکه خدا کسانی را که ایمان آورده‌اند خالص و پیراسته گرداند و کافران را محو و نابود سازد.

أَم حَسِبتُم أَن تَدخُلُوا الجَنَّةَ وَ لَمّا يَعلَمِ اللَّهُ الَّذينَ جٰهَدوا مِنكُم وَ يَعلَمَ الصّٰبِرينَ (١٤٢)

یا پنداشتید که داخل بهشت می‌شوید، حال آنکه هنوز خدا کسانی را از شما که جهاد کردند و (نیز) شکیبایان شما را نشان نگذارده است.

وَ لَقَد كُنتُم تَمَنَّونَ المَوتَ مِن قَبلِ أَن تَلقَوهُ فَقَد رَأَيتُموهُ وَ أَنتُم تَنظُرونَ (١٤٣)

و شما بی‌چون و بی‌گمان مرگ را - پیش از آنکه با آن روبه‌رو شوید - سخت آرزو می‌کرده‌اید، پس همانا آن را دیدید، حال آنکه می‌نگرید.

وَ ما مُحَمَّدٌ إِلّا رَسولٌ قَد خَلَت مِن قَبلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِي۟ن ماتَ أَو قُتِلَ انقَلَبتُم عَلىٰ أَعقٰبِكُم وَ مَن يَنقَلِب عَلىٰ عَقِبَيهِ فَلَن يَضُرَّ اللَّهَ شَيـًٔا وَ سَيَجزِى اللَّهُ الشّٰكِرينَ (١٤٤)

و محمد، جز فرستاده‌ای (ربانی) - که پیش از او (هم) فرستادگانی آمده‌اند- نیست. پس آیا اگر او بمیرد یا کشته شود، بر گذشته‌هایتان باز می‌گردید؟ و هر کس بر گذشته‌ی (نابسامان) خود باز گردد، هرگز هیچ زیانی به خدا نمی‌رساند، و به زودی خدا سپاسگزاران را پاداش می‌دهد.

وَ ما كانَ لِنَفسٍ أَن تَموتَ إِلّا بِإِذنِ اللَّهِ كِتٰبًا مُؤَجَّلًا وَ مَن يُرِد ثَوابَ الدُّنيا نُؤتِهِ مِنها وَ مَن يُرِد ثَوابَ الإخِرَةِ نُؤتِهِ مِنها وَ سَنَجزِى الشّٰكِرينَ (١٤٥)

و هیچ نفسی [:کسی] را هرگز نبوده است که جز به اذن خدا بمیرد؛ (حال آنکه) ثبت‌گشته‌ای است زمان‌بندی شده. و هر که پاداش دنیا را بخواهد به او برخی از آن را می‌دهیم و هر که پاداش سرای پایانی را بخواهد از آن به او می‌دهیم. و به زودی سپاسگزاران را پاداش خواهیم داد.

وَ كَأَيِّن مِن نَبِىٍّ قٰتَلَ مَعَهُ رِبِّيّونَ كَثيرٌ فَما وَهَنوا لِما أَصابَهُم فى سَبيلِ اللَّهِ وَ ما ضَعُفوا وَ مَا استَكانوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الصّٰبِرينَ (١٤٦)

و چه بسیار از پیامبرانی که بسیاری (از) دست‌پروردگان (خدا) همراهشان کشتار کردند؛ پس برای آنچه در راه خدا بدیشان رسید ناتوانی ننموده و (در برابر دشمن،) جویای سکون و بی‌‌تفاوتی و خواری نشدند. و خدا شکیبایان را دوست می‌دارد.

وَ ما كانَ قَولَهُم إِلّا أَن قالوا رَبَّنَا اغفِر لَنا ذُنوبَنا وَ إِسرافَنا فى أَمرِنا وَ ثَبِّت أَقدامَنا وَ انصُرنا عَلَى القَومِ الكٰفِرينَ (١٤٧)

و سخن آنان جز این نبوده که گفتند: «پروردگارمان! گناهانمان را، و زیاده‌‌رویمان را در کارمان بپوشان و گام‌های ما را استوار بدار و ما را بر گروه کافران یاری فرمای.»

فَـٔاتىٰهُمُ اللَّهُ ثَوابَ الدُّنيا وَ حُسنَ ثَوابِ الإخِرَةِ وَ اللَّهُ يُحِبُّ المُحسِنينَ (١٤٨)

پس خدا، پاداش دنیا و پاداش نیک آخرت را به آنان عطا کرد. و خدا نیکوکاران را دوست می‌دارد.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا إِن تُطيعُوا الَّذينَ كَفَروا يَرُدّوكُم عَلىٰ أَعقٰبِكُم فَتَنقَلِبوا خٰسِرينَ (١٤٩)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! اگر کسانی را که کافر شدند پیروی کنید، شما را به گذشته‌ها(ی کفرآمیز)تان برگشت می‌دهند، پس بازگشتی زیان‌بار خواهید داشت.

بَلِ اللَّهُ مَولىٰكُم وَ هُوَ خَيرُ النّٰصِرينَ (١٥٠)

بلکه خدا (تنها) مولای شماست و او بهترین یاری‌‌دهندگان است.

سَنُلقى فى قُلوبِ الَّذينَ كَفَرُوا الرُّعبَ بِما أَشرَكوا بِاللَّهِ ما لَم يُنَزِّل بِهِ سُلطٰنًا وَ مَأوىٰهُمُ النّارُ وَ بِئسَ مَثوَى الظّٰلِمينَ (١٥١)

به زودی در دل‌های کسانی که کفر ورزیده‌اند بیم خواهیم افکند، به سبب آنکه چیزی را با خدا شریک گردانیده‌اند که خدا بر (حقانیت) آن، هیچ دلیل قاطعی نازل نکرده است و پناهگاهشان آتش است. و پایگاه ستمگران چه بد است.

وَ لَقَد صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعدَهُ إِذ تَحُسّونَهُم بِإِذنِهِ حَتّىٰ إِذا فَشِلتُم وَ تَنٰزَعتُم فِى الأَمرِ وَ عَصَيتُم مِن بَعدِ ما أَرىٰكُم ما تُحِبّونَ مِنكُم مَن يُريدُ الدُّنيا وَ مِنكُم مَن يُريدُ الإخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُم عَنهُم لِيَبتَلِيَكُم وَ لَقَد عَفا عَنكُم وَ اللَّهُ ذو فَضلٍ عَلَى المُؤمِنينَ (١٥٢)

و (در نبرد احد) خدا همواره وعده‌ی خود را به‌راستی با شما راست آورد؛ چون با اذن او، با آنان برخوردی حساس و مرگ‌بار کردید؛ تا هنگامی که سست شدید و در کار (جنگ و بر سر تقسیم غنایم) با یکدیگر به نزاع پرداختید. و پس از آنکه آنچه را دوست دارید (از غنیمت و پیروزی) به شما نشان داد نافرمانی نمودید. برخی از شما دنیا را و برخی از شما آخرت را می‌خواهد. سپس برای آنکه شما را بیازماید، از (تعقیب) آنان بازتان داشت، و از شما در گذشت. و خدا برای مؤمنان، کانون فضلی (بزرگ) است.

إِذ تُصعِدونَ وَ لا تَلوۥنَ عَلىٰ أَحَدٍ وَ الرَّسولُ يَدعوكُم فى أُخرىٰكُم فَأَثٰبَكُم غَمًّا بِغَمٍّ لِكَيلا تَحزَنوا عَلىٰ ما فاتَكُم وَ لا ما أَصٰبَكُم وَ اللَّهُ خَبيرٌ بِما تَعمَلونَ (١٥٣)

(خدا وعده‌اش را به شما راست آورد) چون در حال گریز (از کوه، خودتان و نیروهاتان را) بالا می‌بردید و بر هیچ کس روی نمی‌آوردید؛ در حالی که پیامبر، شما را – دورادور از پشت سرتان - فرا می‌خواند. پس خدا به پاداشتان اندوهی برابر اندوهشان رسانید، تا (سرانجام) - (نه) بر آنچه از کف داده‌اید و نه آنچه به شما رسیده است- اندوهگین نشوید. و خدا به آنچه می‌کنید آگاه است.

ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيكُم مِن بَعدِ الغَمِّ أَمَنَةً نُعاسًا يَغشىٰ طائِفَةً مِنكُم وَ طائِفَةٌ قَد أَهَمَّتهُم أَنفُسُهُم يَظُنّونَ بِاللَّهِ غَيرَ الحَقِّ ظَنَّ الجٰهِلِيَّةِ يَقولونَ هَل لَنا مِنَ الأَمرِ مِن شَيءٍ قُل إِنَّ الأَمرَ كُلَّهُ لِلَّهِ يُخفونَ فى أَنفُسِهِم ما لا يُبدونَ لَكَ يَقولونَ لَو كانَ لَنا مِنَ الأَمرِ شَيءٌ ما قُتِلنا هٰهُنا قُل لَو كُنتُم فى بُيوتِكُم لَبَرَزَ الَّذينَ كُتِبَ عَلَيهِمُ القَتلُ إِلىٰ مَضاجِعِهِم وَ لِيَبتَلِىَ اللَّهُ ما فى صُدورِكُم وَ لِيُمَحِّصَ ما فى قُلوبِكُم وَ اللَّهُ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدورِ (١٥٤)

سپس (خدا) پس از آن اندوه، آرامشی (به صورت) خوابی کم و سبک، بر شما فرو فرستاد، (که) گروهی از شما را فرا گرفت. و گروهی (که) همتشان (تنها) درباره‌ی خودشان بود، درباره‌ی خدا، گمان‌های ناروا، همچون گمان‌های (دوران) جاهلیّت می‌برند (و) گویند: «آیا ما را در این کار اختیاری هست‌؟» بگو: «(سررشته‌ی) کارها به‌راستی یکسره برای خداست.» آنان چیزی را در خودهاشان نهان می‌دارند که برای تو آشکار نمی‌دارند. گویند: «اگر ما را در این کار اختیاری بود (و وعده‌ی پیامبر واقعیت داشت) در اینجا کشته نمی‌شدیم.» بگو: «اگر شما در خانه‌های خود (هم) بودید، کسانی که کشته شدن بر آنان نوشته شده، بی‌گمان (با پای خودشان) سوی بسترها(ی مرگ‌)شان می‌رفتند؛ و برای اینکه خدا آنچه را در سینه‌هایتان (پنهان) است بیازماید، و برای آنکه آنچه در دل‌هایتان (پنهان) می‌دارید، پاک و خالص گرداند. و خدا راز درون سینه‌ها را بسی می‌داند.»

إِنَّ الَّذينَ تَوَلَّوا مِنكُم يَومَ التَقَى الجَمعانِ إِنَّمَا استَزَلَّهُمُ الشَّيطٰنُ بِبَعضِ ما كَسَبوا وَ لَقَد عَفَا اللَّهُ عَنهُم إِنَّ اللَّهَ غَفورٌ حَليمٌ (١٥٥)

به‌راستی روزی که دو گروه (در احد) رویارو شدند، کسانی که از میان شما (به دشمن) پشت کردند، همواره جز این نبود که به سبب پاره‌ای از آنچه (از گناه) حاصل کرده بودند، شیطان آنان را بلغزانید. و همانا خدا از ایشان بی‌گمان در گذشت، زیرا خدا همواره پوشنده‌ای بردبار است.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لا تَكونوا كَالَّذينَ كَفَروا وَ قالوا لِإِخوٰنِهِم إِذا ضَرَبوا فِى الأَرضِ أَو كانوا غُزًّى لَو كانوا عِندَنا ما ماتوا وَ ما قُتِلوا لِيَجعَلَ اللَّهُ ذٰلِكَ حَسرَةً فى قُلوبِهِم وَ اللَّهُ يُحيۦ وَ يُميتُ وَ اللَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصيرٌ (١٥٦)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! مانند کسانی نباشید که کافر شدند و برای برادرانشان - هنگامی که (به سختی پای) در زمین زدند (که راهی سخت پیمودند) و یا جهادگر شدند (و کشته شدند) - گفتند: «اگر نزد ما (مانده) بودند، نمی‌مردند و کشته نمی‌شدند.» تا خدا آن را در دل‌هایشان حسرتی قرار دهد. و خدا(ست که) زنده می‌کند و (هم اوست که) می‌میراند و خدا(ست که) به آنچه می‌کنید بسی بیناست.

وَ لَئِن قُتِلتُم فى سَبيلِ اللَّهِ أَو مُتُّم لَمَغفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَحمَةٌ خَيرٌ مِمّا يَجمَعونَ (١٥٧)

و به‌راستی اگر در راه خدا کشته شوید یا بمیرید، بی‌گمان پوششی از خدا(یتان) و رحمتی از او (برای شماست که) از (همه‌ی) آنچه آنان گرد هم می‌آورند بهتر است.

وَ لَئِن مُتُّم أَو قُتِلتُم لَإِلَى اللَّهِ تُحشَرونَ (١٥٨)

و بی‌چون اگر بمیرید یا کشته شوید، همانا تنها سوی خدا گرد آورده خواهید شد.

فَبِما رَحمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُم وَ لَو كُنتَ فَظًّا غَليظَ القَلبِ لَانفَضّوا مِن حَولِكَ فَاعفُ عَنهُم وَ استَغفِر لَهُم وَ شاوِرهُم فِى الأَمرِ فَإِذا عَزَمتَ فَتَوَكَّل عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُتَوَكِّلينَ (١٥٩)

پس (ای پیامبر!) به (برکتِ) رحمتی از خدا برایشان نرم‌خو (و پر مهر) شدی، و اگر تندخو و سخت‌‌دل بودی همواره از پیرامونت پراکنده می‌شدند. پس از آنان در گذر و برایشان پوشش بخواه و در کار (جنگ) با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن، زیرا خدا توکل‌کنندگان را به راستی دوست می‌دارد.

إِن يَنصُركُمُ اللَّهُ فَلا غالِبَ لَكُم وَ إِن يَخذُلكُم فَمَن ذَا الَّذى يَنصُرُكُم مِن بَعدِهِ وَ عَلَى اللَّهِ فَليَتَوَكَّلِ المُؤمِنونَ (١٦٠)

اگر خدا شما را یاری کند، هیچ کس برایتان غالب نخواهد بود و اگر خوارتان کند (و دست از یاریتان بردارد) پس چه کسی بعد از او یاریتان خواهد کرد؟ پس مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند.

وَ ما كانَ لِنَبِىٍّ أَن يَغُلَّ وَ مَن يَغلُل يَأتِ بِما غَلَّ يَومَ القِيٰمَةِ ثُمَّ تُوَفّىٰ كُلُّ نَفسٍ ما كَسَبَت وَ هُم لا يُظلَمونَ (١٦١)

و برای هیچ پیامبر برجسته‌ای شایسته نبوده است که خیانت ورزد. و هر کس خیانت ورزد، روز قیامت با آنچه در آن خیانت کرده، بیاید. سپس به هر کس (پاداش) آنچه کسب کرده به تمامی داده شود و بر آنان ستم نرود.

أَفَمَنِ اتَّبَعَ رِضوٰنَ اللَّهِ كَمَن باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأوىٰهُ جَهَنَّمُ وَ بِئسَ المَصيرُ (١٦٢)

پس آیا کسی که خشنودی خدا را پی می‌گیرد، همچون کسی است که به خشمی از خدا دچار گردیده و پناهگاهش جهنّم است‌؟ و چه بد بازگشتگاهی است.

هُم دَرَجٰتٌ عِندَ اللَّهِ وَ اللَّهُ بَصيرٌ بِما يَعمَلونَ (١٦٣)

ایشان نزد خدا درجاتی هستند، و خدا به آنچه می‌کنند بیناست‌.

لَقَد مَنَّ اللَّهُ عَلَى المُؤمِنينَ إِذ بَعَثَ فيهِم رَسولًا مِن أَنفُسِهِم يَتلوا عَلَيهِم إيٰتِهِ وَ يُزَكّيهِم وَ يُعَلِّمُهُمُ الكِتٰبَ وَ الحِكمَةَ وَ إِن كانوا مِن قَبلُ لَفى ضَلٰلٍ مُبينٍ (١٦٤)

بی‌گمان، خدا بر مؤمنان همی منّت نهاد؛ چون پیامبری از خودشان در میانشان برانگیخت که آیات خدا را برایشان می‌خواند، و پاکشان می‌گرداند و کتاب و حکمت به آنان می‌آموزد، گرچه پیش از آن در ژرفای گمراهی آشکارگری بوده‌اند.

أَوَلَمّا أَصٰبَتكُم مُصيبَةٌ قَد أَصَبتُم مِثلَيها قُلتُم أَنّىٰ هٰذا قُل هُوَ مِن عِندِ أَنفُسِكُم إِنَّ اللَّهَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (١٦٥)

آیا و هنگامی که به شما (در نبرد احد) مصیبتی در رسید - که همواره دو برابرش را (به دشمنان خود) رساندید - گفتید: «(این) از کجاست؟» بگو: «آن از خود شما (و ناشی از نافرمانی خودتان) است.» به‌راستی خدا به هر چیزی تواناست.

وَ ما أَصٰبَكُم يَومَ التَقَى الجَمعانِ فَبِإِذنِ اللَّهِ وَ لِيَعلَمَ المُؤمِنينَ (١٦٦)

و روزی که (در احد) آن دو گروه به هم برخوردند، آنچه به شما رسید به اذن خدا بود (تا شما را بیازماید) و مؤمنان را نشانه‌ای نهد.

وَ لِيَعلَمَ الَّذينَ نافَقوا وَ قيلَ لَهُم تَعالَوا قٰتِلوا فى سَبيلِ اللَّهِ أَوِ ادفَعوا قالوا لَو نَعلَمُ قِتالًا لَاتَّبَعنٰكُم هُم لِلكُفرِ يَومَئِذٍ أَقرَبُ مِنهُم لِلإيمٰنِ يَقولونَ بِأَفوٰهِهِم ما لَيسَ فى قُلوبِهِم وَ اللَّهُ أَعلَمُ بِما يَكتُمونَ (١٦٧)

و (همچنین برای اینکه) کسانی را که دورویی نمودند (نیز) نشانه‌ای نهد و به ایشان گفته شد: «بیایید در راه خدا کشتار یا دفاع کنید.» گفتند: «اگر کشتاری می‌دانستیم، به‌راستی از شما پیروی می‌کردیم.» آن روز، آنان در آن هنگام (و هنگامه) به کفر نزدیکترند تا به ایمان. با دهان‌ها‌شان چیزی می‌گویند که در دل‌هاشان نیست. و خدا به آنچه پنهان می‌کنند داناتر است.

الَّذينَ قالوا لِإِخوٰنِهِم وَ قَعَدوا لَو أَطاعونا ما قُتِلوا قُل فَادرَءوا عَن أَنفُسِكُمُ المَوتَ إِن كُنتُم صٰدِقينَ (١٦٨)

(همان) کسانی که درباره‌ی برادرانشان [:هم مسلکانشان] - حال آنکه در خانه‌هاشان نشسته بودند - گفتند: «اگر از ما پیروی می‌کردند کشته نمی‌شدند.» بگو: «اگر (از)راستان بوده‌اید مرگ را از خودتان دور کنید.»

وَ لا تَحسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلوا فى سَبيلِ اللَّهِ أَموٰتًا بَل أَحياءٌ عِندَ رَبِّهِم يُرزَقونَ (١٦٩)

هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شده‌اند، مردگان مپندار، بلکه زندگانی هستند (که) نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند؛

فَرِحينَ بِما إتىٰهُمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ وَ يَستَبشِرونَ بِالَّذينَ لَم يَلحَقوا بِهِم مِن خَلفِهِم أَلّا خَوفٌ عَلَيهِم وَ لا هُم يَحزَنونَ (١٧٠)

حال آنکه به آنچه خدا از فضل خود به آنان داده است شادمانند و برای کسانی که (هنوز) به آنان - از پی ایشان- نپیوسته‌اند طلب بشارت و نوید می‌کنند که نه بیمی بر ایشان است و نه ایشا‌ن اندوهگین می‌شوند.

يَستَبشِرونَ بِنِعمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضلٍ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضيعُ أَجرَ المُؤمِنينَ (١٧١)

به نعمت و فضیلتی از خدا - و اینکه خدا پاداش مؤمنان را تباه نمی‌گرداند- بشارت می‌خواهند؛

الَّذينَ استَجابوا لِلَّهِ وَ الرَّسولِ مِن بَعدِ ما أَصابَهُمُ القَرحُ لِلَّذينَ أَحسَنوا مِنهُم وَ اتَّقَوا أَجرٌ عَظيمٌ (١٧٢)

کسانی که (در نبرد احد) – پس از آنکه زخم برداشتند – دعوت خدا و پیامبر(ش) را اجابت کردند. برای کسانی از آنان که نیکی و پرهیزگاری کردند پاداشی بزرگ است.

الَّذينَ قالَ لَهُمُ النّاسُ إِنَّ النّاسَ قَد جَمَعوا لَكُم فَاخشَوهُم فَزادَهُم إيمٰنًا وَ قالوا حَسبُنَا اللَّهُ وَ نِعمَ الوَكيلُ (١٧٣)

(همان) کسانی که مردمی به ایشان گفتند: «مردمان برای (جنگ با) شما (نیرو) گرد آورده‌اند، پس از آنان بترسید.» پس (این سخن) بر ایمانشان افزود و گفتند: «خدا ما را بس است و چه کارگزار نیکی است.»

فَانقَلَبوا بِنِعمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضلٍ لَم يَمسَسهُم سوءٌ وَ اتَّبَعوا رِضوٰنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ ذو فَضلٍ عَظيمٍ (١٧٤)

پس با نعمت و فضیلتی از جانب خدا، (از میدان نبرد) بازگشتند، در حالی که هیچ آسیبی به آنان نرسیده بود و خشنودی خدا را پیروی کردند. و خدا دارای فضیلتی بزرگ است.

إِنَّما ذٰلِكُمُ الشَّيطٰنُ يُخَوِّفُ أَولِياءَهُ فَلا تَخافوهُم وَ خافونِ إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (١٧٥)

تنها، این شیطان است که دوستان و پیروانش را (از اینان) می‌ترساند. پس اگر مؤمنید از آنان مترسید، و از من بهراسید.

وَ لا يَحزُنكَ الَّذينَ يُسٰرِعونَ فِى الكُفرِ إِنَّهُم لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيـًٔا يُريدُ اللَّهُ أَلّا يَجعَلَ لَهُم حَظًّا فِى الإخِرَةِ وَ لَهُم عَذابٌ عَظيمٌ (١٧٦)

و کسانی که در کفر شتاب می‌کنند، تو را اندوهگین نسازند. آنان، بی‌امان، هرگز به خدا هیچ زیانی نمی‌توانند برسانند. خدا می‌خواهد در آخرت برای آنان بهره‌ای قرار ندهد و برایشان عذابی بزرگ است.

إِنَّ الَّذينَ اشتَرَوُا الكُفرَ بِالإيمٰنِ لَن يَضُرُّوا اللَّهَ شَيـًٔا وَ لَهُم عَذابٌ أَليمٌ (١٧٧)

بی‌چون کسانی که کفر را به (بهای) ایمان خریدند هرگز به خدا هیچ زیانی نتوانند رسانید و برایشان عذابی دردناک است.

وَ لا يَحسَبَنَّ الَّذينَ كَفَروا أَنَّما نُملى لَهُم خَيرٌ لِأَنفُسِهِم إِنَّما نُملى لَهُم لِيَزدادوا إِثمًا وَ لَهُم عَذابٌ مُهينٌ (١٧٨)

و هرگز نباید کسانی که کافر شده‌اند بپندارند اینکه به ایشان همواره مهلت می‌دهیم به‌راستی برای آنان نیکوست. ما فقط به ایشان مهلت می‌دهیم، تا بر گناهشان بیفزایند و (آن‌گاه) عذابی خفّت‌آور خواهند داشت.

ما كانَ اللَّهُ لِيَذَرَ المُؤمِنينَ عَلىٰ ما أَنتُم عَلَيهِ حَتّىٰ يَميزَ الخَبيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُطلِعَكُم عَلَى الغَيبِ وَ لٰكِنَّ اللَّهَ يَجتَبى مِن رُسُلِهِ مَن يَشاءُ فَـٔامِنوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ إِن تُؤمِنوا وَ تَتَّقوا فَلَكُم أَجرٌ عَظيمٌ (١٧٩)

خدا بر آن نبوده است تا مؤمنان را به این (حالی) که شما بر آن هستید، واگذارد، تا آنکه پلید را از پاک جدا کند. و خدا بر آن نبوده است که شما را بر پنهان آگاه گرداند، ولی خدا از میان فرستادگانش هر که را بخواهد بر می‌گزیند. پس به خدا و پیامبرانش ایمان بیاورید و اگر بگروید و پرهیزگاری کنید، برایتان پاداشی بزرگ است.

وَ لا يَحسَبَنَّ الَّذينَ يَبخَلونَ بِما إتىٰهُمُ اللَّهُ مِن فَضلِهِ هُوَ خَيرًا لَهُم بَل هُوَ شَرٌّ لَهُم سَيُطَوَّقونَ ما بَخِلوا بِهِ يَومَ القِيٰمَةِ وَ لِلَّهِ ميرٰثُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ اللَّهُ بِما تَعمَلونَ خَبيرٌ (١٨٠)

و کسانی که - به آنچه خدا از فضل خود به آنان عطا کرده - بخل می‌ورزند، هرگز مَپندارند (که) آن (بخل) برایشان خوب است؛ بلکه همان برایشان بد است، (و) به زودی آنچه که بدان بخل ورزیده‌اند، روز قیامت طوق گردنشان می‌گردد. میراث آسمان‌ها و زمین از آنِ خداست و خدا به آنچه می‌کنید آگاه است.

لَقَد سَمِعَ اللَّهُ قَولَ الَّذينَ قالوا إِنَّ اللَّهَ فَقيرٌ وَ نَحنُ أَغنِياءُ سَنَكتُبُ ما قالوا وَ قَتلَهُمُ الأَنبِياءَ بِغَيرِ حَقٍّ وَ نَقولُ ذوقوا عَذابَ الحَريقِ (١٨١)

همواره خدا، سخن کسانی (از یهودیان) را که گفتند: «خدا نیازمند است و ما بی‌‌نیازیم‌»، به‌درستی شنید. آنچه را گفتند و (نیز) به‌ناحق کشتن پیامبران را، ثبت و ضبط خواهیم کرد، و خواهیم گفت: «بچشید عذاب بس سوزان را.»

ذٰلِكَ بِما قَدَّمَت أَيديكُم وَ أَنَّ اللَّهَ لَيسَ بِظَلّامٍ لِلعَبيدِ (١٨٢)

این (عقوبت) پیش‌فرستاده‌ی دستاورد شماست، و خدا بی‌گمان برای بندگان (خود) زیاد بیدادگر نیست.

الَّذينَ قالوا إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَينا أَلّا نُؤمِنَ لِرَسولٍ حَتّىٰ يَأتِيَنا بِقُربانٍ تَأكُلُهُ النّارُ قُل قَد جاءَكُم رُسُلٌ مِن قَبلى بِالبَيِّنٰتِ وَ بِالَّذى قُلتُم فَلِمَ قَتَلتُموهُم إِن كُنتُم صٰدِقينَ (١٨٣)

کسانی گفتند: «خدا با ما پیمان بسته که به هیچ پیامبری ایمان نیاوریم، تا برای ما قربانی‌ای بیاورد که آتش آن را (به نشانه‌ی قبول) بخورد.» بگو: «همواره پیش از من (هم) پیامبرانی آمدند که دلایل آشکار را -با آنچه گفتید- برایتان آوردند. اگر راست می‌گویید، پس چرا آنان را کشتید؟»

فَإِن كَذَّبوكَ فَقَد كُذِّبَ رُسُلٌ مِن قَبلِكَ جاءو بِالبَيِّنٰتِ وَ الزُّبُرِ وَ الكِتٰبِ المُنيرِ (١٨٤)

پس اگر تو را تکذیب کردند، بی‌گمان پیامبرانی (هم) پیش از تو، (که با) دلایل روشن و نوشته‌ها و کتاب روشن آورده بودند، تکذیب شدند.

كُلُّ نَفسٍ ذائِقَةُ المَوتِ وَ إِنَّما تُوَفَّونَ أُجورَكُم يَومَ القِيٰمَةِ فَمَن زُحزِحَ عَنِ النّارِ وَ أُدخِلَ الجَنَّةَ فَقَد فازَ وَ مَا الحَيوٰةُ الدُّنيا إِلّا مَتٰعُ الغُرورِ (١٨٥)

هر کسی چشنده‌ی (طعم) مرگ است و تنها روز رستاخیز پاداش‌هایتان به طور کامل به شما داده می‌شود؛ پس هر کس از آتش نجات یابد و به بهشت در آید، همواره کامیاب شده است. و زندگی دنیا جز مایه‌ی فریب نیست.

لَتُبلَوُنَّ فى أَموٰلِكُم وَ أَنفُسِكُم وَ لَتَسمَعُنَّ مِنَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ مِن قَبلِكُم وَ مِنَ الَّذينَ أَشرَكوا أَذًى كَثيرًا وَ إِن تَصبِروا وَ تَتَّقوا فَإِنَّ ذٰلِكَ مِن عَزمِ الأُمورِ (١٨٦)

به‌راستی در مال‌هایتان و جان‌هایتان بی‌گمان آزموده خواهید شد، و از کسانی که پیش از شما به آنان کتاب داده شده، و (نیز) از کسانی که به شرک گراییده‌اند (سخنان دل)آزار بسیاری خواهید شنید؛ و اگر صبر و پرهیزگاری کنید، این (خود) به‌راستی (نشانی) از عزم استوار (شما) در کارهاست.

وَ إِذ أَخَذَ اللَّهُ ميثٰقَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنّاسِ وَ لا تَكتُمونَهُ فَنَبَذوهُ وَراءَ ظُهورِهِم وَ اشتَرَوا بِهِ ثَمَنًا قَليلًا فَبِئسَ ما يَشتَرونَ (١٨٧)

و چون خدا از کسانی که به آنان کتاب داده شده، پیمان گرفت که باید آن را برای مردمان بی‌گمان بیان کنید، و کتمانش نکنید. پس آن (عهد) را پشت (سر)شان انداختند، و با آن، بهایی ناچیز دریافتند. پس چه بد چیزی را خریداری می‌کنند.

لا تَحسَبَنَّ الَّذينَ يَفرَحونَ بِما أَتَوا وَ يُحِبّونَ أَن يُحمَدوا بِما لَم يَفعَلوا فَلا تَحسَبَنَّهُم بِمَفازَةٍ مِنَ العَذابِ وَ لَهُم عَذابٌ أَليمٌ (١٨٨)

هرگز گمان مبر کسانی را که بدانچه آورده‌اند شادمانی کنند، و دوست دارند به آنچه نکرده‌اند مورد ستایش قرار گیرند. پس هرگز گمان مدار که آنان را نجاتی از عذاب است، در حالی که برایشان عذابی دردناک است.

وَ لِلَّهِ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ اللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (١٨٩)

و فرمانروایی آسمان‌ها و زمین تنها برای خداست. و خدا بر هر چیزی تواناست.

إِنَّ فى خَلقِ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ اختِلٰفِ الَّيلِ وَ النَّهارِ لَإيٰتٍ لِأُولِى الأَلبٰبِ (١٩٠)

بی‌گمان در آفرینش آسمان‌ها و زمین، و در پی هم آمدن شب و روز، برای خردمندان نشانه‌هایی (قانع کننده) است.

الَّذينَ يَذكُرونَ اللَّهَ قِيٰمًا وَ قُعودًا وَ عَلىٰ جُنوبِهِم وَ يَتَفَكَّرونَ فى خَلقِ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ رَبَّنا ما خَلَقتَ هٰذا بٰطِلًا سُبحٰنَكَ فَقِنا عَذابَ النّارِ (١٩١)

کسانی که خدا را (در همه‌ی احوالشان)، ایستادگان و نشستگان و به پهلوآرمیدگان یاد می‌کنند، و در آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند (و گویند): «پروردگارمان! این‌ها را بیهوده نیافریده‌ای. تو منزّهی! پس ما را از عذاب آتش دوزخ نگهدار.»

رَبَّنا إِنَّكَ مَن تُدخِلِ النّارَ فَقَد أَخزَيتَهُ وَ ما لِلظّٰلِمينَ مِن أَنصارٍ (١٩٢)

«پروردگارمان! هر که را تو بی‌چون به آتش در آوری، همواره خوار و بی‌مقدارش کرده‌ای. و برای ستمکاران هیچ یاورانی نیستند.»

رَبَّنا إِنَّنا سَمِعنا مُنادِيًا يُنادى لِلإيمٰنِ أَن إمِنوا بِرَبِّكُم فَـٔامَنّا رَبَّنا فَاغفِر لَنا ذُنوبَنا وَ كَفِّر عَنّا سَيِّـٔاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الأَبرارِ (١٩٣)

«پروردگارمان! ما شنیدیم دعوتگری (ما را) به ایمان فرا می‌خواند که: “به پروردگارتان ایمان آورید.” پس ایمان آوردیم. پروردگارمان! گناهانمان را برایمان بپوشان و بدی‌هامان را جبران فرما و ما را با نیکان بمیران.»

رَبَّنا وَ إتِنا ما وَعَدتَنا عَلىٰ رُسُلِكَ وَ لا تُخزِنا يَومَ القِيٰمَةِ إِنَّكَ لا تُخلِفُ الميعادَ (١٩٤)

«پروردگارمان! و آنچه را بر (عهده‌ی) فرستادگانت برایمان وعده داده‌ای به ما بده و ما را روز رستاخیز رسوا مگردان. همانا تو وعده‌(ات) را خلاف نمی‌کنی.»

فَاستَجابَ لَهُم رَبُّهُم أَنّى لا أُضيعُ عَمَلَ عٰمِلٍ مِنكُم مِن ذَكَرٍ أَو أُنثىٰ بَعضُكُم مِن بَعضٍ فَالَّذينَ هاجَروا وَ أُخرِجوا مِن دِيٰرِهِم وَ أوذوا فى سَبيلى وَ قٰتَلوا وَ قُتِلوا لَأُكَفِّرَنَّ عَنهُم سَيِّـٔاتِهِم وَ لَأُدخِلَنَّهُم جَنّٰتٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ ثَوابًا مِن عِندِ اللَّهِ وَ اللَّهُ عِندَهُ حُسنُ الثَّوابِ (١٩٥)

پس پروردگارشان (دعای آنان را) برایشان اجابت کرد (و فرمود): «من همواره عمل هیچ صاحب عملی از شما را، از مرد یا زنی - حال آنکه برخی از برخی دیگرید- تباه نمی‌کنم. پس کسانی که هجرت کرده و از خانه‌های خود رانده شده و در راه من آزار دیده و جنگیده و کشته شده‌اند، بی‌گمان گناهانشان را به‌راستی از ایشان می‌زدایم و آنان را همواره در باغ‌هایی که از زیر (درختان)‌شان نهرها روان است، به‌درستی، در می‌آورم. حال آنکه (این) پاداشی است از جانب خدا، و پاداش نیکو تنها نزد خداست.»

لا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذينَ كَفَروا فِى البِلٰدِ (١٩٦)

هرگز مباد (که) رفت و آمد با جنب‌و‌جوش کافران در شهرها تو را فریب دهد.

مَتٰعٌ قَليلٌ ثُمَّ مَأوىٰهُم جَهَنَّمُ وَ بِئسَ المِهادُ (١٩٧)

(این) کالایی ناچیز (و برخورداری اندکی) است. سپس پناهگاهشان دوزخ است و چه بد آرامگاهی است.

لٰكِنِ الَّذينَ اتَّقَوا رَبَّهُم لَهُم جَنّٰتٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها نُزُلًا مِن عِندِ اللَّهِ وَ ما عِندَ اللَّهِ خَيرٌ لِلأَبرارِ (١٩٨)

ولی کسانی که از پروردگارشان پروا دارند، برایشان باغ‌هایی است که از زیر (درختان)شان نهرها روان است، (که) در آن جاودانه‌اند. حال آنکه (این) مهمان‌سرایی از جانب خداست و آنچه نزد خداست برای نیکان بهتر است.

وَ إِنَّ مِن أَهلِ الكِتٰبِ لَمَن يُؤمِنُ بِاللَّهِ وَ ما أُنزِلَ إِلَيكُم وَ ما أُنزِلَ إِلَيهِم خٰشِعينَ لِلَّهِ لا يَشتَرونَ بِـٔايٰتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَليلًا أُولٰئِكَ لَهُم أَجرُهُم عِندَ رَبِّهِم إِنَّ اللَّهَ سَريعُ الحِسابِ (١٩٩)

و بی‌گمان از میان اهل کتاب کسانی هستند که به خدا - و بدانچه سوی شما نازل شده و به آنچه سوی خودشان فرود آمده - ایمان می‌آورند، در حالی که برای خدا خاشعند، و با آیات خدا (چیزی را به) بهایی ناچیز نمی‌خرند. ایشانند که نزد پروردگارشان پاداش خود را خواهند داشت. همواره، خدا زودشمار است.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنُوا اصبِروا وَ صابِروا وَ رابِطوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (٢٠٠)

هان ای کسانی که ایمان آورد‌ید! صبر کنید، و (هم) در صبر هماهنگی نمایید، و با یکدیگر رابطه و پیوند داشته باشید، و مرزها را نگهبانی نمایید، و از خدا پروا نمایید. شاید (خود و دیگران را) رستگار کنید.

محتوای سوره

• تفسیر آیات