سوره طه

در حال بارگیری... آتِيکُم آدَم آذَن آمَن آمَنّا آمَنْتُم آنَسْت آيَاتُنَا آيَاتِنَا آيَة أَبَى أَبْقَى أَتَاهَا أَتَاک أَتَتْک أَتَى أَثَر أَثَرِي أَجَل أَجِد أَخِي أَخْفَى أَخْلَفْنَا أَدُلّک أَذِن أَرَدْتُم أَرَى أَرَيْنَاه أَرْجُلَکُم أَرْضِنَا أَرْضِکُم أَزْرِي أَزْوَاجا أَسَرّوا أَسِفا أَسْر أَسْرَف أَسْمَع أَشَدّ أَشْرِکْه أَضَل أَضَلّهُم أَطِيعُوا أَعْجَلَک أَعْرَض أَعْطَى أَعْلَم أَعْمَى أَفْلَح أَلْق أَلْقَى أَلْقُوا أَمْتا أَمْثَلُهُم أَمْرَهُم أَمْرِي أَنَا أَنّهَا أَنّک أَنْبَاء أَنْت أَنْجَيْنَاکُم أَنْزَل أَنْزَلْنَاه أَنْعَامَکُم أَهْلَکْنَا أَهْلِي أَوّل أَوْحَيْنَا أَوْزَارا أَيّنَا أَيْدِيهِم أَيْدِيَکُم أَکْرَهْتَنَا أُخْرَى أُم أُمّک أُوتِيت أُوحِي أُولاَء إِبْلِيس إِسْرَائِيل إِلَيْنَا إِلَيْهِم إِلٰه إِلٰهُکُم إِلٰهِک إِمّا إِنّنَا إِنّنِي إِنّه إِنّي ائْتُوا ابْن اتّبَع اجْتَبَاه اجْعَل احْلُل اذْهَب ارْعَوْا اسْتَعْلَى اسْتَوَى اسْجُدُوا اشْدُد اشْرَح اضْمُم افْتَرَى اقْذِفِيه التّابُوت الثّرَى الدّاعِي الدّرَجَات الدّنْيَا الرّحْمٰن الرّسُول الزّينَة السّاحِر السّامِرِي السّحَرَة السّحْر السّرّ السّلاَم السّلْوَى السّمَاء السّمَاوَات الشّفَاعَة الشّيْطَان الصّالِحَات الصّور الطّور اللّه النّار النّاس النّجْوَى النّخْل النّهَى الْآخِرَة الْأَرْض الْأَسْمَاء الْأَصْوَات الْأَعْلَى الْأَنْهَار الْأَيْمَن الْأُولَى الْبَحْر الْبَيّنَات الْجَنّة الْجِبَال الْحَق الْحَيَاة الْحُسْنَى الْخُلْد الْعَذَاب الْعَرْش الْعَهْد الْعُلَى الْقَوْم الْقَيّوم الْقُرُون الْقِيَامَة الْمَلِک الْمَن الْمُثْلَى الْمُجْرِمِين الْمُقَدّس الْهُدَى الْوَعِيد الْوُجُوه الْيَم الْيَوْم الْکُبْرَى امْکُثُوا انْظُر اهْبِطَا اهْتَدَى بَال بَصُرْت بَصِيرا بَعْدِک بَعْضُکُم بَنِي بَيْضَاء بَيْنَنَا بَيْنَهُم بَيْنَهُمَا بَيْنَک بِآيَات بِآيَة بِالسّاحِل بِالْقَوْل بِالْقُرْآن بِالْوَاد بِجُنُودِه بِرَأْسِي بِرَب بِرَبّنَا بِسِحْر بِسِحْرِهِمَا بِسِحْرِک بِطَرِيقَتِکُم بِعَذَاب بِعِبَادِي بِقَبَس بِلِحْيَتِي بِمَلْکِنَا بِنَا تَأْخُذ تَاب تَارَة تَتّبِعَن تَجُوع تَجْرِي تَجْهَر تَحْت تَحْتِهَا تَخَاف تَخَافَا تَخَف تَخْرُج تَخْشَى تَذْکِرَة تَرَى تَرْقُب تَزَکّى تَسْعَى تَسْمَع تَضْحَى تَطْغَوْا تَظْمَأ تَعْجَل تَعْرَى تَفْتَرُوا تَقُول تَقْضِي تَلْقَف تَنْفَع تَوَلّى تُخْلَفَه تُعَذّبْهُم تُلْقِي تُنْسَى جَاءَنَا جَانِب جَزَاء جَسَدا جَعَل جَمِيعا جَنَاحِک جَنّات جَهَنّم جُذُوع جِئْتَنَا جِئْنَاک حَدِيث حَسَنا حَشَرْتَنِي حَمَل حَيْث حُمّلْنَا حِبَالُهُم حِمْلا خَاب خَالِدِين خَشَعَت خَشِيت خَطَايَانَا خَطْبُک خَلَقْنَاکُم خَلْفَهُم خَلْقَه خَيْر خُوَار خِلاَف خِيفَة دَرَکا ذِکْرا ذِکْرِي رَأَى رَأَيْتَهُم رَب رَبّنَا رَبّه رَبّي رَبّک رَبّکُمَا رَزَقْنَاکُم رَسُولا رَضِي زُرْقا زِدْنِي زِينَة سَاء سَاحِر سَامِرِي سَبَق سَبَقَت سَلَک سَنُعِيدُهَا سَوّلَت سَوْآتُهُمَا سُؤْلَک سُبُلا سُجّدا سُوء سُوًى سِحْرِهِم شَتّى شَجَرَة شَيْء صَالِحا صَدْرِي صَرّفْنَا صَفّا صَفْصَفا صَنَعُوا ضَرّا ضَلّوا ضَنْکا ضُحًى طه طَرِيقا طَرِيقَة طَغَى طَفِقَا طَيّبَات طُوًى ظَلْت ظُلْما عَاکِفا عَاکِفِين عَجِلْت عَدُوّ عَدُوّکُم عَدْن عَذَابا عَرَبِيّا عَزْما عَشْرا عَصَى عَلَيْه عَلَيْهَا عَلَيْهِمَا عَلّمَکُم عَمِل عَنَت عَنْه عَهِدْنَا عَيْنُهَا عُقْدَة عِجْلا عِصِيّهُم عِلْما عِلْمُهَا عِوَج عِوَجا غَشِيَهُم غَضَب غَضَبِي غَضْبَان فَأَتْبَعَهُم فَأَجْمِعُوا فَأَخْرَج فَأَخْرَجْنَا فَأَخْلَفْتُم فَأَرْسِل فَأَوْجَس فَأَکَلا فَأُلْقِي فَأْتِيَاه فَإِمّا فَإِنّا فَإِنّه فَاتّبِعُونِي فَاجْعَل فَاخْلَع فَاذْهَب فَاضْرِب فَاقْذِفِيه فَاقْض فَبَدَت فَتَاب فَتَشْقَى فَتَعَالَى فَتَنَازَعُوا فَتَنّا فَتَنّاک فَتَوَلّى فَجَمَع فَرَجَع فَرّقْت فَسَجَدُوا فَطَال فَطَرَنَا فَعَصَيْت فَغَشِيَهُم فَغَوَى فَقَال فَقَالُوا فَقَبَضْت فَقَذَفْنَاهَا فَقُل فَقُلْنَا فَقُولا فَلَأُقَطّعَن فَلَم فَلَنَأْتِيَنّک فَلْيُلْقِه فَنَبَذْتُهَا فَنَجّيْنَاک فَنَسِي فَنَسِيتَهَا فَوَسْوَس فَيَحِل فَيَذَرُهَا فَيُسْحِتَکُم فَکَذّب فَکَذٰلِک فُتِنْتُم فِرْعَوْن قَاض قَاعا قَال قَالا قَالُوا قَبْضَة قَبْلَهُم قَوْلا قَوْلِي قَوْم قَوْمَه قَوْمَک قَوْمِه قَوْمِک قُرْآنا قُل قُلْنَا لَآيَات لَأُصَلّبَنّکُم لَبِثْتُم لَتَعْلَمُن لَدُنّا لَسَاحِرَان لَعَذَاب لَعَلّهُم لَعَلّي لَغَفّار لَنَنْسِفَنّه لَنُحَرّقَنّه لَهُمَا لَکَان لَکَبِيرُکُم لِآدَم لِأَهْلِه لِأُولِي لِبَعْض لِتَرْضَى لِتُخْرِجَنَا لِزَاما لِزَوْجِک لِسَانِي لِلرّحْمٰن لِلْحَي لِلْمَلاَئِکَة لِنَفْسِي لِنُرِيَک لِيَغْفِر لٰکِنّا مَاء مَرّة مَسَاکِنِهِم مَعَنَا مَعَکُمَا مَعِيشَة مَنَعَک مَنَنّا مَهْدا مَوْعِدا مَوْعِدَک مَوْعِدُکُم مَوْعِدِي مَکَانا مُؤْمِن مُؤْمِنا مُجْرِما مُسَمًّى مُلْک مُوسَى مِثْلِه مِسَاس مِنّي نَارا نَبَات نَبْرَح نَجِد نَجْزِي نَحْشُر نَحْشُرُه نَحْن نَخَاف نَذْکُرَک نَزّلْنَا نَسْفا نَعْلَيْک نَفْسِه نَفْسِي نَفْعا نَقُص نَکُون نُؤْثِرَک نُخْرِجُکُم نُخْلِفُه نُسَبّحَک نُعِيدُکُم نُودِي هَارُون هَدَى هَضْما هَل هَمْسا هَوَى هُدًى هُدَاي هٰذَان هٰذِه وَاعَدْنَاکُم وَحْيُه وَرَق وَزِيرا وَسِع وَعْدا وَيْلَکُم وِزْرا يَأْت يَأْتِه يَأْتِيَنّکُم يَأْخُذْه يَبَسا يَبْصُرُوا يَبْلَى يَتَخَافَتُون يَتّبِعُون يَتّقُون يَحِل يَحْلِل يَحْمِل يَحْيَى يَخَاف يَخْشَى يَخْصِفَان يَدَک يَذْهَبَا يَرَوْن يَرْجِع يَسّر يَسْأَلُونَک يَشْقَى يَضِل يَطْغَى يَعِدْکُم يَعْلَم يَعْمَل يَفْرُط يَفْقَهُوا يَقُول يَقُولُون يَمُوت يَمِينِک يَمْشُون يَمْلِک يَنْسَى يَنْسِفُهَا يَهْد يَوْم يَوْما يَوْمَئِذ يُؤْمِن يُحِيطُون يُحْدِث يُحْشَر يُخَيّل يُخْرِجَاکُم يُخْرِجَنّکُمَا يُرِيدَان يُفْلِح يُقْضَى يُنْفَخ يُوحَى کَثِيرا کَذِبا کَذّب کَذٰلِک کَلِمَة کَم کَي کَيْد کَيْدَه کَيْدَکُم کُلُوا کُلّهَا کِتَاب

لیست آیات ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠ ٣١ ٣٢ ٣٣ ٣٤ ٣٥ ٣٦ ٣٧ ٣٨ ٣٩ ٤٠ ٤١ ٤٢ ٤٣ ٤٤ ٤٥ ٤٦ ٤٧ ٤٨ ٤٩ ٥٠ ٥١ ٥٢ ٥٣ ٥٤ ٥٥ ٥٦ ٥٧ ٥٨ ٥٩ ٦٠ ٦١ ٦٢ ٦٣ ٦٤ ٦٥ ٦٦ ٦٧ ٦٨ ٦٩ ٧٠ ٧١ ٧٢ ٧٣ ٧٤ ٧٥ ٧٦ ٧٧ ٧٨ ٧٩ ٨٠ ٨١ ٨٢ ٨٣ ٨٤ ٨٥ ٨٦ ٨٧ ٨٨ ٨٩ ٩٠ ٩١ ٩٢ ٩٣ ٩٤ ٩٥ ٩٦ ٩٧ ٩٨ ٩٩ ١٠٠ ١٠١ ١٠٢ ١٠٣ ١٠٤ ١٠٥ ١٠٦ ١٠٧ ١٠٨ ١٠٩ ١١٠ ١١١ ١١٢ ١١٣ ١١٤ ١١٥ ١١٦ ١١٧ ١١٨ ١١٩ ١٢٠ ١٢١ ١٢٢ ١٢٣ ١٢٤ ١٢٥ ١٢٦ ١٢٧ ١٢٨ ١٢٩ ١٣٠ ١٣١ ١٣٢ ١٣٣ ١٣٤ ١٣٥

متن سوره

بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ طه (١)

طه [:ای طاهر هادی!].

ما أَنزَلنا عَلَيكَ القُرإنَ لِتَشقىٰ (٢)

ما قرآن را بر تو نازل نکردیم تا به رنج افتی،

إِلّا تَذكِرَةً لِمَن يَخشىٰ (٣)

جز اینکه برای هر که (از خدا) می‌هراسد یادواره‌ای (بزرگ) باشد.

تَنزيلًا مِمَّن خَلَقَ الأَرضَ وَ السَّمٰوٰتِ العُلَى (٤)

در حالی که فرود آمده‌ای است به تدریج از جانب کسی که زمین و آسمان‌های بلند را آفریده است.

الرَّحمٰنُ عَلَى العَرشِ استَوىٰ (٥)

(خدای) رحمتگر بر آفریدگان بر عرش (ربوبیت ) چیره شده است.

لَهُ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَ ما فِى الأَرضِ وَ ما بَينَهُما وَ ما تَحتَ الثَّرىٰ (٦)

آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین و آنچه میان آن دو و آنچه زیر خاک است از اوست.

وَ إِن تَجهَر بِالقَولِ فَإِنَّهُ يَعلَمُ السِّرَّ وَ أَخفَى (٧)

و اگر سخن آشکار گویی پس او نهان و نهان‌تر را می‌داند.

اللَّهُ لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ لَهُ الأَسماءُ الحُسنىٰ (٨)

خدایی که جز او معبودی نیست (و) نیکوترین نام‌ها (ونشانه‌ها) ویژه‌ی اوست.

وَ هَل أَتىٰكَ حَديثُ موسىٰ (٩)

و آیا گزارش (وحیانی) موسی تو را رسید؟

إِذ رَإ نارًا فَقالَ لِأَهلِهِ امكُثوا إِنّى إنَستُ نارًا لَعَلّى إتيكُم مِنها بِقَبَسٍ أَو أَجِدُ عَلَى النّارِ هُدًى (١٠)

چون آتشی دید، پس به خانواده‌ی خود گفت: «درنگ کنید، همانا من با آتشی مأنوس شدم. امید که شعله‌ای از آن برایتان بیاورم یا در پرتو آتش راهی بیابم.»

فَلَمّا أَتىٰها نودِىَ يٰموسىٰ (١١)

پس چون بدان رسید ندا داده شد: «موسی!»

إِنّى أَنا۠ رَبُّكَ فَاخلَع نَعلَيكَ إِنَّكَ بِالوادِ المُقَدَّسِ طُوًى (١٢)

«بی‌گمان منم، من، پروردگارت، پس دو پای‌پوشت را برکن، که در حقیقت تو پیچیده در پوشش وادی مقدسی.»

وَ أَنَا اختَرتُكَ فَاستَمِع لِما يوحىٰ (١٣)

«و من تو را (برای خودم) برگزیدم. پس برای آنچه (به تو) وحی می‌شود گوش فرادار.»

إِنَّنى أَنَا اللَّهُ لا إِلٰهَ إِلّا أَنا۠ فَاعبُدنى وَ أَقِمِ الصَّلوٰةَ لِذِكرى (١٤)

«(این) منم، من، (همان) خدایی که جز من خدایی نیست. پس مرا بپرست و برای یادم نماز را بر پا بدار.»

إِنَّ السّاعَةَ إتِيَةٌ أَكادُ أُخفيها لِتُجزىٰ كُلُّ نَفسٍ بِما تَسعىٰ (١٥)

«به‌راستی ساعت [:قیامت] آمدنی است. نزدیک است آن را (بر خود هم) پوشیده دارم، تا هر کسی به (موجب) آنچه می‌کوشد جزا یابد.»

فَلا يَصُدَّنَّكَ عَنها مَن لا يُؤمِنُ بِها وَ اتَّبَعَ هَوىٰهُ فَتَردىٰ (١٦)

«پس هرگز نکند کسی که به آن ایمان ندارد و از هوس خویش پیروی کرده است، تو را از (ایمان به) آن باز دارد، پس سقوط کنی.»

وَ ما تِلكَ بِيَمينِكَ يٰموسىٰ (١٧)

«و ای موسی! این چیست در دست راستت؟»

قالَ هِىَ عَصاىَ أَتَوَكَّؤُا۟ عَلَيها وَ أَهُشُّ بِها عَلىٰ غَنَمى وَ لِىَ فيها مَـٔارِبُ أُخرىٰ (١٨)

گفت: «این عصای من است. بر آن تکیه می‌دهم و با آن بر گوسفندانم (برگ) می‌تکانم، و در آن برای من نیازهای مهم دیگری (نیز) هست.»

قالَ أَلقِها يٰموسىٰ (١٩)

فرمود: «موسی! (هم) آن را بیفکن.»

فَأَلقىٰها فَإِذا هِىَ حَيَّةٌ تَسعىٰ (٢٠)

پس آن را افکند. پس ناگهان، (هم)آن ماری شد که به سرعت می‌خزد.

قالَ خُذها وَ لا تَخَف سَنُعيدُها سيرَتَهَا الأولىٰ (٢١)

فرمود: «آن را برگیر و مترس، به زودی آن را به حال واقعی نخستین‌(اش) باز می‌گردانیم.»

وَ اضمُم يَدَكَ إِلىٰ جَناحِكَ تَخرُج بَيضاءَ مِن غَيرِ سوءٍ إيَةً أُخرىٰ (٢٢)

«و دست خود را به پهلویت ببر تا سپیدی بی‌گزند بر آید. حال آنکه (این) نشانه‌ای دیگر (بر رسالت تو) است،»

لِنُرِيَكَ مِن إيٰتِنَا الكُبرَى (٢٣)

«برای اینکه به تو از بزرگ‌ترین نشانه‌های (چشمگیر)‌مان بنماییم.»

اذهَب إِلىٰ فِرعَونَ إِنَّهُ طَغىٰ (٢٤)

«سوی فرعون برو که همواره او به سرکشی برخاسته است.»

قالَ رَبِّ اشرَح لى صَدرى (٢٥)

گفت: «پروردگارم! سینه‌ام را گشاده گردان،»

وَ يَسِّر لى أَمرى (٢٦)

«و کارم را برایم آسان گردان،»

وَ احلُل عُقدَةً مِن لِسانى (٢٧)

«و از زبانم گرهی بگشای»

يَفقَهوا قَولى (٢٨)

«تا سخنم را با بررسی بفهمند،»

وَ اجعَل لى وَزيرًا مِن أَهلى (٢٩)

«و برایم دستیاری از کسانم قرار ده:»

هٰرونَ أَخِى (٣٠)

«هارون برادرم را.»

اشدُد بِهِ أَزرى (٣١)

«پشتم را به او استوار گردان،»

وَ أَشرِكهُ فى أَمرى (٣٢)

«و او را در کارم شریک کن،»

كَى نُسَبِّحَكَ كَثيرًا (٣٣)

«تا تو را فراوان تسبیح کنیم،»

وَ نَذكُرَكَ كَثيرًا (٣٤)

«و بسیار تو را یاد کنیم،»

إِنَّكَ كُنتَ بِنا بَصيرًا (٣٥)

«بی‌گمان تو همواره به (حال) ما بسی بینا بوده‌ای.»

قالَ قَد أوتيتَ سُؤلَكَ يٰموسىٰ (٣٦)

فرمود: «موسی! به‌راستی خواسته‌ات به تو داده شد.»

وَ لَقَد مَنَنّا عَلَيكَ مَرَّةً أُخرىٰ (٣٧)

«و همواره به‌راستی بار دیگر (هم) بر تو منت نهادیم،»

إِذ أَوحَينا إِلىٰ أُمِّكَ ما يوحىٰ (٣٨)

«چون به مادرت آنچه را که وحی می‌شود وحی کردیم:»

أَنِ اقذِفيهِ فِى التّابوتِ فَاقذِفيهِ فِى اليَمِّ فَليُلقِهِ اليَمُّ بِالسّاحِلِ يَأخُذهُ عَدُوٌّ لى وَ عَدُوٌّ لَهُ وَ أَلقَيتُ عَلَيكَ مَحَبَّةً مِنّى وَ لِتُصنَعَ عَلىٰ عَينى (٣٩)

«که او را در صندوق بیفکن، پس در دریایش بینداز. پس (آنگاه) دریا بایستی او را به کرانه و کناره افکند تا دشمنی برای من و دشمنی برای وی، او را برگیرد. و مهری (بزرگ) از خودم بر تو افکندم. و تا زیر نظر من سازمان (و سامان) یابی.»

إِذ تَمشى أُختُكَ فَتَقولُ هَل أَدُلُّكُم عَلىٰ مَن يَكفُلُهُ فَرَجَعنٰكَ إِلىٰ أُمِّكَ كَى تَقَرَّ عَينُها وَ لا تَحزَنَ وَ قَتَلتَ نَفسًا فَنَجَّينٰكَ مِنَ الغَمِّ وَ فَتَنّٰكَ فُتونًا فَلَبِثتَ سِنينَ فى أَهلِ مَديَنَ ثُمَّ جِئتَ عَلىٰ قَدَرٍ يٰموسىٰ (٤٠)

«چون خواهرت می‌رود پس می‌گوید: آیا شما را بر کسی که او را کفالت کند دلالت کنم‌؟ پس تو را سوی مادرت بازگردانیدیم تا دیده‌اش (با دیدار تو) روشن شود و غم نخورد. و شخصی را کُشتی. پس (ما) تو را از اندوه رهانیدیم، و تو را بارها (به) آزمایش‌هایی آتشبار آزمودیم. پس سالیانی چند در میان اهل مَدْیَن ماندی. سپس، موسی! بر (زمانی) مقدر (و مقتضی برای رسالت) آمدی.»

وَ اصطَنَعتُكَ لِنَفسِى (٤١)

«و تو را برای خود به شایستگی همی ساختم.»

اذهَب أَنتَ وَ أَخوكَ بِـٔايٰتى وَ لا تَنِيا فى ذِكرِى (٤٢)

«تو و برادرت با نشانه‌های (رسالتی) من برو، و در یاد کردن من سستی مکنید.»

اذهَبا إِلىٰ فِرعَونَ إِنَّهُ طَغىٰ (٤٣)

«سوی فرعون بروید که او همواره به سرکشی برخاسته‌.»

فَقولا لَهُ قَولًا لَيِّنًا لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَو يَخشىٰ (٤٤)

«پس برایش سخنی نرم بگویید، شاید تذکر یابد یا بهراسد.»

قالا رَبَّنا إِنَّنا نَخافُ أَن يَفرُطَ عَلَينا أَو أَن يَطغىٰ (٤٥)

(آن دو) گفتند: «پروردگارمان! ما بی‌گمان می‌ترسیم که (او) در زیان رساندن بر ما زیاده‌روی کند یا که سرکشی نماید.»

قالَ لا تَخافا إِنَّنى مَعَكُما أَسمَعُ وَ أَرىٰ (٤٦)

فرمود: «مترسید. من همواره با شمایم، می‌شنوم و می‌بینم.»

فَأتِياهُ فَقولا إِنّا رَسولا رَبِّكَ فَأَرسِل مَعَنا بَنى إِسرٰءيلَ وَ لا تُعَذِّبهُم قَد جِئنٰكَ بِـٔايَةٍ مِن رَبِّكَ وَ السَّلٰمُ عَلىٰ مَنِ اتَّبَعَ الهُدىٰ (٤٧)

«پس سوی او بروید و بگویید: “ما به‌راستی دو فرستاده‌ی پروردگار توایم. پس فرزندان اسرائیل را با ما بفرست و عذابشان مکن. به‌راستی ما برای تو از جانب پروردگارت نشانه‌ای (رسالتی)آورده‌ایم، و سلام (و سلامتی) بر کسی است که هدایت را پیروی کند.”»

إِنّا قَد أوحِىَ إِلَينا أَنَّ العَذابَ عَلىٰ مَن كَذَّبَ وَ تَوَلّىٰ (٤٨)

«به‌راستی سوی ما وحی شده که عذاب محققاً بر کسی است که (حق را) تکذیب کرد و (از آن) روی گردانید.»

قالَ فَمَن رَبُّكُما يٰموسىٰ (٤٩)

(فرعون) گفت: «موسی! پس پروردگار شما دوتن کیست‌؟»

قالَ رَبُّنَا الَّذى أَعطىٰ كُلَّ شَيءٍ خَلقَهُ ثُمَّ هَدىٰ (٥٠)

گفت: «پروردگار ما کسی است که آفرینش هر چیزی را بدو بخشود؛ سپس (آن را) هدایت فرمود. »

قالَ فَما بالُ القُرونِ الأولىٰ (٥١)

گفت: «پس نسل‌های گذشته را چه خاطره‌ی مهمی بود (که کافر بوده‌ا‌ند)؟»

قالَ عِلمُها عِندَ رَبّى فى كِتٰبٍ لا يَضِلُّ رَبّى وَ لا يَنسَى (٥٢)

گفت: «علمش در کتابی (ربانی) نزد پروردگار من است. پروردگارم نه گمراه می‌شود و نه فراموش می‌کند.»

الَّذى جَعَلَ لَكُمُ الأَرضَ مَهدًا وَ سَلَكَ لَكُم فيها سُبُلًا وَ أَنزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخرَجنا بِهِ أَزوٰجًا مِن نَباتٍ شَتّىٰ (٥٣)

(همان) کسی که زمین را برایتان گهواره‌ای ساخت و برای شما در آن راه‌هایی (راهوار) گشود و از آسمان آبی فرود آورد. پس با آن رستنی‌های گوناگون، بیرون آوردیم.

كُلوا وَ ارعَوا أَنعٰمَكُم إِنَّ فى ذٰلِكَ لَإيٰتٍ لِأُولِى النُّهىٰ (٥٤)

بخورید و دام‌هایتان را بچرانید. بی‌گمان در اینها برای بازدارندگان عاقلانه از زشتی‌ها، نشانه‌هایی است.

مِنها خَلَقنٰكُم وَ فيها نُعيدُكُم وَ مِنها نُخرِجُكُم تارَةً أُخرىٰ (٥٥)

از این (زمین) شما را آفریدیم و در آن شما را باز می‌گردانیم و بار دیگر شما را از آن بیرون می‌آوریم.

وَ لَقَد أَرَينٰهُ إيٰتِنا كُلَّها فَكَذَّبَ وَ أَبىٰ (٥٦)

و بی‌چون به‌راستی (ما) همه‌ی آیات (متناسب)مان را به او [:فرعون] نشان دادیم، پس (آنها را) تکذیب نمود و (از پذیرفتنشان) خودداری کرد.

قالَ أَجِئتَنا لِتُخرِجَنا مِن أَرضِنا بِسِحرِكَ يٰموسىٰ (٥٧)

گفت: «موسی! آیا نزد ما آمده‌ای تا با سحرت ما را از سرزمینمان بیرون برانی‌؟»

فَلَنَأتِيَنَّكَ بِسِحرٍ مِثلِهِ فَاجعَل بَينَنا وَ بَينَكَ مَوعِدًا لا نُخلِفُهُ نَحنُ وَ لا أَنتَ مَكانًا سُوًى (٥٨)

پس ما همانا برای تو به‌راستی سحری همانند آن خواهیم آورد. پس میان ما و خودت موعدی بگذار که نه ما از آن تخلف کنیم، و نه تو: در مکانی برابر و یکسان.»

قالَ مَوعِدُكُم يَومُ الزّينَةِ وَ أَن يُحشَرَ النّاسُ ضُحًى (٥٩)

(موسی) گفت: «موعد شما روز آرایش (و جشن) عمومی است، و اینکه مردم در روشنایی روز گردآورده شوند.»

فَتَوَلّىٰ فِرعَونُ فَجَمَعَ كَيدَهُ ثُمَّ أَتىٰ (٦٠)

پس فرعون پشت کرد. پس نیرنگ خود را گرد آورد. سپس (باز) آمد.

قالَ لَهُم موسىٰ وَيلَكُم لا تَفتَروا عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَيُسحِتَكُم بِعَذابٍ وَ قَد خابَ مَنِ افتَرىٰ (٦١)

موسی به آنان گفت: «وای بر شما! به خدا دروغ نبندید که شما را به عذابی سخت از بن برمی‌کند. و هر که (به خدا) افترا زد بی‌گمان زیان کرده است.»

فَتَنٰزَعوا أَمرَهُم بَينَهُم وَ أَسَرُّوا النَّجوىٰ (٦٢)

پس ساحران میان خود، درباره‌ی کارشان به تبادل رأی برخاستند و نجوا(شان) را پنهان کردند.

قالوا إِن هٰذٰنِ لَسٰحِرٰنِ يُريدانِ أَن يُخرِجاكُم مِن أَرضِكُم بِسِحرِهِما وَ يَذهَبا بِطَريقَتِكُمُ المُثلىٰ (٦٣)

(فرعونیان) گفتند: «قطعاً این دو تن ساحرند، (و) می‌خواهند شما را با سحرشان از سرزمینتان بیرون برانند و والاترین راهتان را (از میانتان) بردارند.»

فَأَجمِعوا كَيدَكُم ثُمَّ ائتوا صَفًّا وَ قَد أَفلَحَ اليَومَ مَنِ استَعلىٰ (٦٤)

«پس نیرنگتان را گرد آورید، سپس در صفی (پیراسته و آراسته) پیش آیید. حال آنکه به‌راستی امروز هر کس پیروزی جست (همو) رستگار کرده است.»

قالوا يٰموسىٰ إِمّا أَن تُلقِىَ وَ إِمّا أَن نَكونَ أَوَّلَ مَن أَلقىٰ (٦٥)

(ساحران) گفتند: «موسی! یا اینکه تو می‌افکنی یا (ما) نخستین کس باشیم که افکنده است‌؟»

قالَ بَل أَلقوا فَإِذا حِبالُهُم وَ عِصِيُّهُم يُخَيَّلُ إِلَيهِ مِن سِحرِهِم أَنَّها تَسعىٰ (٦٦)

گفت: « (نه،) بلکه شما بیفکنید.» پس ناگهان ریسمان‌ها و چوب‌دستی‌هایشان از (اثر) سحرشان، در خیال او (چنان) می‌نمود که به‌راستی آنها می‌‌شتابند.

فَأَوجَسَ فى نَفسِهِ خيفَةً موسىٰ (٦٧)

پس موسی در درونش بیمی احساس کرد .

قُلنا لا تَخَف إِنَّكَ أَنتَ الأَعلىٰ (٦٨)

گفتیم: «مترس، تو بی‌گمان خود (از اینان) برتری،»

وَ أَلقِ ما فى يَمينِكَ تَلقَف ما صَنَعوا إِنَّما صَنَعوا كَيدُ سٰحِرٍ وَ لا يُفلِحُ السّاحِرُ حَيثُ أَتىٰ (٦٩)

«و آنچه در دست راستت داری بیفکن تا هر چه را ساختند با چالاکی ببلعد. آنچه ساختند تنها مکر افسونگر است، و افسونگر هر جا (و هرگونه) آید رستگار نمی‌کند.»

فَأُلقِىَ السَّحَرَةُ سُجَّدًا قالوا إمَنّا بِرَبِّ هٰرونَ وَ موسىٰ (٧٠)

پس ساحران (بی‌اختیار و بی‌قرار) به سجده افکنده شدند.گفتند: «به پروردگار هارون و موسی ایمان آوردیم.»

قالَ إمَنتُم لَهُ قَبلَ أَن إذَنَ لَكُم إِنَّهُ لَكَبيرُكُمُ الَّذى عَلَّمَكُمُ السِّحرَ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيدِيَكُم وَ أَرجُلَكُم مِن خِلٰفٍ وَ لَأُصَلِّبَنَّكُم فى جُذوعِ النَّخلِ وَ لَتَعلَمُنَّ أَيُّنا أَشَدُّ عَذابًا وَ أَبقىٰ (٧١)

(فرعون) گفت: «آیا پیش از آنکه برایتان اجازه دهم به او ایمان آوردید؟ به‌راستی او بزرگِ شماست که به شما سحر آموخته. پس بی‌مهابا دست‌هایتان و پاهایتان را -بی‌چون- بر خلاف (یکدیگر) قطع می‌کنم، و شما را بی‌امان همچنان در شاخسارهای درختان خرما به دار می‌آویزم و همواره به راستی خواهید دانست کدامین (از) ما عذابش سخت‌تر و پایدارتر است.»

قالوا لَن نُؤثِرَكَ عَلىٰ ما جاءَنا مِنَ البَيِّنٰتِ وَ الَّذى فَطَرَنا فَاقضِ ما أَنتَ قاضٍ إِنَّما تَقضى هٰذِهِ الحَيوٰةَ الدُّنيا (٧٢)

گفتند: «ما هرگز تو را بر نشانه‌های روشنی که سویمان آمده و (بر) آن کس که ما را (با فطرت توحیدی) پدید آورده است، ترجیح نخواهیم داد. پس تو هر حکمی (که) می‌خواهی بکن؛ تنها (در این) زندگی دنیاست که (در آن) حکم می‌رانی.»

إِنّا إمَنّا بِرَبِّنا لِيَغفِرَ لَنا خَطٰيٰنا وَ ما أَكرَهتَنا عَلَيهِ مِنَ السِّحرِ وَ اللَّهُ خَيرٌ وَ أَبقىٰ (٧٣)

«ما به‌راستی به پروردگارمان ایمان آوردیم تا خطاهایمان را- و آن سحری که ما را بدان واداشتی- بر ما بپوشاند. و خدا بهتر و پاینده‌تر است.»

إِنَّهُ مَن يَأتِ رَبَّهُ مُجرِمًا فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لا يَموتُ فيها وَ لا يَحيىٰ (٧٤)

حال چنان است (که) بی‌چون هر کس نزد پروردگارش گنهکار آید، بی‌گمان جهنم برای اوست. در آن نه می‌میرد و نه زندگی می‌کند.

وَ مَن يَأتِهِ مُؤمِنًا قَد عَمِلَ الصّٰلِحٰتِ فَأُولٰئِكَ لَهُمُ الدَّرَجٰتُ العُلىٰ (٧٥)

و هر کس به حال ایمان نزدش آید که به‌راستی کارهای شایسته‌(ی ایمان) انجام داده باشد، ایشان برایشان عالی‌ترین درجات است.

جَنّٰتُ عَدنٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها وَ ذٰلِكَ جَزاءُ مَن تَزَكّىٰ (٧٦)

باغ‌های پای‌برجا که از زیر (درختان)شان نهرها روان است، (جایی است که) جاودانه در آن می‌مانند، و این پاداش کسی است که به پاکی گراید.

وَ لَقَد أَوحَينا إِلىٰ موسىٰ أَن أَسرِ بِعِبادى فَاضرِب لَهُم طَريقًا فِى البَحرِ يَبَسًا لا تَخٰفُ دَرَكًا وَ لا تَخشىٰ (٧٧)

و به‌راستی و درستی سوی موسی وحی کردیم که: « بندگانم را شبانه کوچ ده، پس راهی خشک در دریا برایشان (با عصایت) برزن (حال آنکه) نه از فرا رسیدن (دشمن) بترسی و نه از غرق شدن، و نه بیمی داشته باشی.»

فَأَتبَعَهُم فِرعَونُ بِجُنودِهِ فَغَشِيَهُم مِنَ اليَمِّ ما غَشِيَهُم (٧٨)

پس فرعون با لشکریانش آنها را پی گرفت. پس، از دریا آنچه آنان را فرو پوشانید، فرو پوشانیدشان.

وَ أَضَلَّ فِرعَونُ قَومَهُ وَ ما هَدىٰ (٧٩)

و فرعون قوم خود را گمراه کرد و هدایت نکرد.

يٰبَنى إِسرٰءيلَ قَد أَنجَينٰكُم مِن عَدُوِّكُم وَ وٰعَدنٰكُم جانِبَ الطّورِ الأَيمَنَ وَ نَزَّلنا عَلَيكُمُ المَنَّ وَ السَّلوىٰ (٨٠)

«فرزندان اسرائیل! ما بی‌گمان شما را از (دست) دشمنتان رهانیدیم. و در پربرکت‌ترین جانب (کوه) طور با شما وعده نهادیم. و بر شما ترنجبین و امنیت فرو فرستادیم.»

كُلوا مِن طَيِّبٰتِ ما رَزَقنٰكُم وَ لا تَطغَوا فيهِ فَيَحِلَّ عَلَيكُم غَضَبى وَ مَن يَحلِل عَلَيهِ غَضَبى فَقَد هَوىٰ (٨١)

«(و گفتیم) از خوراکی‌های پاکیزه‌ای که روزیتان دادیم بخورید، و در آن طغیان نکنید که خشم من بر شما فرود آید. و هرکس خشم من بر او فرود آید بی‌چون سقوط کرده است.»

وَ إِنّى لَغَفّارٌ لِمَن تابَ وَ إمَنَ وَ عَمِلَ صٰلِحًا ثُمَّ اهتَدىٰ (٨٢)

و من بی‌گمان برا‌ی کسی که توبه کرده و ایمان آورده و کاری شایسته(ی‌ایمان) انجام داده، سپس راه یافته؛ به‌درستی بسی پوشاننده‌ام.

وَ ما أَعجَلَكَ عَن قَومِكَ يٰموسىٰ (٨٣)

«موسی! چه چیز تورا از (برابر) قومت (سوی طور) شتابان کرد؟»

قالَ هُم أُولاءِ عَلىٰ أَثَرى وَ عَجِلتُ إِلَيكَ رَبِّ لِتَرضىٰ (٨٤)

گفت: «هم اینان بر پی من‌اند، و - پروردگارم!- سویت شتافتم تا (از من) خشنود شوی.»

قالَ فَإِنّا قَد فَتَنّا قَومَكَ مِن بَعدِكَ وَ أَضَلَّهُمُ السّامِرِىُّ (٨٥)

فرمود: «پس ما به‌راستی و درستی قوم تو را پس از (عزیمت) تو آزمایشی آتشبار کردیم، و سامری آنها را گمراه ساخت.»

فَرَجَعَ موسىٰ إِلىٰ قَومِهِ غَضبٰنَ أَسِفًا قالَ يٰقَومِ أَلَم يَعِدكُم رَبُّكُم وَعدًا حَسَنًا أَفَطالَ عَلَيكُمُ العَهدُ أَم أَرَدتُم أَن يَحِلَّ عَلَيكُم غَضَبٌ مِن رَبِّكُم فَأَخلَفتُم مَوعِدى (٨٦)

پس موسی خشمگین (و) اندوهناک سوی قومش بازگشت (و) گفت: «ای قوم من! آیا پروردگارتان به شما وعده‌ای نیکو نداد؟ آیا پس این مدت بر شما طولانی بود، یا خواستید خشمی از پروردگارتان بر شما درآید، پس با وعده‌ی من مخالفت کردید؟»

قالوا ما أَخلَفنا مَوعِدَكَ بِمَلكِنا وَ لٰكِنّا حُمِّلنا أَوزارًا مِن زينَةِ القَومِ فَقَذَفنٰها فَكَذٰلِكَ أَلقَى السّامِرِىُّ (٨٧)

گفتند: «ما به اختیار خود از وعده‌‌ات تخلف نکردیم، ولی از زینت‌آلات قوم، بارهایی سنگین همواره بر دوشمان نهاده شد. پس آنها را افکندیم. پس سامری (هم زینت‌آلاتش را) همین گونه بیفکند.»

فَأَخرَجَ لَهُم عِجلًا جَسَدًا لَهُ خُوارٌ فَقالوا هٰذا إِلٰهُكُم وَ إِلٰهُ موسىٰ فَنَسِىَ (٨٨)

پس برایشان پیکر گوساله‌ای که صدای گوساله داشت بیرون آورد. پس (او و پیروانش) گفتند: «این خدای شما و خدای موسی است.» پس (خدا را) فراموش کرد.

أَفَلا يَرَونَ أَلّا يَرجِعُ إِلَيهِم قَولًا وَ لا يَملِكُ لَهُم ضَرًّا وَ لا نَفعًا (٨٩)

پس مگر نمی‌بینند که (گوساله) سخنی فرا سویشان بر نمی‌گرداند، و برایشان سود و زیانی ندارد؟

وَ لَقَد قالَ لَهُم هٰرونُ مِن قَبلُ يٰقَومِ إِنَّما فُتِنتُم بِهِ وَ إِنَّ رَبَّكُمُ الرَّحمٰنُ فَاتَّبِعونى وَ أَطيعوا أَمرى (٩٠)

و به‌راستی بی‌گمان هارون از پیش به آنان گفت: «ای قوم من! جز این نیست (که) شما به وسیله‌ی این (گوساله) مورد آزمایشی آتشین قرار گرفته‌اید، و پروردگارتان به‌راستی خدای رحمتگر بر آفریدگان است، پس از پی من آیید و فرمانم را پیروی کنید.

قالوا لَن نَبرَحَ عَلَيهِ عٰكِفينَ حَتّىٰ يَرجِعَ إِلَينا موسىٰ (٩١)

گفتند: «ما هرگز در پرستشی ماندگار از آن دست برنخواهیم داشت، تا موسی سوی ما بازگردد.»

قالَ يٰهٰرونُ ما مَنَعَكَ إِذ رَأَيتَهُم ضَلّوا (٩٢)

(موسی) گفت: «هارون! چون دیدی آنها گمراه شدند چه چیز مانع تو شد،»

أَلّا تَتَّبِعَنِ أَفَعَصَيتَ أَمرى (٩٣)

«که از من پیروی نکنی‌؟ آیا از فرمانم سر باز زدی‌؟»

قالَ يَبنَؤُمَّ لا تَأخُذ بِلِحيَتى وَ لا بِرَأسى إِنّى خَشيتُ أَن تَقولَ فَرَّقتَ بَينَ بَنى إِسرٰءيلَ وَ لَم تَرقُب قَولى (٩٤)

گفت: «پسر مادرم! نه ریش مرا بگیر و نه سرم را، من به‌راستی ترسیدم که بگویی میان بنی‌اسرائیل تفرقه انداختی، و سخنم را مراقبت نکردی.»

قالَ فَما خَطبُكَ يٰسٰمِرِىُّ (٩٥)

(موسی) گفت: «سامری! پس هدف مهم تو (از این کار) چه بود؟»

قالَ بَصُرتُ بِما لَم يَبصُروا بِهِ فَقَبَضتُ قَبضَةً مِن أَثَرِ الرَّسولِ فَنَبَذتُها وَ كَذٰلِكَ سَوَّلَت لى نَفسى (٩٦)

گفت: «به چیزی که آنان به آن پی نبردند پی بردم، پس مشتی از اثر (رسالتی آن) رسول [:موسی] برگرفتم، سپس آن را فرو انداختم (که حق را به چهره‌ی باطل نمودم و با این آنان را از توحید به شرک افکندم) و نفس اماره‌ام برایم اینچنین فریبکاری کرد.»

قالَ فَاذهَب فَإِنَّ لَكَ فِى الحَيوٰةِ أَن تَقولَ لا مِساسَ وَ إِنَّ لَكَ مَوعِدًا لَن تُخلَفَهُ وَ انظُر إِلىٰ إِلٰهِكَ الَّذى ظَلتَ عَلَيهِ عاكِفًا لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُ فِى اليَمِّ نَسفًا (٩٧)

گفت: «پس برو که بهره‌ی تو بی‌گمان در زندگی این باشد که (به هر که نزدیک تو آمد) بگویی (با من) هیچ‌گونه تماسی نیست.” و بی‌گمان برایت وعده‌گاهی است که هرگز از آن بازداشته نخواهی شد. و (اینک) به آن خدایی که پیوسته برایش سر فرود آوردی بنگر. همانا آن را به شدت همی سوزانیم، سپس همانا به خاکسترش همواره تبدیل می‌کنیم، پس آن‌گاه در دریا غباروار فرو می‌پاشیم، فرو پاشیدنی (چشمگیر)

إِنَّما إِلٰهُكُمُ اللَّهُ الَّذى لا إِلٰهَ إِلّا هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيءٍ عِلمًا (٩٨)

«معبود شما تنها (آن) خدایی است که جز او هرگز معبودی نیست. و علمش همه چیز را در برگرفته است.»

كَذٰلِكَ نَقُصُّ عَلَيكَ مِن أَنباءِ ما قَد سَبَقَ وَ قَد إتَينٰكَ مِن لَدُنّا ذِكرًا (٩٩)

این گونه (ما) از اخبار مهم گذشته، بر تو گزینش می‌کنیم، و بی‌گمان تو را از جانب خودمان یادواره‌ای (روشنگر) دادیم.

مَن أَعرَضَ عَنهُ فَإِنَّهُ يَحمِلُ يَومَ القِيٰمَةِ وِزرًا (١٠٠)

هر کس از (پیروی) آن روی گرداند، او بی‌گمان روز قیامت باری گران بر دوش می‌گیرد.

خٰلِدينَ فيهِ وَ ساءَ لَهُم يَومَ القِيٰمَةِ حِملًا (١٠١)

حال آنکه در آن ماندگارند و روز رستاخیز چه بد باری است برایشان.

يَومَ يُنفَخُ فِى الصّورِ وَ نَحشُرُ المُجرِمينَ يَومَئِذٍ زُرقًا (١٠٢)

(همان) روزی که در صور [:بوق جان‌افزا] دمیده می‌شود و در آن روز مجرمان را کبودچشم - بدون برگشت- گردآوری می‌کنیم.

يَتَخٰفَتونَ بَينَهُم إِن لَبِثتُم إِلّا عَشرًا (١٠٣)

میان خود، پنهانی با یکدیگر می‌گویند: «پیش از این (در برزخ) بیش از ده روز نمانده‌اید.»

نَحنُ أَعلَمُ بِما يَقولونَ إِذ يَقولُ أَمثَلُهُم طَريقَةً إِن لَبِثتُم إِلّا يَومًا (١٠٤)

ما به آنچه می‌گویند داناتریم. چون شایسته‌ترین (و) راهوارترینشان می‌گوید: «بیش از یک روز نمانده‌اید.»

وَ يَسـَٔلونَكَ عَنِ الجِبالِ فَقُل يَنسِفُها رَبّى نَسفًا (١٠٥)

و از تو درباره‌ی کوه‌ها می‌پرسند. پس بگو: «پروردگارم آنها را (در قیامت) غباری سخت پراکنده خواهد ساخت،»

فَيَذَرُها قاعًا صَفصَفًا (١٠٦)

«پس آنها را پهن و هموار و تهی از گیاه (و تباه) خواهد کرد،»

لا تَرىٰ فيها عِوَجًا وَ لا أَمتًا (١٠٧)

«نه در آن کژی می‌بینی و نه ناهمواری.»

يَومَئِذٍ يَتَّبِعونَ الدّاعِىَ لا عِوَجَ لَهُ وَ خَشَعَتِ الأَصواتُ لِلرَّحمٰنِ فَلا تَسمَعُ إِلّا هَمسًا (١٠٨)

در چنان روزی (همه‌ی مردم) داعی (حق) را - که هیچ انحرافی برایش نیست - (خواه ناخواه) پیروی می‌کنند. و کل صداها برای (خدای) رحمان فرو کاسته بوده. پس هرگز جز صدایی آهسته نمی‌شنوی.

يَومَئِذٍ لا تَنفَعُ الشَّفٰعَةُ إِلّا مَن أَذِنَ لَهُ الرَّحمٰنُ وَ رَضِىَ لَهُ قَولًا (١٠٩)

در آن هنگام (و هنگامه)، هیچ‌گونه شفاعتی سود نبخشد، مگر کسی را که (خدای) رحمان اجازه داده و سخنش خدا را پسند آمده.

يَعلَمُ ما بَينَ أَيديهِم وَ ما خَلفَهُم وَ لا يُحيطونَ بِهِ عِلمًا (١١٠)

آنچه را که آنان در پیش دارند و آنچه را در پشت (سر)شان دارند می‌داند، و(آنان) هیچ‌گونه احاطه‌ی علمی به او ندارند.

وَ عَنَتِ الوُجوهُ لِلحَىِّ القَيّومِ وَ قَد خابَ مَن حَمَلَ ظُلمًا (١١١)

و همه‌ی چهره‌ها برای آن (خدای) زنده‌ی پاینده‌ی نگهدارنده توجه کردند، حال آنکه بی‌چون آن کس که ظلمی بر دوش داشته زیان کرده است.

وَ مَن يَعمَل مِنَ الصّٰلِحٰتِ وَ هُوَ مُؤمِنٌ فَلا يَخافُ ظُلمًا وَ لا هَضمًا (١١٢)

و هر کس در حال ایمان کارهای شایسته کند از هیچ ستمی و نه از هیچ کم و کاستی نمی‌هراسد.

وَ كَذٰلِكَ أَنزَلنٰهُ قُرإنًا عَرَبِيًّا وَ صَرَّفنا فيهِ مِنَ الوَعيدِ لَعَلَّهُم يَتَّقونَ أَو يُحدِثُ لَهُم ذِكرًا (١١٣)

و این‌گونه آن را (به صورت) قرآنی (بس) روشن نازل کردیم، و در آن از انواع هشدارها (سخن) آوردیم (تا) شاید آنان تقوا پیشه کنند یا (این کتاب) یاد تازه‌ای برایشان ایجاد کند.

فَتَعٰلَى اللَّهُ المَلِكُ الحَقُّ وَ لا تَعجَل بِالقُرإنِ مِن قَبلِ أَن يُقضىٰ إِلَيكَ وَحيُهُ وَ قُل رَبِّ زِدنى عِلمًا (١١٤)

پس بسی بلندمرتبه است خدا، (آن) فرمانروای (تمام) حق (و حقیقت). و در (خواندن) قرآن- پیش از آنکه وحی آن فراسویت حکم شود (و در رسد)- شتاب مکن، و بگو: «پروردگارم! بر دانشم بیفزای‌.»

وَ لَقَد عَهِدنا إِلىٰ إدَمَ مِن قَبلُ فَنَسِىَ وَ لَم نَجِد لَهُ عَزمًا (١١٥)

و همانا به‌راستی پیش از این سوی آدم پیمان بستیم. پس (آن را) فراموش کرد، و برای او عزمی (استوار) نیافتیم.

وَ إِذ قُلنا لِلمَلٰئِكَةِ اسجُدوا لِإدَمَ فَسَجَدوا إِلّا إِبليسَ أَبىٰ (١١٦)

و چون به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده کنید.» پس (همه) سجده کردند جز ابلیس (که) سر باز زد.

فَقُلنا يٰـٔادَمُ إِنَّ هٰذا عَدُوٌّ لَكَ وَ لِزَوجِكَ فَلا يُخرِجَنَّكُما مِنَ الجَنَّةِ فَتَشقىٰ (١١٧)

پس گفتیم: «آدم! بی‌چون این (ابلیس) برای تو و همسرت دشمنی (خطرناک) است. زنهار تا شما را از (این) باغ بی‌چون به در نکند، پس به زحمت افتی،»

إِنَّ لَكَ أَلّا تَجوعَ فيها وَ لا تَعرىٰ (١١٨)

«به‌راستی برای تو در آنجا این (امتیاز) است که نه گرسنه می‌شوی و نه برهنه می‌مانی.»

وَ أَنَّكَ لا تَظمَؤُا۟ فيها وَ لا تَضحىٰ (١١٩)

«و (هم) اینکه به‌راستی در آن‌جا نه تشنه می‌گردی و نه آفتاب‌زده می‌شوی.»

فَوَسوَسَ إِلَيهِ الشَّيطٰنُ قالَ يٰـٔادَمُ هَل أَدُلُّكَ عَلىٰ شَجَرَةِ الخُلدِ وَ مُلكٍ لا يَبلىٰ (١٢٠)

پس شیطان سویش وسوسه افکند. گفت: «آدم! آیا تو را بر درخت جاودانگی و مُلکی کهنه‌ناشدنی راه بنمایم‌؟»

فَأَكَلا مِنها فَبَدَت لَهُما سَوءٰتُهُما وَ طَفِقا يَخصِفانِ عَلَيهِما مِن وَرَقِ الجَنَّةِ وَ عَصىٰ إدَمُ رَبَّهُ فَغَوىٰ (١٢١)

پس از آن (درخت ممنوع) خوردند. در نتیجه عورت‌هاشان برایشان نمایان شد و شروع کردند به چسباندن برگ‌های بهشتی بر خودشان. و (این گونه) آدم پروردگارش را عصیان کرد، پس گمراه شد.

ثُمَّ اجتَبٰهُ رَبُّهُ فَتابَ عَلَيهِ وَ هَدىٰ (١٢٢)

سپس پروردگارش او را برگزید. پس بر او برگشت و (وی را به رسالت) هدایت کرد.

قالَ اهبِطا مِنها جَميعًا بَعضُكُم لِبَعضٍ عَدُوٌّ فَإِمّا يَأتِيَنَّكُم مِنّى هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُداىَ فَلا يَضِلُّ وَ لا يَشقىٰ (١٢٣)

فرمود: «هر دو از این (باغ) فرود آیید، در حالی که بعضی از شما دشمن بعضی دیگرید، تا اگر برای شما از جانب من حتماً رهنمودی در رسد، پس هر کس از هدایتم پیروی کند نه گمراه می‌شود و نه به رنج می‌افتد.»

وَ مَن أَعرَضَ عَن ذِكرى فَإِنَّ لَهُ مَعيشَةً ضَنكًا وَ نَحشُرُهُ يَومَ القِيٰمَةِ أَعمىٰ (١٢٤)

«و هر کس از یاد من (دل) بگرداند، در حقیقت برایش زندگی‌ای تنگ (و سخت) است و روز رستاخیز او را نابینا محشور می‌کنیم.»

قالَ رَبِّ لِمَ حَشَرتَنى أَعمىٰ وَ قَد كُنتُ بَصيرًا (١٢٥)

گفت: « پروردگارم! چرا مرا نابینا محشور کردی حال آنکه به‌راستی بینا بوده‌ام‌؟»

قالَ كَذٰلِكَ أَتَتكَ إيٰتُنا فَنَسيتَها وَ كَذٰلِكَ اليَومَ تُنسىٰ (١٢٦)

(خدا) فرمود: «همان‌گونه که نشانه‌های ما برایت آمد پس آن‌ها را فراموش کردی، و امروز (هم) همان گونه فراموش می‌شوی.»

وَ كَذٰلِكَ نَجزى مَن أَسرَفَ وَ لَم يُؤمِن بِـٔايٰتِ رَبِّهِ وَ لَعَذابُ الإخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبقىٰ (١٢٧)

و بدین‌سان هر که را به اسراف [:زیاده‌روی] گراییده و به نشانه‌های پروردگارش نگرویده سزا می‌دهیم. و بی‌چون عذاب آخرت سخت‌تر و پایدارتر است.

أَفَلَم يَهدِ لَهُم كَم أَهلَكنا قَبلَهُم مِنَ القُرونِ يَمشونَ فى مَسٰكِنِهِم إِنَّ فى ذٰلِكَ لَإيٰتٍ لِأُولِى النُّهىٰ (١٢٨)

آیا پس برای هدایتشان کافی نبود که (ببینند) چه اندازه سده‌ها [:نسل‌ها] را پیش از آنان نابود کردیم که (اینان) در جایگاه‌هایشان راه می‌روند؟ به‌راستی برای بازدارندگان عاقلانه از زشتی‌ها در این (امر) نشانه‌هایی (عبرت‌انگیز) است.

وَ لَولا كَلِمَةٌ سَبَقَت مِن رَبِّكَ لَكانَ لِزامًا وَ أَجَلٌ مُسَمًّى (١٢٩)

و اگر سخنی از پروردگارت (برای عذابشان) پیشی نگرفته بود ناگزیر (و ناگریز هلاکت و) سررسیدی یادشده لازمه‌‌ی آنها بود.

فَاصبِر عَلىٰ ما يَقولونَ وَ سَبِّح بِحَمدِ رَبِّكَ قَبلَ طُلوعِ الشَّمسِ وَ قَبلَ غُروبِها وَ مِن إنائِ الَّيلِ فَسَبِّح وَ أَطرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرضىٰ (١٣٠)

پس بر آنچه می‌گویند شکیبایی کن و پیش از برآمدن آفتاب و پیش از فرو شدن آن با ستایش پروردگارت (او را) تسبیح گوی و برخی از ساعات شب و کناره‌های روز را (هم) به نیایش بپرداز، شاید خشنود گردی.

وَ لا تَمُدَّنَّ عَينَيكَ إِلىٰ ما مَتَّعنا بِهِ أَزوٰجًا مِنهُم زَهرَةَ الحَيوٰةِ الدُّنيا لِنَفتِنَهُم فيهِ وَ رِزقُ رَبِّكَ خَيرٌ وَ أَبقىٰ (١٣١)

و زنهار سوی آنچه همسرانی از ایشان را از آن برخوردار کردیم -(و فقط) زیور زندگی دنیاست تا ایشان را در آن بیازماییم- هرگز دیدگان خود را مدوز- و روزیِ پروردگارت بهتر و پایدار‌تر است

وَ أمُر أَهلَكَ بِالصَّلوٰةِ وَ اصطَبِر عَلَيها لا نَسـَٔلُكَ رِزقًا نَحنُ نَرزُقُكَ وَ العٰقِبَةُ لِلتَّقوىٰ (١٣٢)

و کسان خود را به نماز وادار و خود بر آن شکیبا باش. ما از تو جویای (هیچ‌گونه) روزی نیستیم. ما به تو روزی می‌دهیم. و فرجام (نیک) برای پرهیزگاری است.

وَ قالوا لَولا يَأتينا بِـٔايَةٍ مِن رَبِّهِ أَوَلَم تَأتِهِم بَيِّنَةُ ما فِى الصُّحُفِ الأولىٰ (١٣٣)

و گفتند: «چرا از جانب پروردگارش نشانه‌ای برای ما نمی‌آورد؟ آیا و روشنای آنچه در صحیفه‌های نخستین است برایشان نیامده است‌؟

وَ لَو أَنّا أَهلَكنٰهُم بِعَذابٍ مِن قَبلِهِ لَقالوا رَبَّنا لَولا أَرسَلتَ إِلَينا رَسولًا فَنَتَّبِعَ إيٰتِكَ مِن قَبلِ أَن نَذِلَّ وَ نَخزىٰ (١٣٤)

و اگر ما آنان را قبل از آن (رسولان) به عذابی هلاک می‌کردیم بی‌گمان می‌گفتند: «پروردگارمان! چرا پیامبری سویمان نفرستادی تا پیش از آنکه خوار و بی‌مقدار و رسوا شویم از آیات تو پیروی کنیم‌؟»

قُل كُلٌّ مُتَرَبِّصٌ فَتَرَبَّصوا فَسَتَعلَمونَ مَن أَصحٰبُ الصِّرٰطِ السَّوِىِّ وَ مَنِ اهتَدىٰ (١٣٥)

بگو: «همگان در انتظارند. پس (شما هم) در انتظار باشید. زودا (که) بدانید صاحبان راه راست کیانند و چه کسی (به آن) راه یافته است.»

محتوای سوره

• تفسیر آیات