طه ٢٣
| کپی متن آیه |
|---|
| لِنُرِيَکَ مِنْ آيَاتِنَا الْکُبْرَى |
ترجمه
| طه ٢٢ | آیه ٢٣ | طه ٢٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مِنْ آیَاتِنَا الْکُبْرَی»: بعضی از معجزه‌های بزرگ ما. مراد دو معجزه مهمّی است که در بالا ذکر شده‌اند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۹ - ۴۸ سوره طه
- بيان چگونگى برگزيدن موسى «ع» به رسالت در كوه طور
- توضيحى در مورد تكلم خدا با موسى «ع»
- شرح خطاب خداى تعالى به موسى «ع»
- وجوه گوناگون مفسران، در معنای آیه: «وَ أقِم الصَّلَوة لِذِكرِى»
- مقصود از اين كه درباره قيامت فرمود: «نزديك است پنهانش بدارم»
- آغاز وحى رسالت موسی «ع»، با استفهام: «مَا تِلكَ بِيَمِينِكَ يَا مُوسَى»
- وجه پرگویى موسى «ع» در پاسخ خداوند
- درخواست هاى موسى «ع»، در پاسخ خداوند، بعد از مأموريت به رسالت
- علت درخواست موسى از خداوند، كه برادرش را وزير قرار دهد
- مقصود از ذكر و تسبيح کثیر خداوند، در سخن حضرت موسی«ع»
- استجابت دعای موسى «ع» و یادآوری منت پيشين خدا بر او
- مراد از «فتنه»، در آیه: «وَ فَتَنَّاكَ فُتُوناً»
- مراد از جمله: «وَ اصطَنَعتُكَ لِنفَسِى»، در خطاب خداوند به موسى «ع»
- ردّ سخنى از فخر رازى، درباره سرّ ارسال موسى «ع» به سوى فرعون
- نكته های اوامر خداوند به موسى و هارون، درباره رفتن نزد فرعون و دعوت او
- بحث روايتى: (روایاتی پیرامون آیات رسالت موسی«ع»)
- شباهت دعاى پیامبر«ص» درباره اميرمؤمنان، با دعاى موسى «ع»
- روايات ديگرى در ذيل آيات مربوط به رسالت موسى «ع»
تفسیر نور (محسن قرائتی)
لِنُرِيَكَ مِنْ آياتِنَا الْكُبْرى «23»
تا از نشانه‌هاى بزرگ خويش به تو نشان دهيم.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
لِنُرِيَكَ مِنْ آياتِنَا الْكُبْرى «23»
لِنُرِيَكَ مِنْ آياتِنَا الْكُبْرى: اين كار را بجا آورديم، يا دلالت فرموديم تو را براى اينكه نشان بدهيم تو را از معجزات بزرگ ما. حاصل آنكه بگير اين دو آيت را تا آنكه بنمائيم تو را غير آن از علامات و معجزات بزرگ خود، يا بنمائيم به اين دو آيت بعض معجزات بزرگ مانند شكافتن دريا و غرق فرعون و فرعونيان.
تنبيه: ظهور «يد بيضاء» نيز مانند عصا يكى از معجزات باهره و خارق عادت و به قدرت كامله الهيه واقع گرديده، و محال عقلى نبوده تا وقوعش در خارج غير ممكن باشد، بلكه محال عادى و آن در تحت اراده سبحانى است و حقيقت معجزه همين است.
نكته: قول «مآرب» جمع مأربه به سه لغات و «اخرى» در فرمايش «مأرب
«1» تفسير برهان، ج 3، ص 35.
«2» مدرك سابق.
جلد 8 - صفحه 260
اخرى» بنابر قاعده «اخر» بايد باشد و عدول به «اخرى» يا به جهت رءوس الايات است يا به اعتبار تأنيث جمع، يا به سبب آنكه «مأرب» در معنى جماعت است كأنه قال جماعة من الحاجات اخرى و نصب «اية» بنابر حال يا فعلى مضمر اى جعلها اية اخرى و حذف نمودند به جهت دلالت كلام و عدول از كبير به «كبرى» همان وجه در مأرب اخرى يا صفت موصوف محذوف كأنه قال (لنريك من آياتنا الآية الكبرى).
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ ما تِلْكَ بِيَمِينِكَ يا مُوسى «17» قالَ هِيَ عَصايَ أَتَوَكَّؤُا عَلَيْها وَ أَهُشُّ بِها عَلى غَنَمِي وَ لِيَ فِيها مَآرِبُ أُخْرى «18» قالَ أَلْقِها يا مُوسى «19» فَأَلْقاها فَإِذا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعى «20» قالَ خُذْها وَ لا تَخَفْ سَنُعِيدُها سِيرَتَهَا الْأُولى «21»
وَ اضْمُمْ يَدَكَ إِلى جَناحِكَ تَخْرُجْ بَيْضاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ آيَةً أُخْرى «22» لِنُرِيَكَ مِنْ آياتِنَا الْكُبْرى «23» اذْهَبْ إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى «24» قالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي «25» وَ يَسِّرْ لِي أَمْرِي «26»
وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِي «27» يَفْقَهُوا قَوْلِي «28» وَ اجْعَلْ لِي وَزِيراً مِنْ أَهْلِي «29» هارُونَ أَخِي (30) اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي (31)
وَ أَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي (32) كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثِيراً (33) وَ نَذْكُرَكَ كَثِيراً (34) إِنَّكَ كُنْتَ بِنا بَصِيراً (35) قالَ قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يا مُوسى (36)
ترجمه
- و چيست اينكه در دست راست تو است اى موسى
گفت آن عصاى من است تكيه ميكنم بر آن و فرو ميريزم برگ درخت را به آن براى گوسفندم و مرا در آن حوائج ديگرى است
گفت بيندازش اى موسى
پس انداخت آنرا پس آنگاه آن مارى بود كه ميشتافت
گفت بگير آنرا و نترس زود باشد كه برگردانيم آنرا بحال اوّلش
و متّصل كن دستت را بزير بازويت بيرون ميآيد سفيد نورانى بدون عيب كه معجزه ديگرى است
تا بنمايانيم بتو از معجزات ما كه بزرگ است
برو بسوى فرعون همانا او طغيان نموده
گفت پروردگار من گشاده گردان براى من سينه‌ام را
و آسان كن براى من كارم را
و بگشاى گره را از زبان من
كه بفهمند گفتار مرا
و قرار ده براى من معاونى از كسانم
هارون برادرم را
قوى ساز باو پشتم را
و شريك كن او را در كار من
تا تسبيح گوئيم تو را بسيار
و ياد كنيم تو را بسيار
همانا تو باشى باحوال ما بينا
گفت بتحقيق داده شدى خواسته‌ات را اى موسى.
تفسير
- خداوند پس از بيان اصول شرائع حقّه در آيات سابقه كه آشنا نمودن خلق است بتوحيد و معاد و ياد خدا در تمام احوال براى حضرت موسى خواست معجزه او را باو ارائه دهد لذا سؤال فرمود كه چيست اينكه در دست تو است و او چون مشتاق بمكالمه با محبوب حقيقى بود و احتمال ميداد مقصود بيان
جلد 3 صفحه 503
فوائد و آثار باشد بمجرد ذكر اسم اكتفا ننمود و عرضه داشت آن عصاى من است تكيه ميكنم بآن در وقت راه رفتن و خسته شدن يا ايستادن بر سر گله گوسفند و ميريزم برگ درختان سبز را بر سر گوسفندانم با آن و حوائج ديگرى هم از من بوسيله آن رفع ميشود مانند آنكه بدوش ميگذارم و خرجينم را بآن مى‌آويزم و اگر بخواهم از چاهى آب بيرون آورم و ريسمان كوتاه باشد بآن متصل ميكنم و اگر درنده‌ئى بخواهد بگوسفندانم حمله كند با آن دفاع ميكنم و از اين قبيل فوائد بسيار دارد خداوند فرمود بينداز آنرا و آنحضرت اطاعت نمود و انداخت ناگاه مار قوى هيكلى شد كه بسرعت حركت ميكرد لذا ترسيد و فرار كرد خدا فرمود بگير آنرا و نترس بزودى بر ميگردانيم آنرا بصورت و سيرت اوّليه خودش و موسى عليه السّلام اطاعت نمود و بحال اوّل برگشت گفته‌اند آن عصا بقدر قامت آنحضرت بود و از شعيب عليه السّلام باو رسيده بود بعد خداوند فرمود دستت را ببر زير بغلت و چون بيرون آورى سفيد نورانى شود بدون عيب پيسى كه مرض بدى است و اين معجزه ديگرى خواهد بود براى تو در مجمع فرموده مراد از غير سوء غير برص است بقول جميع و در طب الائمه از امام باقر عليه السّلام اينمعنى را نقل نموده و قمّى ره از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه مراد بدون علّت است و آنكه حضرت موسى گندم گون شديدى بود و چون دستش را از زير بغلش در آورد دنيا برايش روشن شد و گفته‌اند چون بار ديگر دستش را زير بغلش ميبرد بحال اوّل بر ميگشت و ارائه اين قبيل معجزات بآنحضرت در بدو امر بعثت براى آن بود كه بعضى از آيات بزرگ قدرت و عظمت الهى را مشاهده نمايد و از فرعون و فرعونيان نترسد و در امر دعوت قوى دل و مستظهر بالطاف الهيّه گردد لذا بعدا فرمود با اين دو معجزه برو بجانب فرعون كه او از حدّ خود تجاوز نموده و سركشى و تمرّد و طغيان كرده موسى عليه السّلام عرضه داشت حال كه چنين مأموريت بزرگى بمن عطا فرمودى پروردگارا وسعت صدر و گشايش قلب و سرعت فهم و سهولت امر بمن عنايت فرما تا بتوانم با مشكلات و ناملائماتى كه در اين مقصد مواجه ميشوم سازگار شوم و حلّ و هموار نمايم و در شدائد صبور و بردبار باشم و گره از زبان من بگشاى تا بسهولت بتوانم با فرعون و فرعونيان سخن بگويم و آنها سخن مرا بفهمند و بپذيرند و قمّى ره از امام
جلد 3 صفحه 504
صادق عليه السّلام نقل نموده كه موسى عليه السّلام اوقاتيكه در تحت تربيت فرعون بود يكروز عطسه كرد و گفت الحمد للّه رب العالمين فرعون بدش آمد و لطمه‌اى بصورت آنحضرت زد و گفت اين چه حرفى بود زدى موسى عليه السّلام از جا جست و ريش فرعون را كه دراز بود گرفت و كند و فرعون خيلى دردش آمد و عزم قتل او را نمود پس زنش گفت اين پسر كوچك نميداند چه ميگويد فرعون گفت خير ميداند زنش گفت يك مقدار خرما و قدرى آتش در مقابل خود بگذار اگر آن دو را از يكديگر تميز داد حقّ با شما است فرعون بهمان دستور عمل كرد و بموسى گفت بخور موسى دستش بطرف خرما دراز شد پس جبرئيل دستش را برگرداند بطرف آتش و آنرا در دهان گذارد و زبانش سوخت و فرياد زد و گريه كرد پس آسيه بفرعون گفت نگفتم اين عقل ندارد پس فرعون عفو كرد او را و گفته‌اند لكنت يا كندى زبانش در اثر آن سوختن بود و نيز آنحضرت از خداوند خواست كه هارون برادرش را معاون و وزير و كمك او قرار دهد كه موجب قوّت پشت او باشد و شريك در امر رسالت او گردد تا بيشتر راغب بكمك او شود و گفته‌اند هارون سه سال بزرگتر از حضرت موسى عليه السّلام بود و هيكلش درشت‌تر و رنگش سفيدتر و زبانش گوياتر بود و سه سال زودتر از آنحضرت از دنيا رحلت نمود و در خاتمه حوائج خود عرضه داشت كه هارون در تسبيح و تقديس و دعا و ثناى توهم با من كمك و معاونت خواهد نمود ولى باز اختيار در قبول اين ملتمسات با تو است چون تو از حال ما كاملا آگاهى و بهتر ميدانى كه من محتاج بكمك هستم و هارون كفايت اين مهمّ را مينمايد و خداوند فرمود حوائج تو بر آورده شد ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
لِنُرِيَكَ مِن آياتِنَا الكُبري «23»
هر آينه بتو نشان ميدهيم از آيات خود که بسيار بزرگ باشد گفتند آيات الهي که بحضرت موسي عنايت شده بعلاوه از اينکه دو آية بلعيدن سحر سحره فرعون عصا را بدريا زند دوازده جاده براي بني اسرائيل باز شود غرق فرعون و فرعونيان بسنگ زند دوازده چشمه آب ظاهر شود و غير اينها که ميفرمايد (قال‌‌به‌فِي تِسع‌ِ آيات‌ٍ
جلد 13 - صفحه 22
قال‌‌به إِلي فِرعَون‌َ وَ قَومِه‌ِ) نحل آيه 13 بعض مفسرين گفتند اگر فرموده بود الكبر بلفظ جمع شامل جميع آيات شود جايز بود و از اينکه جهت حمل كردند بر دلالت که در ميان دلالات اينکه دلالت كبري است بلفظ مفرد اداء فرموده لكن اينکه اشتباه است زيرا كلمه.
(لِنُرِيَكَ مِن آياتِنَا الكُبري) من تبعيضيه يعني در ميانه آيات و معجزات که انبياء داشتند و اقامه ميكردند آياتي که بموسي عنايت فرموديم هر كدام از آنها و هر يك از آنها آية كبري است و اينکه جمله براي اطمينان قلب حضرت موسي که فقط معجزه تو براي دعوت فرعون و فرعونيان اينکه دو آية نيست که عصا باشد و يد بيضاء بلكه معجزات محيّر العقول ديگري هم بتو عنايت ميكنيم که بر آنها غالب شوي و آنها هلاك شوند و بني اسرائيل از چنگال آنها نجات پيدا كنند و مساكن و اموال آنها را تصاحب كنند و سلطنت و دولت و مكنت بآنها عطا شود.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 23)- در این آیه به عنوان یک نتیجه گیری از آنچه در آیات قبل بیان شد می‌فرماید: ما اینها را در اختیار تو قرار دادیم «تا آیات بزرگ خود را به تو نشان دهیم» (لِنُرِیَکَ مِنْ آیاتِنَا الْکُبْری).
منظور از «آیات کبری» همان دو معجزه مهمّی است که در بالا آمد.
نکات آیه
۱ - ارائه معجزه عصا و یدبیضا به موسى(ع) در وادى طوى، به جهت نمایاندن برخى معجزات بزرگ الهى به آن حضرت بود. (لنریک من ءایتنا الکبرى) «لنریک» متعلق به فعلى است که از «آیة أُخرى» انتزاع مى شود; یعنى آیه آوردیم تا ... . «من» براى تبعیض است و دلالت مى کند که مراد، نشان دادن بعضى از آیات بزرگ خداوند است.
۲ - خداوند داراى نشانه ها و معجزات بزرگ و فراوانى است که تنها برخى ازآن را در وادى طوى به موسى(ع) ارائه کرد. (من ءایتنا الکبرى) «الکبرى» صفت است براى «آیاتنا» و دلالت مى کند که خداوند آیات گوناگونى دارد که «یدبیضا» و «معجزه عصا» نمونه اى از برترین انواع آنها است.
۳ - تحقق معجزه به دست پیامبران، در اختیار خداوند و در گرو اراده او است. (لنریک) جمع بودن فعل «نریک» یا براى تعظیم است و یا به نقش واسطه هایى نظر دارد که فرمان خداوند را اجرا مى کنند.
۴ - معجزه عصاى موسى(ع) و یدبیضاى او، دو نمونه از بزرگ ترین نشانه ها ومعجزات الهى اند. (من ءایتنا الکبرى)
۵ - معجزه عصا و یدبیضاى موسى(ع)، مقدمه اى براى نمایاندن معجزات بزرگ ترى به وى در آینده بود. (لنریک من ءایتنا الکبرى) چون در آیه قبل، آیت بودن یدبیضا و نیز عصا ذکر گردیده است; ممکن است گفته شود «لنریک...» در صدد بیان نکته تازه اى است و به موسى وعده مى دهد که این دو معجزه، مقدمه اى بود تا در آینده، آیاتى بزرگ تر از آنچه اکنون ارائه شد، به تو نمایانده شود.
۶ - اظهار معجزه در کوه طور، به منظور تسکین قلب موسى(ع) انجام یافته بود. (لنریک) ارائه معجزه به موسى(ع)، علاوه بر آن که موسى(ع) را در برابر فرعون مجهز مى ساخت، به دلیل «لنریک» آگاهى و اطمینان شخصِ آن حضرت را نیز بالا مى برد.
موضوعات مرتبط
- آیات خدا :۲
- خدا: آثاراراده خدا ۳
- معجزه: مراتب معجزه ۱، ۲، ۴; منشأ معجزه ۳
- موسى(ع): آثار معجزه موسى(ع) ۶; اهمیت معجزه عصاى موسى(ع) ۴; اهمیت معجزه ید بیضا موسى(ع) ۴; عوامل اطمینان موسى(ع) ۶; فضایل موسى(ع) ۱; قصه موسى(ع) ۱; معجزه عصاى موسى(ع) ۵ ; معجزه موسى(ع) ۱، ۴، ۵; معجزه یدبیضاى موسى(ع) ۵
منابع
