طه ٨٥
کپی متن آیه |
---|
قَالَ فَإِنَّا قَدْ فَتَنَّا قَوْمَکَ مِنْ بَعْدِکَ وَ أَضَلَّهُمُ السَّامِرِيُ |
ترجمه
طه ٨٤ | آیه ٨٥ | طه ٨٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«فَتَنَّا»: آزمایش کردیم. آزمودیم. «السَّامِرِیُّ»: مردی از اهالی فلسطین بود و از اقلیم سامره. به مصر کوچ کرد و بعدها همراه بنیاسرائیل از آنجا خارج شد. او منافق بود و چنین وانمود میکرد که به موسی ایمان دارد و کفر خود را مخفی میکرد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۸۰ - ۹۸ سوره طه
- بيان آيات مربوط به آخرين فصل از داستان موسى «ع»
- معناى آيه: «وَ إنّى لَغَفَّارٌ لِمَن تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالِحاً»
- بخش ديگرى از داستان موسى «ع»: رفتن به كوه طور، گوساله پرستى بنی اسرائيل و...
- بازخواست موسى «ع» از سامری، و پاسخ او
- مجازات سنگین حضرت موسى «ع»، براى سامرى
- سرنوشت خداى ساختگى سامرى
- بحث روايتى
- مراد از ولایت اهل بیت «ع»، کدام نوع ولایت است
- روايتى در باره سامرى و گوساله پرستى بنی اسرائيل
- نقد حديث ابن عباس، در بیان جريان سامرى
- روايتى درباره برداشتن خاك از زیر پاى اسب جبرئيل، توسط سامری
- نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را، مستند به خدا و آزمايش الهى مى دانند
نکات آیه
۱ - بنى اسرائیل، در غیبت موسى(ع)، مورد آزمایش الهى قرار گرفتند. (فإنّا قد فتنّا قومک من بعدک ) «من بعدک»; یعنى [اى موسى] بعد از آن که تو از قوم خویش جدا گشتى و از انظار آنان غایب شدى. گفتنى است که «فتنة» در اصل در مورد طلا و نقره اى کاربرد دارد که با آتش گداخته شده و خوب و بد آن جدا شده باشد (مصباح) و مراد از آن در آیه بالا، آزمایش است که مایه تشخیص انسان هاى خوب و بد است.
۲ - موسى(ع) در میقات و از طریق وحى، بر امتحان شدن بنى اسرائیل در غیاب او و گمراه شدن آنان آگاهى یافت. (و عجلت إلیک ... فإنّا قد فتنّا قومک من بعدک )
۳ - محدودیت علم موسى(ع) در مورد حقایق (فإنّا قد فتنّا قومک )
۴ - سامرى، موجب گمراهى بنى اسرائیل در غیاب موسى(ع) شد. (و أضلّهم السامرىّ ) «سامرىّ» نام شخصى است که از قوم بنى اسرائیل بود و موجب گمراهى آنان گردید.
۵ - حضور پیشواى الهى در جامعه، داراى نقشى اساسى در جلوگیرى از انحرافات (فإنّا قد فتنّا قومک من بعدک و أضلّهم السامرىّ ) «من بعدک» نشانگر آن است که نبود موسى(ع) در بین قوم خود، از زمینه هاى آغاز این گمراهى بوده است.
۶ - شخصیت ها و افراد برجسته هر جامعه، در رویدادهاى تاریخى و اجتماعى آن، نقش بسزایى دارند. (من بعدک )
۷ - امت هاى پیامبران، در معرض آزمون و فتنه در غیبت رهبران خود هستند. (فإنّا قد فتنّا قومک من بعدک ) خبر از آزموده شدن بنى اسرائیل در غیاب موسى(ع)، هشدار و تذکرى براى همه امت ها است; تا در غیبت پیشوایان خود (مرگ و یا عدم حضور آنان)، مراقبت کافى به عمل آورند تا از فتنه ها سربلند بیرون آیند.
۸ - امدادهاى الهى براى امت ها در برهه هاى خاص، به معناى معاف شدن آنان از آزمون ها و فتنه ها در مراحل بعد نیست. (قد أنجینکم ... فإنّا قد فتنّا قومک من بعدک )
۹ - اعتراض خداوند به موسى(ع) در مورد جدا شدن او از مردم و پیشى گرفتن بر آنان، به جهت بروز انحراف در آنان، در غیاب وى بوده است. (و ما أعجلک ... فإنّا قد فتنّا قومک من بعدک )
۱۰ - عوامل گمراهى، وسیله هاى آزمون مردم از سوى خداوند بوده و مقهور قدرت او هستند. (فتنّا ... و أضلّهم السامرىّ ) گمراه گرى سامرى با آن که به شخص او استناد داده شده است; مصداق آزمون الهى قرار گرفته، حاکى از این است که خداوند بر کار او تسلط دارد و وى را به خواست خویش، آزاد گذاشته است.
۱۱ - ارتداد بنى اسرائیل و پیدایش گوساله پرستى در میان آنان، پس از عبورشان از دریا بود. (یبنى اسرءیل قد أنجینکم من عدوّکم ... فتنّا قومک من بعدک )
موضوعات مرتبط
- امتحان: ابزار امتحان ۱۰
- امتها: امتحان امتها ۸; امداد به امتها ۸; زمینه امتحان امتها ۷; زمینه گمراهى امتها ۷; گمراهى امتها ۸
- بنى اسرائیل: ارتداد بنى اسرائیل ۱۱; امتحان بنى اسرائیل ۱، ۲; بنى اسرائیل در غیاب موسى(ع) ۱، ۲، ۴، ۹; تاریخ بنى اسرائیل ۱، ۲، ۴، ۱۱; زمینه گمراهى بنى اسرائیل ۹; عوامل گمراهى بنى اسرائیل ۴; گمراهى بنى اسرائیل ۲; گوساله پرستى بنى اسرائیل ۱۱
- تاریخ: عوامل مؤثر در تحولات تاریخ ۶
- جامعه:
- عو امل مؤثر در تحولات اجتماعى ۶; موانع انحرافات اجتماعى :۵
- خدا: امتحانهاى خدا ۱، ۱۰; امدادهاى خدا ۸; سرزنش ها خدا ۹;قدرت خدا ۱۰
- رهبران: نقش رهبران ۶
- رهبران دینى : نقش اجتماعى رهبران دینى ۵; نقش رهبران دینى ۷
- سامرى: اضلال سامرى ۴
- گمراهى: نقش عوامل گمراهى ۱۰
- موسى(ع): عجله موسى(ع) ۹; فلسفه مؤاخذه موسى(ع) ۹; قصه موسى(ع) ۲، ۴، ۹ ; محدوده علم موسى(ع) ۳; وحى به موسى(ع) ۲
- وحى: نقش وحى ۲
منابع