سوره مريم

سوره الكهف	سوره مريم	سوره طه
شماره کتابت : ١٩ جزء : نزول ترتيب نزول : ٤٤ محل نزول : مكه اطلاعات آماری تعداد آیات : ٩٨ تعداد کلمات : ١١٠١ تعداد حروف :

در حال بارگیری... آتَانِي آتَيْنَاه آتِي آتِيه آدَم آل آلِهَة آلِهَتِي آمَن آمَنُوا آيَاتُنَا آيَة آيَتُک أَبَت أَبُوک أَبْصِر أَثَاثا أَحَد أَحَدا أَحْسَن أَحْصَاهُم أَخَاف أَخَاه أَدْعُو أَرْسَلْنَا أَزّا أَسْمِع أَشَدّ أَضَاعُوا أَضْعَف أَطّلَع أَعُوذ أَعْتَزِلُکُم أَعْلَم أَمُوت أَمْرا أَنَا أَنّا أَنْت أَنْذِرْهُم أَنْعَم أَهْدِک أَهْلَه أَهْلَکْنَا أَهْلِهَا أَوْصَانِي أَوْلَى أَي أَيّهُم أَيْدِينَا أَيْن أَک أَکُن أَکُون أُبْعَث أُخْت أُخْرَج أُمّک أُکَلّم إِبْرَاهِيم إِدّا إِدْرِيس إِسْحَاق إِسْرَائِيل إِسْمَاعِيل إِلَيْنَا إِلَيْهَا إِلَيْهِم إِمّا إِنّه إِنّي إِنْسِيّا ابْن اتّبَعُوا اتّخَذ اتّخَذُوا اتّقَوْا اجْتَبَيْنَا اجْعَل اجْعَلْه اذْکُر اسْمُه اشْتَعَل اشْرَبِي اصْطَبِر اعْتَزَلَهُم الرّأْس الرّحْمٰن الزّکَاة السّاعَة السّلاَم السّمَاوَات الشّفَاعَة الشّهَوَات الشّيَاطِين الشّيْطَان الصّالِحَات الصّلاَة الضّلاَلَة الطّور الظّالِمُون الظّالِمِين اللّه النّاس النّبِيّين النّخْلَة الّتِي الْأَحْزَاب الْأَرْض الْأَمْر الْأَيْمَن الْإِنْسَان الْبَاقِيَات الْبَشَر الْجَنّة الْجِبَال الْحَسْرَة الْحَق الْحُکْم الْعَذَاب الْعَظْم الْعِلْم الْغَيْب الْفَرِيقَيْن الْقِيَامَة الْمَخَاض الْمَهْد الْمَوَالِي الْمُتّقِين الْمُجْرِمِين الْمِحْرَاب الْوَعْد الْيَوْم الْکَافِرِين الْکِبَر الْکِتَاب امْرَأ امْرَأَتِي انْتَبَذَت اهْتَدَوْا اهْجُرْنِي بَرّا بَشَر بَشَرا بَغِيّا بَلَغْت بَيّنَات بَيْنَهُمَا بَيْنِهِم بُکِيّا بُکْرَة بِآيَاتِنَا بِأَمْر بِالرّحْمٰن بِالصّلاَة بِالّذِين بِالْغَيْب بِجِذْع بِدُعَاء بِدُعَائِک بِعِبَادَتِهِم بِغُلاَم بِقُوّة بِلِسَانِک بِوَالِدَتِي بِوَالِدَيْه بِي تَؤُزّهُم تَاب تَحْتَک تَحْتِهَا تَحْزَنِي تَحْمِلُه تَخِرّ تَدْعُون تَر تَرَيِن تَسْمَع تَعْبُد تَعْجَل تَعْلَم تَقِيّا تَنْتَه تَنْشَق تَک تَکَاد تُتْلَى تُحِس تُسَاقِط تُنْذِر تُکَلّم تِلْک ثَلاَث ثَوَابا جَاءَنِي جَانِب جَبّارا جَعَل جَعَلَنِي جَعَلْنَا جَنِيّا جَنّات جَهَنّم جُنْدا جِئْت جِئْتُم جِثِيّا جِذْع حَتْما حَفِيّا حَمَلْنَا حَنَانا حَوْل حَيّا حِجَابا خَرّوا خَفِيّا خَلَقْتُک خَلَقْنَاه خَلْف خَلْفَنَا خَيْر خُذ خِفْت دَعَوْا دُمْت دُونِهِم ذُرّيّة ذِکْر رَأَوْا رَاغِب رَب رَبّه رَبّي رَبّک رَحْمَة رَحْمَتِنَا رَسُول رَسُولا رَضِيّا رَفَعْنَاه رُطَبا رُوحَنَا رِئْيا رِزْقُهُم رِکْزا زَکَاة زَکَرِيّا زَکِيّا سَأَسْتَغْفِر سَبّحُوا سَرِيّا سَلاَم سَلاَما سَمِيّا سَنَکْتُب سَوِيّا سَوْء سَيَجْعَل سَيَکْفُرُون سُبْحَانَه سُجّدا شَرّ شَرْقِيّا شَقِيّا شَيْئا شَيْبا شِيعَة صَادِق صَالِحا صَبِيّا صَوْما صِدّيقا صِدْق صِرَاط صِرَاطا صِلِيّا ضَلاَل ضِدّا عَاقِرا عَبْد عَبْدا عَبْدَه عَدّا عَدّهُم عَدْن عَذَاب عَسَى عَشِيّا عَصِيّا عَظِيم عَلَي عَلَيْه عَلَيْهَا عَلِيّا عَمِل عَمِلُوا عَنْک عَهْدا عَيْنا عِبَادَه عِبَادِنَا عِتِيّا عِزّا عِيسَى غَفْلَة غَيّا غُلاَم غُلاَما فَأَتَت فَأَجَاءَهَا فَأَرْسَلْنَا فَأَشَارَت فَأَوْحَى فَإِمّا فَإِنّمَا فَاتّبِعْنِي فَاتّخَذَت فَاخْتَلَف فَاعْبُدُوه فَاعْبُدْه فَانْتَبَذَت فَتَمَثّل فَتَکُون فَحَمَلَتْه فَخَرَج فَخَلَف فَرَأَيْت فَرِيّا فَرْدا فَسَوْف فَسَيَعْلَمُون فَقُولِي فَلْيَمْدُد فَنَادَاهَا فَهَب فَو فَوَيْل فَکُلِي قَال قَالَت قَالُوا قَبْلَهُم قَرّبْنَاه قَرّي قَرْن قَصِيّا قَضَى قَوْل قَوْما قَوْمَهَا قَوْمِه قُضِي قُل لَأَرْجُمَنّک لَأُوتَيَن لَدُنّا لَدُنْک لَسَوْف لَغْوا لَنَحْشُرَنّهُم لَنَحْن لَنَنْزِعَن لَنُحْضِرَنّهُم لَيَال لَيْتَنِي لُدّا لِأَبِيه لِأَهَب لِتُبَشّر لِسَان لِعِبَادَتِه لِلرّحْمٰن لِلشّيْطَان لِلنّاس لِلّذِين لِلّه لِنَجْعَلَه لِيَکُونُوا مَأْتِيّا مَالا مَدّا مَرَدّا مَرْضِيّا مَرْيَم مَشْهَد مَقَاما مَقْضِيّا مَلِيّا مَنْسِيّا مَکَانا مُبَارَکا مُبِين مُخْلَصا مُسْتَقِيم مُوسَى مِت مِنّا مِنّي مِنْک نَادَى نَادَيْنَاه نَبِيّا نَتَنَزّل نَجِيّا نَجْعَل نَحْشُر نَحْن نَدِيّا نَذَر نَذَرْت نَرِث نَرِثُه نَسُوق نَسِيّا نَسْيا نَعُدّ نَمُدّ نُبَشّرُک نُنَجّي نُوح نُورِث نُکَلّم نِدَاء هَارُون هَدَيْنَا هَدّا هَل هَيّن هُدًى هُزّي وَارِدُهَا وَرَائِي وَعَد وَعْدُه وَفْدا وَلَد وَلَدا وَلِيّا وَهَبْنَا وَهَن وُدّا وُلِد وُلِدْت وِرْدا يَأْتُونَنَا يَأْتِينَا يَأْتِک يَأْمُر يَتَفَطّرْن يَتّخِذ يَجْعَلْنِي يَحْيَى يَدْخُلُون يَذْکُر يَرِث يَرِثُنِي يَزِيد يَسّرْنَاه يَسْمَع يَسْمَعُون يَعْبُدُون يَعْقُوب يَقُول يَلْقَوْن يَمَسّک يَمُوت يَمْتَرُون يَمْسَسْنِي يَمْلِکُون يَنْبَغِي يَوْم يَک يَکُن يَکُون يَکُونُون يُؤْمِنُون يُبْصِر يُبْعَث يُرْجَعُون يُظْلَمُون يُغْنِي يُوعَدُون کهيعص کَانَت کَذٰلِک کَفَر کَفَرُوا کَلاّ کَم کُلاّ کُلّهُم کُن

لیست آیات ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠ ٣١ ٣٢ ٣٣ ٣٤ ٣٥ ٣٦ ٣٧ ٣٨ ٣٩ ٤٠ ٤١ ٤٢ ٤٣ ٤٤ ٤٥ ٤٦ ٤٧ ٤٨ ٤٩ ٥٠ ٥١ ٥٢ ٥٣ ٥٤ ٥٥ ٥٦ ٥٧ ٥٨ ٥٩ ٦٠ ٦١ ٦٢ ٦٣ ٦٤ ٦٥ ٦٦ ٦٧ ٦٨ ٦٩ ٧٠ ٧١ ٧٢ ٧٣ ٧٤ ٧٥ ٧٦ ٧٧ ٧٨ ٧٩ ٨٠ ٨١ ٨٢ ٨٣ ٨٤ ٨٥ ٨٦ ٨٧ ٨٨ ٨٩ ٩٠ ٩١ ٩٢ ٩٣ ٩٤ ٩٥ ٩٦ ٩٧ ٩٨

متن سوره

بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ كهيعص (١)

کهیعص‌

ذِكرُ رَحمَتِ رَبِّكَ عَبدَهُ زَكَرِيّا (٢)

(این) یادی است از رحمت پروردگارت، بنده‌اش زکریا را.

إِذ نادىٰ رَبَّهُ نِداءً خَفِيًّا (٣)

چون پروردگارش را ندا (و آوا)یی پنهانی در داد.

قالَ رَبِّ إِنّى وَهَنَ العَظمُ مِنّى وَ اشتَعَلَ الرَّأسُ شَيبًا وَ لَم أَكُن بِدُعائِكَ رَبِّ شَقِيًّا (٤)

گفت: «پروردگارم! من استخوانم به‌راستی سست گردیده و (موی) سرم از پیری شعله‌ور (و سپید) شده. پروردگارم! من هرگز به درخواست (از) تو سنگدل نبوده‌ام.»

وَ إِنّى خِفتُ المَوٰلِىَ مِن وَراءى وَ كانَتِ امرَأَتى عاقِرًا فَهَب لى مِن لَدُنكَ وَلِيًّا (٥)

«و بی‌گمان من از پی‌آمدگان پس از خودم بیم داشتم و زنم نازا بوده است. پس از جانب خودت ولیّ و دنباله‌روی (از رسالتم) بنه»

يَرِثُنى وَ يَرِثُ مِن إلِ يَعقوبَ وَ اجعَلهُ رَبِّ رَضِيًّا (٦)

«(که) از من ارث برد و از خاندان یعقوب (نیز) ارث برد. و پروردگارم! او را پسندیده(ی خود) گردان. »

يٰزَكَرِيّا إِنّا نُبَشِّرُكَ بِغُلٰمٍ اسمُهُ يَحيىٰ لَم نَجعَل لَهُ مِن قَبلُ سَمِيًّا (٧)

(خدا فرمود:) «زکریا! ما همانا به پسری - که نامش یحیی است - مژده‌ات می‌دهیم (که) از پیش همنامی برایش قرار ندادیم.»

قالَ رَبِّ أَنّىٰ يَكونُ لى غُلٰمٌ وَ كانَتِ امرَأَتى عاقِرًا وَ قَد بَلَغتُ مِنَ الكِبَرِ عِتِيًّا (٨)

گفت: «پروردگارم! چه زمانی (و چگونه) مرا پسری خواهد بود؟ حال آنکه زنم نازا بوده، و من از سالخوردگی به‌راستی به ناتوانی و ناچاری رسیده‌ام‌؟»

قالَ كَذٰلِكَ قالَ رَبُّكَ هُوَ عَلَىَّ هَيِّنٌ وَ قَد خَلَقتُكَ مِن قَبلُ وَ لَم تَكُ شَيـًٔا (٩)

(خدا) فرمود: « (فرمان) چنان است. پروردگارت گفت که این (کار) بر من آسان است. و همانا تو را از پیش آفریدم حال آنکه چیزی نبودی.»

قالَ رَبِّ اجعَل لى إيَةً قالَ إيَتُكَ أَلّا تُكَلِّمَ النّاسَ ثَلٰثَ لَيالٍ سَوِيًّا (١٠)

گفت: «پروردگارم! نشانه‌ای برایم بنه‌.» فرمود: «نشانه‌ی تو این است که سه شب -حال آنکه سلامتی- با مردم سخن نگویی.»

فَخَرَجَ عَلىٰ قَومِهِ مِنَ المِحرابِ فَأَوحىٰ إِلَيهِم أَن سَبِّحوا بُكرَةً وَ عَشِيًّا (١١)

پس، از محراب بر قوم خویش در آمد، و ایشان را رمز داد که: «صبح و شام به نیایش (خدا) بپردازید.»

يٰيَحيىٰ خُذِ الكِتٰبَ بِقُوَّةٍ وَ إتَينٰهُ الحُكمَ صَبِيًّا (١٢)

(به یحیی وحی شد:) «‌یحیی! (آن) کتاب (وحیانی) را با نیرویی (فزاینده) برگیر.» و در حال کودکی حکم (رسالتی را) به او دادیم.

وَ حَنانًا مِن لَدُنّا وَ زَكوٰةً وَ كانَ تَقِيًّا (١٣)

و (نیز) از جانب ویژه‌ی خود، مهربانی و پاکی را (به او دادیم) و او پرهیزگار بوده است.

وَ بَرًّا بِوٰلِدَيهِ وَ لَم يَكُن جَبّارًا عَصِيًّا (١٤)

و با پدر و مادر خود نیک‌رفتار بود و زورگویی نافرمان نبود.

وَ سَلٰمٌ عَلَيهِ يَومَ وُلِدَ وَ يَومَ يَموتُ وَ يَومَ يُبعَثُ حَيًّا (١٥)

و درودی (شایسته) بر اوست، روزی که زاده شد، و روزی که می‌میرد، و روزی (هم) - در حالی‌که زنده است - برای رستاخیز برانگیخته می‌شود.

وَ اذكُر فِى الكِتٰبِ مَريَمَ إِذِ انتَبَذَت مِن أَهلِها مَكانًا شَرقِيًّا (١٦)

و درکتاب، مریم را یاد کن، چون از کسانِ خود، به مکانی شرقی، به کناری افکنده شد.

فَاتَّخَذَت مِن دونِهِم حِجابًا فَأَرسَلنا إِلَيها روحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَرًا سَوِيًّا (١٧)

پس پرده‌ای میان خود و آنان برگرفت، تا روح ویژه‌ی خودمان [:جبرئیل] را سوی او فرستادیم. پس برای مریم به چهره‌ی بشری خوش‌اندام نمایان شد.

قالَت إِنّى أَعوذُ بِالرَّحمٰنِ مِنكَ إِن كُنتَ تَقِيًّا (١٨)

(مریم) گفت: «اگر پرهیزگار بوده‌ای، به‌راستی من از تو به خدای رحمتگر بر آفریدگان پناه می‌برم.»

قالَ إِنَّما أَنا۠ رَسولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلٰمًا زَكِيًّا (١٩)

گفت: «من - تنها - فرستاده‌ی پروردگار تو هستم، برای اینکه برایت پسری پاک ببخشایم.»

قالَت أَنّىٰ يَكونُ لى غُلٰمٌ وَ لَم يَمسَسنى بَشَرٌ وَ لَم أَكُ بَغِيًّا (٢٠)

(مریم) گفت: «کی و کجا مرا پسری باشد، حال آنکه بشری با من تماس نگرفته و ناپاک (هم) نبوده‌ام‌؟»

قالَ كَذٰلِكِ قالَ رَبُّكِ هُوَ عَلَىَّ هَيِّنٌ وَ لِنَجعَلَهُ إيَةً لِلنّاسِ وَ رَحمَةً مِنّا وَ كانَ أَمرًا مَقضِيًّا (٢١)

(جبرئیل) گفت: « (فرمان) چنان است - پروردگارت گفته که آن بر من آسان است- و تا او را نشانه‌ای برای مردمان، و رحمتی از جانب خودمان قرار دهیم و (این) کاری گذرا بوده است.»

فَحَمَلَتهُ فَانتَبَذَت بِهِ مَكانًا قَصِيًّا (٢٢)

پس مریم او [:عیسی] را بار گرفت. پس با وی به مکان دور افتاده‌ای افکنده شد.

فَأَجاءَهَا المَخاضُ إِلىٰ جِذعِ النَّخلَةِ قالَت يٰلَيتَنى مِتُّ قَبلَ هٰذا وَ كُنتُ نَسيًا مَنسِيًّا (٢٣)

پس درد زایمان او را سوی شاخه‌ی درخت خرمایی رسانید. گفت: «ای کاش پیش از این مرده و فراموش‌شده بودم.»

فَنادىٰها مِن تَحتِها أَلّا تَحزَنى قَد جَعَلَ رَبُّكِ تَحتَكِ سَرِيًّا (٢٤)

پس (مسیح) از زیر (پای) او [:مریم] وی را ندا داد: «غم مدار، همانا پروردگارت زیر پایت (شخصی) سربلند و والا مقام نهاده است.»

وَ هُزّى إِلَيكِ بِجِذعِ النَّخلَةِ تُسٰقِط عَلَيكِ رُطَبًا جَنِيًّا (٢٥)

«و شاخه‌ی درخت خرما را سوی خود (برگیر و) به شدت بتکان، تا بر تو خرمایی تازه فرو ریزد.»

فَكُلى وَ اشرَبى وَ قَرّى عَينًا فَإِمّا تَرَيِنَّ مِنَ البَشَرِ أَحَدًا فَقولى إِنّى نَذَرتُ لِلرَّحمٰنِ صَومًا فَلَن أُكَلِّمَ اليَومَ إِنسِيًّا (٢٦)

«پس بخور و بنوش و دیده‌ای روشن دار. پس اگر به‌راستی کسی از آدمیان را دیدی بگوی “من بی‌گمان برای (خدای) رحمان روزه‌ای نذر کرده‌ام، پس امروز هرگز با هیچ انسانی سخن نخواهم گفت.”»

فَأَتَت بِهِ قَومَها تَحمِلُهُ قالوا يٰمَريَمُ لَقَد جِئتِ شَيـًٔا فَرِيًّا (٢٧)

«پس (مریم) در حالی که او را می‌برد نزد قومش آورد. گفتند: «مریم! همانا به‌راستی چیزی افتراانگیز آورده‌ای.»

يٰأُختَ هٰرونَ ما كانَ أَبوكِ امرَأَ سَوءٍ وَ ما كانَت أُمُّكِ بَغِيًّا (٢٨)

«ای خواهر هارون! پدرت مرد بدی نبوده و مادرت (نیز) بدکاره نبوده است.»

فَأَشارَت إِلَيهِ قالوا كَيفَ نُكَلِّمُ مَن كانَ فِى المَهدِ صَبِيًّا (٢٩)

پس (مریم) سوی عیسی اشاره کرد. گفتند: «چگونه با کسی که در گهواره، کودک بوده سخن بگوییم‌؟»

قالَ إِنّى عَبدُ اللَّهِ إتىٰنِىَ الكِتٰبَ وَ جَعَلَنى نَبِيًّا (٣٠)

(کودک) گفت: «همانا من بنده‌ی خدایم، به من کتاب داد و مرا پیامبری برجسته نهاد. »

وَ جَعَلَنى مُبارَكًا أَينَ ما كُنتُ وَ أَوصٰنى بِالصَّلوٰةِ وَ الزَّكوٰةِ ما دُمتُ حَيًّا (٣١)

«و هر جا که بوده‌ام مرا برکت‌یافته ساخت و تا زنده‌ام به نماز و زکات سفارشم کرد.»

وَ بَرًّا بِوٰلِدَتى وَ لَم يَجعَلنى جَبّارًا شَقِيًّا (٣٢)

«و (مرا) نسبت به مادرم نیکوکار نمود. و زورگو و سخت‌دلم نگردانید.»

وَ السَّلٰمُ عَلَىَّ يَومَ وُلِدتُ وَ يَومَ أَموتُ وَ يَومَ أُبعَثُ حَيًّا (٣٣)

«و سلام (و سلامتی) بر من، روزی که زاده شدم، و روزی که می‌میرم، و روزی (هم) -در حالی‌که (در برزخ) زنده‌ام- برانگیخته می‌شوم.»

ذٰلِكَ عيسَى ابنُ مَريَمَ قَولَ الحَقِّ الَّذى فيهِ يَمتَرونَ (٣٤)

این است عیسی پسر مریم؛ گفته‌ی حقی که در آن دو دلی می‌کنند.

ما كانَ لِلَّهِ أَن يَتَّخِذَ مِن وَلَدٍ سُبحٰنَهُ إِذا قَضىٰ أَمرًا فَإِنَّما يَقولُ لَهُ كُن فَيَكونُ (٣٥)

برای خدا هرگز (شایسته) نبوده است که هیچ فرزندی برگزیند. (او) بسی منزّه است‌. چون چیزی را اراده کند، تنها به آن می‌گوید: «شو»، پس (بی‌درنگ) می‌شود.

وَ إِنَّ اللَّهَ رَبّى وَ رَبُّكُم فَاعبُدوهُ هٰذا صِرٰطٌ مُستَقيمٌ (٣٦)

و به‌راستی، خدا پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را بپرستید (که) این راهی است راست.

فَاختَلَفَ الأَحزابُ مِن بَينِهِم فَوَيلٌ لِلَّذينَ كَفَروا مِن مَشهَدِ يَومٍ عَظيمٍ (٣٧)

پس آن گروه‌ها(ی گوناگون) از میانشان به اختلاف پرداختند. پس وای برای کسانی که کافر شدند از حضور (در) دیدگاه روزی بزرگ.

أَسمِع بِهِم وَ أَبصِر يَومَ يَأتونَنا لٰكِنِ الظّٰلِمونَ اليَومَ فى ضَلٰلٍ مُبينٍ (٣٨)

(ببین) چه شنوا و بینایند روزی که سوی ما می‌آیند! ولی ستمگران امروز در گمراهی آشکارگرند.

وَ أَنذِرهُم يَومَ الحَسرَةِ إِذ قُضِىَ الأَمرُ وَ هُم فى غَفلَةٍ وَ هُم لا يُؤمِنونَ (٣٩)

و آنان را (از) آن روز حسرت بیم ده، چون داوری انجام گرفت. حال آنکه آنان در (ژرفای) غفلتند و آنان ایمان نمی‌آورند.

إِنّا نَحنُ نَرِثُ الأَرضَ وَ مَن عَلَيها وَ إِلَينا يُرجَعونَ (٤٠)

بی‌گمان ما ،(همین) ما زمین را -با هر که بر آن است- به میراث می‌بریم، و تنها سوی ما بازگردانیده می‌شوند.

وَ اذكُر فِى الكِتٰبِ إِبرٰهيمَ إِنَّهُ كانَ صِدّيقًا نَبِيًّا (٤١)

و در (این) کتاب ابراهیم را یاد کن. به‌راستی او بسی راست (و) پیامبری برجسته بود.

إِذ قالَ لِأَبيهِ يٰأَبَتِ لِمَ تَعبُدُ ما لا يَسمَعُ وَ لا يُبصِرُ وَ لا يُغنى عَنكَ شَيـًٔا (٤٢)

چون به پدرش گفت: «پدرم! چرا چیزی را که نمی‌شنود و نمی‌بیند و تو را از چیزی بی‌نیاز نمی‌کند می‌پرستی‌؟»

يٰأَبَتِ إِنّى قَد جاءَنى مِنَ العِلمِ ما لَم يَأتِكَ فَاتَّبِعنى أَهدِكَ صِرٰطًا سَوِيًّا (٤٣)

«پدرم! به‌راستی مرا به‌درستی از دانش وحی، حقایقی آمده که تو را نیامده. پس مرا پیروی کن، تا تو را به راهی راست (بدون افراط و تفریط) هدایت کنم.»

يٰأَبَتِ لا تَعبُدِ الشَّيطٰنَ إِنَّ الشَّيطٰنَ كانَ لِلرَّحمٰنِ عَصِيًّا (٤٤)

«پدرم! شیطان را نپرست. شیطان بی‌گمان بر (خدای) رحمتگر بر آفریدگان عصیانگر بوده است.»

يٰأَبَتِ إِنّى أَخافُ أَن يَمَسَّكَ عَذابٌ مِنَ الرَّحمٰنِ فَتَكونَ لِلشَّيطٰنِ وَلِيًّا (٤٥)

«پدرم! من بسی می‌ترسم که از جانب (خدای) رحمان عذابی به تو در رسد، پس تو دنباله‌رو شیطان باشی.»

قالَ أَراغِبٌ أَنتَ عَن إلِهَتى يٰإِبرٰهيمُ لَئِن لَم تَنتَهِ لَأَرجُمَنَّكَ وَ اهجُرنى مَلِيًّا (٤٦)

(آزر) گفت: «ابراهیم! آیا تو از خدایان من رویگردانی‌؟ هر آینه اگر (به این رویگردانی) پایان ندهی، بی‌چون تو را به‌راستی سنگسار خواهم کرد. (برو) و مدتی طولانی از من دور شو.»

قالَ سَلٰمٌ عَلَيكَ سَأَستَغفِرُ لَكَ رَبّى إِنَّهُ كانَ بى حَفِيًّا (٤٧)

(ابراهیم) گفت: «درود بر تو! به زودی از پروردگارم برایت پوشش می‌خواهم، او همواره نسبت به من پُر مهر و لطف بوده است.»

وَ أَعتَزِلُكُم وَ ما تَدعونَ مِن دونِ اللَّهِ وَ أَدعوا رَبّى عَسىٰ أَلّا أَكونَ بِدُعاءِ رَبّى شَقِيًّا (٤٨)

«و از شما و (از) آنچه غیر از خدا می‌پرستید کناره می‌گیرم، و خدایم را می‌خوانم، و از او درخواست کنم؛ امید که به خواندن و درخواست از پروردگارم سخت‌دل نباشم.»

فَلَمَّا اعتَزَلَهُم وَ ما يَعبُدونَ مِن دونِ اللَّهِ وَهَبنا لَهُ إِسحٰقَ وَ يَعقوبَ وَ كُلًّا جَعَلنا نَبِيًّا (٤٩)

پس هنگامی که از آنها و (از) آنچه به جای خدا می‌پرستیدند کناره گرفت، اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم، و هر یک را پیامبری برجسته گردانیدیم.

وَ وَهَبنا لَهُم مِن رَحمَتِنا وَ جَعَلنا لَهُم لِسانَ صِدقٍ عَلِيًّا (٥٠)

و برخی از رحمت خویش را به آنان بخشیدیم، و زبانی راستین (و) بلندمرتبه برایشان قرار دادیم.

وَ اذكُر فِى الكِتٰبِ موسىٰ إِنَّهُ كانَ مُخلَصًا وَ كانَ رَسولًا نَبِيًّا (٥١)

و در کتاب، موسی را یاد کن (که) همواره او پاک‌شده‌ای (ربانی) و (نیز) فرستاده‌ای برجسته بود.

وَ نٰدَينٰهُ مِن جانِبِ الطّورِ الأَيمَنِ وَ قَرَّبنٰهُ نَجِيًّا (٥٢)

و از پربرکت‌ترین جانب (کوه) طور، او را ندا در دادیم. و در حالی‌که با وی راز می‌گفتیم، او را نجات‌یافته(به خود) نزدیک ساختیم.

وَ وَهَبنا لَهُ مِن رَحمَتِنا أَخاهُ هٰرونَ نَبِيًّا (٥٣)

و به رحمت خویش برادرش هارون - پیامبری برجسته- را به او بخشیدیم.

وَ اذكُر فِى الكِتٰبِ إِسمٰعيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الوَعدِ وَ كانَ رَسولًا نَبِيًّا (٥٤)

و در کتاب، اسماعیل را یاد کن، همانا او راست‌وعده و فرستاده‌ای برجسته بود

وَ كانَ يَأمُرُ أَهلَهُ بِالصَّلوٰةِ وَ الزَّكوٰةِ وَ كانَ عِندَ رَبِّهِ مَرضِيًّا (٥٥)

و خاندان خود را به نماز و زکات فرمان می‌داد. و نزد پروردگارش پسندیده بود.

وَ اذكُر فِى الكِتٰبِ إِدريسَ إِنَّهُ كانَ صِدّيقًا نَبِيًّا (٥٦)

و در کتاب، ادریس را یاد کن. او بسی راست(کار و) پیامبری برجسته بود

وَ رَفَعنٰهُ مَكانًا عَلِيًّا (٥٧)

و (ما) او را به جایی بلند [:معراج] بالا بردیم.

أُولٰئِكَ الَّذينَ أَنعَمَ اللَّهُ عَلَيهِم مِنَ النَّبِيّۦنَ مِن ذُرِّيَّةِ إدَمَ وَ مِمَّن حَمَلنا مَعَ نوحٍ وَ مِن ذُرِّيَّةِ إِبرٰهيمَ وَ إِسرٰءيلَ وَ مِمَّن هَدَينا وَ اجتَبَينا إِذا تُتلىٰ عَلَيهِم إيٰتُ الرَّحمٰنِ خَرّوا سُجَّدًا وَ بُكِيًّا (٥٨)

ایشان کسانی از پیامبران برجسته‌اند-که خدا بر ایشان نعمت ارزانی داشت- از دودمان آدم و از کسانی که با نوح (در کشتی) سوار(شان) کردیم و (نیز) از دودمان ابراهیم و اسرائیل و از کسانی که (آنان را) هدایت نمودیم و برگزیدیم‌؛ هنگامی که آیات (خدای) رحمان بر ایشان خوانده شود، سجده‌کنان و گریان به خاک فرو افتند.

فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ أَضاعُوا الصَّلوٰةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَوٰتِ فَسَوفَ يَلقَونَ غَيًّا (٥٩)

پس بعد از آنان جانشینانی ناپسند بر جای ماندند (که) نماز را ضایع ساخته و از هوس‌ها پیروی کردند. پس در آینده‌ای دور گمراهی را (از روی اعتقاد فاسد) خواهند یافت.

إِلّا مَن تابَ وَ إمَنَ وَ عَمِلَ صٰلِحًا فَأُولٰئِكَ يَدخُلونَ الجَنَّةَ وَ لا يُظلَمونَ شَيـًٔا (٦٠)

مگر کسانی که توبه کرده و ایمان آورده و کاری شایسته(ی ایمان) انجام دادند. پس به بهشت در آیند و هیچ ستمی نخواهند دید:

جَنّٰتِ عَدنٍ الَّتى وَعَدَ الرَّحمٰنُ عِبادَهُ بِالغَيبِ إِنَّهُ كانَ وَعدُهُ مَأتِيًّا (٦١)

باغ‌های جاودانه که (خدای) رحمان بندگانش را (به آن‌ها) در غیب وعده داده است. بی‌گمان وعده‌ی او آمدنی بوده است.

لا يَسمَعونَ فيها لَغوًا إِلّا سَلٰمًا وَ لَهُم رِزقُهُم فيها بُكرَةً وَ عَشِيًّا (٦٢)

در آنجا سخن بیهوده‌ای نمی‌شنوند، جز سلامی، و روزیشان برایشان صبح و شام در آنجا (آماده) است.

تِلكَ الجَنَّةُ الَّتى نورِثُ مِن عِبادِنا مَن كانَ تَقِيًّا (٦٣)

آن (بزرگْ مکان) همان بهشتی است که هر یک از بندگانمان را که پرهیزگار بوده‌اند به میراث می‌دهیم.

وَ ما نَتَنَزَّلُ إِلّا بِأَمرِ رَبِّكَ لَهُ ما بَينَ أَيدينا وَ ما خَلفَنا وَ ما بَينَ ذٰلِكَ وَ ما كانَ رَبُّكَ نَسِيًّا (٦٤)

و (ما فرشتگان) جز به امر پروردگارت نازل نمی‌شویم. آنچه پیش روی ما و آنچه پشت سر ما و آنچه میان این دو است (همه) تنها برای اوست و پروردگارت هرگز فراموشکار نبوده است.

رَبُّ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ ما بَينَهُما فَاعبُدهُ وَ اصطَبِر لِعِبٰدَتِهِ هَل تَعلَمُ لَهُ سَمِيًّا (٦٥)

پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن دو است. پس او را بپرست و برای پرستش او بسی شکیبا باش. آیا برای او(همتا و) همنامی می‌شناسی‌؟

وَ يَقولُ الإِنسٰنُ أَءِذا ما مِتُّ لَسَوفَ أُخرَجُ حَيًّا (٦٦)

و انسان می‌گوید: «آیا هنگامی‌که بمیرم، به‌راستی در آینده‌ای دور زنده (از قبر) بیرون آورده می‌شوم‌؟»

أَوَلا يَذكُرُ الإِنسٰنُ أَنّا خَلَقنٰهُ مِن قَبلُ وَ لَم يَكُ شَيـًٔا (٦٧)

آیا و (این) انسان به یاد نمی‌آورد (که) ما او را به‌درستی از پیش آفریدیم. حال آنکه (هرگز) چیزی نبوده است‌؟

فَوَرَبِّكَ لَنَحشُرَنَّهُم وَ الشَّيٰطينَ ثُمَّ لَنُحضِرَنَّهُم حَولَ جَهَنَّمَ جِثِيًّا (٦٨)

پس، به پروردگارت سوگند (که) همانا آنان را بی‌گمان با شیطان‌‌ها-بدون برگشت- گردهم می‌آوریم؛ سپس در حالی که به زانو در آمده‌اند، بی‌گمان آنان را بی‌چون گرداگرد دوزخ - به پای درافتاده - حاضر خواهیم کرد.

ثُمَّ لَنَنزِعَنَّ مِن كُلِّ شيعَةٍ أَيُّهُم أَشَدُّ عَلَى الرَّحمٰنِ عِتِيًّا (٦٩)

سپس از هر دسته‌ای، کسانی از آنان را که بر (خدای) رحمان سرکش‌ترند همانا به‌راستی بیرون خواهیم کشید.

ثُمَّ لَنَحنُ أَعلَمُ بِالَّذينَ هُم أَولىٰ بِها صِلِيًّا (٧٠)

سپس به کسانی که برای آتش‌افروزی جهنم سزاوارترند، همانا خود داناتریم.

وَ إِن مِنكُم إِلّا وارِدُها كانَ عَلىٰ رَبِّكَ حَتمًا مَقضِيًّا (٧١)

و هیچ کس از شما نیست مگر (اینکه) در آن وارد است. (این) بر عهده‌ی پروردگارت حکمی قطعی بوده است.

ثُمَّ نُنَجِّى الَّذينَ اتَّقَوا وَ نَذَرُ الظّٰلِمينَ فيها جِثِيًّا (٧٢)

سپس کسانی را که پرهیزگاری می‌کرده‌اند می‌رهانیم، و ستمگران را در حالی که به زانو در افتاده‌اند در دوزخ وا می‌گذاریم.

وَ إِذا تُتلىٰ عَلَيهِم إيٰتُنا بَيِّنٰتٍ قالَ الَّذينَ كَفَروا لِلَّذينَ إمَنوا أَىُّ الفَريقَينِ خَيرٌ مَقامًا وَ أَحسَنُ نَدِيًّا (٧٣)

و هنگامی که آیات ما -روشنگرانه- بر آنان خوانده شود، کسانی که کفر ورزیده‌اند، به آنان که ایمان آورده‌اند گویند: «کدام یک از (ما) دو گروه جایگاهش بهتر و جلسه‌ی اُنسش نیکوتر است‌؟»

وَ كَم أَهلَكنا قَبلَهُم مِن قَرنٍ هُم أَحسَنُ أَثٰثًا وَ رِءيًا (٧٤)

و چه بسیار نسل‌ها را پیش از آنان نابود کردیم، (که) آنها اثاثی نیکوتر و ظاهری فریباتر داشتند.

قُل مَن كانَ فِى الضَّلٰلَةِ فَليَمدُد لَهُ الرَّحمٰنُ مَدًّا حَتّىٰ إِذا رَأَوا ما يوعَدونَ إِمَّا العَذابَ وَ إِمَّا السّاعَةَ فَسَيَعلَمونَ مَن هُوَ شَرٌّ مَكانًا وَ أَضعَفُ جُندًا (٧٥)

بگو: «هر کس در (ژرفای) گمراهی بوده است، پس باید (خدای) رحمان به او تا زمانی مهلت دهد، تا هنگامی که آنچه به آنان وعده داده می‌شود ببینند، یا عذاب را، یا ساعت [:قیامت] را. پس به زودی خواهند دانست جایگاه چه کسی بدتر و سپاهش ناتوان‌تر است.»

وَ يَزيدُ اللَّهُ الَّذينَ اهتَدَوا هُدًى وَ البٰقِيٰتُ الصّٰلِحٰتُ خَيرٌ عِندَ رَبِّكَ ثَوابًا وَ خَيرٌ مَرَدًّا (٧٦)

و خدا کسانی را که هدایت‌یافته‌اند بر هدایتشان می‌افزاید. و ماندنی‌های شایسته(ی ایمان)، نزد پروردگارت از حیث پاداش بهتر و بازگشتشان خوبتر است.

أَفَرَءَيتَ الَّذى كَفَرَ بِـٔايٰتِنا وَ قالَ لَأوتَيَنَّ مالًا وَ وَلَدًا (٧٧)

پس آیا دیدی کسی را که به آیات ما کفر ورزید؟ و گفت: «هر آینه بی‌گمان به من مال و فرزندی (بسیار) داده خواهد شد.»

أَطَّلَعَ الغَيبَ أَمِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحمٰنِ عَهدًا (٧٨)

آیا بر غیب آگاه شده، یا نزد (خدای) رحمان پیمانی بر گرفته است‌؟

كَلّا سَنَكتُبُ ما يَقولُ وَ نَمُدُّ لَهُ مِنَ العَذابِ مَدًّا (٧٩)

هرگز! (چنان نیست). به زودی آنچه را می‌گوید، ثبت و ضبط می‌کنیم. و برخی از عذاب را برای او امتدادی مستمر خواهیم داد.

وَ نَرِثُهُ ما يَقولُ وَ يَأتينا فَردًا (٨٠)

و آنچه را می‌گوید، از او به ارث می‌بریم، و سوی ما به تنهایی خواهد آمد.

وَ اتَّخَذوا مِن دونِ اللَّهِ إلِهَةً لِيَكونوا لَهُم عِزًّا (٨١)

و بجز خدا، معبودانی برگرفتند، تا برای آنان (مایه‌ی) عزت باشند.

كَلّا سَيَكفُرونَ بِعِبادَتِهِم وَ يَكونونَ عَلَيهِم ضِدًّا (٨٢)

هرگز نه چنان است. به زودی (آن معبودان) عبادت ایشان را انکار (و‌انگار) می‌کنند، و بر ضدّشان خواهند بود.

أَلَم تَرَ أَنّا أَرسَلنَا الشَّيٰطينَ عَلَى الكٰفِرينَ تَؤُزُّهُم أَزًّا (٨٣)

آیا ندیدی که همواره ما شیطان‌ها را بر (سر و سامان) کافران فرستادیم، حال آنکه آنان را به جنبش و جوشش می‌آوردند؟

فَلا تَعجَل عَلَيهِم إِنَّما نَعُدُّ لَهُم عَدًّا (٨٤)

پس بر ضد آنان شتاب مکن، (که) فقط برایشان (روز)شماری بس دقیق می‌کنیم.

يَومَ نَحشُرُ المُتَّقينَ إِلَى الرَّحمٰنِ وَفدًا (٨٥)

روزی که پرهیزگاران را سوی (خدای) رحمان (به صورت) گروهی جمع می‌کنیم

وَ نَسوقُ المُجرِمينَ إِلىٰ جَهَنَّمَ وِردًا (٨٦)

و مجرمان را با تشنگی سوزان (و) سرگردانی سوی دوزخ می‌رانیم.

لا يَملِكونَ الشَّفٰعَةَ إِلّا مَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحمٰنِ عَهدًا (٨٧)

آنان دارای شفاعت نیستند، جز آن کس که نزد (خدای) رحمان پیمانی برگرفته است.

وَ قالُوا اتَّخَذَ الرَّحمٰنُ وَلَدًا (٨٨)

و گفتند: « (خدای) رحمان فرزندی بر گرفته.»

لَقَد جِئتُم شَيـًٔا إِدًّا (٨٩)

بی‌گمان چیز زشتی را همانا (بر زبان) آوردید.

تَكادُ السَّمٰوٰتُ يَتَفَطَّرنَ مِنهُ وَ تَنشَقُّ الأَرضُ وَ تَخِرُّ الجِبالُ هَدًّا (٩٠)

نزدیک است آسمان‌ها از آن (سخن) بی‌مهابا بشکافند، و زمین چاک خورَد و کوه‌ها به سختی با صدایی جانکاه فرو ریزند،

أَن دَعَوا لِلرَّحمٰنِ وَلَدًا (٩١)

(از) اینکه برای (خدای) رحمان فرزندی (را) خواندند.

وَ ما يَنبَغى لِلرَّحمٰنِ أَن يَتَّخِذَ وَلَدًا (٩٢)

و (خدای) رحمان را هرگز نسزد که فرزندی برگیرد.

إِن كُلُّ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ إِلّا إتِى الرَّحمٰنِ عَبدًا (٩٣)

هیچ کس در آسمان‌ها و زمین نیست جز اینکه در حالت بندگی نزد (خدای) رحمان آینده است.

لَقَد أَحصىٰهُم وَ عَدَّهُم عَدًّا (٩٤)

همواره بی‌گمان آنان را اِحاطه و شماره‌ای ممتاز کرده است.

وَ كُلُّهُم إتيهِ يَومَ القِيٰمَةِ فَردًا (٩٥)

و روز قیامت همه‌ی آنها تنها، سوی او آینده‌اند.

إِنَّ الَّذينَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ سَيَجعَلُ لَهُمُ الرَّحمٰنُ وُدًّا (٩٦)

بی‌گمان کسانی که ایمان آورده و عمل شایسته(ی ایمان) کرده‌اند، (خدای) رحمان به زودی برایشان دوستی‌ای خواهد نهاد.

فَإِنَّما يَسَّرنٰهُ بِلِسانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ المُتَّقينَ وَ تُنذِرَ بِهِ قَومًا لُدًّا (٩٧)

پس تنها ما این قرآن را به زبان تو آسان(فهم) کردیم، تا پرهیزگاران را نوید، و گروهی سخت‌دل را هشدار دهی.

وَ كَم أَهلَكنا قَبلَهُم مِن قَرنٍ هَل تُحِسُّ مِنهُم مِن أَحَدٍ أَو تَسمَعُ لَهُم رِكزًا (٩٨)

و چه بسیار از نسل‌هایی پیش از اینان را هلاک کردیم. آیا احدی از ایشان را (اکنون) احساس می‌کنی، و یا صدا و آوایی از آنان می‌شنوی؟

محتوای سوره

• تفسیر آیات