سوره الزخرف

سوره الشورى	سوره الزخرف	سوره الدخان
شماره کتابت : ٤٣ جزء : نزول ترتيب نزول : ٦٣ محل نزول : مكه اطلاعات آماری تعداد آیات : ٨٩ تعداد کلمات : ٩٥٥ تعداد حروف :

در حال بارگیری... آبَاءَنَا آبَاءَهُم آبَاءَکُم آتَيْنَاهُم آثَارِهِم آسَفُونَا آلِهَة آلِهَتُنَا آمَنُوا آيَة أَبْرَمُوا أَبْوَابا أَجْمَعِين أَحَدُهُم أَخَذْنَاهُم أَرْسَلْنَا أَزْوَاجُکُم أَسْوِرَة أَشَدّ أَصْفَاکُم أَطِيعُون أَمْرا أَنَا أَنّا أَنّهُم أَنّکُم أَنْعَمْنَا أَوّل أَکْبَر أَکْثَرَکُم أَکْوَاب أُخْتِهَا أُرْسِلْتُم أُلْقِي أُم أُمّة أُوحِي أُورِثْتُمُوهَا إِبْرَاهِيم إِسْرَائِيل إِلٰه إِنَاثا إِنّنَا إِنّنِي إِنّه إِنّهُم إِنّي إِنّکُم ابْن اتّبِعُون اتّخَذ ادْخُلُوا ادْع اسْأَل اسْتَوَيْتُم الدّنْيَا الذّکْر الرّحْمٰن السّاحِر السّاعَة السّبِيل السّمَاء السّمَاوَات الشّفَاعَة الشّيْطَان الصّم الظّالِمِين اللّه النّاس الّتِي الْآخِرَة الْأَحْزَاب الْأَخِلاّء الْأَرْض الْأَزْوَاج الْأَعْيُن الْأَنْعَام الْأَنْفُس الْأَنْهَار الْأَوّلِين الْإِنْسَان الْجَنّة الْحَق الْحَيَاة الْحَکِيم الْحِلْيَة الْخِصَام الْعَابِدِين الْعَالَمِين الْعَذَاب الْعَرْش الْعَزِيز الْعَلِيم الْعُمْي الْفُلْک الْقَرِين الْقَرْيَتَيْن الْقُرْآن الْمَشْرِقَيْن الْمَلاَئِکَة الْمُبِين الْمُتّقِين الْمُجْرِمِين الْمُکَذّبِين الْيَوْم الْکِتَاب انْتَقَمْنَا بَاقِيَة بَرَاء بَطْشا بَعْض بَعْضا بَعْضَهُم بَعْضُهُم بَغْتَة بَلَى بَلْدَة بَنَات بَيْنَهُم بَيْنَهُمَا بَيْنَک بَيْنِهِم بَيْنِي بُشّر بُعْد بِآيَاتِنَا بِأَهْدَى بِالرّحْمٰن بِالّذِي بِالْبَنِين بِالْبَيّنَات بِالْحَق بِالْحِکْمَة بِالْعَذَاب بِذٰلِک بِصِحَاف بِقَدَر بِک تَأْتِيَهُم تَأْکُلُون تَبَارَک تَجْرِي تَحْتِي تَحْزَنُون تَخْتَلِفُون تَذْکُرُوا تَرْکَبُون تَشْتَهِيه تَعْبُدُون تَعْقِلُون تَعْمَلُون تَقُولُوا تَلَذّ تَمْتَرُن تَهْتَدُون تَهْدِي تُبْصِرُون تُحْبَرُون تُخْرَجُون تُرْجَعُون تُسْأَلُون تُسْمِع تِلْک جَاء جَاءَنَا جَاءَهُم جَدَلا جَعَل جَعَلَهَا جَعَلُوا جَعَلْنَا جَعَلْنَاه جَهَنّم جُزْءا جِئْتُکُم جِئْنَاکُم حم حَکِيم خَالِدُون خَصِمُون خَلَق خَلَقَهُم خَلَقَهُن خَلْقَهُم خَوْف خَيْر دَرَجَات دُونِه ذَهَب ذِکْر رَب رَبّنَا رَبّي رَبّک رَجُل رَحْمَة رَسُول رَفَعْنَا رُسُلُنَا رُسُلِنَا زُخْرُفا سَأَلْتَهُم سَتُکْتَب سَخّر سَلاَم سَلَفا سَوْف سَيَهْدِين سُبُلا سُبْحَان سُخْرِيّا سُرُرا سُقُفا سِحْر سِرّهُم شَاء شَهَادَتُهُم شَهِد شَهِدُوا شَيْطَانا صَفْحا صِرَاط ضَرَب ضَرَبُوه ضَلاَل ضُرِب ظَل ظَلَمُوا ظَلَمْتُم ظَلَمْنَاهُم ظُهُورِه عَاقِبَة عَبَدْنَاهُم عَبْد عَدُوّ عَذَاب عَرَبِيّا عَظِيم عَقِبِه عَلَيْه عَلَيْهَا عَنْکُم عَهِد عِبَاد عِبَادِه عِلْم عِنْدَه عِنْدَک عِيسَى فَأَطَاعُوه فَأَغْرَقْنَاهُم فَأَنَا فَأَنّى فَأَنْت فَأَنْشَرْنَا فَأَهْلَکْنَا فَإِمّا فَإِنّا فَإِنّه فَاتّقُوا فَاخْتَلَف فَاسِقِين فَاسْتَخَف فَاسْتَمْسِک فَاصْفَح فَاعْبُدُوه فَانْتَقَمْنَا فَانْظُر فَاکِهَة فَبِئْس فَجَعَلْنَاهُم فَذَرْهُم فَسَوْف فَطَرَنِي فَقَال فَلَو فَنَضْرِب فَهُم فَهُو فَوَيْل فَوْق فِرْعَوْن فِضّة قَال قَالُوا قَبْلِه قَبْلِک قَرِين قَرْيَة قَسَمْنَا قَوْم قَوْما قَوْمَه قَوْمُک قَوْمِه قُرْآنا قُل قِيلِه لَجَعَلْنَا لَدَيْنَا لَدَيْهِم لَذِکْر لَعَلِي لَعَلّهُم لَعَلّکُم لَعِلْم لَمُنْقَلِبُون لَمُهْتَدُون لَيَصُدّونَهُم لَيَقُولُن لَيْت لَکَفُور لِأَبِيه لِأُبَيّن لِبَعْض لِبَنِي لِبُيُوتِهِم لِتَسْتَوُوا لِقَوْمِک لِلرّحْمٰن لِلسّاعَة لِلّذِين لِلْآخِرِين لِلْحَق لِلْمُتّقِين لِيَتّخِذ لِيَقْض مَاء مَالِک مَاکِثُون مَتَاع مَتّعْت مَثَل مَثَلا مَرْيَم مَضَى مَعَارِج مَعَه مَعِيشَتَهُم مَلاَئِکَة مَلَئِه مَهِين مَهْدا مَيْتا مُبِين مُبْرِمُون مُبْلِسُون مُتْرَفُوهَا مُسْتَقِيم مُسْتَمْسِکُون مُسْرِفِين مُسْلِمِين مُسْوَدّا مُشْتَرِکُون مُقْتَدُون مُقْتَدِرُون مُقْتَرِنِين مُقْرِنِين مُلْک مُنْتَقِمُون مُهْتَدُون مُوسَى مِصْر نَادَوْا نَادَى نَبِي نَجْوَاهُم نَحْن نَذِير نَذْهَبَن نَزّل نَسْمَع نَشَاء نُرِيهِم نُرِيَنّک نُزّل نُقَيّض نِعْمَة هَل هٰؤُلاَء هٰذِه وَاحِدَة وَجَدْتُم وَجَدْنَا وَجْهُه وَعَدْنَاهُم وَلَد يَأْتِيهِم يَتّکِئُون يَجْمَعُون يَحْسَبُون يَخُوضُوا يَخْرُصُون يَخْلُفُون يَخْلُق يَدْعُون يَرْجِعُون يَسْتَهْزِءُون يَشْعُرُون يَصُدّنّکُم يَصِدّون يَصِفُون يَضْحَکُون يَظْهَرُون يَعْش يَعْلَمُون يَقْسِمُون يَلْعَبُوا يَمْلِک يَنْظُرُون يَنْفَعَکُم يَنْکُثُون يَوْم يَوْمَئِذ يَوْمَهُم يَکَاد يَکُون يَکْتُبُون يَکْفُر يُؤْفَکُون يُؤْمِنُون يُبِين يُسْأَلُون يُطَاف يُعْبَدُون يُفَتّر يُلاَقُوا يُنَشّأ يُوعَدُون کَارِهُون کَافِرُون کَثِيرَة کَذٰلِک کَشَفْنَا کَظِيم کَلِمَة کَم کُلّهَا کُنّا کِتَابا

لیست آیات ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠ ٣١ ٣٢ ٣٣ ٣٤ ٣٥ ٣٦ ٣٧ ٣٨ ٣٩ ٤٠ ٤١ ٤٢ ٤٣ ٤٤ ٤٥ ٤٦ ٤٧ ٤٨ ٤٩ ٥٠ ٥١ ٥٢ ٥٣ ٥٤ ٥٥ ٥٦ ٥٧ ٥٨ ٥٩ ٦٠ ٦١ ٦٢ ٦٣ ٦٤ ٦٥ ٦٦ ٦٧ ٦٨ ٦٩ ٧٠ ٧١ ٧٢ ٧٣ ٧٤ ٧٥ ٧٦ ٧٧ ٧٨ ٧٩ ٨٠ ٨١ ٨٢ ٨٣ ٨٤ ٨٥ ٨٦ ٨٧ ٨٨ ٨٩

متن سوره

بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ حم (١)

حم.

وَ الكِتٰبِ المُبينِ (٢)

سوگند به (این) کتاب روشنگر.

إِنّا جَعَلنٰهُ قُرءٰنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّكُم تَعقِلونَ (٣)

ما بی‌گمان آن را قرآنی روشن‌‌بیان نهادیم، شاید شما عقل‌هاتان را به کار گیرید.

وَ إِنَّهُ فى أُمِّ الكِتٰبِ لَدَينا لَعَلِىٌّ حَكيمٌ (٤)

و همواره این (قرآن)، در کتاب اصلی (علم ربّانی) نزد ما بسی والا و پر حکمت و فشرده است.

أَفَنَضرِبُ عَنكُمُ الذِّكرَ صَفحًا أَن كُنتُم قَومًا مُسرِفينَ (٥)

آیا پس به (صِرفِ) اینکه شما قومی مسرف بوده‌اید (باید) این یادواره را از شما باز داریم‌؟

وَ كَم أَرسَلنا مِن نَبِىٍّ فِى الأَوَّلينَ (٦)

و چه بسیار پیامبرانی بزرگ (که‌) در (میان) پیشینیان روانه کردیم.

وَ ما يَأتيهِم مِن نَبِىٍّ إِلّا كانوا بِهِ يَستَهزِءونَ (٧)

و هیچ پیامبر بزرگی سوی ایشان نیاید، مگر اینکه او را به مسخره می‌گرفته‌اند.

فَأَهلَكنا أَشَدَّ مِنهُم بَطشًا وَ مَضىٰ مَثَلُ الأَوَّلينَ (٨)

پس حمله‌‌ورتر از اینان را به هلاکت رسانیدیم و همانند (و نماد) پیشینیانِ گذشته است.

وَ لَئِن سَأَلتَهُم مَن خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضَ لَيَقولُنَّ خَلَقَهُنَّ العَزيزُ العَليمُ (٩)

و بی‌گمان اگر از آنان بپرسی: «آسمان‌ها و زمین را چه کسی آفرید؟» به‌راستی همواره گویند: «خدای عزیز بس دانا آفریدشان.»

الَّذى جَعَلَ لَكُمُ الأَرضَ مَهدًا وَ جَعَلَ لَكُم فيها سُبُلًا لَعَلَّكُم تَهتَدونَ (١٠)

کسی که زمین را برای شما گهواره‌ای گردانید، و برای شما در آن راه‌هایی هموار نهاد؛ شاید راه یابید.

وَ الَّذى نَزَّلَ مِنَ السَّماءِ ماءً بِقَدَرٍ فَأَنشَرنا بِهِ بَلدَةً مَيتًا كَذٰلِكَ تُخرَجونَ (١١)

و کسی که آبی به‌تدریج و به‌اندازه از آسمان فرو فرستاد. پس با آن، شهری مرده را زنده کردیم. (بدانید که) همین گونه (از گورها) بیرون آورده می‌شوید.

وَ الَّذى خَلَقَ الأَزوٰجَ كُلَّها وَ جَعَلَ لَكُم مِنَ الفُلكِ وَ الأَنعٰمِ ما تَركَبونَ (١٢)

و کسی که تمامی جُفت‌ها را آفرید و برای شما از کشتی‌ها و حیوانات رام آنچه را سوار می‌شوید قرار داد،

لِتَستَوۥا عَلىٰ ظُهورِهِ ثُمَّ تَذكُروا نِعمَةَ رَبِّكُم إِذَا استَوَيتُم عَلَيهِ وَ تَقولوا سُبحٰنَ الَّذى سَخَّرَ لَنا هٰذا وَ ما كُنّا لَهُ مُقرِنينَ (١٣)

تا بر پشت‌های آن(ها) قرار و آرامش گیرید. سپس چون بر آن(ها) نشستید، نعمت پروردگارتان را یاد کنید و بگویید: «پاک است کسی که این(ها) را برای ما رام کرد، حال آنکه ما را یارای این گونه نزدیک کردن (و بهره‌گیری از) آن نبوده است.»

وَ إِنّا إِلىٰ رَبِّنا لَمُنقَلِبونَ (١٤)

« و به‌راستی ما بی‌گمان سوی پروردگارمان بازخواهیم گشت.»

وَ جَعَلوا لَهُ مِن عِبادِهِ جُزءًا إِنَّ الإِنسٰنَ لَكَفورٌ مُبينٌ (١٥)

و برای او بعضی از بندگانش را جزئی [:چون فرزند و شریک] قرار دادند. به‌راستی که انسان بسیار ناسپاسی آشکارگر است.

أَمِ اتَّخَذَ مِمّا يَخلُقُ بَناتٍ وَ أَصفىٰكُم بِالبَنينَ (١٦)

یا از آنچه می‌آفریند، برای خویش دخترانی برگرفته، و شما را با (دادن) پسران (بر خود) برگزیده است‌؟

وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِما ضَرَبَ لِلرَّحمٰنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجهُهُ مُسوَدًّا وَ هُوَ كَظيمٌ (١٧)

و هنگامی که یکی از آنان را به آنچه به رحمان نسبت می‌دهد خبر دهند، چهره‌ی او (دگرگون و) سیاه می‌گردد، در حالی که خشم و تأسف خود را فروبرنده است.

أَوَمَن يُنَشَّؤُا۟ فِى الحِليَةِ وَ هُوَ فِى الخِصامِ غَيرُ مُبينٍ (١٨)

آیا و کسی (را شریک خدا می‌کنند) که همواره در زر و زیور پرورش می‌یابد، در حالی که برابر درگیرکنندگانْ آشکارکننده(ی خود و خودی‌هایش) نیست؟

وَ جَعَلُوا المَلٰئِكَةَ الَّذينَ هُم عِبٰدُ الرَّحمٰنِ إِنٰثًا أَشَهِدوا خَلقَهُم سَتُكتَبُ شَهٰدَتُهُم وَ يُسـَٔلونَ (١٩)

و فرشتگانی را که خود، بندگان رحمانند، مادینه (و دختران او) قرار دادند. آیا در خلقت آنان حضور داشتند؟ گواهی (گزاف) ایشان به زودی نوشته می‌شود و (از آن) پرسیده می‌شوند.

وَ قالوا لَو شاءَ الرَّحمٰنُ ما عَبَدنٰهُم ما لَهُم بِذٰلِكَ مِن عِلمٍ إِن هُم إِلّا يَخرُصونَ (٢٠)

و گفتند: «اگر رحمان می‌خواست، ما آنها را نمی‌پرستیدیم.» آنان به این (دعوی) هیچ دانایی ندارند (و) جز حدسی به گزاف نمی‌زنند.

أَم إتَينٰهُم كِتٰبًا مِن قَبلِهِ فَهُم بِهِ مُستَمسِكونَ (٢١)

یا به آنان پیش از آن (قرآن) کتابی داده‌ایم؛ پس ایشان بدان تمسک جویندگانند؟

بَل قالوا إِنّا وَجَدنا إباءَنا عَلىٰ أُمَّةٍ وَ إِنّا عَلىٰ إثٰرِهِم مُهتَدونَ (٢٢)

بلکه گفتند: «ما بی‌گمان پدرانمان را بر روشی (هماهنگ) یافتیم و ما همچنان بر پی آثارشان هدایت‌‌یافتگانیم.»

وَ كَذٰلِكَ ما أَرسَلنا مِن قَبلِكَ فى قَريَةٍ مِن نَذيرٍ إِلّا قالَ مُترَفوها إِنّا وَجَدنا إباءَنا عَلىٰ أُمَّةٍ وَ إِنّا عَلىٰ إثٰرِهِم مُقتَدونَ (٢٣)

و بدین گونه در هیچ گروهی پیش از تو هشداردهنده‌ای نفرستادیم، مگر آنکه بی‌بندوبارهای غرق در نعمت‌ها گفتند: «ما پدران خود را بر روشی (هماهنگ در بت‌پرستی) یافته‌ایم و ما از پی ایشان راه‌یافته‌ایم.»

قٰلَ أَوَلَو جِئتُكُم بِأَهدىٰ مِمّا وَجَدتُم عَلَيهِ إباءَكُم قالوا إِنّا بِما أُرسِلتُم بِهِ كٰفِرونَ (٢٤)

گفت‌: «آیا و هر چند من راهوارتر از آنچه پدرانتان را بر آن یافته‌اید برایتان بیاورم‌؟» گفتند: «ما (نسبت) به آنچه بدان فرستاده شده‌اید بی‌چون کافریم.»

فَانتَقَمنا مِنهُم فَانظُر كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ المُكَذِّبينَ (٢٥)

پس، از آنان انتقام گرفتیم. پس بنگر فرجام تکذیب‌کنندگان چگونه بوده است.

وَ إِذ قالَ إِبرٰهيمُ لِأَبيهِ وَ قَومِهِ إِنَّنى بَراءٌ مِمّا تَعبُدونَ (٢٦)

و چون ابراهیم به پدر (تربیتی) خود و قومش گفت: «من همواره از آنچه و آن‌گونه که می‌پرستید بیزارم.»

إِلَّا الَّذى فَطَرَنى فَإِنَّهُ سَيَهدينِ (٢٧)

«مگر آن که بر فطرت (توحیدی)ام آفرید. پس (هم) او مرا همواره به زودی راهنمایی خواهد کرد.»

وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فى عَقِبِهِ لَعَلَّهُم يَرجِعونَ (٢٨)

و آن (فطرت توحیدی) را در پی بازماندگانش کلمه‌ای استوار ]: درست و ثابت[ قرار داد، شاید آنان (به خدا) بازگردند.

بَل مَتَّعتُ هٰؤُلاءِ وَ إباءَهُم حَتّىٰ جاءَهُمُ الحَقُّ وَ رَسولٌ مُبينٌ (٢٩)

بلکه اینان و پدرانشان را برخوداری‌ای دادم، تا حقیقت و فرستاده‌ای آشکارگر سویشان آمد.

وَ لَمّا جاءَهُمُ الحَقُّ قالوا هٰذا سِحرٌ وَ إِنّا بِهِ كٰفِرونَ (٣٠)

و چون آن حقیقت سویشان آمد، گفتند: «این افسونی است، و ما بی‌گمان به آن کافرانیم.»

وَ قالوا لَولا نُزِّلَ هٰذَا القُرإنُ عَلىٰ رَجُلٍ مِنَ القَريَتَينِ عَظيمٍ (٣١)

و گفتند: «چرا این قرآن بر مردی بزرگ‌(منش) از (آن) دو مجتمع [:مکه وطائف] فرود نیامده است‌؟»

أَهُم يَقسِمونَ رَحمَتَ رَبِّكَ نَحنُ قَسَمنا بَينَهُم مَعيشَتَهُم فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَ رَفَعنا بَعضَهُم فَوقَ بَعضٍ دَرَجٰتٍ لِيَتَّخِذَ بَعضُهُم بَعضًا سُخرِيًّا وَ رَحمَتُ رَبِّكَ خَيرٌ مِمّا يَجمَعونَ (٣٢)

آیا (هم) ایشان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟ ماییم که (‌وسایل) معاشِ آنان را در زندگی دنیا میانشان تقسیم کرده‌ایم و برخی از آنان را درجاتی (مادی و نه روحانی) بالاتر از بعضی (دیگر) داده‌ایم، تا بعضی از آنها بعضی (دیگر) را به خدمت برگیرند. و رحمت پروردگارت از آنچه آنان می‌اندوزند بهتر است.

وَ لَولا أَن يَكونَ النّاسُ أُمَّةً وٰحِدَةً لَجَعَلنا لِمَن يَكفُرُ بِالرَّحمٰنِ لِبُيوتِهِم سُقُفًا مِن فِضَّةٍ وَ مَعارِجَ عَلَيها يَظهَرونَ (٣٣)

و اگر (چنان) نبود که مردم (در انکار خدا) امّتی واحد می‌گشتند، همواره برای خانه‌هایشان - برای کسانی‌که به رحمان کفر می‌ورزند - سقف‌هایی از نقره و نردبان‌هایی که بر آنها آشکار گردند می‌نهادیم.

وَ لِبُيوتِهِم أَبوٰبًا وَ سُرُرًا عَلَيها يَتَّكِـٔونَ (٣٤)

و برای خانه‌هاشان نیز درها و تخت‌هایی که بر آنها تکیه زنند، مقرر می‌داشتیم؛

وَ زُخرُفًا وَ إِن كُلُّ ذٰلِكَ لَمّا مَتٰعُ الحَيوٰةِ الدُّنيا وَ الإخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلمُتَّقينَ (٣٥)

و زر و زیورهایی (دیگر را نیز). و همه‌ی این‌ها همواره جز متاع زندگی دنیا نیست و آخرت پیش پروردگارت تنها برای پرهیزگاران است.

وَ مَن يَعشُ عَن ذِكرِ الرَّحمٰنِ نُقَيِّض لَهُ شَيطٰنًا فَهُوَ لَهُ قَرينٌ (٣٦)

و هر کس از یاد (خدای) رحمان دل بگرداند، برایش شیطانی بر می‌گماریم؛ پس برای وی قرین و همنشین است.

وَ إِنَّهُم لَيَصُدّونَهُم عَنِ السَّبيلِ وَ يَحسَبونَ أَنَّهُم مُهتَدونَ (٣٧)

و بی‌گمان آنان ایشان را همواره از راه (خدا) باز می‌دارند، حال آنکه می‌پندارند راه‌‌یافتگانند.

حَتّىٰ إِذا جاءَنا قالَ يٰلَيتَ بَينى وَ بَينَكَ بُعدَ المَشرِقَينِ فَبِئسَ القَرينُ (٣٨)

تا آن‌گاه که او (با دمسازش) به حضورمان آید (به شیطان) گوید: «ای کاش میان من و تو، فاصله‌ی خاور و باختر بود. پس چه بد دمسازی (هستی)!»

وَ لَن يَنفَعَكُمُ اليَومَ إِذ ظَلَمتُم أَنَّكُم فِى العَذابِ مُشتَرِكونَ (٣٩)

و امروز هرگز شرکت شما در عذاب بی‌گمان سودی برایتان ندارد؛ چون (هم‌سان) ستم کردید.

أَفَأَنتَ تُسمِعُ الصُّمَّ أَو تَهدِى العُمىَ وَ مَن كانَ فى ضَلٰلٍ مُبينٍ (٤٠)

آیا پس تو کران را می‌شنوانی، یا نابینایان و کسی را که همواره در گمراهی آشکارگری بوده راه می‌نمایی‌؟

فَإِمّا نَذهَبَنَّ بِكَ فَإِنّا مِنهُم مُنتَقِمونَ (٤١)

پس اگر ما تو را حتماً (از دنیا) می‌بریم، همواره از آنان انتقام‌کشندگانیم.

أَو نُرِيَنَّكَ الَّذى وَعَدنٰهُم فَإِنّا عَلَيهِم مُقتَدِرونَ (٤٢)

یا (اگر) آنچه را به آنان وعده داده‌ایم به‌راستی به تو نشان دهیم‌، همواره ما بر آنان قدرتمندانیم.

فَاستَمسِك بِالَّذى أوحِىَ إِلَيكَ إِنَّكَ عَلىٰ صِرٰطٍ مُستَقيمٍ (٤٣)

پس به (وسیله‌ی) آنچه سوی تو وحی شده است با کوشش، (خود و دیگران را از بی‌راهی‌ها به راه آر و) نگهدار، که تو همواره بر راهی راست استواری.

وَ إِنَّهُ لَذِكرٌ لَكَ وَ لِقَومِكَ وَ سَوفَ تُسـَٔلونَ (٤٤)

و به‌راستی این (قرآن) برای تو و برای قوم تو به‌درستی یادواره‌ای (بزرگ) است و در آینده‌ای دور(از آن) پرسیده خواهید شد.

وَ سـَٔل مَن أَرسَلنا مِن قَبلِكَ مِن رُسُلِنا أَجَعَلنا مِن دونِ الرَّحمٰنِ إلِهَةً يُعبَدونَ (٤٥)

و از رسولان ما - که پیش از تو گسیل داشتیم - جویا شو (که) آیا در برابر (خدای) رحمان، خدایانی که مورد پرستش قرار گیرند مقرّر داشته‌ایم‌؟

وَ لَقَد أَرسَلنا موسىٰ بِـٔايٰتِنا إِلىٰ فِرعَونَ وَ مَلَإِي۟هِ فَقالَ إِنّى رَسولُ رَبِّ العٰلَمينَ (٤٦)

و همانا موسی را با نشانه‌های خویش سوی فرعون و فرعونیان روانه کردیم. پس گفت: «من به راستی فرستاده‌ی پروردگار جهانیانم.»

فَلَمّا جاءَهُم بِـٔايٰتِنا إِذا هُم مِنها يَضحَكونَ (٤٧)

پس چون آیات ما را برایشان آورد، ناگهان ایشان به آنها (همی) می‌خندند.

وَ ما نُريهِم مِن إيَةٍ إِلّا هِىَ أَكبَرُ مِن أُختِها وَ أَخَذنٰهُم بِالعَذابِ لَعَلَّهُم يَرجِعونَ (٤٨)

و ما هیچ نشانه‌ای (ربانی) به ایشان نمی‌نماییم، مگر اینکه آن از (نشانه) همانندش بزرگ‌تر است‌. و به عذاب گرفتیمشان، تا مگر (به راه) برگردند.

وَ قالوا يٰأَيُّهَ السّاحِرُ ادعُ لَنا رَبَّكَ بِما عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنا لَمُهتَدونَ (٤٩)

و گفتند: «هان ای فسونگر! پروردگارت را - به (پاس) آنچه با تو عهد کرده - برایمان بخوان، (که) ما به‌راستی (در این صورت) بی‌گمان راه‌یافتگانیم.»

فَلَمّا كَشَفنا عَنهُمُ العَذابَ إِذا هُم يَنكُثونَ (٥٠)

پس چون (پرده‌ی) عذاب را از آنها برگرفتیم، ناگهان (هم)آنان پیمان می‌شکنند.

وَ نادىٰ فِرعَونُ فى قَومِهِ قالَ يٰقَومِ أَلَيسَ لى مُلكُ مِصرَ وَ هٰذِهِ الأَنهٰرُ تَجرى مِن تَحتى أَفَلا تُبصِرونَ (٥١)

و فرعون در میان گروهش ندا در داد (و) گفت: «ای مردمان (کشور) من! آیا پادشاهی مصر و این نهرها - که از زیر (کاخ‌ها و باغ‌های) من روان است - از آنِ من نیست‌؟ پس مگر نمی‌نگرید؟»

أَم أَنا۠ خَيرٌ مِن هٰذَا الَّذى هُوَ مَهينٌ وَ لا يَكادُ يُبينُ (٥٢)

«یا من بهترم از این کس ]:موسی[ که (هم) او بسی بی‌مقدار است و نزدیک به این (هم) نیست (که خود را و افکارش را) نشان دهد؟»

فَلَولا أُلقِىَ عَلَيهِ أَسوِرَةٌ مِن ذَهَبٍ أَو جاءَ مَعَهُ المَلٰئِكَةُ مُقتَرِنينَ (٥٣)

«پس چرا بر او دستبندهایی زرّین (از سوی خدایش) افکنده نشده‌؟ یا با او فرشتگانی پیوسته نیامده‌اند؟»

فَاستَخَفَّ قَومَهُ فَأَطاعوهُ إِنَّهُم كانوا قَومًا فٰسِقينَ (٥٤)

پس قوم خود را سبک گرفت، تا پیرویش کردند. آنان بی‌گمان مردمانی منحرف بوده‌اند.

فَلَمّا إسَفونَا انتَقَمنا مِنهُم فَأَغرَقنٰهُم أَجمَعينَ (٥٥)

پس هنگامی‌که ما را به (خشم و) اندوه درآوردند، از آنان انتقام گرفتیم. پس همه‌ی آنان را غرق کردیم.

فَجَعَلنٰهُم سَلَفًا وَ مَثَلًا لِلإخِرينَ (٥٦)

در نتیجه آنان را گذشته‌‌ای و نمادی برای آیندگان نهادیم.

وَ لَمّا ضُرِبَ ابنُ مَريَمَ مَثَلًا إِذا قَومُكَ مِنهُ يَصِدّونَ (٥٧)

و هنگامی که پسر مریم (برایشان به عنوان) مثال و نمونه‌ای آورده شد، به ناگاه قوم تو از او به شدت منصرف (و منحرف) می‌شوند.

وَ قالوا ءَأٰلِهَتُنا خَيرٌ أَم هُوَ ما ضَرَبوهُ لَكَ إِلّا جَدَلًا بَل هُم قَومٌ خَصِمونَ (٥٨)

و گفتند: «آیا معبودان ما بهترند یا او؟» آن مثال را جز از راه جدل برای تو نزدند، بلکه آنان مردمی ستیزه‌جو و جدل‌پیشه‌اند.

إِن هُوَ إِلّا عَبدٌ أَنعَمنا عَلَيهِ وَ جَعَلنٰهُ مَثَلًا لِبَنى إِسرٰءيلَ (٥٩)

(عیسی) جز بنده‌ای نیست که بر وی منّت نهادیم و او را برای فرزندان اسرائیل نماد و نمودی (وحیانی) گردانیده‌ایم.

وَ لَو نَشاءُ لَجَعَلنا مِنكُم مَلٰئِكَةً فِى الأَرضِ يَخلُفونَ (٦٠)

و اگر بخواهیم بی‌گمان از شما فرشتگانی - که در (روی) زمین جانشین (یکدیگر) باشند - قرار می‌دهیم.

وَ إِنَّهُ لَعِلمٌ لِلسّاعَةِ فَلا تَمتَرُنَّ بِها وَ اتَّبِعونِ هٰذا صِرٰطٌ مُستَقيمٌ (٦١)

و همانا فرود آمدن ملائکه، علمی است برای ساعت (آخرین). پس زنهار در آن تردید نکنید و مرا پیروی کنید؛ این راهی است راست!

وَ لا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيطٰنُ إِنَّهُ لَكُم عَدُوٌّ مُبينٌ (٦٢)

و مبادا شیطان شما را (از حق) جلوگیری کند (که) همانا او برای شما دشمنی آشکارگر است.

وَ لَمّا جاءَ عيسىٰ بِالبَيِّنٰتِ قالَ قَد جِئتُكُم بِالحِكمَةِ وَ لِأُبَيِّنَ لَكُم بَعضَ الَّذى تَختَلِفونَ فيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطيعونِ (٦٣)

و چون عیسی با دلایل آشکار آمد، گفت: «به‌راستی شما را حکمت آوردم و تا درباره‌ی بعضی از آنچه در آن اختلاف می‌کنید برایتان توضیح دهم. پس از خدا پروا کنید و فرمانم ببرید.»

إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبّى وَ رَبُّكُم فَاعبُدوهُ هٰذا صِرٰطٌ مُستَقيمٌ (٦٤)

«همانا خداست (که) او پروردگار من و پروردگار شماست. پس او را بپرستید؛ این راهی است بس راست.»

فَاختَلَفَ الأَحزابُ مِن بَينِهِم فَوَيلٌ لِلَّذينَ ظَلَموا مِن عَذابِ يَومٍ أَليمٍ (٦٥)

پس از میانشان، احزاب (ستمگر) دست به اختلاف زدند. پس وای از عذاب روزی دردناک برای کسانی که ستم کردند.

هَل يَنظُرونَ إِلَّا السّاعَةَ أَن تَأتِيَهُم بَغتَةً وَ هُم لا يَشعُرونَ (٦٦)

آیا جز (این) انتظار می‌برند و می‌نگرند، که ساعت (قیامت) - در حالی که حدس نمی‌زنند - ناگهان آنان را در رسد؟

الأَخِلّاءُ يَومَئِذٍ بَعضُهُم لِبَعضٍ عَدُوٌّ إِلَّا المُتَّقينَ (٦٧)

در آن روز، همگی دوستان - جز پرهیزگاران - بعضیشان دشمن بعضی دیگرند.

يٰعِبادِ لا خَوفٌ عَلَيكُمُ اليَومَ وَ لا أَنتُم تَحزَنونَ (٦٨)

ای بندگان من! امروز بر شما بیمی نیست و نه شما غمگین می‌شوید:

الَّذينَ إمَنوا بِـٔايٰتِنا وَ كانوا مُسلِمينَ (٦٩)

کسانی که به آیاتمان ایمان آورده و تسلیم (ما) بوده‌اند.

ادخُلُوا الجَنَّةَ أَنتُم وَ أَزوٰجُكُم تُحبَرونَ (٧٠)

شما با همگنانتان به شادمانی داخل بهشت شوید.

يُطافُ عَلَيهِم بِصِحافٍ مِن ذَهَبٍ وَ أَكوابٍ وَ فيها ما تَشتَهيهِ الأَنفُسُ وَ تَلَذُّ الأَعيُنُ وَ أَنتُم فيها خٰلِدونَ (٧١)

سینی‌هایی از طلا و جام‌هایی بر گرد آنان گردانده می‌شود و در آنجا آنچه را دل‌ها(شان) اشتها کند و دیدگان‌(شان) لذت برد، هست. و شما در آن جاودانید.

وَ تِلكَ الجَنَّةُ الَّتى أورِثتُموها بِما كُنتُم تَعمَلونَ (٧٢)

و آن است همان بهشتی که به آنچه می‌کرده‌اید میراث یافتید.

لَكُم فيها فٰكِهَةٌ كَثيرَةٌ مِنها تَأكُلونَ (٧٣)

در آنجا برای شما میوه‌هایی (فراوان) است (که) از آنها می‌خورید.

إِنَّ المُجرِمينَ فى عَذابِ جَهَنَّمَ خٰلِدونَ (٧٤)

مجرمان بی‌گمان در عذاب جهنّم ماندگارند.

لا يُفَتَّرُ عَنهُم وَ هُم فيهِ مُبلِسونَ (٧٥)

آن (عذاب) از آنان هرگز سستی نمی‌یابد و آنان در آنجا (از سستی آن) نومیدند.

وَ ما ظَلَمنٰهُم وَ لٰكِن كانوا هُمُ الظّٰلِمينَ (٧٦)

و ما به ایشان ستم نکردیم، بلکه خودشان ستمکاران بوده‌اند.

وَ نادَوا يٰمٰلِكُ لِيَقضِ عَلَينا رَبُّكَ قالَ إِنَّكُم مٰكِثونَ (٧٧)

و ندا کردند: «ای مالک! باید پروردگارت جان ما را بستاند.» پاسخ داد: «همانا شما ماندگارید.»

لَقَد جِئنٰكُم بِالحَقِّ وَ لٰكِنَّ أَكثَرَكُم لِلحَقِّ كٰرِهونَ (٧٨)

همواره حق را برایتان آوردیم، لیکن بیشترتان حق را بسی ناپسند می‌‌دارید.

أَم أَبرَموا أَمرًا فَإِنّا مُبرِمونَ (٧٩)

یا در کاری (بد) ابرام و استقامت ورزیده‌اند؟ پس ما (نیز در مکافاتشان) همواره استقامت‌کنندگانیم.

أَم يَحسَبونَ أَنّا لا نَسمَعُ سِرَّهُم وَ نَجوىٰهُم بَلىٰ وَ رُسُلُنا لَدَيهِم يَكتُبونَ (٨٠)

یا می‌پندارند که ما بی‌گمان رازشان و نجوایشان را نمی‌شنویم‌؟ چرا! حال آنکه فرستادگان ما نزدشان (اعمال پیدا و نهانشان را یکسان) می‌نویسند.

قُل إِن كانَ لِلرَّحمٰنِ وَلَدٌ فَأَنا۠ أَوَّلُ العٰبِدينَ (٨١)

بگو: «اگر برای رحمان فرزندی بود، پس من نخستین پرستندگانم.»

سُبحٰنَ رَبِّ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ رَبِّ العَرشِ عَمّا يَصِفونَ (٨٢)

پروردگار آسمان‌ها و زمین (و) پروردگار عرش، از آنچه توصیفش می‌کنند منزّه است.

فَذَرهُم يَخوضوا وَ يَلعَبوا حَتّىٰ يُلٰقوا يَومَهُمُ الَّذى يوعَدونَ (٨٣)

پس آنان را رها کن، تا (در یاوه‌گویی خود) فرو روند و بازی کنند، (و) تا (آن) روزشان را که بدان وعده داده می‌شوند دریابند.

وَ هُوَ الَّذى فِى السَّماءِ إِلٰهٌ وَ فِى الأَرضِ إِلٰهٌ وَ هُوَ الحَكيمُ العَليمُ (٨٤)

و اوست کسی که در آسمان خداست و در زمین خداست و او حکیم بسیار داناست.

وَ تَبارَكَ الَّذى لَهُ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ ما بَينَهُما وَ عِندَهُ عِلمُ السّاعَةِ وَ إِلَيهِ تُرجَعونَ (٨٥)

و مبارک (و خجسته) است کسی که فرمانروایی آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن دو است از آنِ اوست و علم ساعت (پایانی) نزد اوست‌. و تنها سوی او برگردانیده می‌شوید.

وَ لا يَملِكُ الَّذينَ يَدعونَ مِن دونِهِ الشَّفٰعَةَ إِلّا مَن شَهِدَ بِالحَقِّ وَ هُم يَعلَمونَ (٨٦)

و کسانی (را) که به جای او می‌خوانند (و می‌پرستند، آنان) اختیار شفاعت(شان) را ندارند، مگر آن کسانی که آگاهانه به حقّ گواهی دادند.

وَ لَئِن سَأَلتَهُم مَن خَلَقَهُم لَيَقولُنَّ اللَّهُ فَأَنّىٰ يُؤفَكونَ (٨٧)

و اگر هر آینه از آنان بپرسی: «چه کسی ایشان را خلق کرده‌؟» بی‌چون و به‌راستی خواهند گفت: «خدا.» پس چگونه و به کجا (از حقیقت) بازگردانیده می‌شوند؟»

وَ قيلِهِ يٰرَبِّ إِنَّ هٰؤُلاءِ قَومٌ لا يُؤمِنونَ (٨٨)

و گفته‌اش (که): «پروردگارم! اینان گروهی‌اند که ایمان نمی‌آورند.»

فَاصفَح عَنهُم وَ قُل سَلٰمٌ فَسَوفَ يَعلَمونَ (٨٩)

پس از ایشان روی گردان و بگو: «سلام!‌» پس در آینده‌ای دور خواهند دانست.

محتوای سوره

• تفسیر آیات