سوره فصلت

سوره غافر	سوره فصلت	سوره الشورى
شماره کتابت : ٤١ جزء : نزول ترتيب نزول : ٦١ محل نزول : مكه اطلاعات آماری تعداد آیات : ٥٤ تعداد کلمات : ٩٠٤ تعداد حروف :

در حال بارگیری... آتَيْنَا آذَانِنَا آذَانِهِم آذَنّاک آمَنُوا آمِنا آيَاتُه آيَاتِنَا آيَاتِه أَبْشِرُوا أَبْصَارُهُم أَبْصَارُکُم أَتَيْنَا أَجْر أَحْسَن أَحْيَاهَا أَخْزَى أَذَقْنَاه أَرِنَا أَرْبَعَة أَرْدَاکُم أَسَاء أَسْوَأ أَشَدّ أَضَل أَضَلاّنَا أَظُن أَعْجَمِي أَعْجَمِيّا أَعْدَاء أَعْرَض أَعْرَضُوا أَقْدَامِنَا أَقْوَاتَهَا أَلا أَمّا أَمْرَهَا أَنَا أَنّمَا أَنّه أَنّک أَنْدَادا أَنْذَرْتُکُم أَنْزَلْنَا أَنْطَق أَنْطَقَنَا أَنْعَمْنَا أَنْفُسُکُم أَنْفُسِهِم أَوّل أَوْحَى أَوْلِيَاؤُکُم أَيّام أَيْدِيهِم أَيْن أَکِنّة أَکْثَرُهُم أَکْمَامِهَا أُرْسِلْتُم أُمَم أُنْثَى إِلَي إِلٰه إِلٰهُکُم إِمّا إِنّنَا إِنّنِي إِنّه إِنّهُم إِنّکُم إِيّاه ائْتِيَا ادْفَع اسْتَغْفِرُوه اسْتَقَامُوا اسْتَوَى اسْتَکْبَرُوا اسْجُدُوا اعْمَلُوا الدّنْيَا الرّحِيم الرّحْمٰن الرّسُل الزّکَاة السّاعَة السّمَاء السّمِيع السّيّئَة الشّرّ الشّمْس الشّيْطَان الصّالِحَات اللّذَيْن اللّه اللّيْل النّار النّهَار الّتِي الْآخِرَة الْآفَاق الْأَرْض الْأَسْفَلِين الْإِنْس الْإِنْسَان الْبَاطِل الْجِن الْحَسَنَة الْحَق الْحَيَاة الْخَاسِرِين الْخَيْر الْخُلْد الْخِزْي الْعَالَمِين الْعَذَاب الْعَزِيز الْعَلِيم الْعَمَى الْغَوْا الْقَمَر الْقَوْل الْقُرْآن الْقِيَامَة الْمَاء الْمَلاَئِکَة الْمَوْتَى الْمُسْلِمِين الْمُعْتَبِين الْهُدَى الْهُون الْکِتَاب اهْتَزّت بَارَک بَشَر بَشِيرا بَصِير بَعِيد بَيْنَه بَيْنَهُم بَيْنَک بَيْنِنَا بَيْنِک بِآيَاتِنَا بِالذّکْر بِاللّه بِاللّيْل بِالّتِي بِالّذِي بِالْآخِرَة بِالْجَنّة بِجَانِبِه بِرَبّک بِرَبّکُم بِظَلاّم بِعِلْمِه بِغَيْر بِمَصَابِيح بِکُل تَتَنَزّل تَجْعَلُون تَحْت تَحْزَنُوا تَحْمِل تَخَافُوا تَخْرُج تَدّعُون تَدْعُونَا تَرَى تَسْتَتِرُون تَسْتَوِي تَسْجُدُوا تَسْمَعُوا تَشْتَهِي تَضَع تَعْبُدُوا تَعْبُدُون تَعْمَلُون تَغْلِبُون تَقْدِير تَنْزِيل تُرْجَعُون تُوعَدُون ثَمَرَات ثَمُود جَاءَتْهُم جَاءَهُم جَاءُوهَا جَزَاء جَعَل جَعَلْنَاه جُلُودُهُم جُلُودُکُم حم حَظّ حَق حَمِيد حَمِيم حَکِيم حِجَاب حِفْظا خَاسِرِين خَاشِعَة خَلَت خَلَق خَلَقَهُم خَلَقَهُن خَلَقَکُم خَلْفَهُم خَلْفِه خَلْفِهِم خَيْر دَار دَعَا دُخَان دُعَاء ذُو ذٰلِکُم رَأَيْتُم رَب رَبَت رَبّنَا رَبّهِم رَبّي رَبّک رَحِيم رَحْمَة رَوَاسِي رُجِعْت رِيحا زَيّنّا سَبَقَت سَبْع سَمَاء سَمَاوَات سَمْعُهُم سَمْعُکُم سَنُرِيهِم سَوَاء شَاء شَدِيدا شَهِد شَهِدْتُم شَهِيد شَيْء شَک شُرَکَائِي شِئْتُم شِفَاء شِقَاق صَاعِقَة صَالِحا صَبَرُوا صَرْصَرا ضَرّاء ضَل طَائِعِين طَوْعا ظَنَنْتُم ظَنّوا ظَنّکُم عَاد عَامِلُون عَدَاوَة عَذَاب عَذَابا عَرَبِي عَرَبِيّا عَرِيض عَزِيز عَظِيم عَلَيْهَا عَمًى عَمِل عَمِلُوا عِقَاب عِلْم عِنْدَه غَفُور غَلِيظ فَأَخَذَتْهُم فَأَرْسَلْنَا فَأَصْبَحْتُم فَأَعْرَض فَإِنّا فَاخْتُلِف فَاسْتَحَبّوا فَاسْتَعِذ فَاسْتَقِيمُوا فَاسْتَکْبَرُوا فَاعْمَل فَالنّار فَالّذِين فَذُو فَزَيّنُوا فَعَلَيْهَا فَقَال فَقَضَاهُن فَقُل فَلَنُذِيقَن فَلَنُنَبّئَن فَلِنَفْسِه فَهَدَيْنَاهُم فَهُم فَوْقِهَا فَيَئُوس فُصّلَت قَائِمَة قَال قَالَتَا قَالُوا قَبْلِهِم قَبْلِک قَدِير قَدّر قَنُوط قَوْلا قَيّضْنَا قُرَنَاء قُرْآنا قُل قُلُوبُنَا قُوّة قِيل لَأَنْزَل لَتَکْفُرُون لَذُو لَعَذَاب لَعَلّکُم لَفِي لَقَالُوا لَقُضِي لَلْحُسْنَى لَمُحْيِي لَنَجْزِيَنّهُم لَنُذِيقَنّهُم لَيَقُولَن لَکِتَاب لِجُلُودِهِم لِقَاء لِقَوْم لِلرّسُل لِلسّائِلِين لِلشّمْس لِلّذِين لِلّه لِلْأَرْض لِلْعَبِيد لِلْقَمَر لِلْمُشْرِکِين لِنُذِيقَهُم لِهٰذَا لِيَکُونَا مَثْوًى مَحِيص مَرّة مَسّتْه مَسّه مَغْفِرَة مَلاَئِکَة مَمْنُون مَکَان مُحِيط مُرِيب مُوسَى مِثْل مِثْلُکُم مِرْيَة مِنّا نَأَى نَجّيْنَا نَجْعَلْهُمَا نَحِسَات نَحْن نَذِيرا نَزْغ نُزُلا هُدًى وَاحِد وَقْر وَلِي وَيْل يَأْتِي يَأْتِيه يَتَبَيّن يَتّقُون يَجْحَدُون يَخْفَوْن يَدَيْه يَدْعُون يَرَوْا يَسْأَم يَسْأَمُون يَسْتَعْتِبُوا يَسْمَعُون يَشْهَد يَصْبِرُوا يَعْلَم يَعْلَمُون يَعْمَلُون يَنْزَغَنّک يَوْم يَوْمَيْن يَکْسِبُون يَکْف يُؤْتُون يُؤْمِنُون يُحْشَر يُرَدّ يُسَبّحُون يُقَال يُلَقّاهَا يُلْحِدُون يُلْقَى يُنَادَوْن يُنَادِيهِم يُنْصَرُون يُوحَى يُوزَعُون کَأَنّه کَافِرُون کَثِيرا کَرْها کَفَرُوا کَفَرْتُم کَلِمَة کِتَاب

لیست آیات ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠ ٣١ ٣٢ ٣٣ ٣٤ ٣٥ ٣٦ ٣٧ ٣٨ ٣٩ ٤٠ ٤١ ٤٢ ٤٣ ٤٤ ٤٥ ٤٦ ٤٧ ٤٨ ٤٩ ٥٠ ٥١ ٥٢ ٥٣ ٥٤

متن سوره

بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ حم (١)

حم.

تَنزيلٌ مِنَ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ (٢)

(این وحی) فروفرستاده‌ای است تدریجی از (جانب) خدای رحمتگر بر آفریدگان، رحمتگر بر ویژگان.

كِتٰبٌ فُصِّلَت إيٰتُهُ قُرإنًا عَرَبِيًّا لِقَومٍ يَعلَمونَ (٣)

کتابی است (که) آیات آن، (با همه‌ی فشردگیش) با کمال روشنی تبیین شده. قرآنی است روشن‌‌زبان برای مردمی که (زبان روشن را) می‌دانند.

بَشيرًا وَ نَذيرًا فَأَعرَضَ أَكثَرُهُم فَهُم لا يَسمَعونَ (٤)

حال آنکه بشارتگر و هشداردهنده است و (اما) بیشتر آنان (از آن) رویگرداندند. پس آنان (این شنیدنی‌ها را) نمی‌شنوند.

وَ قالوا قُلوبُنا فى أَكِنَّةٍ مِمّا تَدعونا إِلَيهِ وَ فى إذانِنا وَقرٌ وَ مِن بَينِنا وَ بَينِكَ حِجابٌ فَاعمَل إِنَّنا عٰمِلونَ (٥)

و گفتند: «دل‌های ما از آنچه ما را سوی آن می‌خوانی (و می‌خواهی‌) سخت در پوشش‌هایی است، و در گوشهایمان سنگینی و میان ما و تو پرده‌ای است‌؛ پس تو کار خود را انجام بده، (که) ما (نیز) همواره (کار خود را) انجام دهنده‌ایم.»

قُل إِنَّما أَنا۠ بَشَرٌ مِثلُكُم يوحىٰ إِلَىَّ أَنَّما إِلٰهُكُم إِلٰهٌ وٰحِدٌ فَاستَقيموا إِلَيهِ وَ استَغفِروهُ وَ وَيلٌ لِلمُشرِكينَ (٦)

بگو: «من تنها بشری چون شمایم (جز اینکه) به من وحی می‌شود که خدای شما خدایی است یگانه. پس (بعد از هر گونه کژی) فراسوی او پایداری پربها و راستا و پای برجا بجویید و از او پوشش بخواهید. و وای بر مشرکان!»

الَّذينَ لا يُؤتونَ الزَّكوٰةَ وَ هُم بِالإخِرَةِ هُم كٰفِرونَ (٧)

کسانی که زکات نمی‌دهند و ایشان به آخرت کافرانند.

إِنَّ الَّذينَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُم أَجرٌ غَيرُ مَمنونٍ (٨)

کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته‌‌(ی ایمان) کرده‌اند، بی‌گمان برایشان پاداشی بی‌‌پایان و بی‌‌منت و ناگسستنی است.

قُل أَئِنَّكُم لَتَكفُرونَ بِالَّذى خَلَقَ الأَرضَ فى يَومَينِ وَ تَجعَلونَ لَهُ أَندادًا ذٰلِكَ رَبُّ العٰلَمينَ (٩)

بگو: «آیا (این) شمایید، که بی‌گمان به آن کسی که زمین را در دو روز [:زمان] آفرید، همی کفر می‌ورزید و برای او همتایانی قرار می‌دهید؟ این (بزرگ)، پروردگار جهانیان است‌.»

وَ جَعَلَ فيها رَوٰسِىَ مِن فَوقِها وَ بٰرَكَ فيها وَ قَدَّرَ فيها أَقوٰتَها فى أَربَعَةِ أَيّامٍ سَواءً لِلسّائِلينَ (١٠)

و در (سفینه‌ی) زمین، از فراز آن (لنگر آسا) کوه‌ها(یی همچون میخ در بن زمین) و در آن برکتی فراوان پدید آورد و خوراکی‌های آن را در چهار روز [:زمان] (دیگر) اندازه‌گیری کرد (که) برای خواهندگان (به گونه‌ای) برابر (با یکدیگر و با نیازشان) است.

ثُمَّ استَوىٰ إِلَى السَّماءِ وَ هِىَ دُخانٌ فَقالَ لَها وَ لِلأَرضِ ائتِيا طَوعًا أَو كَرهًا قالَتا أَتَينا طائِعينَ (١١)

سپس آهنگ (آفرینش) آسمان کرد، در حالی که بخاری (گازین) بود. پس به آن و به زمین (با سخنی تکوینی) فرمود: «خواه یا ناخواه بیایید.» آن دو گفتند: «فرمان‌پذیر آمدیم.»

فَقَضىٰهُنَّ سَبعَ سَمٰواتٍ فى يَومَينِ وَ أَوحىٰ فى كُلِّ سَماءٍ أَمرَها وَ زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنيا بِمَصٰبيحَ وَ حِفظًا ذٰلِكَ تَقديرُ العَزيزِ العَليمِ (١٢)

پس آنها را (به صورت) هفت آسمان، در دو روز [:زمان] مقرّر داشت و در هر آسمان کار (مربوط به) آن را وحی فرمود. و آسمان نزدیکتر را به چراغ‌هایی (از ستارگان) بیاراستیم و (نیز) برای نگهبانی (از دزدان آسمانی). این است اندازه‌گیری آن عزیز بسیار دانا.

فَإِن أَعرَضوا فَقُل أَنذَرتُكُم صٰعِقَةً مِثلَ صٰعِقَةِ عادٍ وَ ثَمودَ (١٣)

پس اگر روی برتافتند بگو: «شما را از خروشی آتشین، چون آذرخش عاد و ثمود بر حذر داشتم.»

إِذ جاءَتهُمُ الرُّسُلُ مِن بَينِ أَيديهِم وَ مِن خَلفِهِم أَلّا تَعبُدوا إِلَّا اللَّهَ قالوا لَو شاءَ رَبُّنا لَأَنزَلَ مَلٰئِكَةً فَإِنّا بِما أُرسِلتُم بِهِ كٰفِرونَ (١٤)

چون فرستادگان (ما) از پیش رویشان و از پشت (سر)شان سویشان آمدند (و گفتند:) «جز خدا را نپرستید»، گفتند: «اگر پروردگار ما می‌خواست، همانا (برایمان) فرشتگانی فرو می‌فرستاد. پس بی‌گمان ما به آنچه بدان فرستاده شده‌اید کافریم.»

فَأَمّا عادٌ فَاستَكبَروا فِى الأَرضِ بِغَيرِ الحَقِّ وَ قالوا مَن أَشَدُّ مِنّا قُوَّةً أَوَلَم يَرَوا أَنَّ اللَّهَ الَّذى خَلَقَهُم هُوَ أَشَدُّ مِنهُم قُوَّةً وَ كانوا بِـٔايٰتِنا يَجحَدونَ (١٥)

پس اما عادیان، بناحق در زمین سر تکبر برافراشتند و گفتند: «از ما نیرومندتر کیست‌؟» آیا و ندیدند که آن خدایی که خلقشان کرده، (هم)او از ایشان نیرومندتر است‌؟ حال آنکه آنان آیات ما را انکار (و انگار) می‌کرده‌اند.

فَأَرسَلنا عَلَيهِم ريحًا صَرصَرًا فى أَيّامٍ نَحِساتٍ لِنُذيقَهُم عَذابَ الخِزىِ فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَ لَعَذابُ الإخِرَةِ أَخزىٰ وَ هُم لا يُنصَرونَ (١٦)

پس بر آنان تندبادی توفنده و زیان‌بار و بسی سرد، در روزهایی شوم فرستادیم تا در زندگی دنیا عذاب رسوایی را بدانان بچشانیم و عذاب آخرت بی‌گمان رسواکننده‌تر است؛ حال آنکه آنان یاری نشوند.

وَ أَمّا ثَمودُ فَهَدَينٰهُم فَاستَحَبُّوا العَمىٰ عَلَى الهُدىٰ فَأَخَذَتهُم صٰعِقَةُ العَذابِ الهونِ بِما كانوا يَكسِبونَ (١٧)

و اما ثمودیان؛ پس آنان را راه نمودیم؛ پس کوردلی (و گمراهی) را بر هدایت ترجیح دادند. پس به (کیفر) آنچه مرتکب می‌شده‌اند، خروش آتشِ زبانه‌دارِ عذابِ خفّت‌بار آنان را بر گرفت.

وَ نَجَّينَا الَّذينَ إمَنوا وَ كانوا يَتَّقونَ (١٨)

و کسانی را که ایمان آوردند و پروا می‌داشته‌اند رهانیدیم.

وَ يَومَ يُحشَرُ أَعداءُ اللَّهِ إِلَى النّارِ فَهُم يوزَعونَ (١٩)

و (یاد کن) روزی را که دشمنان خدا فراسوی آتش گرد آورده شده‌اند. پس ناگزیر و ناگریز (در آن) جمع می‌گردند.

حَتّىٰ إِذا ما جاءوها شَهِدَ عَلَيهِم سَمعُهُم وَ أَبصٰرُهُم وَ جُلودُهُم بِما كانوا يَعمَلونَ (٢٠)

تا چون بدان رسند، گوش‌هاشان و دیدگانشان و پوست‌ها [:بدن‌ها]شان به آنچه می‌کرده‌اند گواهی می‌دهند.

وَ قالوا لِجُلودِهِم لِمَ شَهِدتُم عَلَينا قالوا أَنطَقَنَا اللَّهُ الَّذى أَنطَقَ كُلَّ شَيءٍ وَ هُوَ خَلَقَكُم أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ إِلَيهِ تُرجَعونَ (٢١)

و به پوست‌ها [:بدن‌ها]شان گفتند: «چرا بر ضدّ ما شهادت دادید؟» (در پاسخ‌) گفتند: «همان خدایی که هر چیزی را به زبان در آورده، ما را (نیز) گویا گردانیده است، حال آنکه او نخستین بار شما را آفرید و تنها سوی او برگردانیده می‌شوید.»

وَ ما كُنتُم تَستَتِرونَ أَن يَشهَدَ عَلَيكُم سَمعُكُم وَ لا أَبصٰرُكُم وَ لا جُلودُكُم وَ لٰكِن ظَنَنتُم أَنَّ اللَّهَ لا يَعلَمُ كَثيرًا مِمّا تَعمَلونَ (٢٢)

و (شما) از اینکه مبادا گوش‌هاتان و دیدگانتان و پوست‌هایتان بر ضدّ شما گواهی دهند تاب و توان پوششی (از آن‌ها) نمی‌داشتید. لیکن گمان داشتید که خدا بسیاری از آنچه را عمل می‌کنید نمی‌داند.

وَ ذٰلِكُم ظَنُّكُمُ الَّذى ظَنَنتُم بِرَبِّكُم أَردىٰكُم فَأَصبَحتُم مِنَ الخٰسِرينَ (٢٣)

و همین است گمانتان که درباره‌ی پروردگارتان بردید؛ شما را با نکوهش هلاک کرد و از زیانکاران شدید.

فَإِن يَصبِروا فَالنّارُ مَثوًى لَهُم وَ إِن يَستَعتِبوا فَما هُم مِنَ المُعتَبينَ (٢٤)

پس اگر شکیبایی نمایند، جایگاهشان (همان) آتش است و اگر (هم) از در سرزنش (خود) در آیند (این هم) از آنان پذیرفتنی نیست.

وَ قَيَّضنا لَهُم قُرَناءَ فَزَيَّنوا لَهُم ما بَينَ أَيديهِم وَ ما خَلفَهُم وَ حَقَّ عَلَيهِمُ القَولُ فى أُمَمٍ قَد خَلَت مِن قَبلِهِم مِنَ الجِنِّ وَ الإِنسِ إِنَّهُم كانوا خٰسِرينَ (٢٥)

و برای آنان دمسازانی (همچون خودشان) برگماشتیم. پس آنچه را پیش رویشان و آنچه در پی آنان بود در نظرشان زیبا جلوه دادند، و فرمان (عذاب) در میان امت‌هایی از جن و انس که پیش از آنان همچنان درگذشتند برایشان واجب آمد؛ چرا که آنان بی‌امان (از) زیانکاران بوده‌اند.

وَ قالَ الَّذينَ كَفَروا لا تَسمَعوا لِهٰذَا القُرإنِ وَ الغَوا فيهِ لَعَلَّكُم تَغلِبونَ (٢٦)

و کسانی که کافر شدند گفتند: «برای این قرآن (و پیشبردِ آن) گوش فرا مدهید و در آن لغو و سخنان بیجا بیفکنید، شاید شما پیروز شوید.»

فَلَنُذيقَنَّ الَّذينَ كَفَروا عَذابًا شَديدًا وَ لَنَجزِيَنَّهُم أَسوَأَ الَّذى كانوا يَعمَلونَ (٢٧)

پس کسانی را که کافر شدند همانا بی‌گمان عذابی سخت می‌چشانیم و آنان را بی‌چون و بی‌امان به بدترین اعمالشان که می‌کرده‌اند جزا می‌دهیم.

ذٰلِكَ جَزاءُ أَعداءِ اللَّهِ النّارُ لَهُم فيها دارُ الخُلدِ جَزاءً بِما كانوا بِـٔايٰتِنا يَجحَدونَ (٢٨)

این است سزای دشمنان خدا: آتش، که در آن برایشان خانه‌ی ماندنی است‌. حال آنکه جزایی به کیفر آن است که نشانه‌های ما را (دانسته) انکار (و انگار) می‌کرده‌اند.

وَ قالَ الَّذينَ كَفَروا رَبَّنا أَرِنَا الَّذَينِ أَضَلّانا مِنَ الجِنِّ وَ الإِنسِ نَجعَلهُما تَحتَ أَقدامِنا لِيَكونا مِنَ الأَسفَلينَ (٢٩)

و کسانی که کفر ورزیدند گفتند: «پروردگارمان! آن دو -از جن و انس‌- که ما را گمراه کردند به ما نشان ده، تا آنها را زیر قدم‌هایمان بگذاریم، تا از پست‌ترین (کسان) باشند.»

إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقٰموا تَتَنَزَّلُ عَلَيهِمُ المَلٰئِكَةُ أَلّا تَخافوا وَ لا تَحزَنوا وَ أَبشِروا بِالجَنَّةِ الَّتى كُنتُم توعَدونَ (٣٠)

به راستی کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداست‌» سپس (در گفتارشان) ایستادگی کردند، فرشتگان دمادم بر آنان فرود می‌آیند (و می‌گویند:) «بیم مدارید و غمین نباشید و یکدیگر را به بهشتی که وعده یافته‌بودید شادباش‌گویید.»

نَحنُ أَولِياؤُكُم فِى الحَيوٰةِ الدُّنيا وَ فِى الإخِرَةِ وَ لَكُم فيها ما تَشتَهى أَنفُسُكُم وَ لَكُم فيها ما تَدَّعونَ (٣١)

«در زندگی دنیا و در آخرت ما دوستان و یاوران شماییم و در آن (بهشت) هر چه میل داشته باشید برای شماست و هر چه خواستار باشید در آنجا خواهید داشت؛»

نُزُلًا مِن غَفورٍ رَحيمٍ (٣٢)

«میهمان‌سرای آماده‌ای که از سوی (خدای) پوشنده‌ی رحمتگر بر ویژگان است.»

وَ مَن أَحسَنُ قَولًا مِمَّن دَعا إِلَى اللَّهِ وَ عَمِلَ صٰلِحًا وَ قالَ إِنَّنى مِنَ المُسلِمينَ (٣٣)

و کیست خوش‌گفتارتر از آن کس که سوی خدا دعوت کرد و کاری شایسته نمود و گفت‌: «من همواره (در برابر خدا) از تسلیم‌شدگانم‌.»

وَ لا تَستَوِى الحَسَنَةُ وَ لَا السَّيِّئَةُ ادفَع بِالَّتى هِىَ أَحسَنُ فَإِذَا الَّذى بَينَكَ وَ بَينَهُ عَدٰوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَميمٌ (٣٤)

و (هرگز) نه نیکی و نه بدی (با یکدیگر) برابر نیستند. بدی را بدان‌گونه که بهتر است دفع کن‌؛ آن‌گاه کسی که میان تو و میان او دشمنی است، گویی دوستی بس (خون)گرم (و هم جوش) است.

وَ ما يُلَقّىٰها إِلَّا الَّذينَ صَبَروا وَ ما يُلَقّىٰها إِلّا ذو حَظٍّ عَظيمٍ (٣٥)

و این (خصلت) را جز کسانی که شکیبا بودند درنیابند و آن را جز صاحب بهره‌ای بزرگ، در نخواهد یافت.

وَ إِمّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيطٰنِ نَزغٌ فَاستَعِذ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ العَليمُ (٣٦)

و اگر بی‌گمان کششی (دمدمه‌ای) از شیطان تو را از جای برکَنَد، پس به خدا پناه ببر. همانا، همو بسیار شنوای بسی داناست.

وَ مِن إيٰتِهِ الَّيلُ وَ النَّهارُ وَ الشَّمسُ وَ القَمَرُ لا تَسجُدوا لِلشَّمسِ وَ لا لِلقَمَرِ وَ اسجُدوا لِلَّهِ الَّذى خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُم إِيّاهُ تَعبُدونَ (٣٧)

و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است‌؛ نه برای خورشید سجده کنید و نه برای ماه. و اگر تنها او را می‌پرستید، تنها برای خدایی سجده کنید که آنها را آفریده است.

فَإِنِ استَكبَروا فَالَّذينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحونَ لَهُ بِالَّيلِ وَ النَّهارِ وَ هُم لا يَسـَٔمونَ (٣٨)

پس اگر کبر ورزیدند، کسانی که (در عبودیت و معرفت) نزد پروردگارشانند برایش شباروز تسبیح گویند، حال آنکه آنان رنجور (و خسته) نمی‌شوند.

وَ مِن إيٰتِهِ أَنَّكَ تَرَى الأَرضَ خٰشِعَةً فَإِذا أَنزَلنا عَلَيهَا الماءَ اهتَزَّت وَ رَبَت إِنَّ الَّذى أَحياها لَمُحىِ المَوتىٰ إِنَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (٣٩)

و از نشانه‌های اوست، که تو زمین را به‌راستی افسرده می‌نگری. پس چون باران بر آن فرو ریزیم به جنبش در آید و بر دمد. (آری،) همان کسی که آن را زندگی بخشید، همانا زنده‌‌کننده‌ی مردگان است. به‌راستی او بر هر چیزی بس تواناست.

إِنَّ الَّذينَ يُلحِدونَ فى إيٰتِنا لا يَخفَونَ عَلَينا أَفَمَن يُلقىٰ فِى النّارِ خَيرٌ أَم مَن يَأتى إمِنًا يَومَ القِيٰمَةِ اعمَلوا ما شِئتُم إِنَّهُ بِما تَعمَلونَ بَصيرٌ (٤٠)

بی‌امان کسانی که آیات ما را (از آشکاری) در خاک (عناد و جهالت) پوشیده می‌دارند بر ما پوشیده نیستند. آیا پس آنکه در آتش افکنده می‌شود بهتر است، یا کسی که در روز قیامت آسوده خاطر و با آرامش می‌آید؟ هر چه خواهید بکنید (که) به‌راستی او به آنچه انجام می‌دهید بیناست.

إِنَّ الَّذينَ كَفَروا بِالذِّكرِ لَمّا جاءَهُم وَ إِنَّهُ لَكِتٰبٌ عَزيزٌ (٤١)

کسانی که به این یادواره [:قرآن] - چون بدیشان رسید- کفر ورزیدند (به کیفر خود می‌رسند). و به‌راستی آن کتابی است عزیز.

لا يَأتيهِ البٰطِلُ مِن بَينِ يَدَيهِ وَ لا مِن خَلفِهِ تَنزيلٌ مِن حَكيمٍ حَميدٍ (٤٢)

از پیش رویش و از پشت (سر)ش باطل سویش نیاید؛ فرو فرستاده‌ای پیاپی از حکیمی بس ستوده است.

ما يُقالُ لَكَ إِلّا ما قَد قيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذو مَغفِرَةٍ وَ ذو عِقابٍ أَليمٍ (٤٣)

به تو جز آنچه به پیامبران پیش از تو گفته شده است گفته نمی‌شود. به‌راستی پروردگارت همواره صاحب پوشش و دارنده‌ی عِقابی ]:پیگیری‌ای[ پردرد است.

وَ لَو جَعَلنٰهُ قُرإنًا أَعجَمِيًّا لَقالوا لَولا فُصِّلَت إيٰتُهُ ءَأَعجَمِىٌّ وَ عَرَبِىٌّ قُل هُوَ لِلَّذينَ إمَنوا هُدًى وَ شِفاءٌ وَ الَّذينَ لا يُؤمِنونَ فى إذانِهِم وَقرٌ وَ هُوَ عَلَيهِم عَمًى أُولٰئِكَ يُنادَونَ مِن مَكانٍ بَعيدٍ (٤٤)

و اگر این (کتاب‌) را قرآنی عجمی گردانیده بودیم بی‌‌چون می‌گفتند: «چرا آیه‌های آن جداسازی و تبیین نشده‌؟ آیا (کتابی) عجمی و (مخاطب آن) عرب زبان‌؟» بگو: «این (کتاب) برای کسانی که ایمان‌‌آورنده‌اند رهنمود و درمانی است‌. و کسانی که ایمان نمی‌آورند در گوش‌هایشان سنگینی است و قرآن برایشان کوری (و ره‌‌گم‌‌کردگی) است. ایشان از مکانی دور ندا داده می‌شوند.

وَ لَقَد إتَينا موسَى الكِتٰبَ فَاختُلِفَ فيهِ وَ لَولا كَلِمَةٌ سَبَقَت مِن رَبِّكَ لَقُضِىَ بَينَهُم وَ إِنَّهُم لَفى شَكٍّ مِنهُ مُريبٍ (٤٥)

و به‌راستی و درستی موسی را کتاب [:تورات] دادیم‌؛ پس در آن اختلاف شد و اگر از جانب پروردگارت فرمان [:مهلت] سبقت نگرفته بود، بی‌گمان میانشان داوری شده بود و اما آنان در (باره‌ی) آن در (ژرفای) شکّی مستندند.

مَن عَمِلَ صٰلِحًا فَلِنَفسِهِ وَ مَن أَساءَ فَعَلَيها وَ ما رَبُّكَ بِظَلّٰمٍ لِلعَبيدِ (٤٦)

هر که کار شایسته‌ای کند، به سود (خود) اوست‌؛ و هر که بدی کند، به زیان (خود) اوست‌. و پروردگار تو به بندگان (خود) بسیار ستمکار نیست.

إِلَيهِ يُرَدُّ عِلمُ السّاعَةِ وَ ما تَخرُجُ مِن ثَمَرٰتٍ مِن أَكمامِها وَ ما تَحمِلُ مِن أُنثىٰ وَ لا تَضَعُ إِلّا بِعِلمِهِ وَ يَومَ يُناديهِم أَينَ شُرَكاءى قالوا إذَنّٰكَ ما مِنّا مِن شَهيدٍ (٤٧)

علمِ رستاخیز تنها سوی او برگشت می‌شود. و میوه‌ها از غلاف‌هایشان بیرون نمی‌آیند و هیچ مادینه‌ای باری نمی‌گیرد و باری نمی‌گذارد، مگر در (پرتوِ) علم او. و روزی که (خدا) آنان را ندا در دهد: «شریکان من کجایند؟» گویند: «با بانگ رسا به تو اعلام می‌کنیم (که) هیچ گواهی (بر شریکان) از میان ما نیست.»

وَ ضَلَّ عَنهُم ما كانوا يَدعونَ مِن قَبلُ وَ ظَنّوا ما لَهُم مِن مَحيصٍ (٤٨)

و آنچه از پیش می‌خواندند از (نظر) آنان گم و ناپدید شد و گمان (درستی) کردند (که) آنان را هرگز راه گریزی نیست.

لا يَسـَٔمُ الإِنسٰنُ مِن دُعاءِ الخَيرِ وَ إِن مَسَّهُ الشَّرُّ فَيَـٔوسٌ قَنوطٌ (٤٩)

انسان از درخواست خیر خسته نمی‌شود و چون آسیبی بدو در رسد کانون یأس و نومیدی است.

وَ لَئِن أَذَقنٰهُ رَحمَةً مِنّا مِن بَعدِ ضَرّاءَ مَسَّتهُ لَيَقولَنَّ هٰذا لى وَ ما أَظُنُّ السّاعَةَ قائِمَةً وَ لَئِن رُجِعتُ إِلىٰ رَبّى إِنَّ لى عِندَهُ لَلحُسنىٰ فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذينَ كَفَروا بِما عَمِلوا وَ لَنُذيقَنَّهُم مِن عَذابٍ غَليظٍ (٥٠)

و اگر به‌راستی از جانب خود بدو رحمتی - پس از زیانی که به او رسیده است - بچشانیم، (هم)او همانا بی‌چون خواهد گفت: «من سزاوار آنم و گمان ندارم که رستاخیز بر پا شونده است و اگر هم بر فرض محال سوی پروردگارم باز گردانیده شوم بی‌گمان نزد او برایم (زندگی) بس بهتر خواهد بود.» پس همواره کسانی را که کافر شدند (یا) کفران کردند، به آنچه انجام داده‌اند همانا به خوبی آگاه خواهیم کرد و بی‌گمان از عذابی سخت بی‌امان به آنان خواهیم چشانید.

وَ إِذا أَنعَمنا عَلَى الإِنسٰنِ أَعرَضَ وَ نَـٔا بِجانِبِهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذو دُعاءٍ عَريضٍ (٥١)

و چون انسان را نعمتی دادیم، روی برتابد و خود را (از روی تکبر) به پهلویش خرامان کنار کشد و چون آسیبی بدو در رسد دارای درخواستی وسیع است.

قُل أَرَءَيتُم إِن كانَ مِن عِندِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرتُم بِهِ مَن أَضَلُّ مِمَّن هُوَ فى شِقاقٍ بَعيدٍ (٥٢)

بگو: «آیا دیدید اگر (قرآن) از نزد خدا باشد، سپس به آن کافر شدید، چه کسی گمراه‌تر از آن کس خواهد بود که در جداسازی و مخالفتی دور و دراز (دچارشده) است؟»

سَنُريهِم إيٰتِنا فِى الإفاقِ وَ فى أَنفُسِهِم حَتّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُم أَنَّهُ الحَقُّ أَوَلَم يَكفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ شَهيدٌ (٥٣)

به زودی نشانه‌های خود را در تمامی افق‌ها و دیدگاه‌ها و در خودهاشان بدیشان می‌نمایانیم، تا برایشان به‌راستی روشن گردد که او تمامی حق است. آیا و کافی نیست که پروردگارت خود همواره بر هر چیزی بسی گواه است‌؟

أَلا إِنَّهُم فى مِريَةٍ مِن لِقاءِ رَبِّهِم أَلا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيءٍ مُحيطٌ (٥٤)

هان! (که) آنان در لقای پروردگارشان در (ژرفای) شکی بی‌مستند فرو رفته‌اند. هان! که او بی‌گمان بر هر چیزی احاطه‌(ی علمی و قدرت و حکمت) دارد.

محتوای سوره

• تفسیر آیات