سوره ق

در حال بارگیری... آخَر أَحْيَيْنَا أَدْبَار أَشَدّ أَصْحَاب أَطْغَيْتُه أَعْلَم أَقْرَب أَلْقَى أَلْقَيْنَا أَلْقِيَا أَمْر أَنَا أَنْبَتْنَا أَنْت أَهْلَکْنَا أَوّاب أَيّام أُزْلِفَت إِخْوَان إِلَيْنَا إِلَيْکُم إِلٰها ادْخُلُوهَا اسْتَمِع الرّحْمٰن الرّس الرّسُل السّجُود السّمَاء السّمَاوَات السّمْع الشّدِيد الشّمَال الشّمْس الصّور الصّيْحَة اللّه اللّيْل النّخْل الْأَرْض الْأَوّل الْأَيْکَة الْإِنْسَان الْبِلاَد الْجَنّة الْحَصِيد الْخُرُوج الْخُلُود الْعَذَاب الْغُرُوب الْقَوْل الْقُرْآن الْمَجِيد الْمَصِير الْمَوْت الْمُتَلَقّيَان الْمُنَاد الْوَرِيد الْوَعِيد الْيَمِين الْيَوْم الْکَافِرُون امْتَلَأْت بَاسِقَات بَطْشا بَعِيد بَلْدَة بَنَيْنَاهَا بَهِيج بَيْنَهُمَا بِالْحَق بِالْخَلْق بِالْغَيْب بِالْقُرْآن بِالْوَعِيد بِجَبّار بِحَمْد بِسَلاَم بِظَلاّم بِقَلْب تَبْصِرَة تَحِيد تَخْتَصِمُوا تَشَقّق تَقُول تَنْقُص تُبّع تُرَابا تُوعَدُون تُوَسْوِس ثَمُود جَاء جَاءَت جَاءَهُم جَدِيد جَعَل جَنّات جَهَنّم حَب حَبْل حَدِيد حَشْر حَفِيظ خَشِي خَلَقْنَا خَلْق ذِکْرَى رَبّنَا رَبّک رَجْع رَقِيب رَوَاسِي رِزْقا زَوْج زَيّنّاهَا سَائِق سَبّح سَکْرَة سِتّة سِرَاعا شَهِيد شَيْء ضَلاَل طَلْع طُلُوع عَاد عَبْد عَتِيد عَجِبُوا عَجِيب عَلِمْنَا عَنِيد عَنْک عِنْدَنَا غَفْلَة غِطَاءَک فَأَلْقِيَاه فَأَنْبَتْنَا فَاصْبِر فَبَصَرُک فَحَق فَذَکّر فَسَبّحْه فَعَيِينَا فَقَال فَلَم فَنَقّبُوا فَهُم فَوْقَهُم فَکَشَفْنَا فُرُوج فِرْعَوْن ق قَال قَبْلَهُم قَدّمْت قَرِيب قَرِينُه قَرْن قَعِيد قَلْب قَوْل قَوْم لَبْس لَدَي لَدَيْنَا لَدَيْه لَذِکْرَى لُغُوب لُوط لِجَهَنّم لِلْخَيْر لِلْعَبِيد لِلْعِبَاد لِلْمُتّقِين لِکُل مَاء مَحِيص مَدَدْنَاهَا مَرِيج مَزِيد مَسّنَا مَعَهَا مَنّاع مَيْتا مَکَان مُبَارَکا مُرِيب مُعْتَد مُنِيب مُنْذِر مِتْنَا نَحْن نَزّلْنَا نَضِيد نَعْلَم نَفْس نَفْسُه نَقُول نُحْيِي نُفِخ نُمِيت نُوح هَل وَعِيد يَتَلَقّى يَخَاف يَسِير يَسْمَعُون يَشَاءُون يَقُولُون يَلْفِظ يَنْظُرُوا يَوْم يُبَدّل يُنَاد کَذّب کَذّبَت کَذّبُوا کَذٰلِک کَفّار کَم کُنّا کِتَاب

لیست آیات ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠ ٣١ ٣٢ ٣٣ ٣٤ ٣٥ ٣٦ ٣٧ ٣٨ ٣٩ ٤٠ ٤١ ٤٢ ٤٣ ٤٤ ٤٥

متن سوره

بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ ق وَ القُرإنِ المَجيدِ (١)

ق. سوگند به قرآن باشکوه (و) جلالت و وسعت جهانگیرش،

بَل عَجِبوا أَن جاءَهُم مُنذِرٌ مِنهُم فَقالَ الكٰفِرونَ هٰذا شَيءٌ عَجيبٌ (٢)

(که آنان نگرویدند) بلکه از اینکه هشداردهنده‌ای از خودشان برایشان آمد در شگفت شدند. پس کافران گفتند: «این (محمّد و حکایت معاد) چیزی عجیب است.»

أَءِذا مِتنا وَ كُنّا تُرابًا ذٰلِكَ رَجعٌ بَعيدٌ (٣)

«آیا چون مُردیم و خاک شدیم (از نو زنده می‌شویم)؟ این بازگشتی بعید (و دور از عقل و منطق) است!»

قَد عَلِمنا ما تَنقُصُ الأَرضُ مِنهُم وَ عِندَنا كِتٰبٌ حَفيظٌ (٤)

(ما) همانا دانسته‌ایم آنچه را که زمین از (کیفیت) اجسادشان فرو می‌کاهد. و پیش ما کتابی [:نوشته‌ای] نگهبان است.

بَل كَذَّبوا بِالحَقِّ لَمّا جاءَهُم فَهُم فى أَمرٍ مَريجٍ (٥)

بلکه با حق هنگامی که برایشان آمده (همو را) تکذیب کردند. پس آنها در ژرفای کاری در هم و سر در گم (مانده)اند.

أَفَلَم يَنظُروا إِلَى السَّماءِ فَوقَهُم كَيفَ بَنَينٰها وَ زَيَّنّٰها وَ ما لَها مِن فُروجٍ (٦)

پس مگر به آسمان بالای سرشان ننگریسته‌اند که چگونه آن را ساخته و پرداخته و زینتش داده‌ایم و برای آن هیچ گونه شکاف‌ها و سوراخ‌هایی نیست.

وَ الأَرضَ مَدَدنٰها وَ أَلقَينا فيها رَوٰسِىَ وَ أَنبَتنا فيها مِن كُلِّ زَوجٍ بَهيجٍ (٧)

و زمین را فرو کشیدیم و در آن (لنگرآسا) کوه‌هایی را فرو افکندیم و در آن از هرگونه جفت دل‌انگیزی رویاندیم.

تَبصِرَةً وَ ذِكرىٰ لِكُلِّ عَبدٍ مُنيبٍ (٨)

(تا) برای هر بنده‌ی راهوار توبه‌کاری، بینش‌افزا و یادواره‌ای باشد.

وَ نَزَّلنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبٰرَكًا فَأَنبَتنا بِهِ جَنّٰتٍ وَ حَبَّ الحَصيدِ (٩)

و از آسمان، آبی پربرکت به‌تدریج فرود آوردیم، پس با آن باغ‌ها و دانه‌های دروکردنی را رویانیدیم.

وَ النَّخلَ باسِقٰتٍ لَها طَلعٌ نَضيدٌ (١٠)

و درختان خرما را (هم) در حالی که فراورده‌هایی روی هم چیده دارند.

رِزقًا لِلعِبادِ وَ أَحيَينا بِهِ بَلدَةً مَيتًا كَذٰلِكَ الخُروجُ (١١)

حال آنکه (این‌ها همه) برای روزی بندگان (من) است. و با آن (آب) سرزمین مرده‌ای را زنده گردانیدیم. بیرون شدن مردگان (نیز) بدان‌گونه است.

كَذَّبَت قَبلَهُم قَومُ نوحٍ وَ أَصحٰبُ الرَّسِّ وَ ثَمودُ (١٢)

پیش از ایشان قوم نوح و اصحاب رسّ و ثمود،

وَ عادٌ وَ فِرعَونُ وَ إِخوٰنُ لوطٍ (١٣)

و عاد و فرعون، برادران لوط،

وَ أَصحٰبُ الأَيكَةِ وَ قَومُ تُبَّعٍ كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعيدِ (١٤)

و بیشه‌نشینان و قوم تُبّع، همه‌، فرستادگان (ما) را تکذیب کردند. پس وعده‌ی (عذاب) مرا سزاوار شدند.

أَفَعَيينا بِالخَلقِ الأَوَّلِ بَل هُم فى لَبسٍ مِن خَلقٍ جَديدٍ (١٥)

پس مگر (ما) به آفرینش نخستین(مان) ناتوان شده‌ایم‌؟ (نه!) بلکه آنان از آفرینش جدید در شبهه‌اند.

وَ لَقَد خَلَقنَا الإِنسٰنَ وَ نَعلَمُ ما تُوَسوِسُ بِهِ نَفسُهُ وَ نَحنُ أَقرَبُ إِلَيهِ مِن حَبلِ الوَريدِ (١٦)

و ما بی‌گمان انسان را به‌راستی آفریدیم حال آنکه می‌دانیم نفس او چه وسوسه‌ای به او می‌کند و ما از شاهرگ (او) به او نزدیکتریم.

إِذ يَتَلَقَّى المُتَلَقِّيانِ عَنِ اليَمينِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعيدٌ (١٧)

چون دو (فرشته‌ی) دریافت کننده‌- نشسته‌ای از راست و نشسته‌ای از چپ- (از اعمالش را) به خوبی دریافت می‌دارند.

ما يَلفِظُ مِن قَولٍ إِلّا لَدَيهِ رَقيبٌ عَتيدٌ (١٨)

(آدمی) هیچ جریانی را به لفظ در نمی‌آورد مگر اینکه مراقبی آماده و نیرومند و حسابگر نزد اوست (و آن را به خوبی و درستی ضبط و ثبت می‌کند).

وَ جاءَت سَكرَةُ المَوتِ بِالحَقِّ ذٰلِكَ ما كُنتَ مِنهُ تَحيدُ (١٩)

و بیهوشی مرگ، به‌راستی در رسید (و) این همان است که از آن گریزان بوده‌ای.

وَ نُفِخَ فِى الصّورِ ذٰلِكَ يَومُ الوَعيدِ (٢٠)

و در صور [:شیپور جان‌افزا] دمیده شد. این است روز تهدید (من).

وَ جاءَت كُلُّ نَفسٍ مَعَها سائِقٌ وَ شَهيدٌ (٢١)

و هر کسی آمد (در حالی که) با او سوق‌دهنده و گواهی‌دهنده‌ای است،

لَقَد كُنتَ فى غَفلَةٍ مِن هٰذا فَكَشَفنا عَنكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ اليَومَ حَديدٌ (٢٢)

(به او می‌گویند:) «همواره از این (حال) سخت در (ژرفای) غفلت بوده‌ای. پس ما پرده‌ات را (از جلو دیدگانت) برداشتیم‌. پس دیده‌ات امروز تیزبین است.»

وَ قالَ قَرينُهُ هٰذا ما لَدَىَّ عَتيدٌ (٢٣)

و (فرشته‌ی) همنشین او می‌گوید: «این است آنچه پیش من (به گونه‌ای محکم و روشن) نگهبانی شده است.»

أَلقِيا فى جَهَنَّمَ كُلَّ كَفّارٍ عَنيدٍ (٢٤)

(به آن دو فرشته خطاب می‌شود:) «هر کافر سرسختی را در جهنم فرو افکنید.»

مَنّاعٍ لِلخَيرِ مُعتَدٍ مُريبٍ (٢٥)

«(که) بسی باز دارنده‌ی از هر خیری (بوده) است و (هر) متجاوزِ شک مستند آورنده‌ای را نیز.»

الَّذى جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلٰهًا إخَرَ فَأَلقِياهُ فِى العَذابِ الشَّديدِ (٢٦)

«کسی که با خدا، خدایی دیگر قرار داده. پس (ای دو فرشته!) او را در عذاب شدید فرو افکنید.»

قالَ قَرينُهُ رَبَّنا ما أَطغَيتُهُ وَ لٰكِن كانَ فى ضَلٰلٍ بَعيدٍ (٢٧)

همدمش [:شیطان] گفت: «پروردگارمان! من او را به طغیان وا نداشتم، ولی (خودش) در گمراهی دور و درازی بوده است.»

قالَ لا تَختَصِموا لَدَىَّ وَ قَد قَدَّمتُ إِلَيكُم بِالوَعيدِ (٢٨)

(خدا) فرمود: «در پیشگاه من (با همدیگر) مستیزید حال آنکه به‌راستی از پیش به شما هشدار این وعده‌ی عذاب را داده بودم.»

ما يُبَدَّلُ القَولُ لَدَىَّ وَ ما أَنا۠ بِظَلّٰمٍ لِلعَبيدِ (٢٩)

«پیش من (این) گفتمان دگرگون نمی‌گردد و من (نسبت) به بندگانم زیاد بیدادگر نیستم.»

يَومَ نَقولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امتَلَأتِ وَ تَقولُ هَل مِن مَزيدٍ (٣٠)

(همی بنگر) روزی را که (ما) به دوزخ می‌گوییم: «آیا پر شدی‌؟» و (او) می‌گوید: «آیا بیشتر (هم) هست‌؟»

وَ أُزلِفَتِ الجَنَّةُ لِلمُتَّقينَ غَيرَ بَعيدٍ (٣١)

و بهشت برای پرهیزگاران با آرایشی (ویژه) نزدیک آورده شد، حال آنکه دور (هم) نیست.

هٰذا ما توعَدونَ لِكُلِّ أَوّابٍ حَفيظٍ (٣٢)

(و به آنان گویند:) «این همان است که وعده داده می‌شوید (و) برای هر بسیار راهوار (سوی خدا و) نگهدار (حدود خدا) است.»

مَن خَشِىَ الرَّحمٰنَ بِالغَيبِ وَ جاءَ بِقَلبٍ مُنيبٍ (٣٣)

کسی که (خدای) رحمان را به پنهان هراس داشت و با دلی پیاپی بازگشت‌کننده‌ی سوی خدا آمد.

ادخُلوها بِسَلٰمٍ ذٰلِكَ يَومُ الخُلودِ (٣٤)

«به سلامتی (و شادکامی) در آن درآی (که) این روز جاودانگی است.»

لَهُم ما يَشاءونَ فيها وَ لَدَينا مَزيدٌ (٣٥)

هر چه بخواهند در آنجا برایشان (آماده) است و پیش ما فزون‌تر (از خواستارشان) است.

وَ كَم أَهلَكنا قَبلَهُم مِن قَرنٍ هُم أَشَدُّ مِنهُم بَطشًا فَنَقَّبوا فِى البِلٰدِ هَل مِن مَحيصٍ (٣٦)

و چه بسیار نسل‌هایی را پیش از ایشان هلاک کردیم (که) ایشان حمله‌ورتر از اینان بودند. پس در شهرها پرسه‌ای زده بودند. (اما سرانجام) مگر گریزگاهی هست‌؟

إِنَّ فى ذٰلِكَ لَذِكرىٰ لِمَن كانَ لَهُ قَلبٌ أَو أَلقَى السَّمعَ وَ هُوَ شَهيدٌ (٣٧)

همانا در این (عقوبت‌ها) برای هر که دلی داشته و گوش (دل برای دریافت حق) افکنده - در حالی که خود هم گواه است- بی‌گمان یادواره‌ای (درخشان) است.

وَ لَقَد خَلَقنَا السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضَ وَ ما بَينَهُما فى سِتَّةِ أَيّامٍ وَ ما مَسَّنا مِن لُغوبٍ (٣٨)

به‌راستی ما آسمان‌ها و زمین و آنچه را که میان آن دو است بی‌چون در شش روز [:زمان] آفریدیم. و هرگز ما را هیچ‌گونه خستگی لمس نکرد.

فَاصبِر عَلىٰ ما يَقولونَ وَ سَبِّح بِحَمدِ رَبِّكَ قَبلَ طُلوعِ الشَّمسِ وَ قَبلَ الغُروبِ (٣٩)

پس بر آنچه می‌گویند صبر کن و پیش از برآمدن آفتاب و پیش از غروب با ستایش پروردگارت تسبیح گوی.

وَ مِنَ الَّيلِ فَسَبِّحهُ وَ أَدبٰرَ السُّجودِ (٤٠)

و پاره‌ای از شب و به دنباله‌های سجود او را تسبیح گوی.

وَ استَمِع يَومَ يُنادِ المُنادِ مِن مَكانٍ قَريبٍ (٤١)

و روزی که منادی از جایی نزدیک ندا در دهد، به‌گوش (و به‌هوش) باش.

يَومَ يَسمَعونَ الصَّيحَةَ بِالحَقِّ ذٰلِكَ يَومُ الخُروجِ (٤٢)

روزی که فریاد رستاخیز [:جان‌خواه] را بحقّ می‌شنوند، آن (روز)، روز بیرون آمدن (از گورستان مرگ به آستانه‌ی زندگی) است.

إِنّا نَحنُ نُحيۦ وَ نُميتُ وَ إِلَينَا المَصيرُ (٤٣)

بی‌گمان ما (هم)آنیم که خود زنده می‌کنیم و (هم‌) خود می‌میرانیم و همه‌ی برگشت‌ها تنها سوی ماست.

يَومَ تَشَقَّقُ الأَرضُ عَنهُم سِراعًا ذٰلِكَ حَشرٌ عَلَينا يَسيرٌ (٤٤)

روزی که زمین به سرعت از (اجساد) آنان جدا و شکافته می‌شود. این گردآوری برما آسان است.

نَحنُ أَعلَمُ بِما يَقولونَ وَ ما أَنتَ عَلَيهِم بِجَبّارٍ فَذَكِّر بِالقُرإنِ مَن يَخافُ وَعيدِ (٤٥)

ما بدانچه می‌گویند داناتریم و تو به اجبار وادار کننده‌ی آنان (به ایمان) نیستی. پس با قرآن هر که را از تهدید من می‌ترسد یادآوری کن.

محتوای سوره

• تفسیر آیات