ق ٢٣

از الکتاب
کپی متن آیه
وَ قَالَ‌ قَرِينُهُ‌ هٰذَا مَا لَدَيَ‌ عَتِيدٌ

ترجمه

فرشته همنشین او می‌گوید: «این نامه اعمال اوست که نزد من حاضر و آماده است!»

ترتیل:
ترجمه:
ق ٢٢ آیه ٢٣ ق ٢٤
سوره : سوره ق
نزول : ٥ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٧
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«قَرِینُهُ»: همدم او. مراد فرشته موکل مذکور در آیه است. برخی هم گفته‌اند، مراد اهریمن و اهریمنان مذکور در (زخرف / ، فصّلت / ) است! لیکن مقبول به نظر نمی‌رسد در آن روز شیاطین جرأت بکنند به خود بنازند و بگویند: ما این را گمراه و از راه بدر کرده‌ایم. چرا که شیاطین در آن روز منکر کارهای خود می‌گردند (نگا: آیه ). «هذا»: مراد پرونده اعمال است که توسط فرشته موکّل ثبت و ضبط و فراهم آمده است.


تفسیر


نکات آیه

۱- انسان در قیامت، داراى همدمى همراه و سخنگو (و قال قرینه)

۲- گزارش اعمال انسان در قیامت، از سوى قرین وى به دادگاه عدل الهى (و قال قرینه هذا ما لدىّ عتید) برداشت بالا بنابراین نکته است که قرین انسان، همان ملکى باشد که شاهد اعمال او است و «ما» اشاره باشد به اعمال آدمى که در نزد وى ثبت و ضبط گردیده است.

۳- ارائه اعمال هر فرد، به گونه اى مضبوط، به دادگاه الهى (هذا ما لدىّ عتید) در صورتى که مراد از «ما» اعمال آدمى باشد; «عتید» اشاره به آمادگى و نظم و ضبط دقیق آن دارد.

۴- فرشته «سائق»، مسؤول تحویل دادن انسان به محکمه روز جزا * (کلّ نفس معها سائق و شهید ... و قال قرینه هذا ما لدىّ عتید) مراد از «قرین» همان فرشته «سائق»; یعنى، فرشته اى است که انسان را در صحنه قیامت همراهى کرده و به پیش مى راند تا وى را به محکمه حساب رسى اعمال برساند.

۵- شیطان مسلّط بر فرد کافر، همراه با او تا لحظه حضور در دادگاه قیامت * (و قال قرینه هذا ما لدىّ عتید) برداشت بالا بنابر این نکته است که مراد از «قرین» در این آیه «شیطان» باشد که بر منکران معاد تسلّط دارد و آنان را - آن گونه که مى خواهد - منحرف ساخته و تا دادگاه قیامت وى را همراهى مى کند و در آن جا به مخاصمه با او برمى خیزد.

۶- کافر، دست پرورده شیطان * (و قال قرینه هذا ما لدىّ عتید) برداشت یاد شده در صورتى است که «قرین» به معناى شیطان باشد; چه این که در آیات بعد «قرین» اشاره به «شیطان» دارد. واژه «عتید» مى رساند که منکران معاد، دست آموز و دست پرورده شیطان اند.

روایات و احادیث

۷- «فى المجمع «قال قرینه» یعنى الملک الشهید علیه ... و هو المروى عن أبى جعفر و أبى عبداللّه(ع);[۱] در مجمع البیان در تفسیر «قال قرینه» آمده است: مقصود فرشته اى است که گواه بر آن [فرد] است ... و این معنایى است که از امام باقر و امام صادق(ع) روایت شده است».

موضوعات مرتبط

  • انسان: نقش همدم اخروى انسان ۲; همدم اخروى انسان ۱، ۷
  • شیطان: شیطان در قیامت ۵; نقش شیطان ۵، ۶
  • عمل: دقت در ثبت عمل ۳
  • کافران: کافران در قیامت ۵; مربى کافران ۶; همدم اخروى کافران ۵
  • ملائکه: نقش ملائکه ثبت عمل ۲; نقش ملائکه سائق ۴; نقش ملائکه گواه ۷

منابع

  1. مجمع البیان، ج ۹، ص ۲۲۰.