الأنفال ٣٢

از الکتاب
کپی متن آیه
وَ إِذْ قَالُوا اللَّهُمَ‌ إِنْ‌ کَانَ‌ هٰذَا هُوَ الْحَقَ‌ مِنْ‌ عِنْدِکَ‌ فَأَمْطِرْ عَلَيْنَا حِجَارَةً مِنَ‌ السَّمَاءِ أَوِ ائْتِنَا بِعَذَابٍ‌ أَلِيمٍ‌

ترجمه

و (به خاطر بیاور) زمانی را که گفتند: «پروردگارا! اگر این حق است و از طرف توست، بارانی از سنگ از آسمان بر ما فرود آر! یا عذاب دردناکی برای ما بفرست!»

ترتیل:
ترجمه:
الأنفال ٣١ آیه ٣٢ الأنفال ٣٣
سوره : سوره الأنفال
نزول : ١ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢٠
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِن کَانَ هذا هُوَ الْحَقَّ»: واژه (هُوَ) ضمیر فصل یا عماد است و (الْحَقَّ) خبر (کانَ) است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

احمد بن عبدالرحمن النارودى بعد از چهار واسطه از مفضل بن عمر الجعفى از امام صادق علیه‌السلام نقل نماید که فرمود: نضر بن حرث نزد پیامبر آمد و سلام کرد و رسول خدا صلی الله علیه و آله جواب سلام او را داد. سپس گفت: یا رسول الله تو سید اولاد آدم باشى و برادر تو على سید عرب و دختر تو فاطمه سیده زنان جهان و دو پسران تو حسن و حسین دو جوان از جوانان اهل بهشت باشند و عموى تو حمزه سیدالشهدا و پسر عمّ تو جعفر بن ابى‌طالب ذوالجناحین که با آن در بهشت پرواز می‌کند و سایر اعمام تو هر یک موقعیت و منزلتى داشته باشند.

بنابراین براى سایر قریش و عرب چه مقام و منزلتى خواهد ماند. رسول خدا صلی الله علیه و آله در جواب او در فکر فرو رفت سپس سربلند کرد و فرمود: به خداوند قسم این مقام هائى که شمردى من به آن‌ها نداده ام بلکه خداوند به آن‌ها اعطاء نموده و بخشیده است.

بنابراین در موارد مزبور من گناهى ندارم، نضر بن حرث بعد از این جواب از پیامبر روى برگردانید و گفت: بار خدایا اگر این مقام هائى که تو قراردادى راست باشد سنگى از آسمان بر سر ما فرود آور و یا ما را به عذاب دردناک گرفتار بساز سپس این آیة نازل گردید.[۱]

و همچنین رسول خدا صلی الله علیه و آله به قریش فرمود: خداوند مرا مبعوث نموده که همه پادشاهان جهان را در زیر لواى اسلام درآورم. بنابراین مرا اجابت کنید و در تحت لواى اسلام درائید تا تفوّق بر عرب و عجم یابید.

ابوجهل گفت: بار خدایا اگر این اظهاراتى که محمد می‌کند راست باشد از آسمان بر سر ما سنگ بباران یا ما را به عذاب دردناک مبتلا ساز و این گفتار را از اثر حسد و رشکى که نسبت به رسول خدا صلی الله علیه و آله داشت، ابراز نمود سپس این آیه نازل گردید.[۲]

سعید بن جبیر گوید: که این آیه درباره نضر بن الحرث نازل شده است،[۳] شیخ بزرگوار ما بدون ذکر شأن و نزول بنا به نقل از سعید بن جبیر و مجاهد گوید: که طالب و خواستار متن آیه نضر بن الحرث بن کلدة بوده است.

تفسیر


نکات آیه

۱- کافران مکه از خداوند خواستند چنانچه قرآن حقیقتى از جانب اوست، آنان را سنگباران کند و یا عذاب دردناک دیگرى بر آنان فروفرستد. (و إذ قالوا ... فأمطر علینا حجارة)

۲- نابحق جلوه دادن قرآن با درخواست عذاب از درگاه خدا، از حیله هاى کافران مکه در مبارزه با قرآن و رسالت پیامبر(ص) (و یمکرون ... و إذ قالوا اللّهم ... فأمطر علینا حجارة من السماء) برخى در توجیه عذاب خواهى کافران (فامطر علینا ... ) چنین گفته اند که آنان براى فریب دیگران و یا اقناع خویش این نفرین را در حق خود روا داشتند تا با اجابت نشدن آن، خویشتن را در انکار قرآن و حقانیت رسالت پیامبر(ص) محق بشمارند. آیه قبل که سخن از مکر کافران داشت، مى تواند تأییدى براى این نظریه باشد.

۳- قرآن، کتابى سراسر حق و نازل شده از جانب خداوند (إ کان هذا هو الحق من عندک)

۴- کافران مکه مردمانى لجوج و داراى عنادى خاص در برابر رسالت پیامبر(ص) و حقانیت قرآن (فأمطر علینا حجارة من السماء أو ائتنا بعذاب ألیم)

۵- کافران مکه معتقد به تأثیر دعا به درگاه خدا براى تحقق بخشى به درخواستهاى آنان (اللّهم إن کان هذا هو الحق من عندک فأمطر علینا حجارة)

۶- کافران مکه معتقد به خدا و معتقد به تأثیر او در جهان هستى (و إذ قالوا اللّهم إن کان هذا هو الحق من عندک فأمطر علینا حجارة من السماء)

۷- موضعگیرى خصمانه کافران و مشرکان در قبال پیامبر، على رغم اعتقادشان به خدا (و إذ قالوا اللّهم إن کان هذا هو الحق من عندک فأمطر علینا حجارة)

۸- عناد و لجاجت آدمى در برابر حق تا مرز رضایت به نابودى خویش و گرفتار شدن به عذابهاى الهى (اللّهم إن کان هذا هو الحق من عندک فأمطر علینا حجارة ... أو ائتنا بعذاب ألیم)

موضوعات مرتبط

  • انسان: شدت لجاجت انسان ۸
  • ایمان: به خدا ۷
  • حق: دشمنى با حق ۸
  • خدا: عذاب خدا ۸
  • خواسته ها: روش تحصیل خواسته ها ۵
  • دعا: اهمیت دعا ۵
  • سنگباران: درخواست سنگباران ۱
  • عذاب: درخواست عذاب ۱، ۲
  • قرآن: حقانیت قرآن ۱، ۲، ۳، ۴ ; دشمنان قرآن ۴ ; مبارزه با قرآن ۲ ; نزول قرآن ۳
  • کافران: عقیده کافران ۷ ; کافران و محمد(ص) ۷ ; موضعگیرى کافران ۷
  • کافران مکه: توطئه کافران مکه ۲ ; خواسته کافران کافران مکه ۱، ۲، ۵ ; دشمنى کافران مکه ۴ ; عقیده کافران مکه ۵، ۶ ; کافران مکه و خدا ۶ ; کافران مکه و دعا ۵ ; کافران مکه و قرآن ۱، ۲، ۴ ; کافران مکه و محمد(ص) ۴ ; لجاجت کافران مکه ۴
  • محمد(ص): دشمنان محمد(ص) ۴ ; مبارزه با محمد(ص) ۲
  • مشرکان: عقیده مشرکان ۷ ; مشرکان و محمد(ص) ۷ ; موضعگیرى مشرکان ۷
  • هلاکت: رضایت به هلاکت ۸

منابع

  1. کتاب کشکول از علامه حلى.
  2. تفاسیر على بن ابراهیم و برهان.
  3. تفسیر جامع البیان.