سوره الجاثية

سوره الدخان	سوره الجاثية	سوره الأحقاف
شماره کتابت : ٤٥ جزء : نزول ترتيب نزول : ٦٥ محل نزول : مكه اطلاعات آماری تعداد آیات : ٣٧ تعداد کلمات : ٥٥٧ تعداد حروف :

در حال بارگیری... آتَيْنَا آتَيْنَاهُم آمَنُوا آيَاتُنَا آيَاتِنَا آيَاتِه آيَاتِي أَثِيم أَسَاء أَضَلّه أَفّاک أَمّا أَنْزَل أَهْوَاء أَوْلِيَاء أَيّام أَکْثَر أُمّة إِسْرَائِيل إِلٰهَه إِنّهُم ائْتُوا اتّخَذ اتّخَذَهَا اتّخَذُوا اتّخَذْتُم اجْتَرَحُوا اخْتَلَفُوا اخْتِلاَف الدّنْيَا الدّهْر الرّيَاح السّاعَة السّمَاء السّمَاوَات السّيّئَات الصّالِحَات الطّيّبَات الظّالِمِين اللّه اللّيْل النّار النّاس النّبُوّة النّهَار الْأَرْض الْأَمْر الْبَحْر الْحَمْد الْحَيَاة الْحَکِيم الْحُکْم الْعَالَمِين الْعَزِيز الْعِلْم الْفَوْز الْفُلْک الْقِيَامَة الْمُبِين الْمُبْطِلُون الْمُتّقِين الْيَوْم الْکِبْرِيَاء الْکِتَاب بَدَا بَصَائِر بَصَرِه بَعْض بَعْضُهُم بَغْيا بَنِي بَيّنَات بَيْنَهُم بِآبَائِنَا بِآيَات بِأَمْرِه بِأَنّکُم بِالْحَق بِذٰلِک بِعَذَاب بِمُسْتَيْقِنِين تَتّبِع تَذَکّرُون تَرَى تَشْکُرُون تَصْرِيف تَعْمَلُون تَقُوم تَنْزِيل تَکُن تُتْلَى تُجْزَوْن تُدْعَى تُرْجَعُون تِلْک جَاءَهُم جَاثِيَة جَعَل جَعَلْنَاک جَمِيعا جَهَنّم حم حَاق حَدِيث حَسِب حَق حَيَاتُنَا حُجّتَهُم خَتَم خَلَق خَلْقِکُم دَابّة ذٰلِکُم رَب رَبّهُم رَبّهِم رَبّک رَحْمَة رَحْمَتِه رَزَقْنَاهُم رَيْب رِجْز رِزْق سَاء سَخّر سَمْعِه سَوَاء سَيّئَات شَرِيعَة شَيْئا صَادِقِين صَالِحا ظَنّا عَذَاب عَظِيم عَلَيْه عَلِم عَمِل عَمِلُوا عَنْک عِلْم غَرّتْکُم غِشَاوَة فَأَحْيَا فَاتّبِعْهَا فَاسْتَکْبَرْتُم فَالْيَوْم فَبَشّرْه فَبِأَي فَرَأَيْت فَضّلْنَاهُم فَضْلِه فَعَلَيْهَا فَلَم فَلِلّه فَلِنَفْسِه فَيُدْخِلُهُم قَالُوا قَلْبِه قَوْما قُل قُلْتُم قِيل لَآيَات لَعَلّکُم لِتَبْتَغُوا لِتَجْرِي لِتُجْزَى لِقَاء لِقَوْم لِلنّاس لِلّذِين لِلّه لِلْمُؤْمِنِين لِيَجْزِي لِکُل مَأْوَاکُم مَحْيَاهُم مَمَاتُهُم مَوْتِهَا مُجْرِمِين مُسْتَکْبِرا مُلْک مُهِين نَاصِرِين نَتْلُوهَا نَجْعَلَهُم نَحْن نَحْيَا نَدْرِي نَسِيتُم نَسْتَنْسِخ نَظُن نَفْس نَمُوت نَنْسَاکُم هَوَاه هُدًى هُزُوا وَرَائِهِم وَعْد وَلِي وَيْل يَبُث يَتَفَکّرُون يَجْمَعُکُم يَحْکُمُون يَخْتَلِفُون يَخْسَر يَرْجُون يَسْتَهْزِءُون يَسْمَع يَسْمَعْهَا يَظُنّون يَعْقِلُون يَعْلَمُون يَغْفِرُوا يَقْضِي يَنْطِق يَهْدِيه يَوْم يَوْمَئِذ يَوْمِکُم يَکْسِبُون يُؤْمِنُون يُحْيِيکُم يُخْرَجُون يُسْتَعْتَبُون يُصِرّ يُظْلَمُون يُغْنُوا يُغْنِي يُمِيتُکُم يُهْلِکُنَا يُوقِنُون کَأَن کَالّذِين کَسَبَت کَسَبُوا کَفَرُوا کَمَا کُنّا کِتَابُنَا کِتَابِهَا

لیست آیات ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠ ٣١ ٣٢ ٣٣ ٣٤ ٣٥ ٣٦ ٣٧

متن سوره

بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ حم (١)

حم.

تَنزيلُ الكِتٰبِ مِنَ اللَّهِ العَزيزِ الحَكيمِ (٢)

فرو فرستادن تدریجی این کتاب، از جانب خدای عزیزِ حکیم است.

إِنَّ فِى السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ لَإيٰتٍ لِلمُؤمِنينَ (٣)

به‌راستی در آسمان‌ها و زمین، برای مؤمنان به‌درستی نشانه‌هایی است.

وَ فى خَلقِكُم وَ ما يَبُثُّ مِن دابَّةٍ إيٰتٌ لِقَومٍ يوقِنونَ (٤)

و در آفرینشتان و آنچه از (انواع) جنبنده‌ها (در زمین و آسمان) پراکنده می‌گرداند، برای مردمی که یقین می‌آورند نشانه‌هایی است.

وَ اختِلٰفِ الَّيلِ وَ النَّهارِ وَ ما أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّماءِ مِن رِزقٍ فَأَحيا بِهِ الأَرضَ بَعدَ مَوتِها وَ تَصريفِ الرِّيٰحِ إيٰتٌ لِقَومٍ يَعقِلونَ (٥)

و (نیز در) پیاپی آمدن شب و روز، و آنچه خدا، روزی از آسمان فرود آورده، پس به (وسیله‌ی) آن، زمین را پس از مرگش زنده گردانیده و (همچنین در) گوناگون کردن و جابه‌جا نمودن بادها (به هر سو) -برای مردمی که می‌اندیشند- نشانه‌هایی است.

تِلكَ إيٰتُ اللَّهِ نَتلوها عَلَيكَ بِالحَقِّ فَبِأَىِّ حَديثٍ بَعدَ اللَّهِ وَ إيٰتِهِ يُؤمِنونَ (٦)

این‌هاست نشانه‌های خدا. به حق آنها را بر تو می‌خوانیم، پس بعد از خدا و نشانه‌هایش به کدام حدیث [:تازه‌ای] خواهند گروید؟

وَيلٌ لِكُلِّ أَفّاكٍ أَثيمٍ (٧)

وای برای هر دروغزن گناه‌پیشه‌ای!

يَسمَعُ إيٰتِ اللَّهِ تُتلىٰ عَلَيهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُستَكبِرًا كَأَن لَم يَسمَعها فَبَشِّرهُ بِعَذابٍ أَليمٍ (٨)

آیات خدا را که بر او خوانده می‌شود می‌شنود، سپس به حال تکبّر، چنان که گویی آن را نشنیده (بر آنچه خود می‌خواهد و می‌گوید) سماجت می‌ورزد. پس او را به عذابی پردرد بشارت ده.

وَ إِذا عَلِمَ مِن إيٰتِنا شَيـًٔا اتَّخَذَها هُزُوًا أُولٰئِكَ لَهُم عَذابٌ مُهينٌ (٩)

و هنگامی که از نشانه‌های ما چیزی بداند، آنها را به ریشخند گیرد. آنان برایشان عذابی خفت‌بار است.

مِن وَرائِهِم جَهَنَّمُ وَ لا يُغنى عَنهُم ما كَسَبوا شَيـًٔا وَ لا مَا اتَّخَذوا مِن دونِ اللَّهِ أَولِياءَ وَ لَهُم عَذابٌ عَظيمٌ (١٠)

از پشت سر آنان دوزخ است و نه آنچه را اندوخته و نه آن اولیایی را که غیر از خدا اختیار کردند، پشیزی به کارشان نمی‌آیند. و برایشان عذابی بزرگ است.

هٰذا هُدًى وَ الَّذينَ كَفَروا بِـٔايٰتِ رَبِّهِم لَهُم عَذابٌ مِن رِجزٍ أَليمٌ (١١)

این رهنمودی (بزرگ) است‌؛ و کسانی که آیات پروردگارشان را انکار کردند، برایشان عذابی از اضطرابی بس دردناک است.

اللَّهُ الَّذى سَخَّرَ لَكُمُ البَحرَ لِتَجرِىَ الفُلكُ فيهِ بِأَمرِهِ وَ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ وَ لَعَلَّكُم تَشكُرونَ (١٢)

خدایی است که دریا را برایتان رام گردانید، تا کشتی‌ها در آن به فرمان‌اش روان شوند و تا از فضلش جویا گردید و شاید شکرگزارید.

وَ سَخَّرَ لَكُم ما فِى السَّمٰوٰتِ وَ ما فِى الأَرضِ جَميعًا مِنهُ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَإيٰتٍ لِقَومٍ يَتَفَكَّرونَ (١٣)

و آنچه را در آسمان‌ها و آنچه را در زمین است، به سود شما رام کرد؛ حال آنکه همه(ی این رامش) از اوست. همواره در این (جریان) برای مردمانی که می‌اندیشند بی‌گمان نشانه‌هایی است.

قُل لِلَّذينَ إمَنوا يَغفِروا لِلَّذينَ لا يَرجونَ أَيّامَ اللَّهِ لِيَجزِىَ قَومًا بِما كانوا يَكسِبونَ (١٤)

به کسانی که ایمان آوردند بگو تا از کسانی که به روزها ی (پیروزی حق بر باطل) خدا امید ندارند (اکنون) درگذرند، تا خدا گروهی را به سبب آنچه مرتکب می‌شده‌اند به مجازات رساند.

مَن عَمِلَ صٰلِحًا فَلِنَفسِهِ وَ مَن أَساءَ فَعَلَيها ثُمَّ إِلىٰ رَبِّكُم تُرجَعونَ (١٥)

هر که (کار) شایسته‌ای کند، به سود خودش و هر که بدی کند بر زیان خودش است. سپس تنها سوی پروردگارتان برگردانیده می‌شوید.

وَ لَقَد إتَينا بَنى إِسرٰءيلَ الكِتٰبَ وَ الحُكمَ وَ النُّبُوَّةَ وَ رَزَقنٰهُم مِنَ الطَّيِّبٰتِ وَ فَضَّلنٰهُم عَلَى العٰلَمينَ (١٦)

و بی‌گمان همواره فرزندان اسرائیل را کتاب [:تورات] و حکم [:سیاست] و پیامبری [:شریعت] دادیم و از چیزهای پاکیزه روزیشان کردیم و آنان را بر جهانیان [:از گذشتگان و همزمانانشان] برتری دادیم.

وَ إتَينٰهُم بَيِّنٰتٍ مِنَ الأَمرِ فَمَا اختَلَفوا إِلّا مِن بَعدِ ما جاءَهُمُ العِلمُ بَغيًا بَينَهُم إِنَّ رَبَّكَ يَقضى بَينَهُم يَومَ القِيٰمَةِ فيما كانوا فيهِ يَختَلِفونَ (١٧)

و روشنی‌هایی از امر [:دین‌] به آنان دادیم. پس جز بعد از آنکه علم برایشان (حاصل) آمد- از روی ظلم و رقابت میان خودشان- دستخوش اختلاف نشدند. به‌راستی پروردگارت روز قیامت میانشان درباره‌ی آنچه در آن اختلاف می‌کرده‌اند، داوری خواهد کرد.

ثُمَّ جَعَلنٰكَ عَلىٰ شَريعَةٍ مِنَ الأَمرِ فَاتَّبِعها وَ لا تَتَّبِع أَهواءَ الَّذينَ لا يَعلَمونَ (١٨)

سپس تو را بر راهواره‌ای (بس روشن) از امر (دین) نهادیم. پس آن را پیروی کن و هوس‌های کسانی را که نمی‌دانند پیروی مکن.

إِنَّهُم لَن يُغنوا عَنكَ مِنَ اللَّهِ شَيـًٔا وَ إِنَّ الظّٰلِمينَ بَعضُهُم أَولِياءُ بَعضٍ وَ اللَّهُ وَلِىُّ المُتَّقينَ (١٩)

بی‌چون آنان در برابر خدا از تو هرگز هیچ‌گونه کفایت و حمایتی نمی‌کنند (و به هیچ‌وجه به کار تو نمی‌آیند ) و ستمگران، بی‌گمان بعضیشان پشتوانه‌ی بعضی (دیگر)ند. و خدا ولی و پشتوانه‌ی پرهیزگاران است.

هٰذا بَصٰئِرُ لِلنّاسِ وَ هُدًى وَ رَحمَةٌ لِقَومٍ يوقِنونَ (٢٠)

این (کتاب) برای مردم، دیدگاه‌هایی و برای قومی که یقین می‌آورند، هدایت و رحمتی بزرگ است.

أَم حَسِبَ الَّذينَ اجتَرَحُوا السَّيِّـٔاتِ أَن نَجعَلَهُم كَالَّذينَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ سَواءً مَحياهُم وَ مَماتُهُم ساءَ ما يَحكُمونَ (٢١)

یا کسانی که مرتکب کارهای بد شده‌اند پنداشته‌اند که آنان را مانند کسانی قرار می‌دهیم که ایمان آورده و کارهای شایسته کردند؛ حال آنکه زندگیشان و مرگشان یکسان است‌؟ چه بد داوری می‌کنند!

وَ خَلَقَ اللَّهُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضَ بِالحَقِّ وَ لِتُجزىٰ كُلُّ نَفسٍ بِما كَسَبَت وَ هُم لا يُظلَمونَ (٢٢)

و خدا آسمان‌ها و زمین را به حقّ آفرید و تا هر کسی به موجب آنچه به دست آورده جزا داده شود و اینان ستم (هم) نمی‌شوند.

أَفَرَءَيتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلٰهَهُ هَوىٰهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلىٰ عِلمٍ وَ خَتَمَ عَلىٰ سَمعِهِ وَ قَلبِهِ وَ جَعَلَ عَلىٰ بَصَرِهِ غِشٰوَةً فَمَن يَهديهِ مِن بَعدِ اللَّهِ أَفَلا تَذَكَّرونَ (٢٣)

پس آیا دیدی کسی را که معبودش را هوای نفسش برگرفته و خدا او را آگاهانه گمراه گردانیده و بر گوش و دلش مُهر زده و بر دیده‌اش پرده‌ای نهاده‌‌؟ پس آیا بعد از خدا چه کسی او را هدایت خواهد کرد؟ آیا پس (از این) به‌درستی (درستی‌ها را) یاد نمی‌کنید؟

وَ قالوا ما هِىَ إِلّا حَياتُنَا الدُّنيا نَموتُ وَ نَحيا وَ ما يُهلِكُنا إِلَّا الدَّهرُ وَ ما لَهُم بِذٰلِكَ مِن عِلمٍ إِن هُم إِلّا يَظُنّونَ (٢٤)

و گفتند: «غیر از زندگی دنیای ما (زندگی دیگری) نیست‌؛ می‌میریم و زنده می‌شویم و ما را جز دهر [:طبیعت] هلاک نمی‌کند.» حال آنکه به این (گزافه) هیچ علمی ندارند (و) اینان بجز گمان نمی‌بافند.

وَ إِذا تُتلىٰ عَلَيهِم إيٰتُنا بَيِّنٰتٍ ما كانَ حُجَّتَهُم إِلّا أَن قالُوا ائتوا بِـٔابائِنا إِن كُنتُم صٰدِقينَ (٢٥)

و هنگامی که آیات ما به روشنی بر آنان خوانده شود، دلیلشان همواره جز این نبوده است که گویند: «اگر (از) راستان بوده‌اید پدرانمان را بیاورید.»

قُلِ اللَّهُ يُحييكُم ثُمَّ يُميتُكُم ثُمَّ يَجمَعُكُم إِلىٰ يَومِ القِيٰمَةِ لا رَيبَ فيهِ وَ لٰكِنَّ أَكثَرَ النّاسِ لا يَعلَمونَ (٢٦)

بگو: «خدا شما را زنده می‌کند، پس آنگه شما را می‌میراند، سپس شما را فراسوی روز رستاخیز - که شکی مستند در آن نیست - گرد می‌آورد ولی بیشتر مردم نمی‌دانند.»

وَ لِلَّهِ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ يَومَ تَقومُ السّاعَةُ يَومَئِذٍ يَخسَرُ المُبطِلونَ (٢٧)

و فرمانروایی آسمان‌ها و زمین تنها از آنِ خداست و روزی که ساعت (قیامت) بر پا شود، در آن هنگام (و هنگامه) باطل‌کنندگان (حق) زیان خواهند دید.

وَ تَرىٰ كُلَّ أُمَّةٍ جاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدعىٰ إِلىٰ كِتٰبِهَا اليَومَ تُجزَونَ ما كُنتُم تَعمَلونَ (٢٨)

و هر امّتی را به زانو در آمده بینی‌؛ هر امّتی سوی کتابش [:کارنامه‌ی اعمالش] فراخوانده می‌شود (و بدیشان می‌گویند): «آنچه را می‌کرده‌اید امروز درمی‌یابید.»

هٰذا كِتٰبُنا يَنطِقُ عَلَيكُم بِالحَقِّ إِنّا كُنّا نَستَنسِخُ ما كُنتُم تَعمَلونَ (٢٩)

«این کتاب و نوشته‌ی ماست، که علیه شما حق را بازگو (و افشاگری) می‌کند. ما بی‌چون از آنچه می‌کرده‌اید پیوسته نسخه‌‌برداری می‌کرده‌ایم.»

فَأَمَّا الَّذينَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَيُدخِلُهُم رَبُّهُم فى رَحمَتِهِ ذٰلِكَ هُوَ الفَوزُ المُبينُ (٣٠)

پس امّا کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته‌‌(ی ایمان) کرده‌اند، در نتیجه پروردگارشان آنان را در جوار رحمت خویش داخل می‌گرداند. این همان کامیابی سالم روشنگر است.

وَ أَمَّا الَّذينَ كَفَروا أَفَلَم تَكُن إيٰتى تُتلىٰ عَلَيكُم فَاستَكبَرتُم وَ كُنتُم قَومًا مُجرِمينَ (٣١)

و امّا کسانی که کافر شدند (به آن‌ها گفته شود:) «پس مگر آیات من بر شما خوانده نمی‌شده پس تکبّر نمودید و مردمی بدکار بوده‌اید؟»

وَ إِذا قيلَ إِنَّ وَعدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ السّاعَةُ لا رَيبَ فيها قُلتُم ما نَدرى مَا السّاعَةُ إِن نَظُنُّ إِلّا ظَنًّا وَ ما نَحنُ بِمُستَيقِنينَ (٣٢)

و هنگامی که گفته شود: « وعده‌ی خدا همواره حق است و هرگز شکی مستند در ساعت (قیامت) نیست.‌» گویید: «ما نمی‌دانیم ساعت چیست. ما جز اندک گمانی نداریم و از جویندگان یقین (هم) نیستیم.»

وَ بَدا لَهُم سَيِّـٔاتُ ما عَمِلوا وَ حاقَ بِهِم ما كانوا بِهِ يَستَهزِءونَ (٣٣)

و (صورت وحقیقت) بدی‌های آنچه کردند، بر آنان پدیدار شد و آنچه را که بدان ریشخند می‌کردند، آنان را سراسر فرا گرفت.

وَ قيلَ اليَومَ نَنسىٰكُم كَما نَسيتُم لِقاءَ يَومِكُم هٰذا وَ مَأوىٰكُمُ النّارُ وَ ما لَكُم مِن نٰصِرينَ (٣٤)

و گفته شد: «همان‌گونه که دیدار امروزتان را فراموش کردید، امروز (هم) شما را فراموش می‌کنیم و پناهگاهتان آتش است (و) برای شما هیچ یاورانی (هم) نیستند.»

ذٰلِكُم بِأَنَّكُمُ اتَّخَذتُم إيٰتِ اللَّهِ هُزُوًا وَ غَرَّتكُمُ الحَيوٰةُ الدُّنيا فَاليَومَ لا يُخرَجونَ مِنها وَ لا هُم يُستَعتَبونَ (٣٥)

این به‌راستی بدین سبب است، که شما آیات خدا را به ریشخند گرفتید و زندگی دنیا فریبتان داد.» پس امروز نه از این (آتش) بیرون آورده می‌شوند و نه عتاب و سرزنش می‌گردند (که ارزش سرزنش را هم ندارند).

فَلِلَّهِ الحَمدُ رَبِّ السَّمٰوٰتِ وَ رَبِّ الأَرضِ رَبِّ العٰلَمينَ (٣٦)

پس سپاس تنها از آنِ خداست؛ پروردگار آسمان‌ها و پروردگار زمین و پروردگار جهانیان‌.

وَ لَهُ الكِبرِياءُ فِى السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ هُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (٣٧)

و در آسمان‌ها و زمین، تنها بزرگی از آنِ اوست و تنها اوست عزیز حکیم.

محتوای سوره

• تفسیر آیات