الأنعام ١٥٧
ترجمه
الأنعام ١٥٦ | آیه ١٥٧ | الأنعام ١٥٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«بَیِّنَةٌ»: دلیل و برهان. در اینجا مراد قرآن است. «صَدَفَ عَنْ»: رویگردان و منصرف شد. رویگردان و منصرف کرد. «سُوءَ الْعَذَابِ»: بدترین و سختترین عذاب. اضافه صفت به موصوف است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ هُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَ... (۰) الَّذِينَ کَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ... (۳) وَ لَوْ أَنَّا أَهْلَکْنَاهُمْ... (۴) وَ لَوْ لاَ أَنْ تُصِيبَهُمْ مُصِيبَةٌ... (۴) وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ... (۴)
وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ... (۵) فَلاَ صَدَّقَ وَ لاَ صَلَّى (۰) وَ لٰکِنْ کَذَّبَ وَ تَوَلَّى (۱) لَکُنَّا عِبَادَ اللَّهِ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۵۷ - ۱۵۱، سوره انعام
- بيان آيات مربوط به تحريم محرماتى كه به شريعت معينى از شرايع اختصاص ندارد.
- عقوق والدين ، بعد از شرك به خدا، در شمار بزرگترين گناهان است .
- نهى از كشتن فرزندان از ترس فقر و گرسنگى .
- نهى از نزديك شدن به فواحش و قتل بنا حق نفس محترمه .
- دستور و سفارش در مورد مال يتيم ، وفا و عدالت در ميزان وكيل و پرهيز از سخن ناحق حتى به خاطر نزديكان .
- مراد از عهد خدا كه به وفا به آن امر شده ، دستورات الهى است .
- وجه اختلاف تعابير در آخر سه آيه شريفه : (( لعلكم تعقلون )) ، (( لعلكم تذكرون )) ، (( لعلكم تتقون )) .
- تقواى دينى با تفرقه و اختلاف نمى سازد، ولى راههاى غير راه خدا مختلف و متعددند وپيروانشان متشتت مى باشند.
- توجيه ناصحيح صاحب تفسير روح المعانى در مورد اختلاف تعابير در آخر سه آيه شريفه .
- وجوهى كه درباره ارتباط آيه شريفه : (( ثم آتينا موسى الكتاب .... )) با آيات ديگرذكر شده است .
- اقوالى كه در معناى جمله : (( تماما على الذى احسن )) گفته شده است .
- (چند روايت در ذيل آيه : (( قل تعالوا اتل ... و درباره صراط مستقيم )) .
نکات آیه
۱- اعتراف مشرکان مکه به هدایت یافتگى پیروان تورات و انجیل (لو أنا أنزل علینا الکتب لکنا أهدى منهم)
۲- نزول قرآن موجب اتمام حجت خدا بر مشرکان مکه و سایر انسانها (أنزل نه ... أو تقولوا لو أنا أنزل علینا الکتب لکنا أهدى منهم)
۳- مشرکان مکه خویشتن را شایسته تر از دیگران براى دریافت حقایق مى پنداشتند. (لو أنا أنزل علینا الکتب لکنا أهدى منهم)
۴- نازل نشدن قرآن موجب اعتراض گمراهان و مشرکان در قیامت به سبب نداشتن کتاب آسمانى و دور ماندن از هدایتهاى الهى (أو تقولوا لو أنا أنزل علینا الکتب لکنا أهدى منهم)
۵- قرآن کتابى روشن و روشنگر و نازل شده از جانب خدا (فقد جاءکم بینة من ربکم)
۶- قرآن پرتوى از ربوبیت خداوند بر انسانهاست. (فقد جاءکم بینة من ربکم)
۷- قرآن خود روشنگر حقانیت خویش و بى نیاز از دلیلى دیگر است. (فقد جاءکم بینة من ربکم)
۸- قرآن دلیلى روشن بر اثبات ربوبیت خدا بر انسانهاست. (فقد جاءکم بینة من ربکم)
۹- قرآن از آیات الهى است. (فقد جاءکم بینة من ربکم ... فمن أظلم ممن کذب بأیت الله)
۱۰- تکذیب کنندگان قرآن ستمکارترین مردمند. (فمن أظلم ممن کذب بأیت الله)
۱۱- کسانى که از قرآن رویگردان باشند، ستمکارترین مردمند. فمن أظلم ممن ... صدف عنها «صدف» (مصدر صدف) به معناى اعراض کردن و منصرف ساختن آمده است. (برگرفته از قاموس المحیط). برداشت فوق بر اساس معناى اول است.
۱۲- کسانى که دیگران را از ایمان به قرآن و آیات الهى باز دارند، ستمکارترین مردمند. فمن أظلم ممن ... صدف عنها در برداشت فوق «صدف» فعلى متعدى (به معناى منصرف ساخت) گرفته شده است. گفتنى است بر این مبنا مفعول آن کلمه اى مانند «الناس» است که به سبب وضوحش در جمله ذکر نشده است.
۱۳- خداوند، اعراض کنندگان از آیات خویش (قرآن) را به عذابى سخت گرفتار خواهد ساخت. (سنجزى الذین یصدفون عن ءایتنا سوء العذاب)
۱۴- خداوند، مانعان راه ایمان را به کیفرى سخت مبتلا خواهد ساخت. (سنجزى الذین یصدفون عن ءایتنا سوء العذاب)
۱۵- ایمان به آیات الهى، على رغم سابقه اعراض و تکذیب، موجب رهایى از عذاب الهى خواهد شد. (سنجزى الذین یصدفون ... بما کانوا یصدفون) «با» در «بما کانوا ... » سببیه و «ما» مصدریه است. آمدن «کان» و مانند آن قبل از فعل مضارع دلالت بر استمرار معناى آن فعل دارد. لذا «سنجزى ... بما کانوا یصدفون» یعنى «آنان را به سبب اعراض مستمرشان به عذاب سوء کیفر مى دهیم». بنابراین اگر کسانى پس از مدتى سرپیچى، آیات الهى را تصدیق کردند به عذاب گرفتار نخواهند شد.
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: عذاب معرضان از آیات خدا ۱۳
- اتمام حجت: بر انسانها ۲
- انجیل: هدایت پیروان انجیل ۱
- انسان: اتمام حجت بر انسان ها ۲
- ایمان: آثار ایمان ۱۵ ; ایمان به آیات خدا ۱۵ ; کیفر ممانعت از ایمان ۱۴ ; متعلق ایمان ۱۵ ; ممانعت از ایمان ۱۲
- تورات: هدایت پیروان تورات ۱
- خدا: اتمام حجت خدا ۲ ; دلایل ربوبیت خدا ۸ ; عذابهاى خدا ۱۳ ; کیفرهاى خدا ۱۴ ; مظاهر ربوبیت خدا ۶ ; هدایت خدا ۴
- ظالمان: ظالمترین مردم ۱۰، ۱۱، ۱۲
- ظلم: موارد ظلم ۱۰، ۱۱، ۱۲
- عذاب: عوامل نجات از عذاب ۱۵
- قرآن: حقانیت قرآن ۷ ; روشنگرى قرآن ۵، ۷، ۸ ; ظلم معرضان از قرآن ۱۱ ; ظلم مکذّبان قرآن ۱۰ ; عذاب معرضان از قرآن ۱۳ ; قرآن از آیات خدا ۹ ; نقش قرآن ۲، ۴، ۶، ۸ ; وحیانیت قرآن ۵ ; ویژگیهاى قرآن ۵، ۶، ۷
- کتب آسمانى: آثار جهل به کتب آسمانى۴
- کیفر: مراتب کیفر ۱۴
- گمراهان: اعتراض اخروى گمراهان ۴
- مشرکان مکه: اتمام حجت بر مشرکان مکه ۲ ; اعتراض اخروى مشرکان مکه ۴ ; بینش مشرکان مکه ۳ ; مشرکان مکه و پیروان انجیل ۱ ; مشرکان مکه و پیروان تورات ۱
- هدایت: آثار محرومیت از هدایت ۴