هود ٧٤
ترجمه
| هود ٧٣ | آیه ٧٤ | هود ٧٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الرَّوْعُ»: خوف و هراس. وحشت. «یُجَادِلُنا»: با فرستادگان ما به مجادله پرداخت.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ لَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا... (۲)
وَ لَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا... (۳) قَالَ إِنَ فِيهَا لُوطاً قَالُوا... (۰) قَالَ فَمَا خَطْبُکُمْ أَيُّهَا... (۰)
تفسیر
- آيات ۷۶ - ۶۹، سوره هود
- بشارت به همسر ابراهيم (ع ) به تولد اسحاق
- معناى جمله : ((قالوا سلاما قال سلام )) كه سلام فرشتگان ماءمور عذاب قوم لوط (ع )به ابراهيم (ع ) و جواب او را حكايت مى كند
- بيان عدم منافات انتساب ترس به ابراهيم (ع )، با عصمت آن حضرت
- معناى ضحك همسر ابراهيم (ع ) (فضحكت ) و وجوهى كه درباره آن گفته شده است
- وجه تسميه ((يعقوب )). شگفت زده شدن همسر ابراهيم (ع ) از بشارت بچه دار شدن
- مجادله و گفتگوى ابراهيم (ع ) براى رفع عذاب از قوم لوط (ع )
- بيان علت مجادله ابراهيم (ع ) درباره قوم لوط با فرشتگان و پاسخ فرشتگان بهمجادله او
- بحث روايتى (رواياتى در تفسير آيات مربوط به فرشتگان وارد بر ابراهيم (ع )،بشرى و مجادله ابراهيم (ع )
- روايتى در شاءن نزول آيات مربوط به قصه بشرى و مجادله ابراهيم (ع ) و بيان ضعفآن
- اشاره به اينكه خصوصيات روحى نيز همچون خصوصيات جسمىقابل توارث است
- گفتارى پيرامون داستان بشرى و بررسى مفاد آيات مباركه اى كه در سور مختلفه دراين باره آمده است
- بشارت در هر چهار سوره مربوط به تولد اسحاق است نهاسمائيل اين بود نظريه جمعى از مفسرين و ليكن حق اين است كه آيات در همه اين چهارسوره يعنى سوره هود و حجر و عنكبوت و ذاريات ، متعرض يك قصه است و آن داستانبشارت دادن ملائكه به ابراهيم است به ولادت اسحاق و يعقوب ، نه ولادتاسماعيل .
- سبب و علت مجادله ابراهيم (ع ) با ملائكه
نکات آیه
۱- ترس و دلهره ابراهیم(ع)، با پى بردن به ماهیت مهمانان خویش (فرشته بودن آنان) برطرف شد. (فلما ذهب عن إبرهیم الروع) «الروع» به معناى ترس و دلهره است و «ال» در آن عهد ذکرى است و اشاره به ترسى دارد که به خاطر تناول نکردن فرشتگان از طعام ابراهیم(ع)، بر وى عارض شد.
۲- فرشتگان مهمان بر ابراهیم(ع)، او را به دارا شدن فرزندى پسر ، بشارت دادند. (و جاءته البشرى) «ال» در «البشرى» عهد ذکرى است و اشاره به بشارتى دارد که آیه ۷۱ (فبشرناها) متضمن آن بود.
۳- ابراهیم(ع)، پس از پى بردن به هدف فرشتگان (نابودسازى قوم لوط)، با آنان به چون و چرا و جر و بحث پرداخت. (یجدلنا فى قوم لوط) جمله «قد جاء أمر ربک» در آیه ۷۶ مى تواند قرینه اى بر این باشد که مراد از «یجادلنا»، «یجادل رسلنا» باشد.
۴- ابراهیم(ع)، از پیشگاه خداوند درباره هلاکت قوم لوط شفاعت کرد و خواهان نازل نشدن عذاب بر آنان شد. (یجدلنا فى قوم لوط) آیه ۷۶ (قد جاء أمر ربک ...) گویاى محتواى جدال و چون و چراى ابراهیم(ع); یعنى، برطرف شدن عذاب از قوم لوط است.
۵- جدال و چون و چراى ابراهیم(ع) درباره قوم لوط ، پس از برطرف شدن ترس او و دریافت بشارت (فرزنددار شدن) بود. (فلما ذهب عن إبرهیم الروع و جاءته البشرى یجدلنا فى قوم لوط)
۶- بشارت یافتن ابراهیم(ع) به فرزنددار شدن در سن کهولت ، او را به پذیرش شفاعتش درباره قوم لوط (برطرف شدن عذاب از آنان) امیدوار ساخت. (فلما ... جاءته البشرى یجدلنا فى قوم لوط) برداشت فوق، مقتضاى ترتب «یجادلنا ...» بر «جاءته البشرى» است.
۷- جدال و چون و چرا با پیام آوران و مأموران الهى ، به منزله چون و چرا با خداوند است. (یجدلنا فى قوم لوط) چنان چه مقصود از «یجادلنا»، «یجادل رسلنا» باشد، جمله مذکور حاوى این نکته است که جدال و چون و چرا با فرستادگان الهى، به منزله جدال با خداوند است.
۸- دغدغه ها و هیجانات درونى، مانع موضع گیریها و تصمیماتى است، که آدمى آنها را لازم و ضرورى مى پندارد. (فلما ذهب عن إبرهیم الروع ... یجدلنا فى قوم لوط) هدف از تعیین زمان جدال و چون و چراى ابراهیم(ع) درباره نزول عذاب بر قوم لوط; یعنى، زمانى که دلهره و ترس از او زدوده شد، این معناست که: آدمى به هنگام هیجانات درونى نمى تواند آنچه را لازم مى داند، درصدد تحقق آن برآید.
۹- لزوم پرهیز از تصمیم گیرى و موضع گیرى به هنگام هیجانات و دغدغه ها (فلما ذهب عن إبرهیم الروع ... یجدلنا فى قوم لوط)
۱۰- «عن أبى بصیر ... قال أبوجعفر(ع): فلما جاءت ابراهیم البشارة باسحاق و ذهب عنه الروع أقبل یناجى ربه فى قوم لوط و یسأله کشف البلاء عنهم ...;(۱) از ابوبصیرنقل شده ... که امام باقر(ع) فرمود: هنگامى که به ابراهیم بشارت اسحاق رسید و ترس او برطرف شد، درباره قوم لوط با پروردگار خود به نجوا سخن گفت و از خدا خواست تا بلا راازآن قوم برطرف سازد».
موضوعات مرتبط
- ابراهیم(ع): ابراهیم(ع) و ملائکه ۳، ۵; ابراهیم(ع) و هلاکت قوم لوط ۳; بشارت به ابراهیم(ع) ۲، ۵، ۶; پیرى ابراهیم(ع) ۶; دعاى ابراهیم(ع) ۴، ۱۰; رفع ترس ابراهیم(ع) ۵; شفاعت ابراهیم(ع) ۴; عوامل امیدوارى ابراهیم(ع) ۶; عوامل رفع ترس ابراهیم(ع) ۱; قصه ابراهیم(ع) ۱، ۲، ۳، ۵، ۶، ۱۰; مجادله ابراهیم(ع) ۳، ۵; مهمانان ابراهیم(ع) ۱
- اضطراب: آثار اضطراب ۸; تصمیم گیرى در اضطراب ۹; موضعگیرى در اضطراب ۹
- بشارت: بشارت تولد اسحاق(ع) ۲
- تصمیم گیرى: آداب تصمیم گیرى ۹; موانع تصمیم گیرى صحیح ۸
- روانشناسى:۸، ۹
- قوم لوط: دفع عذاب از قوم لوط ۴، ۱۰; شفاعت از قوم لوط ۴، ۶، ۱۰
- مجادله: مجادله با خدا ۷; مجادله با رسولان خدا ۷; مجادله با ملائکه ۳
- ملائکه: ملائکه عذاب ۳; ملائکه مبشّر ۲; ملائکه و ابراهیم(ع) ۲
