الإسراء ٥٢
ترجمه
| الإسراء ٥١ | آیه ٥٢ | الإسراء ٥٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَسْتَجِیبُونَ بِحَمْدِهِ»: پاسخگوی امر خدا ستایش‌کنان خواهید بود. یعنی با سرعت همچون مطیعان مؤمن و فرمانبردار از گورها سر برآورده و رهسپار میدان محشر می‌گردید. «إِن لَّبِثْتُمْ»: ماندگار نبوده‌اید. نمانده‌اید. مراد ماندن در دنیا یا در گور است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
يَتَخَافَتُونَ بَيْنَهُمْ إِنْ... (۱) نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ إِذْ... (۲) قَالُوا لَبِثْنَا يَوْماً أَوْ بَعْضَ... (۲) کَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ... (۲) مِنْهَا خَلَقْنَاکُمْ وَ فِيهَا... (۰) وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ تَقُومَ... (۲) إِنْ کَانَتْ إِلاَّ صَيْحَةً وَاحِدَةً... (۰) وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ... (۰) يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ... (۱)
يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ وَ... (۱) قَالَ کَمْ لَبِثْتُمْ فِي... (۱) قَالَ إِنْ لَبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً... (۲) وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ تَقُومَ... (۱) وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يُقْسِمُ... (۲) وَ قَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي... (۱) وَ مَا أَمْرُنَا إِلاَّ وَاحِدَةٌ... (۰) فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ (۰) فَإِذَا هُمْ بِالسَّاهِرَةِ (۰) وَ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ... (۱) فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ (۰) إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَيْ‌ءٍ إِذَا... (۰)
تفسیر
- آيات ۴۰ - ۵۵، سوره اسرى
- تصريف آيات (تنوع بيان واحتجاج ) به منظور متذكر شدن شنوندگان
- با اينكه ثمره تصريف آيات ازدياد نفرت كفار بوده ، حكمت نزول آيات چه بوده است ؟
- احتجاجى با مشركين در نفى شريك براى خداوندمتعال
- تقرير استدلال بر نفى شرك براى خدا به صورت يك قياس استثنائى
- تسبيح سنگ وچوب به چه معنااست ؟
- وجود سراپا فقر ونياز موجودات ، وجود رب واحد را اعلام مى كند
- هر موجودى از موجودات داراى مرتبه اى از علم است وتسبيح موجودات تسبيح حقيقى است
- تسبيح همه موجودات تسبيح حقيقى وقالى است
- وجود موجودات هم حمد خدا وهم تسبيح اواست
- مقصود از (حجاب مستور) كه خداوند آنرا بين قارى قرآن ومشركين حائل قرار مى دهد
- وجوه مختلفى كه در معناى ((حجابا مستورا(( گفته شده است
- استبعاد مشركين مسئله معاد را
- پاسخ خداوند با قدرت مطلقه خود به استبعاد مشركين
- امر به خوش زبانى واجتناب از درشتگويى
- سعادت وشقاوت هر كس بسته به مشيت الهى است كه بر اساس عمل تعيين مى شود
- بحث روايتى
- رواياتى درباره تسبيح موجودات وسفارش مدارا با حيوانات
- توضيحى در مورد تسبيح محسوس برخى موجودات كه در پاره اى روايات نقل شده است
- چند روايت درباره ((بسم اللّه الرحمن الرحيم (( درذيل آيه : ((واذا ذكرت ربك ...((
نکات آیه
۱- رستاخیز، روز احضار انسانها از سوى خداوند (یوم یدعوکم)
۲- خداوند، به هنگام برپایى قیامت، مشرکان را به حیات مجدد فرا مى خواند و آنان بى هیچ درنگ و تأملى، به او پاسخ گفته و با ستودن او زنده خواهند شد. (یوم یدعوکم فتستجیبون بحمده) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که مرجع ضمیر «کم» منکران معاد و مشرکان باشد که از زمان وقوع قیامت سؤال مى کردند و نیز «یوم» بدل براى «قریباً» باشد.
۳- پاسخ سریع و بى چون و چراى انسانها، به پرسشهاى خداوند در قیامت (یوم یدعوکم فتستجیبون بحمده)
۴- آفرینش دوباره انسانها در قیامت، امرى سهل و آسان است. (قالوا أءذا کنّا ... قل کونواحجارة ... فسیقولون من یعیدنا قل الذى فطرکم أوّل مرّة ... متى هو قل عسى أن یکون قریبًا . یوم یدعوکم فتستجیبون بحمده)
۵- حضور انسانها در صحنهء قیامت، همراه با ستایش خداوند است. (یوم یدعوکم فتستجیبون بحمده) «بحمده» حال براى ضمیر «تستجیبون» است و معناى آن چنین است: شما دعوت خدا را اجابت مى کنید در حالى که خدا را حمد مى کنید.
۶- ظهور حقایق در رستاخیز، وادارنده انسان به ستایش خدا و بازدارنده او از گستاخى (یوم یدعوکم فتستجیبون بحمده) جمله «تستجیبون بحمده» مى رساند که این پاسخ گویى، همراه با زور و اکراه نیست; بلکه ممکن است به خاطر مشاهده حقایقى باشد که انسان را به ستایش خدا وامى دارد.
۷- کفر و ناسپاسى، محدود به دنیاست و در آخرت حتى کافران، ثناگوى خداوند خواهند بود. (یوم یدعوکم فتستجیبون بحمده) بنابر اینکه مخاطب «یدعوکم» منکران قیامت باشد، استفاده مى شود که آنان تنها در دنیا مجال کفر و کفران داشتند، ولى در آخرت حمد و ثنا خواهند گفت.
۸- دوران برزخ براى انسانها، پس از گام نهادن در صحنه قیامت، کوتاه جلوه مى کند. (یوم یدعوکم ... و تظنّون إن لبثتم إلاّ قلیلاً) این برداشت بنابراین احتمال است که مراد از «إن لبثتم» درنگ در برزخ باشد; چنانکه مفسّران نیز گفته اند.
۹- انسانها، پس از حضور در قیامت، درمى یابند که زندگى دنیوى، بسیار کوتاه بوده است. (یوم یدعوکم فتستجیبون ... تظنّون إن لبثتم إلاّ قلیلاً) بنابر اینکه مراد از «إن لبثتم» حیات دنیوى باشد که تصور مى شد تا برپایى قیامت بسیار طولانى است، برداشت فوق به دست مى آید.
۱۰- دنیا، على رغم تصور طولانى بودنش، بسیار زودگذر است. (یقولون متى هو قل عسى أن یکون قریبًا ... تظنّون إن لبثتم إلاّ قلیلاً)
موضوعات مرتبط
- اجابت کنندگان خدا ۲:
- انسان: احضار انسان ها در قیامت ۱; پاسخ اخروى انسان ها ۳; حضور انسان ها در قیامت ۵
- حمد: حمد اخروى خدا ۵; حمد خدا ۲; عوامل حمد اخروى خدا ۶
- خدا: پرسش اخروى خدا ۳
- دنیا: کوتاهى دنیا ۹، ۱۰
- عالم برزخ: مدّت عالم برزخ ۸
- قیامت: آثار برپایى قیامت ۸; آثار حضور در قیامت ۹; آثار ظهور حقایق در قیامت ۶; ویژگیهاى قیامت ۱، ۷
- کافران: حمد اخروى کافران ۷
- کفر: مکان کفر ۷
- گستاخى: موانع گستاخى ۶
- مردگان: احیاى اخروى مردگان ۴
- مشرکان: احیاى اخروى مشرکان ۲; انقیاد اخروى مشرکان ۲; مشرکان در قیامت ۲
- معاد: سهولت معاد ۴
