غافر ٦٠
ترجمه
| غافر ٥٩ | آیه ٦٠ | غافر ٦١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أُدْعُونِی»: مرا به فریاد خوانید. مرا به کمک بطلبید. رفع نیازمندیها و حلّ مشکلات خود را از من بخواهید. «عِبَادَتی»: عبادت من. عبادت در اینجا به معنی دعاء است، چرا که دعاء مغز عبادت است همان گونه که رسول اکرم فرموده است: الدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبادَةِ. «دَاخِرِینَ»: (نگا: نحل / ، صافّات / ، نمل / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ إِذَا سَأَلَکَ عِبَادِي عَنِّي... (۶) إِلٰهُکُمْ إِلٰهٌ وَاحِدٌ... (۱) قُلْ نَعَمْ وَ أَنْتُمْ دَاخِرُونَ (۲)
بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ... (۱) وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ... (۰) فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا... (۱) وَ إِذَا جَاءَتْهُمْ آيَةٌ قَالُوا لَنْ... (۱) وَ الَّذِينَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا... (۰) وَ جَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَ... (۰) وَ أَنْ لاَ تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ... (۰) وَ لاَ تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ... (۲) فَلاَ تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ... (۰)
تفسیر
نکات آیه
۱ - دعا و عرض حاجت به پیشگاه خداوند، توصیه الهى به مردم (و قال ربّکم ادعونى أستجب لکم)
۲ - استجابت دعاى بندگان و برآوردن خواسته هاى آنان، وعده الهى است. (و قال ربّکم ادعونى أستجب لکم)
۳ - ربوبیت خداوند، مقتضى دعا و حاجت خواهى بندگان از او است. (و قال ربّکم ادعونى أستجب لکم)
۴ - آنان که از سر کبر و خودخواهى به عبادت خدا نمى پردازند، محکوم به دوزخ اند. (إنّ الذین یستکبرون عن عبادتى سیدخلون جهنّم)
۵ - خوددارى از عبادت خدا از سر تکبر و بزرگ منشى، موجب دوزخى شدن است. (إنّ الذین یستکبرون عن عبادتى سیدخلون جهنّم داخرین)
۶ - کسانى که از عبادت خداوند کبر مىورزند، با خوارى و ذلت به دوزخ وارد خواهند شد. (إنّ الذین یستکبرون عن عبادتى سیدخلون جهنّم داخرین) «داخرین» (از ماده «دَخَرَ») مرادف «صغر و ذلّ» (کوچک و ذلیل شد) بوده و حال براى ضمیر «سیدخلون» است.
۷ - مجازات پروردگار، عادلانه و متناسب با نوع رفتار و کردار آدمى است. (إنّ الذین یستکبرون عن عبادتى سیدخلون جهنّم داخرین) مجازات شدن متکبران خود برتربین به خوارى و ذلت، گویاى حقیقت یاد شده است.
۸ - دعا، نوعى عبادت است. (ادعونى أستجب لکم إنّ الذین یستکبرون عن عبادتى) برداشت یاد شده از آنجااست که خداوند مردم را به دعا فراخوانده ولى به جاى آنکه ترک کنندگان دعا را به دوزخ تهدید کند، ترک کنندگان عبادت را تهدید فرمود.
روایات و احادیث
۹ - «فى الصحیفة السجّادیّة: و قلت: «ادعونى أستجب لکم إنّ الذین یستکبرون عن عبادتى سیدخلون جهنّم داخرین» فسمّیت دعاءک عبادة و ترکه استکباراً و توعّدت على ترکه دخول جهنّم داخرین...;[۱] در صحیفه سجادیه آمده است: [خدایا] تو فرمودى مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم[و فرمودى] کسانى که از روى کبر از عبادت من روى برمى گردانند، به زودى با ذلت وارد دوزخ خواهند شد. پس خواندن خودت را عبادت نامیدى و ترک آن را استکبار خواندى و بر ترک آن وعده دخول ذلیلانه به جهنم را دادى».
موضوعات مرتبط
- جهنم: موجبات جهنم ۴، ۵، ۶، ۹
- جهنمیان: ۴
- خدا: توصیه هاى خدا ۱; ربوبیت خدا ۳; عدالت خدا ۷; کیفرهاى خدا ۷; وعده هاى خدا ۲
- دعا: اهمیت دعا ۱; حقیقت دعا ۸، ۹; زمینه دعا ۳; کیفر ترک دعا ۹; وعده اجابت دعا ۲
- ذلت: موجبات ذلت اخروى ۶
- عبادت: آثار تکبر در عبادت خدا ۵، ۶; عبادت خدا ۸، ۹; کیفر تکبر در عبادت خدا ۴
- کیفر: تناسب کیفر با گناه ۷
- متکبران: ذلت اخروى متکبران ۶
- نظام کیفرى: ۷
منابع
- ↑ المیزان، ج ۱۷، ص ۳۴۳.
