الأنعام ١٠١
ترجمه
الأنعام ١٠٠ | آیه ١٠١ | الأنعام ١٠٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«بَدِیعُ»: کسی که چیزها را بدون مُدِل و نمونه قبلی پدید میآورد. نوآفرین. «أَنّی»: چگونه؟ «صَاحِبَةٌ»: همسر.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً... (۴) يَا أَهْلَ الْکِتَابِ لاَ تَغْلُوا... (۴) وَ قَالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمٰنُ وَلَداً (۱) وَ مَا يَنْبَغِي لِلرَّحْمٰنِ أَنْ... (۱) وَ لَمْ يَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ (۱)
لَقَدْ جِئْتُمْ شَيْئاً إِدّاً (۲) تَکَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ... (۲) أَنْ دَعَوْا لِلرَّحْمٰنِ وَلَداً (۱) إِنْ کُلُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ... (۴) لَقَدْ أَحْصَاهُمْ وَ عَدَّهُمْ عَدّاً (۰) وَ کُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ... (۲)
تفسیر
- آيات ۱۰۵ - ۹۱، سوره انعام
- موارد استعمال كلمه (( قدر )) و معناى جمله : (( و ما قدروا الله حق قدره )) .
- وجود كتب آسمانى و وجود معارف و احكام الهى در بين مردم ، دو شاهد بر لزوم هدايت مردم ازجانب خدا است .
- بيان اينكه در آيه : (( قل من انزل الكتاب )) كه در آن به نزول تورات بر موسى احتجاج شده ، رسول خدا(ص ) ماءمور به سؤال از يهود شده نه از مشركين .
- اشكالاتى كه بر بيان فوق وارد نموده و گفته اند مسؤل در آيه شريفه مشركين هستند نه يهود، و جواب آن اشكالات .
- اشكال سوم و پاسخ آن .
- آنچه از معارف الهى و ارزشهاى معنوى كه در گوشه و كنار جهان وجود دارد، ميراثانبياء(ع ) و از آثار وحى است .
- داشتن بركت و خير كثير و هدايت انسان به سعادت ، نشانه نزول قرآن از سوى خدا است .
- بيان اينكه سببيت خدا و بركت او در طول ساير اسباب است ، ونزول بركت ، با عمل ساير عوامل منافات ندارد.
- مراد از افتراء زدن به دروغ بر خدا در: (( فمن اظلم ممن افترى على الله كذبا )) .
- سختى مرگ ظالمان (مرتكبين افتراء بر خدا، ادعاى نبوت به دروغ و استهزاء به آيات خدا).
- حقيقت زندگى انسان پس از مرگ .
- مراد از انشاء و پديده آوردن بنى آدم از (( نفس واحدة )) و تقسيم آنان به (( مستقر )) و (( مستودع )) .
- وصف (( بديع السموات والارض )) متضمن حجت بر استحاله فرزند داشتن خدا است .
- دقائق و لطائفى كه از جمله : (( لا تدركه الابصار و هو يدرك الابصار )) استفاده مىشود.
- در قرآن كريم افعال انسان به خود او نسبت داده شده و قانون (( عليت )) مسلم دانسته شدهاست .
- از نظر قرآن ذوات تمامى اشياء مخلوق خدا است ولىاعمال و رفتار آنان منسوب به (( تقدير و هدايت )) مى باشد.
- دو اشكال بى اساس بر عموميت خلقت .
- خلقت و حسن ، متلازمند و هر چيزى ذاتا و به لحاظ اينكه آفريننده خدا است ، نيكو است .
- حسن و قبح ، از امور اعتباريه مى باشند و قابل خلق و ايجاد نيستند.
- پاسخ به اشكالى ديگر و بيان اينكه انحصار خلقت و عليت ايجاد در خدا، مستلزم نفىقانون عليت نيست .
- جواب اين شبهه كه عليت خدا در بقاء اشياء مستلزم توارد و اجتماع دو علت مستقل در معلول واحد است .
- موجودات در بقاء خود نيز همچون حدوث محتاج خدا هستند.
- نظام جارى در عالم دلالت بر وجود صانع مى كند.
- رواياتى در ذيل (و ما قدروا الله حق قدره ).
- رواياتى در مورد نزول آيه : (( و من اظلم ممن افترى على الله ... )) درباره عبدالله بن سعد بن ابى سرح .
- روايتى راجع به (( طينت )) آدمى .
- رواياتى درباره (( مستقر )) و (( مستودع )) در آيه شريفه .
- چند روايت در مورد ديده نشدن خداى تعالى به چشم (لا تدركه الابصار).
نکات آیه
۱- خداوند پدیدآورنده آسمان و زمین بدون داشتن نمونه و الگویى از قبل (بدیع السموت و الأرض) «بدیع» یعنى خالق و مبدع. معنى بدیع بودن خداوند آن است که او خالق و مخترع عالم است، بدون الگو گرفتن از نمونه اى. (لسان العرب).
۲- خداوند ایجادکننده آسمانها و زمین از کتم عدم است. (بدیع السموت و الأرض)
۳- خداوند نه فرزندى دارد و نه هیچگاه همسرى داشته است. (أنى یکون له ولد و لم تکن له صحبة)
۴- وجود فرزند براى خدا، با توجه به نبودن همسرى براى وى، امرى نامعقول است. (أنى یکون له ولد و لم تکن له صحبة)
۵- توالد از طریق زوجیت میسر است. (أنى یکون له ولد و لم تکن له صحبة)
۶- ابداع کننده هستى (خداوند) سزاوار تسبیح و منزه از داشتن شریک و فرزند است. (سبحنه و تعلى عما یصفون. بدیع السموت و الأرض)
۷- خداوند آفریننده همه موجودات است. (و خلق کل شىء)
۸- تصور وجود فرزند براى خدا، با توجه به مخلوق خدا بودن همه چیز، امرى نامعقول است. (أنى یکون له ولد ... و خلق کل شىء)
۹- خداوند داراى آگاهى ژرف و گسترده به همه موجودات هستى است. (و هو بکل شىء علیم)
۱۰- آفرینش هستى بر اساس علم گسترده خداوند است. (خلق کل شىء و هو بکل شىء علیم)
۱۱- انحصار آفرینش هستى به خدا، دلیل بى نیازى او از فرزند و شریک است. (أنى یکون له ولد ... و خلق کل شىء و هو بکل شىء علیم)
موضوعات مرتبط
- آسمان: خالق آسمان ۱، ۲
- آفرینش: خالق آفرینش ۶ ; خلقت آفرینش ۱۰
- اسماء و صفات: صفات جلال ۳، ۴، ۶، ۱۱ ; علیم ۹
- امور: نامعقول ۴، ۸
- توالد: اسباب توالد ۵
- خدا: ابداع خدا ۱، ۲، ۶ ; اختصاصات خدا ۱۱ ; تسبیح خدا ۶ ; تنزیه خدا ۳، ۶، ۱۱ ; خالقیت خدا ۲، ۶، ۷، ۱۱ ; خدا و فرزند ۳، ۴، ۶، ۸، ۱۱ ; خدا و همسر ۳، ۴ ; دلایل بیخنیازى خدا ۱۱ ; علم خدا ۹، ۱۰ ; ویژگى خالقیت خدا ۱
- زمین: خالق زمین ۱، ۲
- موجودات: خالق موجودات ۷ ; مخلوقیت موجودات ۸