غافر ٢٣

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى‌ بِآيَاتِنَا وَ سُلْطَانٍ‌ مُبِينٍ‌

کپی متن آیه
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى‌ بِآيَاتِنَا وَ سُلْطَانٍ‌ مُبِينٍ‌

ترجمه

ما موسی را با آیات خود و دلیل روشن فرستادیم...

|و به راستى موسى را با آيات خود و حجّتى آشكار فرستاديم

و به يقين، موسى را با آيات خود و حجّتى آشكار فرستاديم،

و همانا موسی را با آیات و معجزات و حجّت آشکار فرستادیم.

و به راستی موسی را با معجزات خود و برهانی آشکار فرستادیم،

ما موسى را با آيات خود و حجتى آشكار فرستاديم،

و به راستی موسی را همراه با آیات خویش و حجتی آشکار فرستادیم‌

و هر آينه موسى را با نشانه‌هاى خويش و حجتهاى روشن فرستاديم،

ما موسی را همراه با معجزات و دلیل روشن فرستادیم.

و به‌راستی موسی را با آیات خود و سلطه‌ای آشکارگر فرستادیم،

و همانا فرستادیم موسی را به آیتهای خویش و فرمانروائیی آشکار

We sent Moses with Our signs, and a clear authority.

ترتیل:

ترجمه:

غافر ٢٢	آیه ٢٣	غافر ٢٤
سوره : سوره غافر نزول : ١٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٨ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«آیَاتِ»: معجزات. «سُلْطانٍ»: دلیل و حجّت (نگا: هود / ).

تفسیر

---

• آيات ۲۱ - ۵۴ سوره مؤمن
• داستان ارسال موسى «ع»، به سوى فرعون
• هشدار مؤمن آل فرعون، به فرعونيان، درباره قتل موسى «ع»
• دلیل نامگذاری روز قيامت، به «يَومُ التّنَاد»
• مقصود از فرعون، كه به وزير خود گفت: «يَا هَامَانُ ابنِ لِى صَرحاً لَعَلّی أبلُغُ الأسبَاب...»
• اركان دين حق و راه سعادت، در بیان مؤمن آل فرعون
• اشاره به مقامات سه گانه عبوديت: «توكل»، «تفويض» و «تسليم»
• نكاتى درباره كيفيت عذاب آل فرعون، در برزخ و قيامت
• محاجّۀ زیردستان آل فرعون با قدرتمندان متکبر، درباره آتش جهنم و پاسخ آن ها
• التماس دوزخيان به نگهبانان جهنم، در تخفيف پاره اى از عذاب
• بحث روایتی: (رواياتى درباره برخی از آیات گذشته)

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‌ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ «23»

و همانا ما موسى را همراه با معجزات و منطق روشن فرستاديم.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‌ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ «23»

---

«1» نهج البلاغة، ترجمه فيض الاسلام، ص 594. در اين نسخه عمالقه بر فراعنه مقدم است.

جلد 11 - صفحه 297

بعد از آن به جهت تنبيه شمه‌اى از گزارشات قوم حضرت موسى عليه السّلام را فرمايد:

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‌ بِآياتِنا: و هر آينه بتحقيق فرستاديم موسى عليه السّلام را به آيات ما يعنى معجزات نه گانه كه به او عطا فرموديم، وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ‌: و حجتى ظاهر و هويدا كه به آن بر خصم غالب شد و آن عصا يا شكافتن دريا. يا مراد اول دلايل توحيد، و به ثانى معجزه، يعنى حضرت موسى را با دلايل توحيد و معجزات فرستاديم.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ كانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ كانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ آثاراً فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَ ما كانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ واقٍ «21» ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَكَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقابِ «22» وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‌ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ «23» إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ كَذَّابٌ «24» فَلَمَّا جاءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا اقْتُلُوا أَبْناءَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ وَ اسْتَحْيُوا نِساءَهُمْ وَ ما كَيْدُ الْكافِرِينَ إِلاَّ فِي ضَلالٍ «25»

ترجمه‌

آيا و سير نميكنند در زمين پس ببينند چگونه بود انجام كار آنانكه بودند پيش از آنها با آنكه بودند آنان زيادتر از آنها در توانائى و اثرهاى باقى در زمين پس گرفت آنها را خداوند بگناهانشان و نبود براى آنها از اراده خدا هيچ نگهدارنده‌اى‌

اين براى آن بود كه آنها بودند چنانكه ميآمدند نزدشان پيمبرانشان با دليلهاى واضح پس كافر ميشدند پس گرفت آنها را خدا همانا او تواناى سخت عقوبت است‌

و هر آينه بتحقيق فرستاديم موسى را با معجزات خودمان و حجّت آشكار

بسوى فرعون و هامان و قارون پس گفتند جادوگرى است بسيار دروغگو

پس چون آورد نزد آنها دين حق را از جانب ما گفتند بكشيد پسران آنانرا كه ايمان آوردند باو و زنده گذاريد زنانشان را و نبود مكر كافران مگر در نابودى و فساد.

تفسير

- خداوند متعال متوجه فرموده است كفار مكه را بسير و گردش در زمين يا در تواريخ و سير تا مشاهده نمايند مئال حال ساير كفار از اقوام سابقه را مانند قوم عاد و ثمود و لوط و امثال آنها كه بمراتب اقوى وار شد از اهل مكه بودند و ابنيه و عماراتشان كه خراب شده و آثارش باقيمانده در زمين بلندتر و محكمتر از ابنيه آنها بوده و چون مخالفت با اوامر الهى نمودند خداوند دمار از روزگار آن اقوام درآورد و معذب بعذاب‌هاى گوناگون خداوند كه مكرّر ذكر شده از قبيل صاعقه و صيحه و زلزله و غيرها شدند و كسى و چيزى نتوانست مانع از نفوذ اراده الهيه شود و چون خداوند حضرت موسى را با معجزات متواليات كه حجّت واضح بود مبعوث بر اهل مصر فرمود و او نزد فرعون پادشاه آنها و هامان وزيرش و قارون كه گفته‌اند امير لشگر و خزانه دارش بود آمد و ارائه دو معجزه عصا و يد بيضا را فرمود نسبت سحر و دروغ بآنحضرت دادند و چون آنها را دعوت بدين حق فرمود و بقيه معجزات از او آشكار گرديد بعادت ديرين خود كه كشتن فرزندان بنى اسرائيل بود رجوع نمودند و گفتند جوانان اهل‌

---

جلد 4 صفحه 523

ايمان بآنحضرت را بكشيد كه قوّت مقاومت با ما را پيدا نكند و زنانشان را اسير نمائيد و استخدام كنيد ولى اين حيله‌ها و تدبيرات آنها در مقابل تقديرات الهى مانند نقش بر آب ضايع و باطل گرديد و خداوند آن حضرت را بر فرعونيان بطورى مسلّط فرمود كه موجب عبرت عالميان گشت و شرح آن مكرر ذكر شده و اينكه باز خداوند يادآورى فرموده و از بين احوال امم سابقه تخصيص بذكر داده براى آنستكه يهود در عربستان زياد بودند و اين قضايا را ميدانستند و نقل مينمودند و تصديق ميكردند و مشركين مكه بيشتر ملزم بقبول ميگشتند و آثار اقوام سابقه را هم اگر چه در مسافرتهاى خودشان بشام و يمن مشاهده مينمودند ولى براى بعد عهد بقدر احوال حضرت موسى مؤثّر نبود و من قبلكم بجاى من قبلهم نيز قرائت شده است و بنابر اين التفات از غيبت بخطاب ميباشد.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

وَ لَقَد أَرسَلنا مُوسي‌ بِآياتِنا وَ سُلطان‌ٍ مُبِين‌ٍ «23»

و ‌هر‌ آينه‌ بتحقيق‌ ‌ما فرستاديم‌ موسي‌ ‌را‌ ‌با‌ آيات‌ ‌ما و معجزه بزرگ‌ آشكارا.

وَ لَقَد أَرسَلنا مُوسي‌ ‌که‌ يكي‌ ‌از‌ انبياء سلف‌ ‌بود‌.

بِآياتِنا ‌که‌ ميفرمايد‌قال‌‌به‌ فِي‌ تِسع‌ِ آيات‌ٍ نمل‌ آيه 12.

وَ سُلطان‌ٍ مُبِين‌ٍ مثل‌ عصا ‌که‌ ثعبان‌ شود و سحر سحره فرعون‌ ‌را‌ ببلعد و يد و بيضاء و بدر ‌ يا ‌ زند دوازده‌ جاده‌ پيدا شود و بسنگ‌ زند دوازده‌ چشمه‌ آب‌ جاري‌ شود.

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 23)- به دنبال اشاره‌ای که در آیات قبل پیرامون سرنوشت دردناک اقوام پیشین آمده بود در اینجا به شرح یکی از این ماجراها پرداخته، و انگشت روی داستان موسی و فرعون و هامان و قارون می‌گذارد.

نخست می‌فرماید: «ما موسی را با آیات خود و دلیل روشن فرستادیم ...»

(وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسی بِآیاتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِینٍ).

تعبیر به «آیات» اشاره به «معجزات موسی» و «سلطان مبین» به معنی منطق نیرومند و دلائل دندان شکنی است که موسی در برابر فرعونیان داشت.

به این ترتیب موسی (ع) مأمور بود به ظلم حاکمان بیدادگر، و شیطنت سیاستمداران خائن، و تعدّی ثروتمندان مستکبر پایان دهد و جامعه‌ای بر اساس عدالت و داد از نظر سیاسی و فرهنگی و اقتصادی بسازد.

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - حضرت موسى(ع) از رسولان الهى بود. (و لقد أرسلنا موسى)

۲ - رسالت موسى(ع)، همراه با نشانه هاى الهى و حجت و برهان روشن و روشنگر بود. (و لقد أرسلنا موسى بأیتنا و سلطن مبین) «سلطان» در این آیه به معناى حجت است و «مبین» در معناى «روشن» و «روشنگر» به کار مى رود.

۳ - آیات و دلایل ارائه شده از سوى موسى(ع)، متعدد و گوناگون بود. (بأیتنا و سلطن مبین) برداشت یاد شده از جمع آمدن «آیات» به دست مى آید.

۴ - تعالیم فرستادگان الهى، متکى بر دلایل و برهان هاى روشن و اثبات کننده حقایق (لقد أرسلنا موسى بأیتنا و سلطن مبین)

۵ - تعالیم فرستادگان الهى، قابل فهم و شناخت براى همگان (لقد أرسلنا موسى بأیتنا و سلطن مبین)

موضوعات مرتبط

• انبیا: بینات انبیا ۴; سهولت فهم تعالیم انبیا ۵; ویژگیهاى تعالیم انبیا ۴، ۵
• رسولان خدا: ۱
• موسى(ع): بینات موسى(ع) ۲; تعدد معجزه موسى(ع) ۳; دلایل نبوت موسى(ع) ۲; معجزه موسى(ع) ۲; نبوت موسى(ع) ۱