غافر ٢٤
| کپی متن آیه |
|---|
| إِلَى فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ وَ قَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ کَذَّابٌ |
ترجمه
| غافر ٢٣ | آیه ٢٤ | غافر ٢٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فِرْعَوْنَ وَ هَامَان وَ قَارُونَ»: فرعون، سمبل حاکم ظالم، هامان، مظهر درباریِ حیله‌گر و طرّاح طرحها و نقشه‌های شیطانی، و قارون، نمونه ثروتمند مستکبر و بی‌باور.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۱ - ۵۴ سوره مؤمن
- داستان ارسال موسى «ع»، به سوى فرعون
- هشدار مؤمن آل فرعون، به فرعونيان، درباره قتل موسى «ع»
- دلیل نامگذاری روز قيامت، به «يَومُ التّنَاد»
- مقصود از فرعون، كه به وزير خود گفت: «يَا هَامَانُ ابنِ لِى صَرحاً لَعَلّی أبلُغُ الأسبَاب...»
- اركان دين حق و راه سعادت، در بیان مؤمن آل فرعون
- اشاره به مقامات سه گانه عبوديت: «توكل»، «تفويض» و «تسليم»
- نكاتى درباره كيفيت عذاب آل فرعون، در برزخ و قيامت
- محاجّۀ زیردستان آل فرعون با قدرتمندان متکبر، درباره آتش جهنم و پاسخ آن ها
- التماس دوزخيان به نگهبانان جهنم، در تخفيف پاره اى از عذاب
- بحث روایتی: (رواياتى درباره برخی از آیات گذشته)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِلى فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ كَذَّابٌ «24»
به سوى فرعون وهامان و قارون، پس گفتند: «او ساحرى دروغگوست».
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِلى فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ كَذَّابٌ «24»
إِلى فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ: بسوى فرعون كه ادّعاى خدائى نمود و به هامان وزير او و به قارون كه مستشار و مقرب او بود. تخصيص اين سه نفر به ذكر با آنكه حضرت به جميع مردمان زمان خود مبعوث بود، به جهت آنست كه تجبر و عناد ايشان بيشتر و مردم مطيع ايشان بودند. حضرت موسى عليه السّلام ايشان را به حق دعوت و اظهار معجزه نمود، ايشان تكذيب او و انكار معجزات نمودند، فَقالُوا ساحِرٌ كَذَّابٌ: پس گفتند كه او جادوگرى است، يعنى آنچه خارق عادت به ما نمايد از روى سحر است، دروغگوئى است در آنچه گويد خدائى هست و من فرستاده اويم.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ كانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ كانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ آثاراً فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَ ما كانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ واقٍ «21» ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كانَتْ تَأْتِيهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَكَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقابِ «22» وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ «23» إِلى فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ كَذَّابٌ «24» فَلَمَّا جاءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا اقْتُلُوا أَبْناءَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ وَ اسْتَحْيُوا نِساءَهُمْ وَ ما كَيْدُ الْكافِرِينَ إِلاَّ فِي ضَلالٍ «25»
ترجمه
آيا و سير نميكنند در زمين پس ببينند چگونه بود انجام كار آنانكه بودند پيش از آنها با آنكه بودند آنان زيادتر از آنها در توانائى و اثرهاى باقى در زمين پس گرفت آنها را خداوند بگناهانشان و نبود براى آنها از اراده خدا هيچ نگهدارنده‌اى
اين براى آن بود كه آنها بودند چنانكه ميآمدند نزدشان پيمبرانشان با دليلهاى واضح پس كافر ميشدند پس گرفت آنها را خدا همانا او تواناى سخت عقوبت است
و هر آينه بتحقيق فرستاديم موسى را با معجزات خودمان و حجّت آشكار
بسوى فرعون و هامان و قارون پس گفتند جادوگرى است بسيار دروغگو
پس چون آورد نزد آنها دين حق را از جانب ما گفتند بكشيد پسران آنانرا كه ايمان آوردند باو و زنده گذاريد زنانشان را و نبود مكر كافران مگر در نابودى و فساد.
تفسير
- خداوند متعال متوجه فرموده است كفار مكه را بسير و گردش در زمين يا در تواريخ و سير تا مشاهده نمايند مئال حال ساير كفار از اقوام سابقه را مانند قوم عاد و ثمود و لوط و امثال آنها كه بمراتب اقوى وار شد از اهل مكه بودند و ابنيه و عماراتشان كه خراب شده و آثارش باقيمانده در زمين بلندتر و محكمتر از ابنيه آنها بوده و چون مخالفت با اوامر الهى نمودند خداوند دمار از روزگار آن اقوام درآورد و معذب بعذاب‌هاى گوناگون خداوند كه مكرّر ذكر شده از قبيل صاعقه و صيحه و زلزله و غيرها شدند و كسى و چيزى نتوانست مانع از نفوذ اراده الهيه شود و چون خداوند حضرت موسى را با معجزات متواليات كه حجّت واضح بود مبعوث بر اهل مصر فرمود و او نزد فرعون پادشاه آنها و هامان وزيرش و قارون كه گفته‌اند امير لشگر و خزانه دارش بود آمد و ارائه دو معجزه عصا و يد بيضا را فرمود نسبت سحر و دروغ بآنحضرت دادند و چون آنها را دعوت بدين حق فرمود و بقيه معجزات از او آشكار گرديد بعادت ديرين خود كه كشتن فرزندان بنى اسرائيل بود رجوع نمودند و گفتند جوانان اهل
جلد 4 صفحه 523
ايمان بآنحضرت را بكشيد كه قوّت مقاومت با ما را پيدا نكند و زنانشان را اسير نمائيد و استخدام كنيد ولى اين حيله‌ها و تدبيرات آنها در مقابل تقديرات الهى مانند نقش بر آب ضايع و باطل گرديد و خداوند آن حضرت را بر فرعونيان بطورى مسلّط فرمود كه موجب عبرت عالميان گشت و شرح آن مكرر ذكر شده و اينكه باز خداوند يادآورى فرموده و از بين احوال امم سابقه تخصيص بذكر داده براى آنستكه يهود در عربستان زياد بودند و اين قضايا را ميدانستند و نقل مينمودند و تصديق ميكردند و مشركين مكه بيشتر ملزم بقبول ميگشتند و آثار اقوام سابقه را هم اگر چه در مسافرتهاى خودشان بشام و يمن مشاهده مينمودند ولى براى بعد عهد بقدر احوال حضرت موسى مؤثّر نبود و من قبلكم بجاى من قبلهم نيز قرائت شده است و بنابر اين التفات از غيبت بخطاب ميباشد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِلي فِرعَون‌َ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ كَذّاب‌ٌ «24»
بسوي فرعون و هامان و قارون پس گفتند موسي ساحر است دروغ‌گوي بزرگ.
إِلي فِرعَون‌َ که دعوي الوهيّت ميكرد ميگفت وَ قال‌َ فِرعَون‌ُ يا أَيُّهَا المَلَأُ ما عَلِمت‌ُ لَكُم مِن إِله‌ٍ غَيرِي- قصص آيه 38- و بموسي گفت قال‌َ لَئِن‌ِ اتَّخَذت‌َ إِلهَاً غَيرِي لَأَجعَلَنَّك‌َ مِنَ المَسجُونِين‌َ شعراء آيه 28.
وَ هامانَ که وزير فرعون بود و در شقاوت اشد از او بود و او فرعون را اضلال ميكرد.
وَ قارُونَ که از قوم موسي بود و از بني اسرائيل بود و او و جميع اموالش
جلد 15 - صفحه 369
به زمين فرو رفت و شرحش در سوره قصص از آيه 76 الي 82 گذشت.
فَقالُوا ساحِرٌ كَذّاب‌ٌ در مقابل اينکه همه آيات و معجزات.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 24)- آری! ما موسی را فرستادیم «به سوی فرعون و هامان و قارون، اما آنها گفتند: او ساحری بسیار دروغگوست»! (إِلی فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ کَذَّابٌ).
نکات آیه
۱ - فرعون، هامان و قارون، در قلمرو رسالت موسى(ع) (و لقد أرسلنا موسى ... إلى فرعون و همن و قرون)
۲ - فرعون، هامان و قارون، سه عنصر سرشناس، با نفوذ و نیرومند در عصر رسالت موسى (ع) (و لقد أرسلنا موسى ... إلى فرعون و همن و قرون)
۳ - فرعون، هامان و قارون، در اختیار دارنده همه امکانات اجتماعى (اقتصادى، سیاسى و فرهنگى) و مانع اصلى بر سر راه هدایت مردم (کانوا هم أشدّ منهم قوّة و ءاثارًا ... و لقد أرسلنا موسى ... إلى فرعون و همن و قرون) برداشت یاد شده از آن جااست که این آیه، در صدد بیان نمونه و مصداقى از مردمى است که قدرت سیاسى و اقتصادى فزون تر از کافران صدر اسلام داشتند و مانع تبلیغ و رسالت پیامبر الهى بودند.
۴ - نقش کلیدى و کارساز هامان و قارون، در دستگاه حکومتى فرعون (إلى فرعون و همن و قرون) یاد شدن هامان و قارون در کنار فرعون (بدون ذکر دیگر اقشار جامعه)، حاکى از مطلب یاد شده است.
۵ - مبارزه با عوامل و سردمداران کفر و فساد و اصلاح نظام اجتماعى حاکم، سرلوحه رسالت موسى(ع) و مرحله نخستین نهضت او (لقد أرسلنا موسى ... إلى فرعون و همن و قرون)
۶ - تهمت سحر و دروغ گویى به موسى(ع)، از سوى فرعون، هامان و قارون (فقالوا سحر کذّاب)
۷ - موضع گیرى واحد فرعون، هامان و قارون در چگونگى و شیوه مبارزه با موسى(ع) (فقالوا سحر کذّاب)
۸ - برخوردارى از قدرت و توانایى سیاسى و اقتصادى، از زمینه هاى طغیان، حق گریزى و دین ستیزى (کانوا هم أشدّ منهم قوّة و ءاثارًا ... إلى فرعون و همن و قرون فقالوا سحر کذّاب)
۹ - امکان اتحاد و موضع گیرى واحد صاحبان زر و زور، در برابر تعالیم پیامبران الهى (چون پیامبر اسلام) (کانوا هم أشدّ منهم قوّة و ءاثارًا ... إلى فرعون و همن و قرون فقالوا سحر کذّاب)
۱۰ - رسالت موسى، داراى محتوایى ضد استکبارى و مخالف منافع صاحبان زر و زور (ولقد أرسلنا موسى ... إلى فرعون و همن و قرون فقالوا سحر کذّاب) اعزام موسى(ع) از سوى خداوند به سوى مستکبران و صاحبان زر و زور (مانند فرعون، هامان و قارون) و مخالفت شدید آنان با آن حضرت حاکى از مطلب یادشده است.
۱۱ - داستان فرعون، هامان و قارون، عبرت آموز و نمونه اى از سرگذشت انسان هاى بدفرجام و نابودشده (أَوَلم یسیروا فى الأرض فینظروا کیف کان عقبة الذین کانوا من قبلهم ... فأخذهم اللّه بذنوبهم ... إلى فرعون و همن و قرون)
موضوعات مرتبط
- استکبار: مبارزه با استکبار ۱۰
- امکانات مادى: آثار امکانات مادى ۸
- انبیا: هماهنگى دشمنان انبیا ۹
- ثروت اندوزان: مبارزه با ثروت اندوزان ۱۰
- ثروتمندان: هماهنگى ثروتمندان با قدرتمندان ۹
- حق: زمینه حق ناپذیرى ۸
- دین: زمینه دین ستیزى ۸
- رهبران: مبارزه با رهبران کفر ۵
- طغیان: زمینه طغیان ۸
- عبرت: عوامل عبرت ۱۱
- فرعون: امکانات دنیوى فرعون ۳; تهمتهاى فرعون ۶; روش مبارزه فرعون ۷; شخصیتهاى مؤثر در حکومت فرعون ۴; شهرت فرعون ۲; عبرت از قصه فرعون ۱۱; فرجام شوم فرعون ۱۱; قدرت فرعون ۲; نقش فرعون ۳; هماهنگى فرعون با قارون ۷; هماهنگى فرعون با هامان ۷
- قارون: امکانات دنیوى قارون ۳; تهمتهاى قارون ۶; روش مبارزه قارون ۷; شهرت قارون ۲; عبرت از قصه قارون ۱۱; فرجام شوم قارون ۱۱; قدرت قارون ۲; نقش قارون ۳، ۴
- قدرت: آثار قدرت ۸
- محمد(ص): هماهنگى دشمنان محمد(ص) ۹
- موسى(ع): اصلاح طلبى موسى(ع) ۵; تاریخ دوران موسى(ع) ۲; تهمت جادوگرى به موسى(ع) ۶; تهمت دروغگویى به موسى(ع) ۶; رسالت موسى(ع) ۱۰; ظلم ستیزى موسى(ع) ۵، ۱۰; قصه موسى(ع) ۵، ۶، ۷; کفرستیزى موسى(ع) ۵; محدوده رسالت موسى(ع) ۱; موسى(ع) و فرعون ۱; موسى(ع) و قارون ۱; موسى(ع) و هامان ۱; مهمترین رسالت موسى(ع) ۵; هماهنگى مخالفان موسى(ع) ۷
- هامان: امکانات دنیوى هامان ۳; تهمتهاى هامان ۶; روش مبارزه هامان ۷; شهرت هامان ۲; عبرت از قصه هامان ۱۱; فرجام شوم هامان ۱۱; قدرت هامان ۲; نقش هامان ۳، ۴
منابع
