نتایج جستجو

علامت گذارى كرد و علامت را سِمَة گويند [قلم:16]. حتما بر بينى او علامت و داغ ذلت مى‏نهيم. رجوع شود به «خرطوم». [حجر:75]. متوسم آن است كه به علامت نگاه كندو

موجبات غضب خدا ۵، ۶ ذلت: عوامل ذلت اخروى ۵ ; عوامل ذلت دنیوى ۵ شرک: آثار شرک ۸ گوساله پرستان: ذلت دنیوى گوساله پرستان ۲ مغضوبان خدا: ذلت مغضوبان خدا ۶ مفتریان

۶; عبرت از فرجام دشمنان خدا ۶; فرجام شوم دشمنان خدا ۵ ذلت: عوامل ذلت ۳; عوامل ذلت اخروى ۱۲ عبرت: عوامل عبرت ۶ عذاب: اهل عذاب اخروى ۱۱; ویژگیهاى عذاب اخروى

به این که خداوند مجازات کسانى را که با او و پیامبرش به مبارزه برمى خیزند، ذلت و خوارى قرار مى دهد و آنها را از لطف بى کرانش منع مى کند. بعضى از مفسران «کبتوا»

ناپذیران ۱، ۲ خدا: وعده هاى خدا ۳ ذلت: عوامل ذلت اخروى ۴ زندگى: آثار پوچى زندگى ۴ کافران: چشمهاى کافران در قیامت ۱; ذلت اخروى کافران ۱، ۲، ۳ کفر: آثار کفر

از کافران ۳; ذلت اخروى کافران ۱، ۲; عصیان کافران ۳; کافران در قیامت ۱، ۲; کافران و فروع دین ۶; کافران و نماز ۶ مشرکان: دعوت از مشرکان ۳; ذلت اخروى مشرکان

ستیزى ۶ خدا: انذارهاى خدا ۷ ذلت: عوامل ذلت ۶ رهبران: آثار برترى طلبى رهبران کفر ۳; انذار رهبران شرک ۷; عذاب رهبران کفر ۵; عوامل ذلت اخروى رهبران کفر ۳ عزت:

«تعس» به معناى به رو در افتادن است - که حاکى از نهایت ذلت است - مطلب بالا استفاده مى شود. ۳- ذلت و ناکامى نهایى کافران، نویدى به مؤمنان مجاهد (و الذین

دنیاطلبان: حسرت دنیوى دنیاطلبان ۲; ذلت دنیوى دنیاطلبان ۲; زیان اقتصادى دنیاطلبان ۲ زیان: موارد زیان ۱ کافران: حسرت دنیوى کافران ۲; ذلت دنیوى کافران ۲; زیان اقتصادى

ناتوانى و ذلت مشرکان و منکران معاد و نیز بطلان عقاید آنها در موقف و پیش از ورود به دوزخ، از عذاب هاى دیگر روحى آنان (ما لکم لاتناصرون) تذکر: تذکر ذلت اخروى

مکذبان قیامت ۲; زمینه ذلت مکذبان قیامت ۲; زمینه یأس مکذبان قیامت ۲; مکذبان قیامت و حوادث طبیعى ۲ کافران: بى پناهى کافران ۲; زمینه ذلت کافران ۲; زمینه یأس

کلمه «مَدْحُور» از مادّه «دَحْر» (بر وزن دهر)، به معناى بیرون راندن توأم با ذلت و خوارى است. دحر (۴ بار) طرد. راندن به قهر «دحره دحراً و دحوراً: طرده و ابعده

جهنم (تصلى نارًا) انسان: انسان ها در قیامت ۲; حتمیت ذلت اخروى انسان ها ۲; حتمیت عذاب اخروى انسان ها ۲; ذلت اخروى انسان ها ۱; سیماى اخروى انسان ها ۱، ۳; فرجام

روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...((

شده در حال بارگیری... «دَحْر» (بر وزن دهر)، به معناى بیرون راندن توأم با ذلت و خوارى است. طرد. راندن به قهر «دحره دحراً و دحوراً: طرده و ابعده و دفعه»

رهایى یابند، بلکه در همان لحظه اى که خداوند اراده کرد، آنها را به دیار عدم با ذلت و زبونى فرستاد. سبق‌ (۳۷ بار) فَکُلاّ أَخَذْنَا کَانُوا مَا بِذَنْبِه فَمِنْهُم

اند: «ضَرِیع» طعامى است ذلت آفرین که دوزخیان براى رهایى از آن، به درگاه خدا تضرع مى کنند (فراموش نکنیم ماده «ضرع» به معناى ضعف و ذلت و خضوع است) این تفسیرها

از جهاد ۱۱ جهل: آثار جهل ۱۱ خدا: دلجوییهاى خدا ۶ ; سرزنشهاى خدا ۴، ۶ ذلت: زمینه ذلت ۵ شناخت: موانع شناخت ۹ عقل: آثار بىعقلى ۱۱ علم: ارزش علم ۱۳ غزوه تبوک:

Javascript to function. آيات ۱۲۰ - ۱۱۱، سوره آل عمران مراد از اينكه بر اهل كتاب ذلت زده شده : ((ضربت عليهم الذلة )) كلام بعضى از مفسرين : آيه در مقام تشريع نيست

کورکورانه ۳ حاکمان: نقش حاکمان ۲ حکومت: زمینه حکومت استبدادى ۴ ذلت: عوامل ذلت ۶; نشانه هاى ذلت ۷ سطحى نگرانى: آثار سطحى نگرانى ۳ ظالمان: تقلید کورکورانه از

۶، ۷ جهنم: جاودانان در جهنم ۵; درکات جهنم ۹; موجبات جهنم ۷ جهنمیان: ۵ ذلت: عوامل ذلت اخروى ۴ روسیاهى: عوامل روسیاهى اخروى ۴، ۷ قیامت: ۳ کفر: عوامل کفر ۶

دعا ۲ ذلت: موجبات ذلت اخروى ۶ عبادت: آثار تکبر در عبادت خدا ۵، ۶; عبادت خدا ۸، ۹; کیفر تکبر در عبادت خدا ۴ کیفر: تناسب کیفر با گناه ۷ متکبران: ذلت اخروى

از جهاد ۱۰; زمینه تخلف از جهاد ۸; زمینه جهاد ۲; عوامل تخلف از جهاد ۹ ذلت: عوامل ذلت ۹ رهبران دینى: محدوده اختیارات رهبران دینى ۴ رهبرى: شؤون رهبرى ۴ سوره:

جهنمیان: گمراهى جهنمیان ۴ قرآن: ذلت اخروى دشمنان قرآن ۲; گمراهى مبارزه با قرآن ۵; ویژگیهاى حشر دشمنان قرآن ۲ کافران: ذلت اخروى کافران ۲; فرجام شوم کافران

افشاگریهاى خدا ۶; تهدیدهاى خدا ۷; عجز از درک عزت خدا ۱۳; عزت خدا ۹ ذلت: تهدید به ذلت ۷ شکست: تهدید به شکست ۷ عبدالله بن ابى: ادعاى پیروزى عبدالله بن ابى

گردن کشیدن است، بعضى آن را به معناى سرعت گرفتن و بعضى به معناى نگاه کردن با ذلت و خشوع دانسته اند، ولى با توجّه به جمله هاى دیگر آیه، همان معناى اوّل مناسب

آیه (به قرینه مقابله و بیان حالت تشنگى مجرمان و نیز تعبیر «نسوق») حکایت از ذلت و زبونى آنها در صحنه قیامت دارد. ۳- رانده شدن ذلیلانه مشرکان به سوى دوزخ،

۹; عوامل استکبار ۷ خدا: اتمام حجت خدا ۴; عوامل محرومیت از رحمت خدا ۸ ذلت: عوامل ذلت اخروى ۹ رحمت خدا: محرومان از رحمت خدا ۳ رستگارى: محرومان از رستگارى

سخن چینى: آثار سخن چینى ۳ سوگند: آثار سوگند دروغ ۳ عذاب: تهدید به عذاب ذلت بار ۱; عذاب ذلت بار ۳ عیب جویى: آثار عیب جویى ۳ قرآن: پیشگوییهاى قرآن ۲ کافران: پیشگویى

جهنم مى شود، نه تنها در جهان دیگر، بلکه در این جهان نیز در جهنمى سوزان از ذلت و بدبختى و شکست و محرومیت، پناه خواهند گرفت. «مَأوى» از مادّه «أَوِىّ» (بر

خدا ۵، ۶، ۱۴ ; مقدّرات خدا ۱۰ ; مهربانى خدا ۸ ذکر: حوادث تاریخ ۱۰ ذلت: عوامل نجات از ذلت ۹ رشد: عوامل رشد ۱۷ عالم برزخ: سلطه در عالم برزخ ۱۲ عذاب: برزخى

زمینه ظلم به یتیم ۳; سرزنش تحقیر یتیم ۴; سرزنش تحمیل ذلت بر یتیم ۴; نهى از تحقیر یتیم ۴; نهى از ذلت یتیم ۴; نیازهاى یتیم ۳

۳; تلاش دنیوى جهنمیان ۵; جهنمیان در قیامت ۱، ۳; حتمیت ذلت جهنمیان ۳; حتمیت عذاب جهنمیان ۱، ۳; ذلت جهنمیان ۱; رنج اخروى جهنمیان ۵ سختى: نشانه هاى سختى اخروى

مداوم علیه دین، عامل گرفتارى توطئه گران به ذلت و عذاب شدید است. (سیصیب الذین ... بما کانوا یمکرون) ۱۰- ذلت و خوارى، کیفر استکبار سردمداران مجرم است. (أکبر

خانواده ۱۶ خدا: زیان محرومیت از حمایتهاى خدا ۱۷ خود: زیان به خود ۱۶ ذلت: عوامل ذلت ۵ زیان: اهمیت زیان اخروى ۱۸; بزرگترین زیان ۱۰; زیان واقعى ۱۷، ۱۸، ۲۴;

اخروى خدا ۲ ; تفضل در پاداشهاى خدا ۲ ; عدالت خدا ۲ دنیا: دنیا محل عمل ۱ ذلت: مراتب ذلت اخروى ۵ سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت ۱۰ شفاعت: محرومان از شفاعت اخروى

جهنم ۱; مسؤولیت نگهبانان جهنم ۱; نگهبانان جهنم ۲; ویژگیهاى جهنم ۲ گناهکاران: ذلت اخروى گناهکاران ۳; گناهکاران در جهنم ۳

«اهولاء ...» حکایت از آن دارد که یهود و نصارا در عصر پیامبر(ص)، رسوا شده و به ذلت افتادند ; بگونه اى که نتوانستند به تعهد خویش با مسلمانان سست ایمان پایبند

معرفى کرده است. ۸ - اذن الهى به قطع نخل هاى بارور بنى نضیر، در راستاى به ذلت کشاندن آنان (ما قطعتم من لینة ... فبإذن اللّه و لیخزى الفسقین) ۹ - جبهه گیرى

۷ - ندامت و ذلت حتمى، فرجام مجرمان کفرپیشه است. (بلقاء ربّهم کفرون ... و لو ترى إذ المجرمون ناکسوا رءوسهم عند ربّهم) ۸ - یقین به نتیجه ذلت بار گناه، مایه

خدا ۱۱ ۲ ; قدرت خدا ۱۱ ۳، ۴، ۵، ۱۳ ; مشیت خدا ۱۱ ۴، ۵ ذلّت: عوامل ذلّت ۲، ۱۲، ۱۴ ; عوامل رهایى از ذلّت ۲ شکست: عوامل شکست ۴ ; عوامل شکست در جهاد ۹ علت و معلول:

الیم ۱۲- کتمان حقایق و دیگر ترفندهاى عالمان اهل کتاب، آنان را از عذاب دنیا (ذلّت، شکست و ... ) نجات نخواهد داد. (لا تحسبنّ الّذین ... بمفازة من العذاب) در

قیامت ۲; عظمت قیامت ۲ معاد: ترس اخروى مکذبان معاد ۱، ۲; چشمهاى مکذبان معاد ۱; ذلت اخروى مکذبان معاد ۱; مکذبان معاد در قیامت ۱; نگرانى مکذبان معاد ۲ ملائکه:

نمونه آن آیه کوتاه بالاست. تفسیر آیات ۱- ستمگران، در قیامت، شتابان و با ترس و ذلت سر برافراشته و چشم دوخته، محشور خواهند شد. (و لاتحسبنّ الله غفلاً عمّا یعمل

دادن به همنشینى زنان و خانه نشینان، مذمت کرده است. ۴ - منافقان از جهاد گریزِ ذلت پذیر، داراى قلبهاى مهرشده و مسدود (رضوا بأن یکونوا مع الخوالف و طبع على قلوبهم)

به معاد ۱۳ تهجّد: آثار تهجّد ۱۱ حبل اللّه:۱۳ دین: پذیرش دین ۱۵ ذلت: عوامل رهایى از ذلت ۱۴ رشد: عوامل رشد ۱۰، ۱۱ سجده: آثار سجده ۱۱ ; اهمیت سجده ۸، ۱۳ صالحان:۷،

فرار از حاکمیت او (اعلموا أنکم غیر معجزى اللّه) و نیز هشدار به فرجام شوم و ذلت بار مستکبران کفرپیشه (و أن الله مخزى الکافرین) در حقیقت توصیه و اندرزى است

گردنش ريسمانى از ليف خرما است بر گردنش طنابى از ليف خرماست. در حالی که (با ذلت و خواری) طنابی از لیف خرما به گردن دارد. [همان که] بر گردنش طنابی تابیده از

۶; ولایت خدا ۲ سعادت: عوامل سعادت ۱ کافران: عوامل فرجام شوم کافران ۴; عومل ذلت کافران ۴; محرومیت کافران ۴; نشانه هاى بى یاورى کافران ۶; هلاکت کافران ۶ مؤمنان:

۱۵; مؤمنان و ذلت ۹; مؤمنان و رسوایى ۹; نورانیت اخروى مؤمنان ۱۲; نیازهاى مؤمنان ۲ محمد(ص): عزت اخروى محمد(ص) ۹; فضایل محمد(ص) ۹; محمد(ص) و ذلت ۹; محمد(ص)و

محضر خدا ۱۰; مؤاخذه اخروى ظالمان ۸، ۱۲، ۱۹ ۱۰ ظلم: آثار اخروى ظلم ۱۱ قرآن: ذلت اخروى مکذبان قرآن ۱۴; ظلم مکذبان قرآن ۱۲; مکذبان قرآن در قیامت ۱۳; مؤاخذه

قابل مشاهده و یا اکتشاف است. ۶- نابودى دیار کافران و هلاکت ایشان، نمودى از ذلت آنان و پوچى فرجامشان* (فتعسًا لهم و أضلّ أعملهم ... دمّر اللّه علیهم) بدان

آیات ۱ - پیامبر (ص) و مؤمنان راستین، جهادگران با مال و جان خویش (على رغم ذلت پذیرى و جهادگریزى منافقان) (لکن الرسول و الذین ءامنوا معه جهدوا بأمولهم و

انواع:۸ خدا: افعال خدا ۳ ; اوامر خدا ۴ ; حاکمیت خدا ۵ ; عذابهاى خدا ۷ ذلت: عوامل ذلت ۲ شنبه: صید ماهى در شنبه ۱، ۳ ; کیفر صید در شنبه ۱ عذاب: عبرت از عذاب

مقارن بعثت:۹ تحریف:۹ تشویق:۸ تهجد: تشویق به تهجد ۸ ; ارزش تهجد ۶، ۷ ذلت: عوامل رهایى از ذلت ۴ سجده: ارزش سجده ۶، ۷ ; اهمیت سجده ۱۰ ; سجده به خدا ۱۱ شخصیت: حفظ

جهنمیان ۱; فرجام اخروى جهنمیان ۱ عذاب: عذاب با آتش سوزان ۱; مراتب عذاب ۱ قیامت: ذلت در قیامت ۱ البرهان فى تفسیر القرآن. کشى صاحب رجال. تفسیر على بن ابراهیم.

را اشاره به «ذلت و ...» دانسته اند و در نتیجه عصیان و تجاوز را نیز علت «ذلت و ...» شمرده اند. ۳۳ - انکار آیات الهى و کفر به آنها، موجب ذلت و درماندگى آدمى

عباسيه و غير آنها، و در آخرت به ذلت عذاب و شدت عقاب گرفتار باشند. 5- مراد به عزّت، عزّت قناعت و صبر؛ و مراد به ذلت، ذلت حرص و طمع باشد به مصداق فرمايش حضرت

اجتناب از تکبر ۳ تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۱۰ دین: محدوده دین ۱۱ ذلت: اهمیت اجتناب از ذلت ۳ راه رفتن: آداب راه رفتن ۱، ۱۱; اعتدال در راه رفتن ۱ رفتار: پایه

نه فرزندی گرفته و نه در فرمانروایی شریکی دارد و نه او را به سبب ناتوانی و ذلت یار و یاوری است. و او را بسیار بزرگ شمار. بگو: سپاس خدايى را كه فرزندى ندارد

به تکلیف ۵ جهنم: جاودانگى در جهنم ۱، ۴، ۶، ۱۰ ; موجبات جهنم ۱، ۶ جهنمیان: ذلّت جهنمیان ۸ خدا: اراده خدا ۷ ; تجاوز از حدود خدا ۳، ۶، ۹ ; حدود خدا ۱ ; عصیان

علامت گذارى كرد و علامت را سِمَة گويند [قلم:16]. حتما بر بينى او علامت و داغ ذلت مى‏نهيم. رجوع شود به «خرطوم». [حجر:75]. متوسم آن است كه به علامت نگاه كندو

معناى تنگ گرفتن و حبس کردن آمده و در این آیه کنایه از زندانى کردن است. ۱۱- ذلّت و شکست، مجازات دنیوى فسادانگیزان و عذاب حهنّم، کیفر اخروى آنان است. (لتفسدنّ

كرده است. [بقره:282]، [اسراء:24]. * [ انعام:124]. صغار در آيه به معنى ذلت و هوان است . * [توبه:29]. صاغر در آيه ظاهراً به معنى خضوع و طاعت است كه يكنوع

شتاب و دراز كردن گردن است طبرسى از احمدبن يحيى نقل كرده: مهطع آن است كه با ذلت و ترس نگاه مى‏كند و از آنچه مى‏بيند ديده بر نمى دارد، در اقرب الموارد گفته

ترس ۱۲; موانع ترس ۲ خدا: پاداشهاى خدا ۹; عوامل نجات از غضب خدا ۱۳ ذلت: عوامل نجات از ذلت ۱۳ رفتار: پایه هاى رفتار ۱۲ سعادت: عوامل سعادت ۳، ۱۰ صابئان: آثار

۱۱ ; فراموشى عهد با خدا ۶ ; هشدار خدا ۱۴، ۱۹ دشمنى: زمینه دشمنى ۱۱ زندگى: با ذلّت ۱۸ عمل: کیفر عمل ۱۹ عهدشکنى: آثار عهدشکنى ۱۱، ۱۸ ; کیفر عهدشکنى ۹، ۱۴ قیامت:

كه در حين تولد پايش پيش از سرش بيرون آيد «نكس رأس» پايين انداختن سر است از ذلت يا شرم. [سجده:12]. ايكاش ببينى گناهكاران را كه نزد پروردگارشان سربزير انداخته‏گانند

آسیب پذیرى در قیامت ۸; ویژگیهاى قیامت ۸ گمراهان: اجبار اخروى گمراهان ۱۰; ذلت اخروى گمراهان ۱۰ گمراهى: موانع گمراهى ۱۸ مؤمنان: اختیار اخروى مؤمنان ۱۱; امنیت

زناکار: توبه زناکار ۱، ۴، ۵ سیئه: تبدیل سیئه به حسنه ۴، ۶، ۱۰ عذاب: عذاب ذلت بار ۱; عذاب مضاعف ۱; عوامل مصونیت از عذاب ۱، ۲ عمل صالح: آثار عمل صالح ۱،

۲، ۴، ۵، ۶; مسؤولیت شعیب(ع) ۳; یأس شعیب(ع) ۲ عذاب: تهدید به عذاب ۴; عذاب ذلت بار ۴; مراتب عذاب ۴

كرده كه عميق و قابل دقت است. *** هُون: (به ضم - ه) و هوان و مهانت به معنى ذلت و خوارى است. در قرآن مجيد فقط با همزه باب افعال تعديه شده [حج:18]. آنكه خدا

كرده كه عميق و قابل دقت است. *** هُون: (به ضم - ه) و هوان و مهانت به معنى ذلت و خوارى است. در قرآن مجيد فقط با همزه باب افعال تعديه شده [حج:18]. آنكه خدا

۱۷; افشاى منافقان ۱۰; انحراف منافقان ۱۴، ۱۵; روش برخورد با منافقان ۸، ۱۰; ذلت منافقان ۳; رسوایى منافقان ۳; زیارت قبور منافقان ۲، ۴، ۹; طرد منافقان ۱۷ ;

دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۴، ۷ دین: زمینه تحریف دین ۷ ذکر: آثار ذکر ۲۱ ذلّت: عوامل ذلّت دنیوى ۱۰ رشوه خوارى: آثار رشوه خوارى ۱۰ ; احکام رشوه خوارى ۹ ; حرمت

شوكت آنها است بلكه خداوند عذابى براى آنها مهيّا نموده است كه موجب خوارى و ذلت آنها است در دنيا و آخرت اين خلاصه مستفاد از ظاهر آيه شريفه و روايات است اگر

خلاف یکدیگر بِبُرند و یا به نفی و تبعید از سرزمین (صالحان) دور کنند. این ذلت و خواری عذاب دنیوی آنهاست و اما در آخرت به عذابی بزرگ معذّب خواهند بود. کیفر

[اعراف:141]. و نظير آن بارها در قرآن مجيد آمده است. اين عمل يك نمونه كامل از ذلت و بدبختى بنى اسرائيل و نمونه كامل از ستم يك ستمگر است. گويند كاهنان به وى

حصول آن منحصر بر دعا و مسئلت ايشان باشد، پس دعا لازم آمد. 3- دعا مفيد معرفت ذلت عبوديت و عزت ربوبيت، و آن اشرف عبادات است. و پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله

گردنکشیها و خود برتر بینیها و استکبار در برابر خلق خدا آنها را به پایینترین مرحله ذلت می‌کشاند. تفسیر آیات ۱ - کفر و ایمان، مبناى داورى خدا میان انسان ها در قیامت

سجده فراخوانده شوند، پس نتوانند (سجده کنند). چشمانشان خاشعانه [:برهم] است و ذلت آنان را فراگرفته‌. در حالی که همواره به سجود دعوت می‌شدند (سجده نمی‌کردند)

شامل اين عبادت هستند. ديگرى تذلّلى است توأم با تقديس يعنى بنده نهايت خضوع و ذلت را در برابر حق اظهار مى‏دارد و در عين حال او را از تمام نقائص پاك و به تمام

پروردگار موسى و هرون‌ تفسير فرعون و عساكرش در ميدان مبارزه مغلوب شدند و با حال ذلت و خوارى بمصر فرارا معاودت نمودند اگر مراد از انقلاب مراجعت باشد چنانچه گفته‌اند

دردناک است. بی‌گمان کسانی که با خدا و فرستاده‌ی او جدایی می‌کنند، ناچار با ذلت (به عقب) برگشت داده شده‌اند؛ همان گونه که آنان که پیش از ایشان بودند چنان

يعنى اين خشوع و فروتنى در اثر ذلّت و زبونى است معنى آيه چنين مى‏شود: آنها را مى‏بينى به عذاب نزديكانش كنند در حاليكه از ذلّت آرام اند و از گوشه چشم مى‏نگرند

تفسير برهان- اصحاب شمال، دشمنان آل محمد و اصحاب ايشانند «1». تعجب است از ذلت و فظاعت احوال آنان، يعنى ايشان در آن روز در نهايت خوارى و رسوائى باشند. وَ

افزود به او فرمود: «از این مقام با بدترین ننگ و عار بیرون رو و باخواری و ذلت فرود آی»! (قالَ اخْرُجْ مِنْها مَذْؤُماً مَدْحُوراً). «و سوگند یاد می‌کنم

يَحُضُ‌ گرفتن و بستن و كشاندن و به دوزخ پرتاب كردن، بيانگر نهايت حقارت و ذلت دوزخيان است. خُذُوهُ فَغُلُّوهُ‌ ... صَلُّوهُ‌ ... فَاسْلُكُوهُ‌ 1- مقايسه

آیات شامل این کلمه عنو (۱ بار) عنى‌ (۱ بار) خضوع و ذلّت. [طه:111]. چهره‏ها در مقابل خداى حىّ و قيّوم خاضع شوند و آنكه ظالم است حتماً نوميد شود (كه ببيند

آنرا مى‏كند تا بناى آن سرآيد. تو خود حديث مفصل بخوان از اين مجمل. 10- عزّت و ذلّت و گرفتن و عطا كردن در دست اوست، او پادشاهى مى‏دهد و پادشاهى را مى‏ستاند،

پروردگار موسى و هرون‌ تفسير فرعون و عساكرش در ميدان مبارزه مغلوب شدند و با حال ذلت و خوارى بمصر فرارا معاودت نمودند اگر مراد از انقلاب مراجعت باشد چنانچه گفته‌اند

تکرار در قرآن: ۴(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... ذلّت. خوارى. داخر:خوار و ذليل [غافر:60] آنانكه از عبادت من استكبار و خوددارى مى‏كنند. حتماً

روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...((

بختى‏هاى دنيا و آخرت نجات مى‏دهد مثل خوف از خدا، خوف از عذاب آخرت، خوف از ذلّت دنيا و آخرت و غيره، در قرآن كريم در اين گونه موارد به كار رفته است و از صفات

أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ «9» ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا: اين ذلت و نابودى اعمال به سبب آنست كه ايشان كراهت داشتند، ما أَنْزَلَ اللَّهُ‌: آنچه

وقتی مجرمان تبهکار نامه اعمالشان را به دست چپشان می‌دهند آنها از شرمساری و ذلت دست را پشت سر می‌گیرند، تا این سند جرم و فضاحت کمتر دیده شود، ولی چه فایده

را بنگرند گویند: «آیا راهی برای بازگشت (به دنیا) هست‌؟» و آنان را در حالت ذلت و فروتنی می‌بینی (که) بر آتش نمایش داده می‌شوند، در حالی‌که زیر چشمی می‌نگرند

يكى از ايشان رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) است ذليل ناميد و به وصف ذلت توصيف نمود. پس منظور از لفظ «اذلة» در آيه شريفه جمعيت كم و ناتوان است نه خوار

از آلودگى به نظافت، از فقر به غنا، از ركود به حركت، از خرافات به حقايق، از ذلت به عزّت، از پيروى طاغوت به اطاعت معصوم، از غفلت به هوشيارى، از تزلزل به ثبات،

Javascript to function. آيات ۱۲۰ - ۱۱۱، سوره آل عمران مراد از اينكه بر اهل كتاب ذلت زده شده : ((ضربت عليهم الذلة )) كلام بعضى از مفسرين : آيه در مقام تشريع نيست

يَحُضُ‌ گرفتن و بستن و كشاندن و به دوزخ پرتاب كردن، بيانگر نهايت حقارت و ذلت دوزخيان است. خُذُوهُ فَغُلُّوهُ‌ ... صَلُّوهُ‌ ... فَاسْلُكُوهُ‌ 1- مقايسه

«خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ» 5- ذلّت قيامت فراگير است. «تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ» 6- كسى كه خشوع انتخابى در برابر خدا را نپذيرد، در آن روز خشوع و ذلّت اجبارى را خواهد پذيرفت

ولی ما ایشان را زیانبارترین مردم نمودیم (چرا که نیرنگشان نگرفت و حتّی سبب ذلّت نمرود و نمرودیان گردید و انگیزه‌ی ایمان آوردن مردمانی گشت). و خواستند به

یومئذ ناعمة). به عکس چهره بدکاران که در آیات قبل به آن اشاره شده بود که غرق ذلت و اندوه است. تفسیر آیات ۱ - برخى از حاضران در صحنه قیامت، در رفاه، خوش گذرانى

اوامر و اجتناب نواهى بر او آسان شود. سيم: آنكه در حين استماع قرآن، ترك كلام و ذلت و خضوع را شعار خود سازد، و تصور عظمت متكلم آن يعنى خداى سبحان، و در قرائت

آنست که نسبت به سایر آیات کافر شویم و اگر نسبت به آن ایمان بیاوریم براى ما ذلت و ننگ و عار است که على بن ابى‌طالب را بر خویش به ولایت و امامت مسلط گردانیم

روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...((

كرامت، و دومى در دنيا به طريق شقاوت و در آخرت مقيم در كات به اصناف اهانت و ذلت. قَلِيلًا ما تَتَذَكَّرُونَ‌: كمى پند مى‌پذيرند مردمان از آيات قرآن. بيان:

داعيان بتوحيد بودند براى شماتت و مزيد اهانت آنها ميگويند امروز روز رسوائى و ذلت و خوارى و عذاب اين كافران است كه بحال كفر و ظلم بنفس از دنيا رفتند و ملائكه

كسى را كه غير خدا را مى خواند بيان مى كند سه مطلب از تفسير آيه روشن گرديد ذلت حقيقى همه چيز در برابر خداى تعالى تذلل و تواضع همه موجودات در برابر خدا ذاتى

بر آنان تلاوت شود، گويند: افسانه‌هاى پيشينيان است. به زودى بر بينى‌اش مهر ذلت مى‌نهيم. «تُدْهِنُ» از «دهن» به معناى روغن و مراد، روغن مالى و سازش و انعطاف‌پذيرى

مقابل عدوان از آن خارج است و عدوان اوليه ناپسند است اما اين عدوان شخص را از ذلّت و خوارى نجات مى‏دهد. بلى گذشت و عفو هم در صورت قدرت مرضّى خداست و حسّ انتقام

مقابل عدوان از آن خارج است و عدوان اوليه ناپسند است اما اين عدوان شخص را از ذلّت و خوارى نجات مى‏دهد. بلى گذشت و عفو هم در صورت قدرت مرضّى خداست و حسّ انتقام

اثر بسیار بد در وجود انسان می‌گذارد: 1- شرک مایه ضعف و ناتوانی و زبونی و ذلت است. 2- شرک، مایه مذمت و نکوهش است، چرا که یک خط و روش انحرافی است در برابر

بر آنان تلاوت شود، گويند: افسانه‌هاى پيشينيان است. به زودى بر بينى‌اش مهر ذلت مى‌نهيم. «تُدْهِنُ» از «دهن» به معناى روغن و مراد، روغن مالى و سازش و انعطاف‌پذيرى

بر آنان تلاوت شود، گويند: افسانه‌هاى پيشينيان است. به زودى بر بينى‌اش مهر ذلت مى‌نهيم. «تُدْهِنُ» از «دهن» به معناى روغن و مراد، روغن مالى و سازش و انعطاف‌پذيرى

روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...((

روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...((

بر آنان تلاوت شود، گويند: افسانه‌هاى پيشينيان است. به زودى بر بينى‌اش مهر ذلت مى‌نهيم. «تُدْهِنُ» از «دهن» به معناى روغن و مراد، روغن مالى و سازش و انعطاف‌پذيرى

فرستاد و او را آوردند و دستور داد او را بزنند. نعیم گفت: به خدا ماندن با تو ذلت است و جدا شدن از تو کفر . راوى گوید: امام(ع) که این را از او شنید، فرمود:

كسى را كه غير خدا را مى خواند بيان مى كند سه مطلب از تفسير آيه روشن گرديد ذلت حقيقى همه چيز در برابر خداى تعالى تذلل و تواضع همه موجودات در برابر خدا ذاتى

گفتند بزرگترین مصیبت به آن‌ها روى آورده است و این واقعه را بالاترین بدبختى و ذلت از براى خویش تلقى کردند در حالتى که اغلب آن‌ها با مال و امتعه و ثروت فراوان

كسى را كه غير خدا را مى خواند بيان مى كند سه مطلب از تفسير آيه روشن گرديد ذلت حقيقى همه چيز در برابر خداى تعالى تذلل و تواضع همه موجودات در برابر خدا ذاتى

روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...((

نوائب و آفات، و ايمن از بيم زوال و عاهات است به خلاف دنيا كه عزت آن منتهى به ذلت، و دولت آن مبدل به نكبت، و نعمت آن مغيّر به نقمت، و عيش آن منقص خواهد شد.

آفريدى چون اينها ايراد بخدا است و او در جواب مى‌فرمايد من آن خداوندم كه عزّت و ذلت و دولت و فقر و صحّت و مرض و زشتى و زيبائى بدست من است و بهر كس بخواهم و صلاح

الملك ...)) ملك ، چه حق و چه باطل از ناحيه خداى تعالى است معناى ((عزت )) و ((ذلت )) و بيان اينكه عزت فقط از آن خدا از ناحيه او است معناى ((خير)) و بيان اينكه

گفتند بزرگترین مصیبت به آن‌ها روى آورده است و این واقعه را بالاترین بدبختى و ذلت از براى خویش تلقى کردند در حالتى که اغلب آن‌ها با مال و امتعه و ثروت فراوان

بِهِ قُلُوبُكُمْ‌: و براى آنكه مطمئن و آرام شود به آن قلوب شما، و ترس قلت و ذلت از شما دور شود، يعنى كثرت عدد ملائكه سبب بشارت و اطمينان شما شود، و الّا يك

نفسى ...)) عزت يافتن يوسف (عليه السلام ) به رحمت الهى ، بعد از آنكه براى ذلت او اسباب چينى كردند بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به رؤ ياى ملك مصر

در بند سراى ديگرند لذت مال دنيا بحسرت گذاردن و رفتنش نمى‌ارزد عزت حكومت با ذلت معزولى برابرى ندارد قسمت عمده تلخى جاندادن همان قطع علائق دنيوى است بيا قبلا

روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...((

خاك. «1» تنبيه: از اين حديث شريف معلوم شود وضع «خدّ» «2» بر ارض نهايت مرتبه ذلت عبوديت و مرغوب درگاه الهى است. «1» اصول كافى، جلد دوّم، كتاب الايمان و الكفر،

الثقلين، جلد 5، صفحه 317، حديث 29. جلد 13 - صفحه 153 بتمامى عزت، يا بتمامى ذلت، يا عزيز شوند به عزت ايمان، يا ذليل گرداند آنها را تا متدين شوند به اسلام

البتّه به آنان مهلت مى‌دهم و تدبير من قوى است. جبهه‌گيرى در برابر پيامبر سبب ذلّت در دنيا: «يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ» «4»

البتّه به آنان مهلت مى‌دهم و تدبير من قوى است. جبهه‌گيرى در برابر پيامبر سبب ذلّت در دنيا: «يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ» «4»

البتّه به آنان مهلت مى‌دهم و تدبير من قوى است. جبهه‌گيرى در برابر پيامبر سبب ذلّت در دنيا: «يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ» «4»

نفسى ...)) عزت يافتن يوسف (عليه السلام ) به رحمت الهى ، بعد از آنكه براى ذلت او اسباب چينى كردند بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به رؤ ياى ملك مصر

تَعْلَمُونَ). یعنی اگر بدانید که جهاد کلید سر بلندی و عزت و برطرف کننده ضعف و ذلت است. و اگر بدانید که راه رسیدن به رضای خدا و سعادت جاویدان و انواع نعمتها

گفتند بزرگترین مصیبت به آن‌ها روى آورده است و این واقعه را بالاترین بدبختى و ذلت از براى خویش تلقى کردند در حالتى که اغلب آن‌ها با مال و امتعه و ثروت فراوان

روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...((

كسى را كه غير خدا را مى خواند بيان مى كند سه مطلب از تفسير آيه روشن گرديد ذلت حقيقى همه چيز در برابر خداى تعالى تذلل و تواضع همه موجودات در برابر خدا ذاتى

خداى تعالى داخل فرمايد كلمه اسلام را در آن، يا به تمامى عزت و يا به تمامى ذلت، يا عزيز شوند به عزت ايمان، و يا ذليل گرداند آنها را تا متدين شوند به اسلام

آفريدى چون اينها ايراد بخدا است و او در جواب مى‌فرمايد من آن خداوندم كه عزّت و ذلت و دولت و فقر و صحّت و مرض و زشتى و زيبائى بدست من است و بهر كس بخواهم و صلاح

آفريدى چون اينها ايراد بخدا است و او در جواب مى‌فرمايد من آن خداوندم كه عزّت و ذلت و دولت و فقر و صحّت و مرض و زشتى و زيبائى بدست من است و بهر كس بخواهم و صلاح

البتّه به آنان مهلت مى‌دهم و تدبير من قوى است. جبهه‌گيرى در برابر پيامبر سبب ذلّت در دنيا: «يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ» «4»

آفريدى چون اينها ايراد بخدا است و او در جواب مى‌فرمايد من آن خداوندم كه عزّت و ذلت و دولت و فقر و صحّت و مرض و زشتى و زيبائى بدست من است و بهر كس بخواهم و صلاح

آفريدى چون اينها ايراد بخدا است و او در جواب مى‌فرمايد من آن خداوندم كه عزّت و ذلت و دولت و فقر و صحّت و مرض و زشتى و زيبائى بدست من است و بهر كس بخواهم و صلاح

سلطنت‌ داود و سليمان‌ و ساير سلاطين‌ بني‌ اسرائيل‌ ‌باشد‌ ‌که‌ ‌پس‌ ‌از‌ ‌آن‌ ذلت‌ها و قتل‌ و اسيري‌ها دو مرتبه‌ قوت‌ و شوكت‌ و سلطنت‌ بشما داديم‌ و ‌بر‌ دشمنان‌

نشوند اهل آن از ورود ايشان مگر صبح روز فتح مسلمين و قتل مشركين و اسارت و ذلّت آنها چنانچه در تواريخ ذكر شده است و بعضى فسوف يبصرون دوم را ببصيرت آنها در

نفسى ...)) عزت يافتن يوسف (عليه السلام ) به رحمت الهى ، بعد از آنكه براى ذلت او اسباب چينى كردند بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به رؤ ياى ملك مصر

نفسى ...)) عزت يافتن يوسف (عليه السلام ) به رحمت الهى ، بعد از آنكه براى ذلت او اسباب چينى كردند بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به رؤ ياى ملك مصر

تذكره: گرچه دعا شرايط دارد تا اجابت شود، و لكن بر فرض جامع شرايط جنبه اظهار ذلت و بندگى و خاكسارى به درگاه كبريائى آن باقى، و البته نتيجه خواهد داشت. فَقَدْ

آفريدى چون اينها ايراد بخدا است و او در جواب مى‌فرمايد من آن خداوندم كه عزّت و ذلت و دولت و فقر و صحّت و مرض و زشتى و زيبائى بدست من است و بهر كس بخواهم و صلاح

كوتاهي‌ بخل‌ ‌است‌ تواضع‌ حد وسط ‌است‌ زياده‌ روي‌ كبر و نخوت‌ ‌است‌ و كوتاهي‌ ذلت‌ و خفت‌ ‌است‌ و هكذا عدل‌ ‌در‌ افعال‌ اتيان‌ بواجبات‌ و ترك‌ محرمات‌ ‌است‌

يَعلَمُون‌َ ‌که‌ بچه‌ عقوباتي‌ گرفتار ميشوند ‌هم‌ ‌در‌ دنيا بقتل‌ و اسيري‌ و ذلت‌ و خواري‌ و ‌هم‌ ‌در‌ آخرت‌ بعقوبات‌ ابدي‌ دائمي‌. ] (آیه 170)- این آیه می‌گوید

نشوند اهل آن از ورود ايشان مگر صبح روز فتح مسلمين و قتل مشركين و اسارت و ذلّت آنها چنانچه در تواريخ ذكر شده است و بعضى فسوف يبصرون دوم را ببصيرت آنها در

نفسى ...)) عزت يافتن يوسف (عليه السلام ) به رحمت الهى ، بعد از آنكه براى ذلت او اسباب چينى كردند بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به رؤ ياى ملك مصر

نفسى ...)) عزت يافتن يوسف (عليه السلام ) به رحمت الهى ، بعد از آنكه براى ذلت او اسباب چينى كردند بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به رؤ ياى ملك مصر

يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ‌: تا آنكه بكشد ايشان را در زمين، چه اين صورت سبب قلت و ذلت كفار و موجب عزت اسلام و ظهور شوكت ابرار است. چون هواى اصحاب الّا نادرا رغبت

، و همين خود ذلت و مسكنت على الاطلاق است ، و اگر ((عنوه (( و ذلت را به وجوه نسبت داده ، از اين باب بوده كه وجوه اولين عضوى است كه آثار ذلت در آن نمودار

اموال مردم اشخاص براى خودشان جمع آورى نمايند چون بركت و عزّت در مال حلال و ذلّت و خسران دنيا و آخرت در حرام است و اگر كسى مؤمن باشد بايد باين امر معتقد باشد

تا براى فرزندانش دعا كند. 1- ظلم، مايه‌ى ذلّت است. روزى كه برادران، يوسف را به چاه انداختند، روز خنده آنان و ذلّت يوسف بود و امروز به عكس شد. 2- براى آمرزش

همان انتقامات الهى و عذابهاى دنيوى است كه بآنها واصل شد از قتل و اسارت و ذلّت و غيرها بقرينه آيات سابقه و اينكه اخيرا فرموده آيا از اين‌ جلد 5 صفحه 97

از اين قبيل عذابها در قيامت بسيار است سرها بزير چشم‌ها بزمين دوخته با كمال ذلّت و خوارى بمحشر رانده و مانده شوند چون در دنيا خوانده بسجود خدا شدند و سالم

حاجات خودشان از قاضى الحاجات بى‌اعتنائى بخدا نموده‌اند و مستحق شدند كه با ذلّت و خوارى بجهنّم روند و البته معلوم است كه خداوند اختيار مملكت وجود را كه بايد

و عمل‌ صالح‌ بجا آورده‌ بوديم‌ ‌تا‌ گرفتار همچو روزي‌ نشده‌ بوديم‌، خشوع‌ ذلت‌ و خفت‌ ‌است‌ و بهر طرف‌ ‌که‌ نظر بيندازند عذاب‌ بآنها احاطه‌ كرده‌ چنانچه‌

گفتند بزرگترین مصیبت به آن‌ها روى آورده است و این واقعه را بالاترین بدبختى و ذلت از براى خویش تلقى کردند در حالتى که اغلب آن‌ها با مال و امتعه و ثروت فراوان

سبحان خواسته بود روزى برادران حسود او را در برابر او و برادر محسودش در موقف ذلت و مسكنت قرار داده و او را در برابر ايشان بر سرير سلطنت و اريكه قدرت قرار دهد

آنها منكر و ناپسند است كه اهوال قيامت و عذاب دوزخ باشد و با حال انكسار و ذلّت بطوريكه از ترس چشمهاشان بزير افكنده شده آنروز بيرون آيند از قبرها و مانند

مى‌بينى تو آنها را كه عرضه داشته ميشوند بر آتش جهنّم در حال خضوع و خشوع از ذلّت و خوارى كه مينگرند به آتش از زير چشم مانند كسانى كه براى كشتن حاضر كرده شوند

از اين قبيل عذابها در قيامت بسيار است سرها بزير چشم‌ها بزمين دوخته با كمال ذلّت و خوارى بمحشر رانده و مانده شوند چون در دنيا خوانده بسجود خدا شدند و سالم

يُوعَدُون‌َ) و آنچه‌ وعده‌ داده‌ ‌شده‌ گرفتار قحط و قتل‌ ‌در‌ بدر و حنين‌ و ذلت‌ و خفت‌ ‌که‌ خداوند ياري‌ فرمود پيغمبر و اصحابش‌ ‌را‌ و فتح‌ مكه‌ و ‌از‌ ‌بين‌

داده يا در دم مرگ و بعد از آن بعذابهاى گوناگون برزخى يا در زمان حيات بقتل و ذلّت و اسارت در فتوحات اسلامى و ظاهرا قلّت مستفاد از رويدا باعتبار آنست كه مصغّر

نشوند اهل آن از ورود ايشان مگر صبح روز فتح مسلمين و قتل مشركين و اسارت و ذلّت آنها چنانچه در تواريخ ذكر شده است و بعضى فسوف يبصرون دوم را ببصيرت آنها در

مى‌بينى تو آنها را كه عرضه داشته ميشوند بر آتش جهنّم در حال خضوع و خشوع از ذلّت و خوارى كه مينگرند به آتش از زير چشم مانند كسانى كه براى كشتن حاضر كرده شوند

مى‌بينى تو آنها را كه عرضه داشته ميشوند بر آتش جهنّم در حال خضوع و خشوع از ذلّت و خوارى كه مينگرند به آتش از زير چشم مانند كسانى كه براى كشتن حاضر كرده شوند

مي‌رفتيد فعلا نتيجه افعال‌ ‌خود‌ ‌را‌ مشاهده‌ كنيد اما ‌در‌ دنيا ‌به‌ قتل‌ و ذلت‌ و قحط و ساير بليات‌ و ‌در‌ آخرت‌ ‌به‌ عذاب‌ و جهنم‌ و خلود و غضب‌ الهي‌ گرفتار

آنحضرت روايت شده است كه خداوند قرار داد سعى بين صفا و مروه را براى كسر صولت و ذلت جباران و گردن كشان بنظر حقير اعمال عبادى گاهى ظاهرش مناسب با عبادت است مانند

روز قيامت : پيروى داعى ، خشوع اصوات و سود نبخشيدن شفاعت الا من اذن لهالرحمن ذلت تمام موجودات در برابر خداوند در قيامت معناى آيه : ((ولا تجعل بالقرآن ...((

ديگران التماس مى‌كنند. «انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ» 3- تحقير و ذلت منافقان در قيامت، هم با لفظ است، «قِيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ»، هم با عمل.

تَرَى الاَرْض خَاشِعَةً...»: كلمه «خاشعة»، از «خشوع» است كه به معناى اظهار ذلت است. و كلمه «اهتَزّت»، از مصدر «اهتزاز» است، كه به معناى حركت شديد است. و

همان انتقامات الهى و عذابهاى دنيوى است كه بآنها واصل شد از قتل و اسارت و ذلّت و غيرها بقرينه آيات سابقه و اينكه اخيرا فرموده آيا از اين‌ جلد 5 صفحه 97

همان انتقامات الهى و عذابهاى دنيوى است كه بآنها واصل شد از قتل و اسارت و ذلّت و غيرها بقرينه آيات سابقه و اينكه اخيرا فرموده آيا از اين‌ جلد 5 صفحه 97

همان انتقامات الهى و عذابهاى دنيوى است كه بآنها واصل شد از قتل و اسارت و ذلّت و غيرها بقرينه آيات سابقه و اينكه اخيرا فرموده آيا از اين‌ جلد 5 صفحه 97

از اين قبيل عذابها در قيامت بسيار است سرها بزير چشم‌ها بزمين دوخته با كمال ذلّت و خوارى بمحشر رانده و مانده شوند چون در دنيا خوانده بسجود خدا شدند و سالم

موسى و هارون بر فرعون با عصا و لباس پشمينه و سرزنش آنملعون آن دو را بفقر و ذلّت اشاره باين نكته شده است. فَلَو لا أُلقِي‌َ عَلَيه‌ِ أَسوِرَةٌ مِن‌ ذَهَب‌ٍ

مى‌تواند ديگرى را نجات دهد). «إِنَّا كُلٌّ فِيها» 2- روزى مستكبران عاجزانه به ذلّت خود اقرار خواهند نمود. «إِنَّا كُلٌّ فِيها» 3- مال و مقام، مانع ورود به دوزخ

داده يا در دم مرگ و بعد از آن بعذابهاى گوناگون برزخى يا در زمان حيات بقتل و ذلّت و اسارت در فتوحات اسلامى و ظاهرا قلّت مستفاد از رويدا باعتبار آنست كه مصغّر

داده يا در دم مرگ و بعد از آن بعذابهاى گوناگون برزخى يا در زمان حيات بقتل و ذلّت و اسارت در فتوحات اسلامى و ظاهرا قلّت مستفاد از رويدا باعتبار آنست كه مصغّر

داده يا در دم مرگ و بعد از آن بعذابهاى گوناگون برزخى يا در زمان حيات بقتل و ذلّت و اسارت در فتوحات اسلامى و ظاهرا قلّت مستفاد از رويدا باعتبار آنست كه مصغّر

نميخواهند صولت خودشان را از دست بدهند با آنكه آنها را با غلهاى آتشين با كمال ذلّت و خوارى بجهنّم ميبرند براى كفرشان و اين مجازات اعمال آنها است در دنيا بقدر

نميخواهند صولت خودشان را از دست بدهند با آنكه آنها را با غلهاى آتشين با كمال ذلّت و خوارى بجهنّم ميبرند براى كفرشان و اين مجازات اعمال آنها است در دنيا بقدر

تسلط ‌بر‌ كفر و شرك‌ و ‌از‌ عقوبات‌ وارده‌ ‌بر‌ كفار: ‌از‌ قتل‌ و اسارت‌ و ذلت‌ و خفت‌ و ‌غير‌ اينها ‌در‌ دنيا و عقوبات‌ اخروي‌: ‌از‌ حال‌ نزع‌ و قبر و برزخ‌

چه‌ راجع‌ بتكوينيات‌ ‌از‌ غني‌ و فقر، صحت‌ و مرض‌، نعمت‌ و نقمت‌، عزّت‌ و ذلت‌، سعه‌ و ضيق‌ و ‌غير‌ اينها، و چه‌ راجع‌ بتشريعيّات‌ ‌از‌ ارسال‌ رسل‌ و انزال‌

43) بالجمله‌ جميع‌ موجودات‌ امكاني‌ علوي‌ و سفلي‌ بلسان‌ حال‌ و ‌قال‌ اظهار ذلت‌ و خواري‌ و فقر و احتياج‌ ‌در‌ پيشگاه‌ احديت‌ دارند وجودا و بقاء. اي‌ همه‌

گرفتار مى گردند». (اولئك لهم عذاب ). بى شك نتيجه فورى اختلاف و نفاق ذلت و خوارى است و سر ذلت و تفسير نمونه ، جلد ۳، صفحه ۵۸ خوارى هر ملت را در اختلاف و نفاق

(آیه 28)- پیوند با بیگانگان ممنوع! در آیات گذشته سخن از این بود که عزت و ذلت و تمام خیرات به دست خداست و در این آیه به همین مناسبت ج1، ص276 مؤمنان را از

230. ج5، ص 16 توافق اعياد اهل كتاب در آن روز، يا به جهت آنكه عزت مسلمانان و ذلت كافران در آن روز ظاهر شد. مروى است كه در حجة الوداع حضرت رسول، روز عيد قربان

همان انتقامات الهى و عذابهاى دنيوى است كه بآنها واصل شد از قتل و اسارت و ذلّت و غيرها بقرينه آيات سابقه و اينكه اخيرا فرموده آيا از اين‌ جلد 5 صفحه 97

مى‌شود: «إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَى الْكافِرِينَ» «6» امروز ذلّت و خوارى عذاب، بر كافران خواهد بود. «1». عبس، 17 «2». ذاريات، 10 «3». انعام،

موسى و هارون بر فرعون با عصا و لباس پشمينه و سرزنش آنملعون آن دو را بفقر و ذلّت اشاره باين نكته شده است. أَم‌ أَنَا خَيرٌ مِن‌ هذَا الَّذِي‌ هُوَ مَهِين‌ٌ

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

لك‌، بلكه‌ ‌گفت‌ اسلمت‌ لرب‌ العالمين‌ بعضي‌ گفتند ‌براي‌ اظهار فروتني‌ و ذلت‌ و خشوع‌ بوده‌ ‌که‌ ‌خود‌ ‌را‌ قابل‌ تخاطب‌ ندانسته‌ ‌است‌ ولي‌ ‌اينکه‌ وجه‌

‌است‌ و رزاقيت‌ ‌از‌ صفات‌ افعال‌ خاصه‌ باو ‌است‌ مثل‌ خالقيت‌ غناء حياة عزت‌ ذلت‌ رحمت‌ غفران‌ و ساير افعال‌ الهي‌ لذا ميفرمايد: أَمَّن‌ هذَا الَّذِي‌ يَرزُقُكُم‌

‌است‌ ‌در‌ باب‌ توحيد افعالي‌ خلق‌، رزق‌، احياء، اماته‌، غني‌، فقر، عزت‌، ذلت‌، صحت‌، مرض‌ و البته‌ ‌هر‌ كدام‌ اسباب‌ و مقتضياتي‌ دارد ‌بر‌ حسب‌ ‌خود‌.

حاجات خودشان از قاضى الحاجات بى‌اعتنائى بخدا نموده‌اند و مستحق شدند كه با ذلّت و خوارى بجهنّم روند و البته معلوم است كه خداوند اختيار مملكت وجود را كه بايد

نوشیدنی است و چه بد محل اجتماعی»؟! تفسیر آیات ۱ - کسانى که در قیامت حضورى ذلّت آمیز دارند، به نوشیدن از چشمه اى جوشان وادار خواهند شد. (تسقى من عین ءانیة)

آنها منكر و ناپسند است كه اهوال قيامت و عذاب دوزخ باشد و با حال انكسار و ذلّت بطوريكه از ترس چشمهاشان بزير افكنده شده آنروز بيرون آيند از قبرها و مانند

‌است‌ ميتواند رفع‌ گرفتاري‌ بنده‌ ‌خود‌ ‌را‌ بكند ‌که‌ احتياج‌ باين‌ نوع‌ ذلّت‌ نشود ‌که‌ چيزي‌ باو بدهي‌ و توهين‌ كني‌ و اذيت‌ نمايي‌. جلد 3 - صفحه 40

جزاي‌ ‌آنها‌ ‌را‌ خواهند كشيد ‌هم‌ ‌در‌ دنيا ببلاهاي‌ دنيوي‌ ‌از‌ قتل‌ و ذلت‌ و فقر و ساير عقوبات‌ و ‌هم‌ ‌در‌ آخرت‌ بعذابهاي‌ گوناگون‌ و خداي‌ ‌تعالي‌

داده يا در دم مرگ و بعد از آن بعذابهاى گوناگون برزخى يا در زمان حيات بقتل و ذلّت و اسارت در فتوحات اسلامى و ظاهرا قلّت مستفاد از رويدا باعتبار آنست كه مصغّر

و بايد دست از تحصيل علم بر ندارد و در مقام طلب علم از رنج مسافرت و تحمّل ذلّت و فروتنى مضايقه ننمايد لذا حضرت موسى با آنكه پيغمبر الو العزم و افضل و اعلم

قدرت قرار گرفت و عفوِ ظالم اثر تربيتى دارد، بايد عفو كرد و هرجا سكوت، موجب ذلّت مظلوم و تقويت ظلم است بايد فرياد زد. انتقام و قصاص، «حقّ» است و عفو و گذشت،

توحيد افعالي‌ ‌که‌ اختصاص‌ باو دارد خلق‌ رزق‌، اماته‌ احياء، غني‌ فقر، عزت‌ ذلت‌، صحت‌ مرض‌ ده‌ صفت‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌در‌ تحت‌ قدرت‌ ‌او‌ ‌است‌. (و يعيد) فرداي‌

مشركين‌ و عبده اصنام‌ توحيد افعالي‌ امر خلق‌ و رزق‌ و اماته‌ و احياء و عزت‌ و ذلت‌ و غنا و فقر و صحت‌ و مرض‌ بدست‌ ‌او‌ ‌است‌ «‌ما شاء اللّه‌ ‌کان‌ و ‌ما ‌لم‌

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

به نوعى از وضع و اعتبار تحقق مى يابد، مثلا ذلت موجودات و افتادگى آنها در برابر ساحت عظمت و كبريائى خداوند ذلت و افتادگى حقيقى است ، بخلاف به رو افتادن و

جهت ديگرى كه عمده همان بوده اين است كه در اثر مخالفتى كه كردند در خود احساس ذلت و مسكنتى نمودند كه با وجود آن آبرو و كرامتى درخود نديدند كه از خداى خود چيزى

چاهش انداختند، و به بازرگانان فروختند تا بدين وسيله آن احترام را مبدّل به ذلت كنند، خداى سبحان هم همين مكر و حيله آنان را وسيله عزّت او در خانه عزيز مصر

شخصيتشان بكلى خرد شده زحمات چند ساله ايشان بى نتيجه و پس از ساليان عزت ، دچار ذلت و پس از قوت دچار ضعف مى شوند و اين خود انحراف و كج سليقه گى يعقوب است در روش

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

است و اطاعت از هر كس جز خدا و پيروى از هر دينى جز مكتب وحى، آغاز يا فرجامى ذلّت بار خواهد داشت. غير از خداى عزيز همه محدود و فانى هستند و جز مكتب وحى همه

مى‌شود: «إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَى الْكافِرِينَ» «6» امروز ذلّت و خوارى عذاب، بر كافران خواهد بود. «1». عبس، 17 «2». ذاريات، 10 «3». انعام،

مى‌شود: «إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَى الْكافِرِينَ» «6» امروز ذلّت و خوارى عذاب، بر كافران خواهد بود. «1». عبس، 17 «2». ذاريات، 10 «3». انعام،

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

نمود كسى را بر مصيبت و مغرور شد بثروت و دولت و بايد دانست كه اختيار عزّت و ذلّت و فقر و مكنت و اخذ و اعطاء و دفع و ابقاء همه با خدا است و او مالك ملك وجود

آمَنُوا كَشَفْنا عَنْهُمْ عَذابَ الْخِزْيِ» چون ايمان آوردند، عذاب خوارى و ذلّت را از آنان برداشتيم. 1- همه معبودهاى خيالى به هنگام برخورد انسان با حوادث

آنها منكر و ناپسند است كه اهوال قيامت و عذاب دوزخ باشد و با حال انكسار و ذلّت بطوريكه از ترس چشمهاشان بزير افكنده شده آنروز بيرون آيند از قبرها و مانند

آنها منكر و ناپسند است كه اهوال قيامت و عذاب دوزخ باشد و با حال انكسار و ذلّت بطوريكه از ترس چشمهاشان بزير افكنده شده آنروز بيرون آيند از قبرها و مانند

قُتِّلُوا» 8- كسانى كه از ايجاد فتنه و دلهره دست بر نمى‌دارند، بايد با شدّت و ذلّت كشته شوند. «قُتِّلُوا تَقْتِيلًا» 9- جهاد عليه فتنه‌گران، يك سنّت الهى در

العَذاب‌َ الف‌ و لام‌ جنس‌ ‌است‌ شامل‌ عذاب‌ دنيوي‌ ‌از‌ قتل‌ و اسيري‌ و ذلّت‌ و عذاب‌ اخروي‌ ‌که‌ اشدّ عذاب‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ ‌است‌ ميشود بِما كُنتُم‌ تَكفُرُون‌َ

1- اگر از روى حسادت به كمالات و برترى‌هاى ديگران اعتراف نكنيم، با فشار و ذلّت به آنها اقرار خواهيم كرد. «لَقَدْ آثَرَكَ اللَّهُ عَلَيْنا» 2- در برابر اراده

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

و از آنها عهدى و ذمه منظور نداريد مگر آنكه اهل جزيه و ادا كنند به صغار و ذلت، يا قتال با آنها نمائيد «خلفا عن سلف» و طبقه بعد طبقه و ظاهر معنى اول است

ايـن تـوبـه هـرگـز از او قبول نشد، آن نيز دليلش همين است . د - نه فقر دليل ذلت است و نه ثروت دليل عزت - اين درس ‍ ديگرى است كه آيات فوق به ما مى آموزد. البـته

از دنيا در گذشت». به آن حضرت عرض شد كه: چگونه دانستى؟ فرمود كه: «زيرا كه ذلت و خشوعى براى خدا در دل من داخل شد، كه پيش از اين، آن را در خود نمى‏شناختم،

حسنات است. «رَهَقاً»: ستم. مراد افزایش بر سیّئات، و دچار ساختن به خواری و ذلّت آخرت است. وَ مَنْ‌ يَعْمَلْ‌ مِنَ‌ الصَّالِحَاتِ‌... (۳) وَ شَرَوْهُ‌ بِثَمَنٍ‌

‌بود‌ ‌که‌ عرض‌ كرد: رب‌ّ اضافه‌ بياء متكلّم‌ ‌يعني‌ پروردگار ‌من‌، اظهار ذلّت‌ ‌است‌ ‌که‌ تو همه‌ نوع‌ احسان‌ و تفضّلي‌ بمن‌ فرموده‌ و مرا تربيت‌ كرده‌

مى‌شود: «إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَى الْكافِرِينَ» «6» امروز ذلّت و خوارى عذاب، بر كافران خواهد بود. «1». عبس، 17 «2». ذاريات، 10 «3». انعام،

مى‌شود: «إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَى الْكافِرِينَ» «6» امروز ذلّت و خوارى عذاب، بر كافران خواهد بود. «1». عبس، 17 «2». ذاريات، 10 «3». انعام،

مى‌شود: «إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَى الْكافِرِينَ» «6» امروز ذلّت و خوارى عذاب، بر كافران خواهد بود. «1». عبس، 17 «2». ذاريات، 10 «3». انعام،

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

دُونِهِمُ امْرَأَتَيْنِ» 3- دختران پيامبر خدا چوپانى مى‌كنند، ولى هرگز تن به ذلّت وگدايى نمى‌دهند. «امْرَأَتَيْنِ تَذُودانِ» 4- چوپانى، شغل بسيارى از انبياى

منكرى را از كسى مشاهده نمود فورا انكار نكند تا بباطن آن پى برد و از قبول ذلّت در مقام تحصيل علم استنكاف ننمايد و ادامه بتحصيل دهد و اگر خطائى از او سر

اينها، ‌آنها‌ ‌در‌ لذت‌ و خوشگذراني‌ و هوي‌ پرستي‌ و بزرگي‌ باشند و اينها ‌در‌ ذلت‌ و جلوگيري‌ ‌از‌ لذائذ دنيوي‌ و حقارت‌ و بدبختي‌ باشند هرگز چنين‌ نيست‌ خداوند

در عناد و لجاج باقى ماندند و خداوند بانواع مختلفه از نعمت و نقمت و عزّت و ذلّت و دولت و مكنت آنها را امتحان فرمود براى آنكه متنبّه شوند و بحق بازگشت نمايند

شما پذيرفته نشده است، بنابراين بهتر آن است كه او را به قتل برسانى تا نسل تو ذلّت نكشد. «1» «1». كافى، ج 8، ص 113. جلد 2 - صفحه 278 امام باقر عليه السلام فرمود:

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ ... فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ‌ 15- توجّه به ناچيزى و ضعف و ذلت سابق، انسان را از خودستايى باز مى‌دارد. «إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ

كينه شد ما بين آنها كه نتوانستند استقلال و شوكت خود را حفظ نمايند و باين حال ذلت باقى خواهند ماند تا روز قيامت چنانچه تاكنون هر وقت خواستند آتش فتنه و فسادى

اللَّهِ الَّذِى لَهُ مَا فى السمَاوَاتِ وَ مَا فى الاَرْضِ»: عزت در مقابل ذلت است. راغب گفته :عزت حالتى است در انسان كه نمى گذارد مغلوب كسى شود و شكست بخورد،

كلمه (( ذلت (( در اين جمله بطور نكره يعنى بدون (( الف و لام (( استعمال شده براى اين است كه عظمت غضب و ذلت را برساند. در اين آيه خداى تعالى غضب و ذلت حيات

سازد سپس تلاوت فرمود: «كسانى كه گوساله پرستيدند، بزودى خشم پروردگارشان با ذلت در زندگى دنيا بآنها برسد، افترابندان را اين گونه جزا ميدهيم ۱۵۲ سوره ۷» از

بلكه‌ عذاب‌ روحي‌ ‌هم‌ دارند بواسطه‌ كلمه‌ (مهينا) ‌که‌ مورد اهانت‌ و خفت‌ و ذلت‌ و حقارت‌ ميشوند. تفسیر آیات ۱- بخیلان، محروم از محبت خداوند (انّ اللّه لا

و پناهگاهى است، امّا پناهگاهى جز آتش جهنّم نمى‌يابد.) 7- فرار از جنگ، هم ذلّت دنيوى دارد، «باءَ بِغَضَبٍ» هم عذاب اخروى، «مَأْواهُ‌ «1». تفسير فى‌ظلال‌القرآن

مى‌بينى تو آنها را كه عرضه داشته ميشوند بر آتش جهنّم در حال خضوع و خشوع از ذلّت و خوارى كه مينگرند به آتش از زير چشم مانند كسانى كه براى كشتن حاضر كرده شوند

افعالي‌ خلق‌ و رزق‌ و احياء و اماته‌ و صحت‌ و مرض‌ و غنا و فقر و عزّت‌ و ذلت‌ مختص‌ ‌به‌ ‌خدا‌ ‌است‌ شريك‌ ندارد. شيطان‌ وسوسه‌ مي‌كرد بلكه‌ بتواند ايوب‌

موسى و هارون بر فرعون با عصا و لباس پشمينه و سرزنش آنملعون آن دو را بفقر و ذلّت اشاره باين نكته شده است. وَ نادي‌ فِرعَون‌ُ فِي‌ قَومِه‌ِ قال‌َ يا قَوم‌ِ

گفتند افعال‌ الهيه‌ ده‌ قسم‌ ‌است‌ خلق‌ رزق‌ احياء اماته‌ صحت‌ مرض‌ عزت‌ ذلّت‌ غناء و فقر و قدرت‌ حق‌ّ فوق‌ جميع‌ ممكنات‌ ‌است‌ و باين‌ مناسبت‌ يكي‌ ‌از‌

‌آنها‌ ‌هم‌ استغفار نميكردند بعلاوه‌ دچار عذاب‌ ‌هم‌ شدند ‌از‌ قتل‌ و اسيري‌ و ذلت‌ و ‌غير‌ اينها و لكن‌ ‌در‌ كافي‌ بسند ‌خود‌ ‌از‌ ابي‌ بصير روايت‌ ميكند ‌که‌

به معناى «على من ظلم»، يعنى فرياد اعتراض‌آميز به مظلومى كه ساكت نشسته و ذلّت مى‌پذيرد. البتّه احتمال اوّل، نزديك‌ترين احتمال است. آنچه حرام است، افشاى

اموال مردم اشخاص براى خودشان جمع آورى نمايند چون بركت و عزّت در مال حلال و ذلّت و خسران دنيا و آخرت در حرام است و اگر كسى مؤمن باشد بايد باين امر معتقد باشد

سابقا اشاره شد و مقرر گرديد كسانيكه گوساله‌پرست شدند مورد غضب از طرف خدا و ذلّت از قبل خلق شوند و كسانيكه ثابت ماندند بدين حق آنها را بكشند بشرحيكه در سوره

‌است‌، بلكه‌ افعال‌ الهي‌ منحصر بخلق‌ و رزق‌ نيست‌ اماته‌ و احياء عزت‌ و ذلت‌ غني‌ و فقر صحت‌ و مرض‌ هدايت‌ و ارشاد نعمت‌ و بلاء و ساير افعال‌ ‌او‌. و

سازند، و با فقر و حاجت خود غناى مطلقى را كه محيط به آنهاست نشان مى دهند، و با ذلت و مسكنتى كه دارند عزّت و كبرياى ما فوق خود را حكايت مى كنند. و پرواضح است

كَيف‌َ فَضَّلنا بَعضَهُم‌ عَلي‌ بَعض‌ٍ يكي‌ ‌را‌ غني‌ يكي‌ ‌را‌ فقر عزت‌ ذلت‌ صحت‌ مرض‌ بزرگي‌ كوچكي‌ و ‌غير‌ اينها (يكي‌ ‌را‌ دهي‌ تخت‌ تاج‌ كلاه‌ ] اشاره

«احياكم»، «يميتكم»، همانگونه كه «ينصركم»، «يخذلكم». آرى، آفريدن و بردن، عزّت و ذلّت، هدايت و ضلالت، حيات و مرگ، يارى و خوارى تنها به دست اوست. جلد 5 - صفحه 115

و بايد دست از تحصيل علم بر ندارد و در مقام طلب علم از رنج مسافرت و تحمّل ذلّت و فروتنى مضايقه ننمايد لذا حضرت موسى با آنكه پيغمبر الو العزم و افضل و اعلم

حكّام بنى‌اميّه كه چون ولايت پيشواى حقّ را كنار زدند، مسلمانان را قرن‌ها به ذلّت كشاندند. سكوت و ترك امر به معروف و نهى از منكر، باعث فتنه و فراگيرشدن عذاب

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

كلي‌ اقبال‌ دنيا و ‌در‌ باطن‌ عين‌ عقوبت‌ و بلاء ‌است‌ و بسا ‌بر‌ عكس‌ فقر، ذلّت‌، مرض‌، صورت‌ ظاهرش‌ بلا ‌است‌ و ‌در‌ باطن‌ عين‌ تفضل‌ و عنايت‌ ‌است‌ و علام‌

نمود كسى را بر مصيبت و مغرور شد بثروت و دولت و بايد دانست كه اختيار عزّت و ذلّت و فقر و مكنت و اخذ و اعطاء و دفع و ابقاء همه با خدا است و او مالك ملك وجود

امتحانات‌ الهي‌ مختلف‌ ‌است‌ غني‌ و فقر، صحت‌ و مرض‌، نعمت‌ و بلاء، عزت‌ و ذلت‌، قوت‌ و ضعف‌ تمام‌ امتحان‌ ‌است‌ مؤمن‌ ‌در‌ ‌هر‌ حالي‌ ‌که‌ هست‌ شاكر و راضي‌

منكرى را از كسى مشاهده نمود فورا انكار نكند تا بباطن آن پى برد و از قبول ذلّت در مقام تحصيل علم استنكاف ننمايد و ادامه بتحصيل دهد و اگر خطائى از او سر

هيچ موجودى تاب مقاومت در برابر آن را ندارد، از اين رو جا دارد منتها درجه ذلت عبوديت در چنين مقامى رعايت بشود، به اين معنا كه از كرشمه و ناز كردن و پر حرف

انسان بينايى است، همچنان كه ضلالت، كورى است. و كلمه «هون»، مصدر و به معناى ذلت است، و اگر عذاب را با اين كلمه وصف كرد، با اين كه بايد مى فرمود: «عَذَاب المهين:

خاموش گشته، و چهره‏هاى كبرآميز مستكبران در آستان صولت و شوكتت بخاك زبونى و ذلت سوده شده، و چشمها در مقابل پرتو جلال و هيبتت خيره گشته، و زبانها تحت تأثير

برحمت خود مانند ملائكه و انبياء و اولياء و شهداء و همه در پيشگاه الهى با حال ذلّت و انكسار براى حساب حاضر و واقف شوند و تعبير بماضى براى تحقق وقوع آن است و

بيمه مى‌كند. چرا كه خوش‌بينى بيجا، زودباورى وشايعه‌پذيرى، جامعه را دستخوش ذلّت وتسليم دشمن مى‌كند. تقليد كوركورانه، پيروى از عادات وخيالات، تبعيّت از نياكان،

الناري‌ ) بمعني‌ اينكه‌ شهادت‌ ‌براي‌ ‌من‌ گواراتر ‌است‌ ‌از‌ اينكه‌ زير بار ذلت‌ پسر مرجانه‌ و هند جگر خوار جلد 11 - صفحه 28 بروم‌ و ‌بر‌ ‌شما‌ عار گواراتر

و پيغمبر او مخالفت و معاندت نمايند و سرپيچى از احكام اسلام كنند بهلاكت و ذلّت دچار شوند مانند اقوام سابقه كه مخالفت با انبيا نمودند و بخوارى هلاك شدند

و همتا ‌براي‌ ‌او‌، و ايستادن‌ ‌در‌ مقابل‌ خداوند جبار جل‌ جلاله‌ بحالت‌ ذلّت‌ و مسكنت‌ و خضوع‌، و اعتراف‌ و طلب‌ ‌براي‌ گذشتن‌ ‌از‌ گناهان‌ گذشته‌ و گذاردن‌

پاك و الهى بود؟! مواقفى كه راهنمايش بسوى آن مواقف ، جذبه ربوبيت ، و سايقش ذلت عبوديت بود. آرى عباداتى كه تشريع شده (كه بر همه تشريع كنندگان آن بهترين سلام

اين در حالى است كه چشمهاى آنها (از شدت ندامت و شرمسارى ) به زير افتاده و ذلت و خوارى وجود آنها را فرا گرفته ، آنها پيش از اين دعوت به سجود مى شدند در حالى

توان‌هاى اقتصادى كه وسيله‌ى نابودى و بدبختى مى‌شود. «لِيُعَذِّبَهُمْ بِها» 3- به ذلّت كشاندن ثروتمندانِ منافق، از سنّت‌هاى الهى است. «لِيُعَذِّبَهُمْ بِها» 4-

و عجب‌ و اسراف‌ و تبذير و تضييع‌ مال‌ و ‌غير‌ اينها و چه‌ ‌در‌ حدّ تفريط ذلت‌ و خفت‌ و يأس‌ ‌من‌ روح‌ اللّه‌ و قنوط و بخل‌ و چه‌ ‌در‌ امور دنيويه‌ نه‌

اموال مردم اشخاص براى خودشان جمع آورى نمايند چون بركت و عزّت در مال حلال و ذلّت و خسران دنيا و آخرت در حرام است و اگر كسى مؤمن باشد بايد باين امر معتقد باشد

اموال مردم اشخاص براى خودشان جمع آورى نمايند چون بركت و عزّت در مال حلال و ذلّت و خسران دنيا و آخرت در حرام است و اگر كسى مؤمن باشد بايد باين امر معتقد باشد

بخشد و بفاصله‌ كمي‌ ‌بر‌ ‌آنها‌ مسلط فرمايد و ‌آنها‌ ‌را‌ بقتل‌ و اسيري‌ و ذلت‌ بيندازد ‌بر‌ خلاف‌ مكر ‌آنها‌ 110 ] اشاره (آیه 30) شأن نزول: گروهی از قریش

منكرى را از كسى مشاهده نمود فورا انكار نكند تا بباطن آن پى برد و از قبول ذلّت در مقام تحصيل علم استنكاف ننمايد و ادامه بتحصيل دهد و اگر خطائى از او سر

صبح و شام صورت مى گيرد. و در نتيجه در آن موقع در حس بيننده، سقوط بر زمين و ذلت سجود را مجسم مى سازد، ولى در هنگام ظهر و وسط هاى روز، چه بسا سايه معدوم مى

برافراشتم. و يا اين كه قرآن مى فرمايد: «ضربت عليهم الذلة و المسكنة - يعنى خداوند ذلت و مسكنت را بر ايشان واقع ساخته و ثابت كرد». و نيز مى فرمايد: «و ضرب بينهم

) براى اين است كه قسمتى از پيكر لشكر كافران را قطع كند، يا آنها را با زور ذلت باز گرداند، تا مايوس و نا اميد (به وطن خود بازگردند تفسير : مرحله خطرناك جنگ

(دعاى ) شما را اجابت كنم ، كسانى كه از عبادت من تكبر مى ورزند به زودى با ذلت وارد دوزخ مى شوند. تفسير نمونه ، جلد: ۲۰، صفحه : ۱۴۶ ۶۱ - خداوند كسى است كه

سلطنتى و زندگى مترقى و متمدن و شهرى روزيش كرد، بعكس همان نقشه اى كه ايشان براى ذلت و خوارى او كشيده بودند او را عزيز و محترم ساخت ، رفتار خداوند با يوسف از اول

باءساء » و « ضراء » ، تا شايد در برابر خدا سرفرود آورند. و « ضراعة » به معناى ذلت و خوارى و « تضرع » به معناى تذلل است و مراد از آن در اينجا ذليل شدن در برابر

‌او‌ ‌را‌ اجابت‌ ميكند، منتهي‌ الامر بايد بحقيقت‌ دعا و مسئلت‌ متحقق‌ شود و ذلت‌ و فقر ‌خود‌، و علم‌ و قدرت‌ حق‌ ‌را‌ ‌بر‌ اجابت‌ دعاي‌ ‌خود‌ بشناسد ‌از‌

مقصود بيان نعم الهيّه است كه از بدو پيدايش انسان و اصل باو شده تا از حضيض ذلّت باوج عزّت رسيده براى تقرير ربوبيت و تحقيق اكرميّت و ايجاب شكر نعمت و لذا

مى‌رود، ولى نياز و مصرفش شديد مى‌شود. حال اگر منبع درآمدش نيز نابود شود، به ذلّت كشيده مى‌شود. انسان در قيامت، از يك‌سو توان عمل صالح ندارد و از سوى ديگر

هلاكت‌ كفار شود ‌ يا ‌ ايجاد و القاء رعب‌ ‌در‌ قلوب‌ ‌آنها‌ باسلام‌ ‌ يا ‌ ذلت‌ و خواري‌ و اعطاء جزيه‌ ‌با‌ صغارت‌ ‌ يا ‌ نحوه‌ ديگر ‌که‌ خلاصه‌ عظمت‌ اسلام‌

يارى نمايد و بنابر اين كلمه من سببيّه است و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه اهل ذلّت از قبيل كافر و فاسق اولياء خدا نميشوند و بنابراين من بيانيّه است و ظاهرا

بالعكس‌ وَ لكِن‌َّ أَكثَرَ النّاس‌ِ لا يَعلَمُون‌َ خيال‌ ميكنند ‌که‌ عزّت‌ و ذلّت‌ بدست‌ ‌آنها‌ ‌است‌ و فعّال‌ ‌ما يشاء هستند چنانچه‌ ‌اينکه‌ توهّم‌ ‌در‌ مغز

آمد و كسب اطلاع و آموزش ديدن و تبادل فرهنگى و اقتصادى، اگر سبب سلطه كفّار و ذلّت مؤمنان نباشد مانعى ندارد. چون در روايات مى‌خوانيم: آموزش ببينيد، گرچه به

اموال مردم اشخاص براى خودشان جمع آورى نمايند چون بركت و عزّت در مال حلال و ذلّت و خسران دنيا و آخرت در حرام است و اگر كسى مؤمن باشد بايد باين امر معتقد باشد

كرد، و عوامل شدت (و هلاكت ) مرا به عوامل آسايش و راحتى مبدّل نمود و اسباب ذلت و بردگى مرا وسايل عزّت و سلطنت كرد. كلمه لطيف از اسماى خداى تعالى است ، و

نمايان شد، آن وقت است كه ديگر ملاحظه اطرافيان خود را نكرده و از اينكه مردم به ذلت و درماندگيش پى مى برند، پروا ننموده و علنا گريه و زارى را سر مى دهد. پس كلمه

افعالي‌ گفته‌ايم‌ ‌که‌ خلق‌ و رزق‌ و احياء و اماته‌ و غني‌ و فقر و عزّت‌ و ذلّت‌ و صحّت‌ و مرض‌ بيد قدرت‌ حق‌ ‌است‌ غاية الامر گاهي‌ افاضه‌ بتوسّط اسباب‌

تخلّف نيست و بعد از نزول عذاب آنحضرت و اهل ايمان مشمول رحمت الهى شدند و از ذلّت و رسوائى و عذاب آنروز و روز قيامت مأمون گشتند و قوّت و قدرت و عزّت و قهّاريّت

«3». تفسير مجمع‌البيان. جلد 9 - صفحه 159 پيدايش قحطى، زلزله، كوتاه شدن عمر، ذلّت و خوارى مى‌شود، گرچه خود انسان از عامل پيدايش اين آثار خبرى نداشته باشد.

گيرد، و سرانجام تمام مقام و حيثيت خود را از دست بدهد، و به جاى بزرگى ، پستى و ذلت را براى خويش بخرد، يعنى نه تنها به هدف نرسيد، بلكه درست در جهت عكس آن قرار

اشاره به اينكه خداوند مجازات كسانى را كه با او و پيامبرش به مبارزه برمى خيزند ذلت و خوارى قرار مى دهد و آنها را از لطف بيكرانش منع مى كند. اين تعبير نظير تعبيرى

پناه‌ ميبرم‌ بخداوند ‌که‌ ‌او‌ بمن‌ چه‌ عناياتي‌ فرموده‌ ‌که‌ مرا ‌از‌ حضيض‌ ذلّت‌ باوج‌ عزّت‌ رسانيده‌ محققا ‌اينکه‌ عمل‌ ظلم‌ ‌است‌ و رستگار نميشوند ظالمين‌

نميخواهند صولت خودشان را از دست بدهند با آنكه آنها را با غلهاى آتشين با كمال ذلّت و خوارى بجهنّم ميبرند براى كفرشان و اين مجازات اعمال آنها است در دنيا بقدر

شرك را ويران ساخت ، و مؤ منين وارث آن سرزمين شدند، در حالى كه از آنجا با ذلت و خوارى بيرون گشته بودند و اگر كلمه ((معاد(( را نكره آورد، براى اين است كه

مقدار وفور وجود دارد. «كُلِّ الثَّمَراتِ» 10- در دوزخ، آب جوشان را با زور و ذلّت به كفّار مى‌نوشانند. «سُقُوا» 11- تشويق و تهديد در كنار هم سازنده است. أَنْهارٌ

در عناد و لجاج باقى ماندند و خداوند بانواع مختلفه از نعمت و نقمت و عزّت و ذلّت و دولت و مكنت آنها را امتحان فرمود براى آنكه متنبّه شوند و بحق بازگشت نمايند

نسازد او را بحبس مى‌اندازم و خوار و ذليل ميكنم چون ميدانست حضرت از بدنامى و ذلّت وحشت دارد و در حديث منقوله از امام سجاد عليه السّلام در علل ذكر شده كه هر

كفار نمى توانند خدا را عاجز سازند. و به زودى، قيامت موعود به پا گشته، با ذلت و خوارى، به درون جهنم در مى آيند. «فَاصبرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقُّ ...»:

اين بوده كه ضعف و ذلت آنان را با سلب غرض از آن سلب كند. ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۰ صفحه ۱۶۸ ساده تر بگويم : خواسته اند بگويند ضعف و ذلت ما سبب فتنه ستمكاران

» موى پيش سر است ، و گرفتن ناصيه در جائى گفته مى شود كه بخواهند كسى را با ذلت و خوارى به سوى كارى برند، زيرا هنگامى كه موى پيش سر كسى را مى گيرند قدرت هر

نفوذناپذيرى در مقابل حق و تكبر از پذيرش واقعيات مى باشد، و اين عزت در حقيقت ذلت است ! شقاق از ماده شق در اصل به معنى شكاف است ، سپس به معنى اختلاف نيز به

اموال مردم اشخاص براى خودشان جمع آورى نمايند چون بركت و عزّت در مال حلال و ذلّت و خسران دنيا و آخرت در حرام است و اگر كسى مؤمن باشد بايد باين امر معتقد باشد

نپذيريد زيرا در وقت اداء شهادت نزد آن كس كه از شما نمى‏پذيرد دچار سرشكستگى و ذلّت خواهيد شد، و از ابو كهمس نقل شده كه گفت: نزد شريك قاضى رفتم براى شهادتى كه

انس در آتش ، هر زمان گروهى وارد مى شوند گروه ديگر را لعن مى كنند تا همگى با ذلت در آن قرار گيرند (در اين هنگام ) گروه پيروان درباره پيشوايان خود مى گويند:

به عكس آنچه بعضى تصور مى كنند، «صبر» هرگز به معنى تحمل بدبختيها و تن دادن ذلت و تسليم در برابر عوامل شكست نيست ، بلكه صبر و شكيبائى به معنى پايدارى و استقامت

منكرى را از كسى مشاهده نمود فورا انكار نكند تا بباطن آن پى برد و از قبول ذلّت در مقام تحصيل علم استنكاف ننمايد و ادامه بتحصيل دهد و اگر خطائى از او سر

جملۀ «وَ أنتُم دَاخِرُون». و تعبير به كلمۀ «زَجرَة» نيز، إشعار به خوارى و ذلت آنان دارد. «وَ قَالُوا يَا وَيْلَنَا هَذَا يَوْمُ الدِّينِ * هَذَا يَوْمُ

هستيش قائم بذات او وقانت و ذليل در برابر اوست ، و منظور ما از اين ذلت ، اينست كه هستيش عين ذلت است ، آنگاه چگونه ممكن است موجودى از موجودات فرزند او، و مثال

نشانه اندوه و خوارى و رسوايى روى صاحب آن را فرو نپوشد (يعنى آثار اندوه و ذلّت بر او هويدا نگردد) پس چون چشم سرريز شود و آب از اطراف آن بريزد، خدا آن روى

نشانه اندوه و خوارى و رسوايى روى صاحب آن را فرو نپوشد (يعنى آثار اندوه و ذلّت بر او هويدا نگردد) پس چون چشم سرريز شود و آب از اطراف آن بريزد، خدا آن روى

مى خواهيد با او مجادله كنيد معاند نباشد، و نرمى و ملاطفت در سخن را حمل بر ذلت و خوارى نكند، كه در اين صورت مجادله به طريق احسن نيز فايده اى به حال آنان

تر را با بهتر عوض مى كنيد بشهر فرود آئيد تا اين چيزها كه خواستيد بيابيد و ذلت و مسكنت بر آنان مقرر شد و بغضب خدا مبتلا شدند زيرا آيه هاى خدا را انكار همى

آنها جهنم مى شود نه تنها در جهان ديگر بلكه در اين جهان نيز در جهنمى سوزان از ذلت و بدبختى و شكست و محروميت ، پناه خواهند گرفت . لذا در كتاب عيون الاخبار امام

الذين يمشون على الارض هونا»، (بندگان رحمان كسانى هستند كه در زمين با تواضع و ذلت قدم بر ميدارند) الخ . و بنابراين اگر كسى باشد كه علاوه بر بندگى ذاتى و عمليش

مرگ را از ميان ببريد پس چرا در تفسير نمونه ، جلد ۳، صفحه ۱۹۳ ميان بستر با ذلت بميريد چرا با افتخار در ميدان جهاد در برابر دشمن شربت شهادت ننوشيد؟. در آيه

«غُل» است و آن، عبارت است از: طوقى كه به گردن اشخاص مى اندازند، تا خوارى و ذلت او را بنمايانند. و كلمه «غُل» در اصل، به معناى داخل شدن است. و نيز گفته: كلمۀ

دارد» (اذا القوا فيها سمعوا لها شهيقا و هى تفور). آرى هنگامى كه آنها با نهايت ذلت و حقارت در آن پرتاب مى شوند تفسير نمونه جلد ۲۴ صفحه ۳۲۷ فرياد وحشتناك و طولانى

اسرائيل ، و عزت دادن به آنان بعد از ذلتشان ، موسى را آفريد، تا ايشان را از آن ذلت نجات دهد، چه ذلتى ؟ كه فرزندانشان را مى كشتند و زنانشان را باقى مى گذاشتند،

شود اما آبرومند و سر بلند جان بسپارد مهم نيست ، مهم آن است كه با خوارى و ذلت جان دهد، و با بى آبروئى و رسوائى گرفتار چنگال عذاب شود. «ولى با اينهمه عذاب

حال مبارزه افتخارآميز ببيند نه اينكه در خانهاش بر سر او بريزند و او را با ذلت در ميان بستر از بين ببرند. ديگر اينكه بايد اين حوادث پيش بيايد و هر كس آنچه

جهل‌، و سخاوت‌ حدّ وسط ‌بين‌ اسراف‌ و بخل‌، و تواضع‌ حدّ وسط ‌بين‌ تكبر و ذلت‌ و همچنين‌ ساير اخلاق‌ امّا ‌از‌ حيث‌ اعمال‌: داراي‌ مقام‌ عصمت‌ بوده‌ و كوچكترين‌

مى‏ميرد از روى غيظ يا بينى‏اش بر خاك ماليده مى‏شود» (و اين، كنايه است از ذلّت و خوارى).

شَيْ‏ءٍ يَغْلِبُنِي فَخَلَقَ اَلْحَدِيدَ فَقَطَعَهَا فَقَرَّتِ اَلْجِبَالُ وَ ذَلَّتْ ثُمَّ إِنَّ اَلْحَدِيدَ فَخَرَتْ عَلَى اَلْجِبَالِ وَ قَالَ أَيُّ شَيْ‏ءٍ

كه اسلام ، شوكت و نيرويى به خود گرفت ، و اما در مكه كه اسلام در شدت ضعف و ذلت بود، و همواره به مؤ منين اهانت مى شد، و در تنور فتنه ها و گرفتاريها مى سوختند،

باشد و) مفيد به حالشان افتد، تنها قوم يونس بود كه همينكه ايمان آورد عذاب ذلت آور دنيوى را از ايشان برداشتيم و تا مدتى ديگر از زندگى برخوردارشان كرديم (۹۸)

آمدنش خبر داده مبعوث شود، و نيز بگفته تورات به مدينه مهاجرت كند، ما را از اين ذلت و از شر شما اعراب نجات ميدهد. و از كلمه (كانوا) استفاده ميشود اين آرزو را

با شكل و قيافه اى كه مناسبش باشد، در فعل خود منعكس كنيم ، مثلا براى اينكه ذلت و حقارت قلبى خود را به پيشگاه مقدس او ارائه داده باشيم به سجده بيفتيم و با

بدهد آواره مى شود، مال و خانه و زندگيش تاراج مى گردد، از اوج سعادت به حضيض ذلت و بدبختى سقوط مى كند، آنهم قبطيانى كه در ميان دشمنانشان آن همه سوابق نفرت

گرفته بودند. هر وقت دشمن بر آنان غلبه كرد، شروع مى كردند به تملق و اظهار ذلت و اعتراف به ظلم و تقصير. و در آخر، با جمله «وَ صَدَقَ المُرسَلُون»، حقانيت

در زنجيرهاى تقليدها و تعصبهاى كوركورانه گرفتار ساختند، در آن روز با نهايت ذلت و خوارى غل و زنجير بر گردن آنها مى نهند و آنها را در آب سوزان مى كشند و سپس

« امروز روز انتقام ، روز از بين رفتن احترام نفوس ‍ و اموال دشمنان ، و روز ذلت و خوارى قريش است » سر دادند، پيغمبر گرامى اسلام (صلى اللّه عليه و آله و سلّم

الدنيا و كذلك نجزى المفترين (( را تلاوت نمود و فرمود: تنها قوم موسى دچار ذلت نشدند بلكه هر صاحب بدعتى ذليل مى شود، و هيچكس نيست كه به خداى عزوجل و به رسول

آرزوى هر آرزومندى را كه به غير من اميد ببندد مبدل به نوميدى مى كنم ، و جامة ذلت در ميان مردم بر تنش ‍ مى پوشانم ، و از گشايش و فضل خودم دور مى كنم ، آيا بنده

گيرد، دست خود را در مقابل او دراز نموده ، گردن خود را كج مى كند، و با حالت ذلت و تضرع حاجت خود رامى كند، ترجمه تفسير الميزان جلد ۲ صفحه ۵۴ و اتفاقا در روايتى

هم، عبارت است از: بدعت گذاشتن در دين. و «سَواد وَجه» (و رو سياهى)، نشانۀ ذلت است، كه سزاى تكبّر ايشان است. و به همين جهت فرمود: ألَيسَ فِى جَهَنّمَ مَثوىً

آيم و در آنجا به هم مى رسيم ، حركت كردن پياده در كنار سواره سبب غرور سوار و ذلت پياده مى شود»! و نيز مى خوانيم : پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) بر

سلطانيه ). خلاصه نه مال به كار آمد، و نه مقام ، و امروز با دست تهى ، و در نهايت ذلت و شرمسارى ، در دادگاه عدل الهى حاضرم ، همه اسباب نجات قطع شده ، قدرتم بر باد

عبادت بيشتر، و عباديت متعين تر ميشود، و از هر عملى در دلالت بر عزت مولويت ، و ذلت عبوديت ، روشن تر و واضح تر، دلالت سجده است ، براى اينكه در سجده بنده بخاك

را مى بينند (و ابصرهم فسوف يبصرون ). به زودى پيروزى تو و مؤ منان ، و شكست ذلت بار خود را در اين دنيا، و مجازات الهى را در جهان ديگر خواهند ديد. و از آنجا

بر باطل نيست؟ فرمود: چرا همين طور است. گفتم: پس چرا در امر دين مان، تن به ذلت دهيم؟ فرمود: من رسول خدايم و با اين كه خدا ياور من است، من او را نافرمانى

انها لكبيره الا على الخاشعين »، و خاشع بمعناى كسى است كه در نماز خود حالت ذلت بخود بگيرد، و منظور از خاشعان در اين آيه رسولخدا (ص ) و اميرالمؤ منين عليه

داخرين»: (آن هایي كه از عبادت من سر مى پيچند و تكبر مى كنند، به زودى با خوارى و ذلت داخل جهنم خواهند شد). و درباره شرك فرموده: «و لا يشرك بعبادة ربّه أحدا»: (و

به كار نبندند، نه استبداد و استعمارى به وجود خواهد آمد و نه آثار شوم آن نه ذلت و اسارت پيش مى آيد و نه وابستگى و طفيلى گرائى و تمام اين بدبختيها كه دامان

به روى زمين افتاده اند كشان كشان به دوزخ مى برند اين از يكسو نشانه خوارى و ذلت آنها است چرا كه آنها در دنيا نهايت كبر و غرور و خود برتربينى نسبت به خلق خدا

اثر بسيار بد در وجود انسان مى گذارد: ۱ - شرك مايه ضعف و ناتوانى و زبونى و ذلت است در حالى كه توحيد عامل قيام و حركت و سرفرازى است . ۲ - شرك ، مايه مذمت

بيشترى پيدا كند بيشتر به عظمت و كبريا، و عزت و بهاى مولايش پى مى برد، و بيشتر ذلت و مسكنت وحاجت خود را احساس مى كند، پس در نتيجه كارش به جايى مى رسد كه به غير

رسيد. آرى اگر پدر و مادر بشر، بزمين نمى آمدند، كى ميتوانستند متوجه فقر، و ذلت ، و مسكنت ، و حاجت ، و قصور، خود شوند؟ و چگونه بدون برخورد با تعب و زحمت و

انجام دهد كيفرش را خواهد ديد، عذابش در قيامت دو چندان گردد و با كمال خوارى و ذلّت در دوزخ مخلّد بماند، مگر آنكه توبه كرده و از گناه اين چنين دست بردارد) (فرقان:

قاعِدُونَ» «1» به خاطر اين انحرافات، خدا آنان را از اوج عزّت و فضيلت، به نهايت ذلّت و سرافكندگى مبتلا ساخت. ما در هر نماز، از خداوند مى‌خواهيم كه مانند غضب‌شدگان

نكند اين همان ملت پيشرو است . مگر عرب جاهلى نبود كه در جهل و بدبختى و فساد و ذلت و نكبت و پراكندگى و انحطاط غوطه ور بود؟ چرا كه رهبر لايقى نداشت ، ولى با ظهور

أمير المؤمنين كدام سلطه چيره‏تر و نيرومندتر است؟ فرمود: هواى نفس، گفت: كدام ذلّت ذليل‏كننده‏تر است؟ فرمود: حرص نسبت بدنيا، گفت: پس كدامين فقر سخت‏تر است؟

سر چاه مدين براى دخترانى كه حريف مردان نبودند، شاهد ابا داشتن او از ظلم و ذلت است ، و از سوى ديگر زبانش - كه خود يگانه اسلحه است براى كسى كه مى خواهد دعوت

آميخته با مرگ نيست ، و ملكى دارد كه زوال پذير نيست ، و عزتى دارد كه مشوب با ذلت نيست ، و فرح و سرور و رفعت و كرامتى دارد كه هيچ مقياسى نتواند اندازه اش را

روز قيامت به تو رسيده است؟ (۱) در آن روز، چهره هايى از شدّت شرمسارى، حالت ذلّت به خود مى گيرند. (۲) از سيمايشان اين معنا خوانده مى شود كه در دنيا تلاش بسيار

از نماز نهى كند، به طور مسلّم، ناصيه او را به شدّت خواهيم گرفت، و به وضعى ذلّت بار، او را به سوى عذاب جذب مى كنيم. آرى، ناصيه اى را كه صاحبش كاذب است و

سلّم» را مى شمرد. گويا فرموده: تو طعم ذلتى را كه يتيم مى چشد، چشيده اى؛ و ذلّت و شكسته شدن دل او را احساس كرده اى. پس هيچ يتيمى را خوار مشمار، و مال او

بخوانيد تا اجابت كنم، كسانی كه از عبادت من سرپيچى مى كنند، به زودى با خوارى و ذلّت به جهنّم در مى آيند)، كه مى فهماند راه او، نزديكترين راه است و آن راه، عبارت

بقيه به كنعان برگشته و دوباره نزد يوسف آمدند، و در برابر سلطنت و عزّتش اظهار ذلّت نموده و التماس كردند، و او خود را معرفى نموده پدر و ساير بستگان خود را به