التوبة ٢٩

قَاتِلُوا الَّذِينَ‌ لاَ يُؤْمِنُونَ‌ بِاللَّهِ‌ وَ لاَ بِالْيَوْمِ‌ الْآخِرِ وَ لاَ يُحَرِّمُونَ‌ مَا حَرَّمَ‌ اللَّهُ‌ وَ رَسُولُهُ‌ وَ لاَ يَدِينُونَ‌ دِينَ‌ الْحَقِ‌ مِنَ‌ الَّذِينَ‌ أُوتُوا الْکِتَابَ‌ حَتَّى‌ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ‌ يَدٍ وَ هُمْ‌ صَاغِرُونَ‌

ترجمه

مکارم شیرازیبهرامپورفولادوندالهی قمشه‌ایانصاریانآیتیخرمشاهیمجتبویخرمدلصادقی تهرانیمعزی

با کسانی از اهل کتاب که نه به خدا، و نه به روز جزا ایمان دارند، و نه آنچه را خدا و رسولش تحریم کرده حرام می‌شمرند، و نه آیین حق را می‌پذیرند، پیکار کنید تا زمانی که با خضوع و تسلیم، جزیه را به دست خود بپردازند!

با كسانى [از اهل كتاب‌] كه به خدا و روز واپسين ايمان نمى‌آورند و آنچه را خدا و رسولش حرام كرده، حرمت نمى‌دارند و به دين حق نمى‌گرايند، كارزار كنيد، تا زمانى كه به دست [خود] خاكسارانه جزيه دهند

با كسانى از اهل كتاب كه به خدا و روز بازپسين ايمان نمى‌آورند، و آنچه را خدا و فرستاده‌اش حرام گردانيده‌اند حرام نمى‌دارند و متدين به دين حق نمى‌گردند، كارزار كنيد، تا با [كمال‌] خوارى به دست خود جزيه دهند.

(ای اهل ایمان) با هر که از اهل کتاب (یهود و نصاری) که ایمان به خدا و روز قیامت نیاورده و آنچه را خدا و رسولش حرام کرده حرام نمی‌دانند و به دین حق (و آیین اسلام) نمی‌گروند قتال و کارزار کنید تا آن‌گاه که با دست خود با ذلت و تواضع جزیه دهند.

با کسانی از اهل کتاب که به خدا و روز قیامت ایمان نمی آورند، و آنچه را خدا و پیامبرش حرام کرده اند، حرام نمی شمارند، و دین حق را نمی پذیرند، بجنگید تا با دست خود در حالی که [نسبت به احکام دولت اسلامی] متواضع و فروتن اند، جزیه بپردازند.

با كسانى از اهل كتاب كه به خدا و روز قيامت ايمان نمى‌آورند و چيزهايى را كه خدا و پيامبرش حرام كرده است بر خود حرام نمى‌كنند و دين حق را نمى‌پذيرند جنگ كنيد، تا آنگاه كه به دست خود در عين مذلت جزيه بدهند.

با اهل کتابی که به خداوند و روز بازپسین ایمان ندارند و حرام داشته خدا و پیامبرش را حرام نمی‌گیرند و دین حق نمی‌ورزند، کارزار کنید تا به دست خویش و خاکسارانه جزیه بپردازند

با كسانى از كتاب داده‌شدگان- جهودان و ترسايان- كه به خداى و روز واپسين ايمان نمى‌آورند و آنچه را كه خدا و پيامبر او حرام كرده‌اند حرام نمى شمارند و دين حق را نمى‌پذيرند كارزار كنيد تا آنگاه كه به دست خود جزيه دهند در حالى كه خواران باشند.

با کسانی از اهل کتاب که نه به خدا، و نه به روز جزا (چنان که شاید و باید) ایمان دارند، و نه چیزی را که خدا (در قرآن) و فرستاده‌اش (در سنّت خود) تحریم کرده‌اند حرام می‌دانند، و نه آئین حق را می‌پذیرند، پیکار و کارزار کنید تا زمانی که (اسلام را گردن می‌نهند، و یا این که) خاضعانه به اندازه‌ی توانائی، جزیه را می‌پردازند (که یک نوع مالیات سرانه است و از اقلیّتهای مذهبی به خاطر معاف‌بودن از شرکت در جهاد، و تأمین امنیّت جان و مال آنان گرفته می‌شود).

با کسانی از اهل کتاب که به خدا و روز بازپسین ایمان نمی‌آورند و آنچه را خدا و فرستاده‌اش حرام کرده حرام نمی‌دارند و به دین حق نمی‌گروند، کشتار کنید، تا به دست خود در حال کوچک‌منشی جزیه دهند.

بکشید آنان را که ایمان نیارند به خدا و روز آخر و حرام ندارند آنچه را که حرام کرده است خدا و رسولش و نمی‌گروند به کیش حقّ از آنان که داده شدند کتاب را تا جزیه پردازند از دسترنج خود (با دست خود یا به جای خود) و ایشانند سرافکندگان‌

التوبة ٢٨	آیه ٢٩	التوبة ٣٠
سوره : سوره التوبة نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«رَسُولُهُ»: مراد محمّدبن عبدالّله، پیغمبر اسلام است. «لایَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ»: معتقد به دین حق که اسلام است نمی‌باشند. «مِنَ الَّذِینَ ...»: واژه (مِنْ) در اینجا بیانیّه است؛ نه تبعیضیّه. یعنی همه پیروان کتب آسمانی پیشین. «الْجِزْیَة»: از کزیت فارسی یا از جزاء عربی است و مراد مالیاتی است که از طرف حکومت اسلامی تعیین و از مردان بالغ و سالم و عاقل ثروتمند اهل کتاب به اندازه توانائی دریافت می‌شود؛ نه افراد فلج و کور و بنده و فقیر و حقیر، و نه از زنان و کودکان و راهبان گوشه‌گیر. حکومت اسلامی از اهل کتاب جزیه می‌گیرد و از مسلمانان خمس غنائم، زکات مال، فطریّه، وجوه کفّارات مختلفه، و غیره. در ضمن اهل کتاب را از جهاد معاف می‌کند و امنیّت مالی و جانی آنان را تأمین می‌نماید و از امکانات کشور برخوردارشان می‌سازد. لذا جزیه یک نوع کمک مالی برای دفاع از موجودیت و استقلال و امنیّت کشور اسلامی است. «عَن یَدٍ»: با دست خود. نقداً. به اندازه قدرت. به سبب انقیاد. به سبب انعام بدانان. «صَاغِرُونَ»: اَذِلّاء. از ماده صَغار به معنی کوچکی و رذالت (نگا: انعام / اعراف / و .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَمَنْ‌ حَاجَّکَ‌ فِيهِ‌ مِنْ‌ بَعْدِ... (۰) فَإِذَا انْسَلَخَ‌ الْأَشْهُرُ... (۳) يَا أَيُّهَا النَّبِيُ‌ جَاهِدِ... (۰)

وَدَّ کَثِيرٌ مِنْ‌ أَهْلِ‌ الْکِتَابِ‌... (۴) الْيَوْمَ‌ أُحِلَ‌ لَکُمُ‌... (۹) فَبِمَا نَقْضِهِمْ‌ مِيثَاقَهُمْ‌... (۰) وَ إِنْ‌ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ‌ فَاجْنَحْ‌... (۰) سُنَّةَ مَنْ‌ قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَکَ‌... (۲)

تفسیر

المیزاننمونهتسنیمنور

• آيات ۳۵ - ۲۹، سوره توبه
• مراد از رسول در توصيف اهل كتاب به اينكه (( آنچه را كه خدا و رسول او حرام كرده اند حرام نمى دانند )) پيامبر اسلام (ص ) مى باشد
• واداشتن اهل كتاب به پرداخت جزيه مطابق با عدالت و انصاف است
• مراد از حق بودن دين ، و معناى توصيف اهل كتاب به عدم تدين به دين حق
• معناى (( جزيه )) و مقصود از صغار اهل كتاب در: (( ...و هم صاغرون ))
• معرفى (( عزير )) و بيان اينكه مراد يهود از اينكه گفتند (( عزير پسر خداست )) چه بوده است
• گفتار مسيحيان مبنى بر اينكه عيسى پسر خداست مشابه گفتار كفار در امم گذشته است
• معناى (( احبار )) و (( رهبان )) و اشاره به اينكه برخلاف نصارا، يهود جدا و واقعا معتقد به فرزندى عزير براى خدا نبوده اند
• اطاعت بدون قيد و شرط و بالاستقلال همان عبادت و پرستش است و مختص به خداى سبحان مى باشد
• لطافت تعبير از حال اهل كتاب به : (( يريدون ان يطفؤ وا نور الله بافواههم ))
• اراده الهى بر انتشار دين اسلام در عالم بشريت تعلق گرفته است .
• اشاره به اهميت اقتصاديات در نظام بشرى و وجه اينكه از ميان گناهان احبار و رهبان (( اكل مال به باطل )) ذكر شده است
• مواردى از تعديات مالى كشيشان
• حكم حرمت كنز و احتكار ذهب و فضه مخصوص به اهل كتاب نيست و معناى انفاق در راه خدا انفاق در مصالح و ضروريات دينى و اجتماعى است
• رواياتى در مورد قتال با اهلكتاب و رواياتى در مورد اينكه مجوس اهل كتاب هستند
• چند روايت در مورد معناى اينكه يهود و نصارا احبار و رهبان را ارباب گرفتند
• چند روايت در ذيل جمله : (( ليظهره على الدين كله )) و تفسير آن به ظهور حضرت مهدى(ع )
• رواياتى در ذيل آيه : (( والذين يكنزون تاذهب والفضة ... )) و استناد مستمر ابوذر به اين آيه شريفه در برابر عثمان و معاويه و گنجينه داران
• بررسى موضع ابوذر و بيان اينكه گفتار او نتيجه اجتهادش نبوده بلكه ماءخوذ از رسول الله (ص ) بوده است
• بيان فساد و ضعف دو روايتى كه در صدد مخدوش ساختن ابوذر است
• مفاسدى كه بر اندوختن و احتكار پول مترتب است
• در مواردى كه انفاق ، مستحب يا مباح است چرا بخل ورزيدن جائر نباشد؟
• نقش مبرات و مستحبات مالى در حفظ اساس حيات مجتمع دينى و ايجاد نظام اسلامى

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - فرمان خدا به نبرد با اهل کتاب، به دلیل عدم ایمان آنان به خدا و آخرت و عدم پرهیزشان از محرمات الهى و پایبند نبودن به دین حق (قتلوا الذین لا یؤمنون ... من الذین أوتوا الکتب)

۲ - ایمان اهل کتاب به خدا و رستاخیز، ایمانى غیر واقعى و بى ارزش در بینش الهى (الذین لا یؤمنون باللّه و لا بالیوم الأخر ... من الذین أوتوا الکتب) با اینکه اهل کتاب (یهود و نصارا) پیروان شرایع الهى بوده و به خدا و روز رستاخیز ایمان داشتند، نسبت داده شدن بى ایمانى به ایشان از سوى خدا مى تواند بیانگر مطلب فوق باشد.

۳ - اهل کتاب [در حاکمیت اسلام]محکوم به پرداخت جزیه اند. (الذین أوتوا الکتب حتى یعطوا الجزیة عن ید و هم صغرون)

۴ - لزوم متارکه جنگ با اهل کتاب، در صورت پرداخت جزیه و تسلیم شدن ایشان در برابر حکومت اسلامى (قتلوا الذین لا یؤمنون ... من الذین أوتوا الکتب حتى یعطوا الجزیة عن ید و هم صغرون)

۵ - جزیه اهل کتاب به حکومت اسلامى، مالیاتى است براى حفظ جان و رهایى از مرگ. (قتلوا الذین لا یؤمنون ... من الذین أوتوا الکتب حتى یعطوا الجزیة)

۶ - شریعت اسلام، تنها دین حق و مورد پذیرش خداوند (و لا یدینون دین الحق) مقصود از دین حق در «لایدینون دین الحق» دین اسلام است.

۷ - پرداخت جزیه اهل کتاب به حکومت اسلامى، باید با دست خود آنان و با انقیاد و تسلیم باشد، نه اینکه حکومت براى دریافت آن ناچار به اعمال زور شود. (من الذین أوتوا الکتب حتى یعطوا الجزیة عن ید و هم صغرون)

روایات و احادیث

۸ - زراره گوید: «قلت لأبى عبدالله (ع): ما حد الجزیة على اهل الکتاب ... ؟ فقال: ذاک إلى الامام أن یأخذ من کل انسان منهم ما شاء ... تؤخذ منهم على قدر ما یطیقون ... فإن اللّه تبارک و تعالى قال: «حتى یعطوا الجزیة عن ید و هم صاغرون» و کیف یکون صاغرا و هو لا یکترث لِما یؤخذ منه ... ; به امام صادق (ع) گفتم: جزیه که بر اهل کتاب بسته مى شود چه مقدار است؟ فرمود: این در اختیار امام است تا هر چه بخواهد از هر یک آنان بگیرد ... جزیه تا مقدارى که توان دارند از آنها گرفته مى شود ; ... زیرا خداى تبارک و تعالى فرمود: «تا اینکه جزیه را با دست خویش با خوارى بپردازند» و چگونه خوار مى شود کسى که نسبت به آنچه از او گرفته مى شود بى تفاوت باشد ... ».

۹ - از رسول خدا (ص) درباره جزیه س-ؤال شد، فرمود: «جزیة الأرض و الرقبة ... ; ج-زیه را مى ت--وان بر اراض--ى بست و مى توان سرانه گرفت ... ».

۱۰ - از رسول خدا (ص) روایت شده است: « ... إنى لست آخذ الجزیة إلا من اهل الکتاب ... إن المجوس کان لهم نبى فقتلوه و کتاب أحرقوه ... ; ... من جزیه نمى گیرم مگر از اهل کتاب ... مجوس، داراى پیغمبر و کتاب بودند که پیغمبر خود را کشتند و کتاب را آتش زدند ... ».

موضوعات مرتبط

• احکام: ۳، ۴، ۷، ۸ فلسفه احکام ۵
• اسلام: حقانیت اسلام ۶ ; ویژگیهاى اسلام ۶
• اهل کتاب: اهل کتاب در حکومت اسلامى ۳ ; بىارزشى ایمان اهل کتاب ۲ ; تکالیف اهل کتاب ۳ ; جزیه از اهل کتاب ۳، ۸، ۱۰ ; عصیان اهل کتاب ۱ ; کفر اهل کتاب ۱
• جزیه: آثار جزیه ۴ ; احکام جزیه ۳، ۴، ۷، ۸، ۹ ; شرایط پرداخت جزیه ۷ ; فلسفه جزیه ۵ ; مقدار جزیه ۸ ; موارد جزیه ۹
• جهاد: ترک جهاد با اهل کتاب ۴ ; جهاد با اهل کتاب ۱ ; دلایل جهاد با اهل کتاب ۱
• خدا: اوامر خدا ۱
• دین: دین حق ۶
• رهبرى: اختیارات رهبرى ۸
• کفر: کفر به آخرت ۱ ; کفر به خدا ۱
• مجوس: جزیه از مجوس ۱۰ ; مجوس از اهل کتاب ۱۰