الأعراف ١٥٩
ترجمه
| الأعراف ١٥٨ | آیه ١٥٩ | الأعراف ١٦٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أُمَّةٌ»: گروه فراوانی. مراد از این گروه زیاد، عُقَلائی است که در زمان موسی گوساله‌پرستی نکردند و در برابر سُفَهاء قرار داشتند، و یا این که مراد عدّه‌ای از اصحاب پیغمبر است که در صدر اسلام آئین اسلام را پذیرفتند. «بِهِ»: به حق. «یَعْدِلُونَ»: دادگری می‌کنند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ إِنَ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ... (۰) الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْکِتَابَ... (۱) لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ... (۲) وَ إِنَ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ... (۰) قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لاَ تُؤْمِنُوا... (۰) الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْکِتَابَ... (۰) وَ مِمَّنْ خَلَقْنَا أُمَّةٌ يَهْدُونَ... (۴)
رَبَّنَا وَ اجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ... (۱) وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ... (۲) وَ قُلْنَا مِنْ بَعْدِهِ لِبَنِي... (۰) وَ يَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنْ... (۰) وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ... (۰) وَ إِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ قَالُوا... (۱) أُولٰئِکَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ... (۰) وَ لَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۵۵ - ۱۶۰، سوره اعراف
- انتخاب هفتاد نفر از بنى اسرائيل و حضور آنان در ميقات ونزول رجفه ، جزئى از داستان ميقات و نزول تورات است .
- سخن صاحب المنار مبنى بر اينكه داستان هفتاد نفر غير داستان ميقات موسى (ع ) است .
- اشكال بر كلام صاحب المنار و اشاره به قرآن درنقل داستان ها
- بيان اينكه رحمت خدا عام و عذاب او خاص است .
- اشاره به دو قسم رحمت براى خداى تعالى : رحمت عام و رحمت خاص
- آيه : (( فساءكتبها للذين يتقون ...(( استجابت و تقييد دعاى موسى (ع ) را مى رساند
- معناى (( اصر(( در (( و يضع عنهم اصرهم ((
- امر به معروف ، نهى از منكر، تحليل حلائل ، تحريم خبائث ، و برداشتن تكاليف شاقه ،از مختصات اسلام است .
- كامل و جامع بودن اسلام ، خود دليلى است ، مستقل بر حقانيت آن
- وجوهى كهدر معناى جمله : (( انزل معه (( و علت تعديه كلمه :(( انزل (( با (( مع (( گفته شده است .
- عموميت و شمول رسالت پيغمبر اكرم اسلام (ص ) واستدلال براى رفع استيحاش يهود و مردم غير عرب از بعثت آن حضرت .
- مراد از (( هدايت (( و (( امت (( در: (( و من قوم موسى امة يهدون بالحق ((
- معناى (( اسباط(( و اشاره به آيات و معجزاتى كه از موسى (ع ) در سوره اعراف آمده است
- روايتى درباره علت اينكه انتخاب امام به مردم واگذار نشده است
- چند روايت در مورد داستان هفتاد نفر برگزيدگان موسى (ع ) براى حضور در ميقات
- بيان ضعف آن آيات
- رواياتى درباره رحمت واستعه خداى تعالى
- اهميت و ارزش بيشتر ايمان كسانى كه پيامبر (ص ) را نديده به آن حضرت ايمان آوردهاند
- منشعب شدن بنى اسرائيل به هفتاد و چند فرقه و ناجيه بودن يكى از آن فرق
- اشاره به روايات و داستان هاى خرافى و مجعولى كه درباره فرقه يهود ساخته وپرداخته شده است
نکات آیه
۱- گروهى اندک از قوم موسى، مردمى هدایتگر و عدالت پیشه بودند. (و من قوم موسى امة یهدون بالحق و به یعدلون)
۲- هدایتگران قوم موسى خود همواره ملازم حق و حقیقت بودند. (یهدون بالحق) برداشت فوق مبتنى بر این است که «باء» در «بالحق» براى مصاحبت باشد در این صورت «بالحق» حال براى فاعل «یهدون» است ; یعنى: «یهدون مصاحبین الحق».
۳- هدایتگران قوم موسى با روشها و موازین حق، نه اسباب باطل، مردم را هدایت مى کردند. (یهدون بالحق) برداشت فوق بر این اساس است که «باء» در «بالحق» براى استعانت باشد.
۴- هدایتگران باید خود ملازم حق و پیرو حقیقت باشند. (یهدون بالحق)
۵- عدالت پیشگان قوم موسى همواره حق را میزان قضاوتهاى خویش قرار داده و بر اساس آن داورى مى کردند. (و به یعدلون) «به» متعلق به «یعدلون» و «باء» در آن براى استعانت است.
۶- هدایتگرى و عدالت پیشگى، وظیفه اى بر عهده همگان (یهدون بالحق و به یعدلون)
۷- بیان چهره هاى خوب هر قوم به همراه انتقاد از چهره هاى نامطلوب، از شیوه هاى قرآن در ترسیم رفتار امتها و جوامع بشرى است. (و من قوم موسى امة یهدون)
۸- رعایت انصاف در نمایاندن و ترسیم چهره اقوام، امرى پسندیده است.* (و من قوم موسى امة یهدون بالحق) مى توان گفت از اهداف قرآن در یاد کردن از گروه عدالت پیشه و هدایتگر قوم موسى پس از بیان مفسده ها و مفسده جویان آن قوم، آموزش این روش باشد که نباید در تحلیل و گزارش از یک جامعه، محاسن موجود را نادیده گرفت و از آنها یاد نکرد.
روایات و احادیث
۹- عن امیرالمؤمنین (ع): ... لقد افترقت (بنواسرائیل بعد موسى) على احدى و سبعین فرقة کلها فى النار إلا واحدة فان اللّه یقول: «و من قوم موسى أمة یهدون بالحق و به یعدلون» فهذه التى تنجو.[۱] از امیرالمؤمنین (ع) روایت شده است: بنى اسرائیل بعد از حضرت موسى، هفتاد و یک فرقه شدند و همه آنان در آتشند جز یک گروه ; خداوند مى فرماید: «از قوم موسى گروهى هستند که مردم را به حق راهنمایى و به وسیله آن، دادگرى مى کنند»، تنها این گروه اهل نجاتند.
موضوعات مرتبط
- اقوام: انصاف در معرفى اقوام ۸
- الگو: هاى پسندیده ۷ ; الگو هاى ناپسند ۷
- بدان: انتقاد از بدان ۷
- بنى اسرائیل: اقلیت بنى اسرائیل ۱ ; تاریخ بنى اسرائیل ۱، ۲، ۵ ; عادلان بنى اسرائیل ۱ ; قضاوت عادلان بنى اسرائیل ۵ ; هدایتگران بنى اسرائیل ۱، ۲، ۳
- خوبان: اهمیت معرفى خوبان ۷
- عدالت: اهمیت عدالت ۶
- مسؤولیت: همگانى ۶
- هدایت: اهمیت هدایت ۶ ; روش هدایت ۳، ۷
- هدایتگران: مسؤولیت هدایتگران ۴ ; هدایتگران و حق ۴
منابع
- ↑ تفسیر عیاشى، ج ۲، ص ۳۲، ح ۹۱ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۸۵، ح ۳۰۷.
