القصص ٥٦
ترجمه
القصص ٥٥ | آیه ٥٦ | القصص ٥٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِنَّکَ لا تَهْدِی ...»: مراد این است که پیغمبر، تبلیغ و ارائه طریق مینماید و بس. توفیق هدایت و ایصال به مطلوب در دست خداوند است (نگا: بقره / یونس / ، ابراهیم / .
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
لَيْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ... (۱) ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّکَ... (۳) لَيْسَ عَلَيْکَ هُدَاهُمْ وَ لٰکِنَ... (۴) مَا کَانَ لِلنَّبِيِ وَ الَّذِينَ... (۰)
مَا کَانَ لِلنَّبِيِ وَ الَّذِينَ... (۰) وَ لَوْ شَاءَ رَبُّکَ لَآمَنَ مَنْ... (۱) وَ مَا أَکْثَرُ النَّاسِ وَ لَوْ... (۰) نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ وَ... (۱) وَ انْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ... (۱)
تفسیر
- آيات ۴۳ - ۵۶، سوره قصص
- اشاره به سياق نزول اين آيه شريفه
- جواب به مشركين كه هم قرآن و هم تورات را رد و انكار مى كنند و گفتند: ((سحرانتظاهرا)) و ((انا بكل كافرون ))
- مدح و ستايش طايفهى اى از اهل كتاب كه به قرآن ايمان آوردند و... و مژده به ايشان كهدوبار پاداش داده مى شوند.
- بيان گرامى تر بودن حضرت محمد(ص ) و امت او نزد خدا از موسى (ع ) و امت او
- شاءن نزول ((لذين آتيناهم لكتاب ...)) و ميان معناى (و يدرون بالحسنة السية ))
- روايت جعلى اهل سنت درباره كفر ابوطالب و بيان اينكه ائمه اطهار (ع )قائل به ايمان او هستند
نکات آیه
۱ - هدایت بخشى و ایجاد ایمان در دل مردم، خارج از قلمرو توانایى پیامبر(ص) است. (إنّک لاتهدى من أحببت) «هدایة» هم به معناى نشان دادن راه به کار مى رود و هم به معناى رساندن به مقصد. مراد از هدایت در این آیه، معناى دوم است; زیرا هدایت (به معناى نشان دادن راه) وظیفه هر پیامبر و از جمله رسول اکرم(ص) است و معنا ندارد که خداوند آن را از پیامبر(ص) نفى کند.
۲ - پیامبر(ص)، دوستدار هدایت همه مردمان حتى دشمنان بهانه جوى خویش (إنّک لاتهدى من أحببت) با توجه به ارتباط این آیه با آیات پیشین استفاده مى شود که پیامبر(ص) با این که از سوى دشمنان در فشار بود و حتى به جادوگرى و دروغ گویى متهم شده بود; اما همچنان دوست داشت که حتى آنان نیز متنبه شده و هدایت یابند.
۳ - هدایت، نعمتى خدادادى و خارج از حوزه قدرت غیر او (إنّک لاتهدى من أحببت و لکنّ اللّه یهدى)
۴ - پذیرش هدایت و ایمان از سوى مردمان، در گرو مشیت خداوند است. (و لکنّ اللّه یهدى من یشاء)
۵ - انسان ها دو دسته اند: هدایت پذیر و هدایت ناپذیر (و هو أعلم بالمهتدین) «مهتدى»; یعنى، کسى که قابل هدایت است. بنابراین «هوأعلم بالمهتدین»; یعنى، «هو أعلم بالقابلین للهدایة من الذین لایقبلون; او بهتر مى داند چه کسانى قابل هدایتند و چه کسانى قابل هدایت نیستند».
۶ - تنها زمینه داران هدایت، شایسته دریافت آن از سوى خداوند (و لکنّ اللّه یهدى من یشاء و هو أعلم بالمهتدین) قید «هو أعلم بالمهتدین» بیانگر آن است که خداوند هدایت خویش را تنها به کسانى مى دهد که قابلیت آن را داشته باشند.
۷ - آگاهى کامل به هدایت پذیرى انسان ها، از دسترس بشر دور است. (و هو أعلم بالمهتدین) تصریح خداوند به آگاه بودنش از افراد قابل هدایت، مى تواند اشاره باشد به این که دیگران - حتى پیامبر(ص) که دوست دار هدایت همه انسان ها است - قادر به دست یافتن به این آگاهى نیستند.
۸ - علم و آگاهى خدا به انسان هاى قابل هدایت و انسان هاى غیرقابل هدایت (و هو أعلم بالمهتدین)
موضوعات مرتبط
- انسان: محدوده علم انسان ۷
- خدا: آثار مشیت خدا ۴; علم غیب خدا ۸
- محمد(ص): رأفت محمد(ص) ۲; محدوده قدرت محمد(ص) ۱; هدایتگرى محمد(ص) ۲
- مهتدین :۶ تشخیص مهتدین ۶ ۷
- نعمت: نعمت هدایت ۳
- هدایت: زمینه هدایت ۶; منشأ هدایت ۱، ۳، ۴
- هدایت پذیران :۵ تشخیص هدایت پذیران ۵ ۸
- هدایت ناپذیران :۵ تشخیص هدایت ناپذیران ۵ ۸