الإسراء ٩٠
ترجمه
الإسراء ٨٩ | آیه ٩٠ | الإسراء ٩١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«تَفْجُرَ»: برجوشانی. بیرون دمانی. «یَنبُوعاً»: چشمهای که آب آن فوّاره کند و بیرون دمد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ قَالَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ... (۳)
يَسْأَلُکَ أَهْلُ الْکِتَابِ أَنْ... (۱) وَ قَالُوا لَوْ لاَ نُزِّلَ عَلَيْهِ... (۲) وَ لَوْ أَنَّنَا نَزَّلْنَا إِلَيْهِمُ... (۱) إِنَ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ... (۱) وَ لَوْ جَاءَتْهُمْ کُلُ آيَةٍ حَتَّى... (۰) وَ مَا مَنَعَنَا أَنْ نُرْسِلَ... (۰) وَ قَالُوا مَا لِهٰذَا الرَّسُولِ... (۱) أَوْ يُلْقَى إِلَيْهِ کَنْزٌ أَوْ... (۱) انْظُرْ کَيْفَ ضَرَبُوا لَکَ... (۰) تَبَارَکَ الَّذِي إِنْ شَاءَ جَعَلَ... (۰) وَ لَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى تِسْعَ... (۱) فَأَسْقِطْ عَلَيْنَا کِسَفاً مِنَ... (۰) عَيْناً يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ... (۲) بَلْ کَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ وَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۸۲ - ۱۰۰ سوره اسراى
- وجه اينكه قرآن براى مؤ منين ((شفاء(( و((رحمت (( ناميده شده است .
- توضيح اينكه قرآن ظالمين را جز زيان نمى افزايد
- حاصل معناى آيه واشاره به وجوهى كه مفسرين درباره آن گفته اند.
- بيان حال انسان عادى دلبسته به اسباب ظاهرى
- بحثى فلسفى (در بيان اينكه شرور بالعرضداخل در قضاى الهى هستند)
- تقسيمات ((عدم (( وبيان اينكه كدام قسم آن شر است .
- تقسيم كلى امور به پنج قسم
- سخن صاحب روح المعانى درباره شرور وكلام فخر رازى
- معناى ((كليعمل على شاكلته ((
- صفات درونى انسان علت تامه اعمال بدنى اونيست بلكه مقتضى آنست
- بيان اينكه سعادت وشقاوت ضرورى وتغييرناپذير نيست واكتسابى واز آثار اعتقاداتواعمال انسان مى باشد
- انسان داراى ((شاكله ((هايى است مختلف داراى آثا مختلف
- بيان وجه ارتباط واتصال اين آيه با ((وننزل من القرآن ...((
- سخن فخر رازى پيرامون آيه ((قلكل يعمل على شاكلته (( ونقد آن
- بحث فلسفى (درباره سنخيت وجودى ورابطه ذاتى بينفعل وعلت فاعلى )
- وجود رابطه وسنخيت بين فعل وفاعل از نظر قرآن
- معناى ((روح (( ومراد از ((امر خدا(( وتوضيح اينكه روح از امر خدا است
- موارد اطلاق واستعمال كلمه ((روح (( در آيات قرآن مجيد
- اقوال مختلف ومتعدد مفسرين درباره مراد از روح در آيه : ((يسئلونك عن الروح ...((
- تحدّى عمومى (همه انس وجن ) وبه تمامى خصوصيات قرآن (نه فقط بلاغت وفصاحت )
- مشروط كردن مشركين ايمان خود را به معجزاتى غريب وناممكن !
- تحقق بخشيدن به پيشنهاد مشركين ، در شاءن پيامبر (ص ) نيست
- گفتار بعضى مفسرين در ارتباط به دوكلمه بشرا ورسولا در آيه واشكالات آن
- تقرير وتوضيح برهان بر نبوت عامه واثبات آن
- توضيح برهانى عقلى بر اينكه تحمل وحى خاص انبياء الهى است
- توجهى به سياق آيه ودلات آن
- چون دليل وبرهان نتيجه نبخشيد، گواهى را به خدا واگذار
- معناى جمله : ((قادر على ان يخلق مثلهم ((
- بيان اينكه انسان مبعوث در قيامت عين انسان دنيايى است نه مانند او
- بحث روايتى
- رواياتى درباره نيت وعمل در ذيل جمله : ((كليعمل على شاكلته ((
- چند روايت درباره شاءن نزول آيه : ((يسئلونك عن الروح ...(( وبيان مراد از روح
نکات آیه
۱- ایجاد چشمه اى پر آب و جوشان در مکه توسط پیامبر(ص) براى مشرکان، پیش شرط آنان در ایمان به پیامبر(ص) (و قالوا لن نؤمن لک حتى تفجر لنا من الأرض ینبوعًا)
۲- ایجاد چشمه اى جوشان براى مشرکان مکه، معجزه درخواستى (اقتراحى) آنان از پیامبر(ص) (و قالوا لن نؤمن لک حتى تفجر لنا من الأرض ینبوعًا)
۳- مشرکان مکه، با درخواست معجزه، درصدد بهانه جویى و دستیابى به منافع خویش بودند نه کشف حقانیت پیامبر(ص) (و لقد صرّفنا للناس فى هذا القرءان من کلّ مثل فأبى أکثر الناس إلاّ کفورًا . و قالوا لن نؤمن لک حتى تفجر لنا من الأرض ینبوعًا) از اینکه مشرکان براى شناخت حقانیت پیامبر(ص) راههاى گوناگون موجود را رها کرده و ایمان خود را منحصر به برآوردن پیشنهادهاى محدودى، کردند که بیشتر منافع مادى اشان را تأمین مى کرد، مطلب فوق قابل استفاده است.
۴- مشرکان مکه، على رغم مشاهده آیات گوناگون الهى، از پیامبر(ص) درخواست معجزه حسى کردند. (و لقد صرّفنا ... من کلّ مثل فأبى ... و قالوا لن نؤمن لک حتى تفجر لنا من الأرض ینبوعًا)
۵- مشرکان مکه، قرآن را على رغم بى مانندى اش، معجزه نمى دانستند. (قل لئن اجتمعت الإنس و الجنّ ... و قالوا لن نؤمن لک) از اینکه خداوند، پس از توصیف قرآن به معجزه و بى مانند بودن، درخواست معجزه حسى آنان را نقل مى کند، مى تواند به نکته فوق اِشعار داشته باشد.
۶- مکه در آغاز بعثت پیامبر(ص)، سرزمینى کم آب بود و مکیان نیازمند به منابع دایمى آب بودند. (تفجر لنا من الأرض ینبوعًا) درخواست مشرکان مکه از پیامبر(ص) براى ایجاد چشمه اى جوشان، احتمال دارد به خاطر، نیاز شدید آنان به منابع آب باشد.
۷- تأثیرگذارى نیازهاى محیطى و مادى انسان بر آرا و نظریات وى حتى در زمینه مسائل فکرى و معنوى * (و قالوا لن نؤمن لک حتى تفجر لنا من الأرض ینبوعًا) با این احتمال که پیشنهاد ایجاد چشمه به عنوان معجزه از سوى مشرکان، متأثر از شدت نیاز آنان به منابع آبى بوده باشد، برداشت فوق به دست مى آید.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۳، ۴، ۵
- عقیده: عوامل مؤثر در عقیده ۷
- فکر: مبانى فکر ۷
- قرآن: اعجاز قرآن ۵; بى نظیرى قرآن ۵
- محمد(ص): درخواست چشمه آب از محمد(ص) ۱، ۲
- مشرکان مکه: بهانه جویى مشرکان مکه ۳; بینش مشرکان مکه ۵; حس گرایى مشرکان مکه ۴; خواسته هاى مشرکان مکه ۱، ۲، ۴; شرایط ایمان مشرکان مکه ۱; لجاجت مشرکان مکه ۴; مشرکان مکه و قرآن ۵; منفعت طلبى مشرکان مکه ۳
- معجزه: درخواست معجزه حسّى ۴; معجزه اقتراحى ۱، ۲، ۴
- مکّه: تاریخ مکّه ۶; کم آبى در مکّه ۶; موقعیت جوّى مکّه ۶; نیازهاى اهل مکّه ۶
- نیازها: آثار نیازهاى مادى ۷; نیاز به آب ۶