النحل ٧٧

وَ لِلَّهِ‌ غَيْبُ‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌ وَ مَا أَمْرُ السَّاعَةِ إِلاَّ کَلَمْحِ‌ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَبُ‌ إِنَ‌ اللَّهَ‌ عَلَى‌ کُلِ‌ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ

ترجمه

غیب آسمانها و زمین، مخصوص خداست (و او همه را می‌داند)؛ و امر قیامت (بقدری نزدیک و آسان است) درست همانند چشم برهم زدن، و یا از آن هم نزدیکتر؛ چرا که خدا بر هر چیزی تواناست!

|و غيب آسمان‌ها و زمين از آن خداست، و كار قيامت جز مانند يك چشم بر هم زدن يا نزديك‌تر از آن نيست همانا خدا بر هر چيزى قادر است

و نهان آسمانها و زمين از آنِ خداست، و كار قيامت جز مانند يك چشم بر هم زدن يا نزديكتر [از آن‌] نيست، زيرا خدا بر هر چيزى تواناست.

و تنها خدا بر غیب آسمانها و زمین آگاه است و بس، و کار ساعت قیامت (در سرعت و آسانی) مانند چشم بر هم زدن یا نزدیک‌تر بیش نیست، که خدا البته بر هر چیز تواناست.

غیب آسمان ها و زمین ویژه خداست، و کار برپا کردن قیامت برای او جز مانند یک چشم بر هم زدن یا نزدیک تر از آن نیست، یقیناً خدا بر هر کاری تواناست.

از آن خداست نهان آسمانها و زمين. و فرارسيدن قيامت تنها يك چشم بر هم زدن يا نزديك‌تر از آن است. زيرا خدا بر هر كارى تواناست.

و [علم‌] غیب آسمانها و زمین خداوند راست، و کار [قیام‌] قیامت، جز [به سرعت‌] چشم بر هم زدنی نیست، یا بلکه کمتر، که خداوند بر هر کاری تواناست‌

و خداى راست نهان و ناپيداى آسمانها و زمين و كار [برپايى‌] رستاخيز جز مانند يك چشم بر هم زدن نيست يا نزديكتر از آن است همانا خداوند بر هر چيزى تواناست.

غیب آسمانها و زمین را خدا می‌داند و بس، کار (برپائی) قیامت (و زنده‌گرداندن مردمان در آن، برای خدا ساده و آسان است و از لحاظ سرعت و سهولت، درست) به اندازه‌ی چشم برهم زدن و یا کوتاه‌تر از آن است. بی‌گمان خدا بر هر چیزی توانا است (چرا که قدرت بی‌انتهاء است).

و نهان آسمان‌ها و زمین تنها از خداست. و کار ساعت [:قیامت] جز مانند یک چشم برهم‌زدن یا او نزدیکتر (از آن) نیست. به‌راستی خدا بر هر چیزی بسی تواناست.

و از آن خدا است ناپیدای آسمانها و زمین و نیست امر ساعت جز مانند بهم زدن چشم یا نزدیکتر همانا خدا است بر همه چیز توانا

النحل ٧٦	آیه ٧٧	النحل ٧٨
سوره : سوره النحل نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لَمْحِ»: چشم برهم زدن. «لَمْحِ الْبَصَرِ»: مثلی است که برای کوتاهی زمان زده می‌شود. «أَقْرَبُ»: نزدیکتر. در اینجا مراد کوتاه‌تر و کمتر است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَا أَمْرُنَا إِلاَّ وَاحِدَةٌ... (۳)

مَا خَلْقُکُمْ‌ وَ لاَ بَعْثُکُمْ‌ إِلاَّ... (۱) إِنْ‌ کَانَتْ‌ إِلاَّ صَيْحَةً وَاحِدَةً... (۰) فَإِنَّمَا هِيَ‌ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ (۰)

تفسیر

• آيات ۶۵ - ۷۷،سوره نحل
• مفاد آيه (ان فى ذلك لاية لقوم يسمعون )
• معناى اينكه فرمود: شير خالص را از ميان فضولات شكم و خون به شما نوشانيديم
• معناى كلمه ((سكر)) و بيان مفاد آيه ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا...))
• عدم دلالت جمله : ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا)) بر مباح بودن مسكرات
• رد مطالبى كه صاحب ((روح المعانى )) در ارتباط با آيه مورد بحث بيان كرده است
• معنا و موارد استعمال كلمه ((وحى ))
• ايحائات و الهامات خداى سبحان به زنبور عسل
• وجه اينكه آيه زنبور عسل به ((لقوم يسمعون ))
• معناى جمله ((فما الذين فضلوا برادى رزقهم على ما ملكت ايمانهم ...))
• وجوه ديگرى كه در معناى آيه فوق گفته شده است
• ذكر نعمت داشتن فرزندان و نوادگان
• وجوهى كه در معناى آيه : ((ما لا يملك لهم رزقا فى السموات و الارض شيئا)) گفتهشده است
• مراد از مثل زدن براى خدا كه از آن نهى فرموده است (فلا تضربوا للهالامثال )
• مثلى براى اثبات توحيد ربوبى با استناد به وحدت منعم
• اقامه حجت بر توحيد و اشاره به مساءله نبوت با ذكر يكمثل
• چند وجه ديگر در تفسير آيه : ((و ضرب الله مثلا رجلين ...)) گفته شده است
• معناى ((غيبت )) و ((شهادت )) و مراد از غيبت آسمانها و زمين در ((ولله غيب السموات والارض ))
• بيان اينكه قيامت از غيب هاى سماوات و ارض است
• مفاد اينكه فرمود: امر ساعت (قيامت ) مانند چشم بر هم زدن يا نزديك تر از آن است
• عموميت قدرت خدا و نحوه تعلق آن به مخلوقات
• نكاتى كه از آيه : ((ولله غيب السموات و الارض ...)) استفاده مى شود
• بيان ضعف قولمفسرين به اينكه مراد علم به غيب آسمانها و زمين است
• چند روايت در تطبيق آيه ((و اوصى ربك الىالنحل ...)) بر پيامبر و اهل بيت او عليهم السلام
• روايتى در معناى ((حفده )) و در تطبيق جمله : ((من ياءمربالعدل )) بر اميرالمؤ منين و ائمه عليهم السلام

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- امور غیبى و پنهانى آسمانها و زمین، در انحصار خداست. (و لله غیب السموت و الأرض)

۲- وجود رخدادهایى نهانى در آسمانها و زمین، غیر قابل کشف براى آدمیان (و لله غیب السموت و الأرض) غیب دانستن برخى از امور و رخدادهاى موجود در آسمانها، دلیل آن است که آنها از قلمرو دانش بشر بیرون است.

۳- رخ نمودن لحظه قیامت، در یک چشم به هم زدن یا کمتر از آن (و ما أمر الساعة إلاّ کلمح البصر أو هو أقرب)

۴- برپایى قیامت با همه گستردگى و عظمت، امرى آسان براى خداوند (و ما أمر الساعة إلاّ کلمح البصر أو هو أقرب)

۵- نزدیکى برپایى قیامت در نظر خداوند، على رغم دور جلوه کردن آن در چشم آدمیان (و ما أمر الساعة إلاّ کلمح البصر أو هو أقرب) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که مراد از «أمر الساعة» رخداد قیامت باشد نه فرمان برپایى آن; که در این صورت آیه مى تواند به بینش آدمیان نسبت به دور بودن قیامت اشاره داشته باشد.

۶- برپایى قیامت، از جمله امور غیبى آسمانها و زمین است. (و لله غیب السموت و الأرض و ما أمر الساعة) یاد کردن از مسأله برپایی قیامت پس از انحصار امور غیبی به خداوند، می تواند برای ارائه مصداقی از امور غیبی باشد.

۷- عدم امکان راهیابى انسان، به حقیقت و کیفیت و لحظه وقوع قیامت مگر از طریق وحى (و لله غیب السموت و الأرض و ما أمر الساعة) بیان «أمر الساعة...» پس از «لله غیب السماوات» ممکن است از باب ذکر خاص بعد از عام باشد.

۸- معاد و قیامت، از مهم ترین موضوعات معرفت دینى پس از توحید * (و ما أمر الساعة إلاّ کلمح البصر) برداشت فوق، با استفاده از ارتباط آیات و اینکه در آیات گذشته، محور اصلى موضوع توحید و پرهیز از شرک بود و در این آیه سخن از برپایى قیامت مى باشد به دست آمده است.

۹- قدرت خداوند، حد و مرزى ندارد و او قادر بر انجام هر کارى است. (إن الله على کلّ شىء قدیر)

۱۰- برپایى قیامت، جلوه اى از قدرت مطلقه الهى (و ما أمر الساعة إلاّ کلمح البصر ... إن الله على کلّ شىء قدیر)

۱۱- قدرت مطلق و بى پایان خداوند، دلیل سهولت برپایى قیامت براى اوست. (و ما أمر الساعة إلاّ کلمح البصر أو هو أقرب إن الله على کلّ شىء قدیر) جمله «إن الله ...» در مقام تعلیل براى جمله «و ما أمر الساعة ...» است; یعنى، امر قیامت بر خدا آسان است; چون او بر انجام هر کارى تواناست.

موضوعات مرتبط

• آسمان: غیب آسمان ها ۱، ۲، ۶
• انسان: جهل انسان ها ۲
• توحید: اهمیت توحید ۸
• حقایق: حقایق غیبى ۶
• خدا: آثار قدرت خدا ۱۱; اختصاصات خدا ۱; علم غیب خدا ۱; قدرت خدا ۴; نشانه هاى قدرت خدا ۱۰; وسعت قدرت خدا ۹; ویژگیهاى قدرت خدا ۹
• دین: اصول دین ۸
• زمین: غیب زمین ۱، ۲، ۶
• قیامت: اهمیت قیامت ۸; برپایى قیامت ۶، ۱۰; دلایل سهولت قیامت ۱۱; سهولت قیامت ۴; علم به قیامت ۷; ناگهانى بودن قیامت ۳; نزدیکى قیامت ۵; وقت قیامت ۵; ویژگیهاى قیامت ۳
• معاد: اهمیت معاد ۸
• وحى: نقش وحى ۷