غافر ٢٩
ترجمه
| غافر ٢٨ | آیه ٢٩ | غافر ٣٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْمُلْکُ»: حکومت و سلطنت. شاهی. «ظَاهِرِینَ»: غالبین. چیرگان و پیروزمندان. حال است «بَأْسِ»: عذاب شدید. «الرَّشَادِ»: هدایت. صواب و صلاح.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ قَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ... (۵)
إِلَى فِرْعَوْنَ وَ مَلَئِهِ... (۱) قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنْزَلَ... (۲) وَ أَضَلَ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُ وَ مَا... (۲) وَ جَحَدُوا بِهَا وَ اسْتَيْقَنَتْهَا... (۰) ذٰلِکَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ... (۱)
تفسیر
- آيات ۲۱ - ۵۴ سوره مؤ من
- داستان ارسال موسى عليه السلام به سوى فرعون و گفتگوى فرعون درباره كشتن او
- موسى عليه السلام از شرّ هر متكبرّ بى ايمان به روز حساب به خدا پناه مى برد
- مؤ من آل فرعون ، فرعونيان را از قتل موسى عليه السلام نهى و نسبت به تصميم بر آنتوبيخ مى كند و بدانان هشدار مى دهد
- اشاره به وجه تسميه روز قيامت به يوم التناد
- مقصود از فرعون از اينكه به وزير خود گفت : يا هامان ابن لى صرحا ابلغ الاسباب ...
- بيان اركان دين حق و سبيل رشاد در سخنى كوتاه از مؤ منآل فرعون
- نفى شريك براى خداى سبحان با بيان اينكه شريك ادعايى فرعونيان براى خدا، نه دردنيا و نه درآخرت دعوتى ندارد
- اشاره به مقامات سه گانه عبوديت : توكل ، تفويض و تسليم
- نكاتى درباره كيفيت و مراحل تعذيب فرعونيان در عالم برزخ و قيامت
- محاجه ضعفاء آل فرعون با اقوياءشان درباره آتش جهنم و پاسخ آنها
- التماس دعاى دوزخيان از خزنه جهنم در خصوص تخفيف پاره اى از عذاب
- وجه اينكه خزنه جهنم در جواب التماس دعاى دوزخيان مى گويند: فادعوا و ما دعاءالكافرين الا فى ضلال
- رواياتى درباره ، تقيه ، تفويض امر به خدا، و اينكه فرعونيان هر صبح و شام برآتش عرضه مى شوند
نکات آیه
۱ - مؤمن آل فرعون، از قبطیان بود. (یقوم)
۲ - مؤمن آل فرعون، برخوردار از موقعیت اجتماعى و نفوذ در جامعه (یقوم لکم الملک الیوم) تعبیر «اى قوم من» و نیز محتوا و آهنگ کلام مؤمن آل فرعون و برخى از روایات وارده درباره ایشان، گویاى مطلب یاد شده است.
۳ - فرمان روایى و سلطه کامل فرعونیان و قبطیان بر سرزمین مصر در عصر حضرت موسى (لکم الملک الیوم ظهرین فى الأرض)
۴ - هشدار مؤمن آل فرعون به فرعونیان و قبطیان، درباره خطر عذاب الهى در صورت مخالفت با موسى(ع) و قتل او (فمن ینصرنا من بأس اللّه إن جاءنا)
۵ - مؤمن آل فرعون، قومش را از هرگونه غرور و خودکامگى ناشى از اقتدار و سلطه همه جانبه بر سرزمین مصر برحذر داشت. (لکم الملک الیوم ... فمن ینصرنا من بأس اللّه إن جاءنا)
۶ - تنهایى و بى پناهى انسان در برابر عذاب الهى، از هشدارهاى مؤمن آل فرعون به قوم خود (فمن ینصرنا من بأس اللّه إن جاءنا)
۷ - هیچ قدرتى، توانایى دفاع کردن از مردم در برابر عذاب الهى را ندارد. (فمن ینصرنا من بأس اللّه إن جاءنا)
۸ - تلاش گسترده مؤمن آل فرعون، بر ایجاد احتمال درست بودن دعوت موسى(ع) و راستى هشدارهاى او در افکار عمومى قومش (وإن یک کذبًا فعلیه کذبه ... فمن ینصرنا من بأس اللّه إن جاءنا) شیوه سخن مؤمن آل فرعون به فرعونیان (اگر موسى(ع) دروغ گو باشد به ضرر خودش است و اگر راستگو باشد ممکن است هشدارهاى او درباره نزول عذاب درست باشد)، گویاى این نکته است که او باایجاد احتمال درست بودن دعوت موسى(ع) در افکار عمومى، در صدد جلب نظر آنان به سود آن حضرت بوده است.
۹ - اظهار محبت و دلسوزى کردن مؤمن آل فرعون نسبت به قوم خود (قبطیان) (یقوم) استفاده مؤمن آل فرعون از تعبیر «یا قوم» (اى قوم من) و تکرار آن در چهار نوبت (آیه هاى ۲۹، ۳۰، ۳۲، ۳۸ و ۴۱)، گویاى مطلب یاد شده است.
۱۰ - بهره گرفتن مؤمن آل فرعون از افکار عمومى مردم، علیه تصمیم فرعون بر قتل موسى(ع) (یقوم لکم الملک الیوم ... فمن ینصرنا من بأس اللّه إن جاءنا) صحبت مکرر مؤمن آل فرعون با مردم - على رغم آن که موسى(ع) مورد تهدید شخص فرعون بود - مى تواند از نکته یاد شده حکایت کند.
۱۱ - اظهار محبت و دلسوزى کردن، داراى نقش سازنده در هدایت و تربیت (یقوم ... فمن ینصرنا من بأس اللّه إن جاءنا)
۱۲ - ایمان به خدا و مجازات او، تأثیرگذار در دورى انسان از گناه و بزه کارى (چون قتل به ناحق) (یقوم ... فمن ینصرنا من بأس اللّه إن جاءنا) یادآورى خداوند و عذاب او، از سوى مؤمن آل فرعون در راستاى نجات جان موسى(ع)، مى تواند بیانگر برداشت یاد شده باشد.
۱۳ - فرعون، سخن مؤمن آل فرعون را قطع کرده، به دفاع از تصمیم خود مبنى بر کشتن موسى(ع) پرداخت. (أتقتلون رجلاً ... فمن ینصرنا من بأس اللّه إن جاءنا قال فرعون ما أریکم إلاّ ما أرى)
۱۴ - نصیحت ها و هشدارهاى مؤمن آل فرعون، نسبت به قتل موسى(ع)، در فرعون بى تأثیر بود. (أتقتلون رجلاً ... قال فرعون ما أریکم إلاّ ما أرى)
۱۵ - فرعون، خود را فردى خیرخواه و پایبند به اندیشه ها و عقاید خویش و نیز به دور از دورویى معرفى کرد. (قال فرعون ما أریکم إلاّ ماأرى) برداشت یاد شده از آن جااست که فرعون با گفتن «ما أریکم إلاّ ما أرى» (من جز آنچه را که تشخیص مى دهم به شما ارائه نمى دهم)، مى خواست خویشتن را فردى صادق، خیرخواه و پایبند به اندیشه ها و نظرات خود، جلوه دهد.
۱۶ - فرعون، مدعى هدایت گرى مردم به راه درست (و ما أهدیکم إلاّ سبیل الرشاد)
۱۷ - فرعون کشتن موسى(ع) را، سیاستى درست در حکومت و به صلاح جامعه دانست. (و ما أهدیکم إلاّ سبیل الرشاد)
موضوعات مرتبط
- آل فرعون: انذارهاى مؤمن آل فرعون ۴، ۶، ۱۴; تلاش مؤمن آل فرعون ۸; توصیه هاى مؤمن آل فرعون ۵; دلسوزى مؤمن آل فرعون ۹; روش برخورد مؤمن آل فرعون ۹; روش تبلیغ مؤمن آل فرعون ۱۰; قصه مؤمن آل فرعون ۴، ۵، ۶، ۸، ۹، ۱۳; قوم مؤمن آل فرعون ۱; مواعظ مؤمن آل فرعون ۱۴; موقعیت اجتماعى مؤمن آل فرعون ۲; موقعیت شناسى مؤمن آل فرعون ۱۰
- افکارعمومى: نقش افکارعمومى ۱۰
- انسان: عجز انسان ها ۷
- ایمان: آثار ایمان به خدا ۱۲; آثار ایمان به عذابهاى خدا ۱۲
- تبلیغ: فرصت در تبلیغ ۱۰
- تربیت: عوامل مؤثر در تربیت ۱۱
- تکبر: ترک تکبر ۵
- جرم: موانع جرم ۱۲
- خدا: ویژگیهاى عذابهاى خدا ۷
- عذاب: بى یاورى اهل عذاب ۶
- فرعون: ادعاهاى فرعون ۱۶; بینش فرعون ۱۵، ۱۷; حق ناپذیرى فرعون ۱۴; خیرخواهى فرعون ۱۵; فرعون و مؤمن آل فرعون ۱۳; قصه فرعون ۱۳، ۱۴، ۱۵; لجاجت فرعون ۱۳; هدایتگرى فرعون ۱۶
- فرعونیان: ۱ انذار فرعونیان ۴، ۶; توصیه به فرعونیان ۵; حاکمیت فرعونیان ۳
- قتل: موانع قتل ۱۲
- گناه: موانع گناه ۱۲
- محبت: آثار محبت ۱۱
- مصرباستان: تاریخ مصرباستان ۳
- موسى(ع): آثار دشمنى با موسى(ع) ۴; آثار قتل موسى(ع) ۴; اصرار توطئه قتل موسى(ع) ۱۳; حقانیت انذارهاى موسى(ع) ۸; حقانیت دعوتهاى موسى(ع) ۸; قتل موسى(ع) ۱۷; قصه موسى(ع) ۸، ۱۷
- هدایت: عوامل مؤثر در هدایت ۱۱
