غافر ٢٨
ترجمه
غافر ٢٧ | آیه ٢٨ | غافر ٢٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«آلِ»: خاندان. «قَدْ جَآءَکُم بِالْبَیِّنَاتِ»: معجزات آشکاری را به شما نشان داده است. دلائل روشنی را برایتان بیان داشته است. «یَعِدُکُمْ»: شما را وعده میدهد. مراد وعده شرّ یا به عبارت دیگر وعید است. «إِنَّ اللهَ لا یَهْدِی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّابٌ»: این عبارت دو پهلو است: اگر موسی متجاوز و دروغگو باشد، خدا او را رهنمود نمیسازد و مشمول هدایت الهی نخواهد شد. در این صورت سر و کارش با خدا است و به شما نیازی برای کیفر دادن و کشتن او نیست. اگر شما متجاوز و دروغپرداز باشید، خدا شما را رهنمود نمیسازد و مشمول هدایت الهی نخواهید شد. پس بیائید تا مسیر خود را از بدی به سوی نیکی تغییر دهید.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ جَاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى... (۶)
وَ قَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِي... (۵) وَ لَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ... (۱) أَنْ أَدُّوا إِلَيَ عِبَادَ اللَّهِ... (۲) وَ أَنْ لاَ تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ... (۱) وَ إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَ... (۲) وَ إِنْ لَمْ تُؤْمِنُوا لِي... (۲)
تفسیر
- آيات ۲۱ - ۵۴ سوره مؤ من
- داستان ارسال موسى عليه السلام به سوى فرعون و گفتگوى فرعون درباره كشتن او
- موسى عليه السلام از شرّ هر متكبرّ بى ايمان به روز حساب به خدا پناه مى برد
- مؤ من آل فرعون ، فرعونيان را از قتل موسى عليه السلام نهى و نسبت به تصميم بر آنتوبيخ مى كند و بدانان هشدار مى دهد
- اشاره به وجه تسميه روز قيامت به يوم التناد
- مقصود از فرعون از اينكه به وزير خود گفت : يا هامان ابن لى صرحا ابلغ الاسباب ...
- بيان اركان دين حق و سبيل رشاد در سخنى كوتاه از مؤ منآل فرعون
- نفى شريك براى خداى سبحان با بيان اينكه شريك ادعايى فرعونيان براى خدا، نه دردنيا و نه درآخرت دعوتى ندارد
- اشاره به مقامات سه گانه عبوديت : توكل ، تفويض و تسليم
- نكاتى درباره كيفيت و مراحل تعذيب فرعونيان در عالم برزخ و قيامت
- محاجه ضعفاء آل فرعون با اقوياءشان درباره آتش جهنم و پاسخ آنها
- التماس دعاى دوزخيان از خزنه جهنم در خصوص تخفيف پاره اى از عذاب
- وجه اينكه خزنه جهنم در جواب التماس دعاى دوزخيان مى گويند: فادعوا و ما دعاءالكافرين الا فى ضلال
- رواياتى درباره ، تقيه ، تفويض امر به خدا، و اينكه فرعونيان هر صبح و شام برآتش عرضه مى شوند
نکات آیه
۱ - اعتراض و اظهار مخالفت مؤمن آل فرعون نسبت به تصمیم قتل موسى(ع) از سوى فرعون (وقال رجل مؤمن من ءال فرعون یکتم إیمنه أتقتلون رجلاً أن یقول ربّى)
۲ - مؤمن معترض از خاندان فرعون، ایمان خود را پوشیده مى داشت. (قال رجل مؤمن من ءال فرعون یکتم إیمنه)
۳ - نفوذ آیین موسى(ع) در میان خاندان فرعون و ایمان آوردن مردى از آنان (قال رجل مؤمن من ءال فرعون)
۴ - تقیه مؤمن آل فرعون و کتمان کردن ایمانش، کارى پسندیده و به جا بود. (و قال رجل مؤمن من ءال فرعون یکتم إیمنه)
۵ - تقیه و پوشیده داشتن ایمان، در صورتى که موجب حفظ جان دیگر مؤمنان شود، جایز و به جا است. (و قال رجل ... یکتم إیمنه أتقتلون رجلاً أن یقول ربّى اللّه)
۶ - مشروعیت تقیه و کتمان ایمان، در دین موسى(ع) (و قال رجل مؤمن من ءال فرعون یکتم إیمنه)
۷ - دفاع مؤمن آل فرعون از موسى(ع)، جلوه اى از حمایت و امداد خداوند از او (إنّى عذت بربّى و ربّکم ... و قال رجل مؤمن من ءال فرعون یکتم إیمنه) ذکر دفاع مؤمن آل فرعون از موسى(ع) - پس از پناه بردن آن حضرت به خداوند از شر فرعون - مى تواند گویاى برداشت یاد شده باشد.
۸ - تصمیم فرعونیان به قتل موسى(ع)، به خاطر اعتقاد آن حضرت به ربوبیت مطلق خداوند بود. (أتقتلون رجلاً أن یقول ربّى اللّه)
۹ - کشتن موسى(ع) به صرف اعتقاد او به ربوبیت خداوند، کارى نکوهیده و نابه جا در نظر مؤمن آل فرعون (أتقتلون رجلاً أن یقول ربّى اللّه) از استفهام انکارى در جمله «أتقتلون رجلاً...» - که در مقام تقبیح عمل فرعون مى باشد - برداشت یاد شده استفاده مى شود.
۱۰ - موسى(ع)، ارائه دهنده دلایل روشن و بى ابهام، بر اثبات ربوبیت خداوند براى فرعونیان (و قد جاءکم بالبیّنت من ربّکم)
۱۱ - دفاع مؤمن آل فرعون از موسى(ع)، به خاطر برخوردار بودن اندیشه و عقیده او بر دلیل و برهان روشن (أن یقول ربّى اللّه و قد جاءکم بالبیّنت من ربّکم) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که جمله «و قد جائکم بالبیّنات ...» - که حال براى فاعل «یقول» یا«رجلاً» است - در مقام تعلیل براى مطلب پیشین; یعنى، تقبیح کشتن موسى(ع) مى باشد.
۱۲ - وجود استبداد و خودکامگى ونبود آزادى بیان در جامعه فرعونى عصر موسى (أتقتلون رجلاً أن یقول ربّى اللّه و قد جاءکم بالبیّنت)
۱۳ - ربوبیت الهى، مقتضى فرستادن رسول و ارائه دین به بشر، همراه با دلیل و برهان روشن و اثباتگر (و قد جاءکم بالبیّنت من ربّکم) برداشت یاد شده از آمدن قید «من ربّکم» استفاده مى شود.
۱۴ - اطمینان دادن مؤمن آل فرعون به فرعونیان، از آسیب دیدن موسى(ع) در صورت دروغ گو بودن ایشان در ادعاهاى خود (و إن یک کذبًا فعلیه کذبه)
۱۵ - ناروا بودن قتل موسى(ع)، در نظر مؤمن آل فرعون حتى در صورت دروغ گو بودن او (و إن یک کذبًا فعلیه کذبه)
۱۶ - زیان دروغ، بیشتر از همه، به خود دروغ گو باز مى گردد. (وإن یک کذبًا فعلیه کذبه)
۱۷ - اعتقاد به زشتى و زیان بارى دروغ، داراى پیشینه طولانى در میان ملت ها (و إن یک کذبًا فعلیه کذبه)
۱۸ - هشدار مؤمن آل فرعون به فرعونیان، از آسیب دیدن شدید آنان بر اثر کشتن موسى(ع) (و إن یک صادقًا یصبکم بعض الذى یعدکم)
۱۹ - هشدار مستمر موسى(ع) به فرعونیان، درباره گرفتار شدن آنان به عذاب هاى گوناگون الهى (و إن یک صادقًا یصبکم بعض الذى یعدکم) مقصود از وعده موسى به فرعونیان، عذاب هاى الهى است. آمدن کلمه «بعض» مى رساند که این وعده ها و عذاب ها، متعدد بوده است. فعل مضارع «یعد» نیز مى فهماند که این وعده ها، به طور دائمى و مستمر به آنان ابلاغ مى شد.
۲۰ - استفاده مؤمن آل فرعون، از شیوه جدل در مقابل منطق زور فرعونیان (وإن یک کذبًا فعلیه کذبه و إن یک صادقًا یصبکم بعض الذى یعدکم) آمدن این تعبیر که اگر موسى(ع) دروغ گفته باشد، علیه خودش اقدام کرده است و... از باب جدل مى باشد; و گرنه براى مؤمن آل فرعون، احتمال دروغ گو بودن موسى(ع) متصور نبود.
۲۱ - تلاش منطقى و عالمانه مؤمن آل فرعون، براى منصرف ساختن فرعونیان از کشتن موسى(ع) (و قال رجل من ءال فرعون یکتم إیمنه ... و إن یک صادقًا یصبکم بعض الذى یعدکم) برداشت یاد شده از مجموع گفته ها، برخوردها، چگونگى استدلال و منطق مؤمن آل فرعون در مقابل فرعونیان استفاده مى شود.
۲۲ - فرعونیان و قبطیان، در قلمرو رسالت موسى(ع) (قد جاءکم بالبیّنت ... یصبکم بعض الذى یعدکم) برداشت یادشده به خاطر این نکته است که مخاطب «جائکم» و «یعدکم» فرعونیان و قبطیان مى باشند.
۲۳ - اسرافگران و دروغ گویان، از هدایت الهى محروم اند. (إنّ اللّه لایهدى من هو مسرف کذّاب)
۲۴ - فرعونیان، مردمى اسرافگر و دروغ گو و محروم از هدایت الهى (إنّ اللّه لایهدى من هو مسرف کذّاب)
۲۵ - اسراف و دروغ گویى، مایه محروم شدن از هدایت الهى (إنّ اللّه لایهدى من هو مسرف کذّاب)
موضوعات مرتبط
- آل فرعون: اعتراض مؤمن آل فرعون ۱; انذارهاى مؤمن آل فرعون ۱۸; ایمان مؤمن آل فرعون ۲، ۳; پیشنهاد مؤمن آل فرعون ۱۴; تقیه مؤمن آل فرعون ۲، ۴; تلاش مؤمن آل فرعون ۲۱; حمایت مؤمن آل فرعون ۷; دفاع مؤمن آل فرعون ۱۱; سرزنشهاى مؤمن آل فرعون ۹، ۱۵; عمل پسندیده مؤمن آل فرعون ۴; قصه مؤمن آل فرعون ۱، ۲، ۱۴، ۲۰، ۲۱; مجادله مؤمن آل فرعون ۲۰
- احکام: ۵
- اسراف: آثار اسراف ۲۵
- انبیا: منشأ نبوت انبیا ۱۳
- تقیه: احکام تقیه ۵، ۶; جواز تقیه ۵، ۶
- حمایتهاى خدا: مشمولان حمایتهاى خدا ۷
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۱۳; استمرار عذابهاى خدا ۱۹; تعدد عذابهاى خدا ۱۹; دلایل ربوبیت خدا ۱۰; محرومان از هدایتهاى خدا ۲۳; نشانه هاى امدادهاى خدا ۷; نشانه هاى حمایتهاى خدا ۷; هدایتهاى خدا ۲۴، ۲۵
- خود: زیان به خود ۱۶
- دروغ: آثار دروغ ۲۵; زیان دروغ ۱۴، ۱۶; ناپسندى دروغ ۱۷
- دروغگویان: محرومیت دروغگویان ۲۳
- دین: منشأ دین ۱۳
- عقیده: آثار عقیده به ربوبیت خدا ۸، ۹
- فرعون: استبداد فرعون ۱۲; اعتراض به فرعون ۱; زمینه توطئه فرعون ۸; ویژگیهاى حکومت فرعون ۱۲
- فرعونیان: اسراف فرعونیان ۲۴; انذار فرعونیان ۱۸، ۱۹; سرزنش فرعونیان ۹; محرومیت فرعونیان ۲۴; ویژگیهاى فرعونیان ۲۴
- مسرفان: محرومیت مسرفان ۲۳
- معجزه: منشأ معجزه ۱۳
- موسى(ع): آثار دین موسى(ع) ۳; آثار قتل موسى(ع) ۱۸; اعتراض به قتل موسى(ع) ۱; انذارهاى موسى(ع) ۱۹; بینات موسى(ع) ۱۰، ۱۱; تقیه در دین موسى(ع) ۶; دفاع از موسى(ع) ۷، ۱۱; سرزنش قتل موسى(ع) ۹، ۱۵; عقیده موسى(ع) ۸، ۹; فلسفه قتل موسى(ع) ۸; قصه موسى(ع) ۱، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۴، ۱۵، ۱۸، ۱۹; مؤمنان به موسى(ع) ۳; محدوده رسالت موسى(ع) ۲۲; ممانعت از قتل موسى(ع) ۲۱; موسى(ع) و دروغ ۱۴، ۱۵; موسى(ع) و فرعونیان ۲۲
- هدایت: عوامل محرومیت از هدایت ۲۵; محرومان از هدایت ۲۴