النحل ٦٦
ترجمه
| النحل ٦٥ | آیه ٦٦ | النحل ٦٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«نُسْقِیکُمْ»: به شما می‌نوشانیم. «بُطُونِهِ»: شکمهایشان. ذکر ضمیر (ه) به صورت مذکّر، بدان خاطر است که واژه (أَنْعام) اسم جمع است و تذکیر و تأنیث آن درست است (نگا: نحل / . «مِن بَیْنِ»: حال مقدّم (لَبَناً) و یا این که بدل اشتمال (فِی بُطُونِهِ) بشمار است. «فَرْثٍ»: علوفه جویده و نیمه‌هضمِ دستگاه گوارش حیوان. علوفه‌ای که هنوز در داخل دستگاه گوارش حیوان باشد آن را (فَرْث) یعنی تفاله، و پس از دفع از بدن حیوان آن را (رَوْث) یعنی سرگین می‌نامند. «مِن بَیْنِ رَوْثٍ وَ دَمٍ»: مراد این است که حیوان موادّ غذائی را می‌خورد و موادّ غذائی به (فَرْث)، و فَرْث به خون، و خون به شیر تبدیل می‌شود. «خَالِصاً»: صاف. «سَآئِغاً»: گوارا. خوش‌آیند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ إِنَ لَکُمْ فِي الْأَنْعَامِ... (۴)
وَ مِنَ الْأَنْعَامِ حَمُولَةً وَ... (۲) وَ إِنِّي مُرْسِلَةٌ إِلَيْهِمْ... (۰) فَلَمَّا جَاءَ سُلَيْمَانَ قَالَ أَ... (۰) کَلاَّ إِنَّهُ تَذْکِرَةٌ (۰) فَمَنْ شَاءَ ذَکَرَهُ (۰)
تفسیر
- آيات ۶۵ - ۷۷،سوره نحل
- مفاد آيه (ان فى ذلك لاية لقوم يسمعون )
- معناى اينكه فرمود: شير خالص را از ميان فضولات شكم و خون به شما نوشانيديم
- معناى كلمه ((سكر)) و بيان مفاد آيه ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا...))
- عدم دلالت جمله : ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا)) بر مباح بودن مسكرات
- رد مطالبى كه صاحب ((روح المعانى )) در ارتباط با آيه مورد بحث بيان كرده است
- معنا و موارد استعمال كلمه ((وحى ))
- ايحائات و الهامات خداى سبحان به زنبور عسل
- وجه اينكه آيه زنبور عسل به ((لقوم يسمعون ))
- معناى جمله ((فما الذين فضلوا برادى رزقهم على ما ملكت ايمانهم ...))
- وجوه ديگرى كه در معناى آيه فوق گفته شده است
- ذكر نعمت داشتن فرزندان و نوادگان
- وجوهى كه در معناى آيه : ((ما لا يملك لهم رزقا فى السموات و الارض شيئا)) گفتهشده است
- مراد از مثل زدن براى خدا كه از آن نهى فرموده است (فلا تضربوا للهالامثال )
- مثلى براى اثبات توحيد ربوبى با استناد به وحدت منعم
- اقامه حجت بر توحيد و اشاره به مساءله نبوت با ذكر يكمثل
- چند وجه ديگر در تفسير آيه : ((و ضرب الله مثلا رجلين ...)) گفته شده است
- معناى ((غيبت )) و ((شهادت )) و مراد از غيبت آسمانها و زمين در ((ولله غيب السموات والارض ))
- بيان اينكه قيامت از غيب هاى سماوات و ارض است
- مفاد اينكه فرمود: امر ساعت (قيامت ) مانند چشم بر هم زدن يا نزديك تر از آن است
- عموميت قدرت خدا و نحوه تعلق آن به مخلوقات
- نكاتى كه از آيه : ((ولله غيب السموات و الارض ...)) استفاده مى شود
- بيان ضعف قولمفسرين به اينكه مراد علم به غيب آسمانها و زمين است
- چند روايت در تطبيق آيه ((و اوصى ربك الىالنحل ...)) بر پيامبر و اهل بيت او عليهم السلام
- روايتى در معناى ((حفده )) و در تطبيق جمله : ((من ياءمربالعدل )) بر اميرالمؤ منين و ائمه عليهم السلام
نکات آیه
۱- در شتر، گاو و گوسفند درس عبرتى براى انسانهاست. (و إن لکم فى الأنعم لعبرة نسقیکم) «أنعام» نامى است براى شتر، گاو و گوسفند.
۲- خداوند، بیرون آورنده شیر خالص از میان خون و سرگینهاى داخل شکنبه شتر، گاو و گوسفند جهت استفاده انسانها (و إن لکم فى الأنعم لعبرة نسقیکم ممّا فى بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشربین) «فرث» سرگینى است که داخل شکنبه است و هنوز از آن خارج نشده است.
۳- بیرون آوردن شیر خالص و آماده نوشیدن، از بین خون و سرگین داخل شکنبه شتر، گاو و گوسفند، از آیات خداوند (و إن لکم فى الأنعم لعبرة نسقیکم ممّا فى بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشربین)
۴- در خارج کردن شیر خالص از میان خون و فضولات غذایى شتر، گاو و گوسفند، درس عبرتى است براى انسانها (و إن لکم فى الأنعم لعبرة نسقیکم ممّا فى بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشربین)
۵- شیر شتر، گاو و گوسفند نوشیدنى، سالم و سهل التناول است. (و إن لکم فى الأنعم لعبرة نسقیکم ممّا فى بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشربین) «خالصاً» (پالوده از هر چیز) حکایت از سلامت آن و «سائغاً» (آسان جریان یابنده) حکایت از سهل التناول بودن آن مى کند.
۶- عوامل طبیعى، مجراى تحقق اراده و خواست خداوند (نسقیکم ممّا فى بطونه ... لبنًا خالصًا سائغًا) اینکه خداوند از میان خون، سرگین شتر و ... شیرى خالص براى انسان مقرر کرد، مى تواند گویاى نکته یاد شده باشد.
۷- سیستم تولید شیر شتر، گاو و گوسفند و نیز کیفیت مواد غذایى آن، مشابه هم است. (و إن لکم فى الأنعم لعبرة نسقیکم ممّا فى بطونه من بین فرث و دم لبنًا خالصًا سائغًا للشربین) ذکر حیوانات یاد شده با تعبیر مشترک «أنعام»، گویاى نکته یاد شده است.
موضوعات مرتبط
- آشامیدنیها: آشامیدنیهاى سالم ۵
- آیات خدا: موارد آیات خدا ۳
- تغذیه: منابع تغذیه ۵
- چهارپایان: تشابه شیر چهارپایان ۷; تشابه شیردهى چهارپایان ۷
- خدا: افعال خدا ۲; مجارى مشیت خدا ۶
- شتر: شیر شتر از آیات خدا ۳; عبرت از خروج شیر شتر ۴; عبرت از شتر ۱; فواید شیر شتر ۵; کیفیت خروج شیر شتر ۲
- عبرت: عوامل عبرت ۱، ۴
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۶
- گاو: شیر گاو از آیات خدا ۳; عبرت از خروج شیر گاو ۴; عبرت از گاو ۱; فواید شیر گاو ۵; کیفیت خروج شیر گاو ۲
- گوسفند: شیر گوسفند از آیات خدا ۳; عبرت از خروج شیر گوسفند ۴; عبرت از گوسفند ۱; فواید شیر گوسفند ۵; کیفیت خروج شیر گوسفند ۲
