الأنعام ١٥٦
ترجمه
الأنعام ١٥٥ | آیه ١٥٦ | الأنعام ١٥٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«أَن تَقُولُوا»: تا نگوئید. متعلّق به (أَنزَلْنَاهُ) است و تقدیر چنین است: لِئَلاّ تَقُولُوا. «إِن کُنَّا»: ما بودهایم. (إِنْ) مخفّف از مثقّله است و عمل نمیکند. «دِراسَة»: قرائت مکرّر. خواندن و فهم کردن (نگا: آلعمران. ، اعراف / سبأ / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ لَوْ أَنَّا أَهْلَکْنَاهُمْ... (۳)
وَ لَوْ لاَ أَنْ تُصِيبَهُمْ مُصِيبَةٌ... (۲) وَ لَوْ لاَ أَنْ تُصِيبَهُمْ مُصِيبَةٌ... (۲) وَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ... (۱) لَکُنَّا عِبَادَ اللَّهِ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۵۷ - ۱۵۱، سوره انعام
- بيان آيات مربوط به تحريم محرماتى كه به شريعت معينى از شرايع اختصاص ندارد.
- عقوق والدين ، بعد از شرك به خدا، در شمار بزرگترين گناهان است .
- نهى از كشتن فرزندان از ترس فقر و گرسنگى .
- نهى از نزديك شدن به فواحش و قتل بنا حق نفس محترمه .
- دستور و سفارش در مورد مال يتيم ، وفا و عدالت در ميزان وكيل و پرهيز از سخن ناحق حتى به خاطر نزديكان .
- مراد از عهد خدا كه به وفا به آن امر شده ، دستورات الهى است .
- وجه اختلاف تعابير در آخر سه آيه شريفه : (( لعلكم تعقلون )) ، (( لعلكم تذكرون )) ، (( لعلكم تتقون )) .
- تقواى دينى با تفرقه و اختلاف نمى سازد، ولى راههاى غير راه خدا مختلف و متعددند وپيروانشان متشتت مى باشند.
- توجيه ناصحيح صاحب تفسير روح المعانى در مورد اختلاف تعابير در آخر سه آيه شريفه .
- وجوهى كه درباره ارتباط آيه شريفه : (( ثم آتينا موسى الكتاب .... )) با آيات ديگرذكر شده است .
- اقوالى كه در معناى جمله : (( تماما على الذى احسن )) گفته شده است .
- (چند روايت در ذيل آيه : (( قل تعالوا اتل ... و درباره صراط مستقيم )) .
نکات آیه
۱- نزول قرآن اتمام حجتى است براى مشرکان مکه و سایر انسانها (هذا کتب أنزل نه ... أن تقولوا إنما أنزل الکتب على طائفتین) «أن تقولوا» به تقدیر «لام» و «لا» نافیه متعلق به «أنزلناه» در آیه قبل است ; یعنى: «أنزلنا القرآن لئلا تقولوا ... » مخاطبان آیه همه انسانها، بجز یهود و نصارا، هستند و مشرکان مکه نیز به دلیل آیات گذشته و نیز مکى بودن سوره، مصداق مورد نظر هستند.
۲- هدایت نایافتگان در صورت آگاهى از وجود قرآن، هیچ عذرى در پیشگاه خدا نخواهند داشت. (هذا کتب أنزل نه ... أن تقولوا إنما أنزل الکتب على طائفتین)
۳- گمراهان، در قیامت از رحمت خدا محروم خواهند بود. (فاتبعوه و اتقوا لعلکم ترحمون. أن تقولوا إنما أنزل الکتب على طائفتین)
۴- نزول کتاب آسمانى بر دو طایفه غیر عرب (یهود و نصارا) قبل از نزول قرآن (إنما أنزل الکتب على طائفتین من قبلنا)
۵- مشرکان و گمراهان مکه، در صورت نازل نشدن قرآن، خویشتن را در قیامت معذور مى دانستند و دورى از رحمت خدا را بى عدالتى مى شمردند. (أن تقولوا إنما أنزل الکتب على طائفتین)
۶- یهود و نصارا کتاب آسمانى خویش را به زبان غیر عربى تلاوت مى کردند. (و إن کنا عن دراستهم لغفلین) «إن» در جمله «إن کنا» إن مخففه است. «دراست» مصدر و به معناى تلاوت است. «هم» فاعل «دراست» و مفعولش «الکتاب» مى باشد. یعنى «همانا ما از خواندن کتاب آسمانى توسط اهل کتاب غافل بودیم». این بدان معناست که ما متوجه محتواى قرائت آنان نبودیم و لذا حقایق آن را درک نمى کردیم.
۷- وجود تورات و انجیل به سبب غفلت و ناآگاهى مشرکان از محتواى آنها نمى توانست اتمام حجت براى آنان باشد. (و إن کنا عن دراستهم لغفلین)
۸- پیروى نکردن از کتب آسمانى در صورت دسترسى نداشتن به محتواى آنها، عذرى قابل پذیرش در پیشگاه خدا (و إن کنا عن دراستهم لغفلین)
موضوعات مرتبط
- اتمام حجت: بر انسانها ۱ ; کیفیت اتمام حجت ۷
- انجیل: نقش انجیل ۷
- تورات: نقش تورات ۷
- جهل: آثار جهل ۷، ۸
- رحمت: محرومان از رحمت خدا ۳
- عذر: غیر مقبول ۲ ; عذر مقبول ۸
- عصیان: از کتب آسمانى ۸
- علم: آثار علم ۲
- قرآن: نقش قرآن ۱، ۲، ۵
- کتب آسمانى: قبل از قرآن ۴
- گمراهان: بینش گمراهان ۵ ; عذر گمراهان ۲ ; محرومیت اخروى گمراهان ۳
- گمراهان مکه: و قرآن ۵
- مسیحیان: و تلاوت کتاب آسمانى ۶ ; نزول کتاب آسمانى بر مسیحیان ۴
- مشرکان مکه: اتمام حجت بر مشرکان مکه ۱ ; بینش مشرکان مکه ۵ ; مشرکان مکه و قرآن ۵
- یهود: نزول کتاب آسمانى بر یهود ۴ ; یهود و تلاوت کتاب آسمانى ۶