الزمر ٢٣

اللَّهُ‌ نَزَّلَ‌ أَحْسَنَ‌ الْحَدِيثِ‌ کِتَاباً مُتَشَابِهاً مَثَانِيَ‌ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ‌ جُلُودُ الَّذِينَ‌ يَخْشَوْنَ‌ رَبَّهُمْ‌ ثُمَ‌ تَلِينُ‌ جُلُودُهُمْ‌ وَ قُلُوبُهُمْ‌ إِلَى‌ ذِکْرِ اللَّهِ‌ ذٰلِکَ‌ هُدَى‌ اللَّهِ‌ يَهْدِي‌ بِهِ‌ مَنْ‌ يَشَاءُ وَ مَنْ‌ يُضْلِلِ‌ اللَّهُ‌ فَمَا لَهُ‌ مِنْ‌ هَادٍ

ترجمه

خداوند بهترین سخن را نازل کرده، کتابی که آیاتش (در لطف و زیبایی و عمق و محتوا) همانند یکدیگر است؛ آیاتی مکرّر دارد (با تکراری شوق‌انگیز) که از شنیدن آیاتش لرزه بر اندام کسانی که از پروردگارشان می‌ترسند می‌افتد؛ سپس برون و درونشان نرم و متوجّه ذکر خدا می‌شود؛ این هدایت الهی است که هر کس را بخواهد با آن راهنمایی می‌کند؛ و هر کس را خداوند گمراه سازد، راهنمایی برای او نخواهد بود!

|خدا زيباترين سخن را به صورت كتابى كه [آياتش‌] همانند يكديگر و با هم سازگار است نازل كرده است. آنان كه از پروردگارشان خشيت دارند، پوست بدنشان از آن به لرزه مى‌افتد. سپس پوستشان و دلشان به ياد خدا نرم و آرام مى‌گردد. اين است هدايت خدا كه هر كس را بخواه

خدا زيباترين سخن را [به صورت‌] كتابى متشابه، متضمّن وعد و وعيد، نازل كرده است. آنان كه از پروردگارشان مى‌هراسند، پوست بدنشان از آن به لرزه مى‌افتد، سپس پوستشان و دلشان به ياد خدا نرم مى‌گردد. اين است هدايت خدا، هر كه را بخواهد، به آن راه نمايد، و هر كه را خدا گمراه كند او را راهبرى نيست.

خدا قرآن را فرستاد که بهترین حدیث (و نیکوترین سخن آسمانی خدا) است، کتابی که آیاتش همه (در کمال فصاحت و اعجاز) با هم مشابه است و در آن ثنای خدا (و خاصان خدا) مکرر می‌شود، که از تلاوت (آیات قهر) آن خدا ترسان را لرزه بر اندام افتد و (با آیات رحمت) باز آرام و سکونت یابند و دلهایشان به ذکر خدا مشغول گردد. این (کتاب) همان (رحمت و) هدایت خداست که هر که را خواهد به آن رهبری فرماید، و هر کس را خدا به گمراهیش واگذارد دیگر هیچ هدایت کننده‌ای نخواهد داشت.

خدا نیکوترین سخن را نازل کرد، کتابی که [آیاتش در نظم، زیبایی، فصاحت، بلاغت و عمق محتوا] شبیه یکدیگر است، مشتمل بر داستان های پندآموز [و امر، نهی، وعده، وعید، حلال و حرام] است؛ از شنیدن آیاتش پوست کسانی که از پروردگارشان می هراسند به هم جمع می شود، آن گاه پوستشان و دلشان به یاد خدا نرم می گردد و آرامش می یابد. این هدایت خداست که هر که را بخواهد به آن راهنمایی می کند؛ و هر که را خدا [به کیفر کفر و عنادش] گمراه کند، او را هیچ هدایت کننده ای نخواهد بود.

خدا بهترين سخن را نازل كرده است. كتابى متشابه و دوتا دوتا، كه از تلاوت آن كسانى را كه از پروردگارشان مى‌ترسند از خوف تن بلرزد. سپس تن و جانشان به ياد خدا بيارامد. اين راه خداست كه هر كه را بخواهد بدان راهنمايى مى‌كند، و هر كه را خدا گمراه كند او را هيچ راهنمايى نخواهد بود.

خداوند بهترین سخن را در هیئت کتابی همگون و مکرر فرو فرستاد، که پوستهای کسانی که از پروردگارشان خشیت دارند از آن به لرزه در آید، سپس [آرامش یابند و] پوستهایشان و دلهایشان با یاد خدا نرم شود، این هدایت الهی است که به آن هر کس را که بخواهد به راه می‌آورد، و هر کس که خداوند بیراهش گذارده باشد، رهنمایی ندارد

خدا نيكوترين سخن- قرآن- را فرو فرستاد كتابى ماننده به يكديگر و دو دو- دوباره و مكرر-، كه از [خواندن و شنيدن‌] آن پوست كسانى كه از پروردگار خويش مى‌ترسند از لرز منقبض- گرفته و فراهم- شود، و سپس پوستها و دلهاشان به ياد خدا آرام و نرم گردد. اين است رهنمونى خدا كه هر كه را خواهد بدان راه مى‌نمايد، و هر كه را خدا گمراه كند پس او را هيچ راهنمايى نيست.

خداوند بهترین سخن را (به نام قرآن) فرو فرستاده است. کتابی را که (از لحاظ کاربرد و گیرائی الفاظ، و والائی و هم‌آوایی معانی، در اعجاز) همگون و (مطالبی چون مواعظ و براهین و قصص، و مسائل مقابل و مختلفی همانند: ایمان و کفر، حق و باطل، هدایت و ضلالت، خیر و شر، حسنات و سیّئات، بهشت و دوزخ، البتّه هر بار به شکلی تازه و به شیوه‌ای نو، در آن) مکرّر است. از (شنیدن آیات) آن لرزه بر اندام کسانی می‌افتد که از پروردگار خود می‌ترسند، و از آن پس پوستهایشان و دلهایشان (و همه‌ی وجودشان) نرم و آماده‌ی پذیرش قرآن خدا می‌گردد (و آن را تصدیق و بدان عمل می‌کنند). این (کتاب مشتمل بر) رهنمود الهی است و خدا هر که را بخواهد در پرتو آن راهیاب می‌سازد، و خدا هر که را گمراه سازد، اصلاً راهنما و راهبری نخواهد داشت.

خدا زیباترین حدیث (وحیانی) را (به صورت) کتابی متشابه (که آیاتش همانند با یکدیگرند) نازل کرده. آنان که از پروردگارشان می‌هراسند، پوست‌های بدنشان از آن می‌لرزد و سخت می‌شود (و) سپس پوست‌هاشان و دل‌هاشان سوی یاد خدا نرم می‌گردد. این است هدایت خدا. هر که را بخواهد به آن (قرآن) راه نماید. و هر که را خدا گمراه گذارد او را راهبری نیست.

خدا فرستاد نکوترین داستان را نامه‌ای همانند برگردانهائی که موی راست شود از آن بر پیکر آنان که می‌ترسند پروردگار خویش را سپس نرم شود پوستها و دلهای ایشان بسوی یاد خدا این است رهبری خدا که هدایت کند بدان هر که را خواهد و آن را که گمراه کند خدا پس نیستش راهنمائی‌

الزمر ٢٢	آیه ٢٣	الزمر ٢٤
سوره : سوره الزمر نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَحْسَنَ الْحَدِیثِ»: زیباترین کلام و بهترین سخن. مراد قرآن است. «کِتَاباً»: بدل از (أَحْسَنَ) است. «مُتَشَابِهاً»: همگون و همسان. مراد این است که جملگی قرآن از لحاظ لفظی و معنوی همگون در اعجاز است. در سراسر قرآن، الفاظ به گونه زیبا و بجا به کار رفته‌اند، و معانی بدون کمترین تناقض و تضاد استعمال شده‌اند. «مَثَانِیَ»: جمع مثنّی، مکرّر. مراد این است که احکام و مواعظ و قصص و غیره در موارد متعدّد به شکلهای متفاوت و صورتهای مختلف تکرار شده‌اند تا خوب فهم و در مغزها جایگزین شوند. یا این که مثنّی به معنی دو تا و جفت یکدیگر است. یعنی مسائل و مطالب مقابل یکدیگر در قرآن آمده است که در هر دو بخش اعجاز قرآن پیدا و هویدا است. از قبیل: ایمان و کفر. حق و باطل، هدایت و ضلالت، خیر و شرّ، حسنات و سیّئات، بیم و امید. «تَقْشَعِرُّ»: بر خود می‌لرزد. «تَلِینُ»: نرم می‌گردد. می‌گراید. مراد رام و پذیرای قوانین و احکام قرآن شدن و تسلیم حقائق و معانی آن گشتن است. «ذِکْرِ اللهِ»: قرآن خدا (نگا: زمر / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

هُوَ الَّذِي‌ أَنْزَلَ‌ عَلَيْکَ‌... (۸) نَحْنُ‌ نَقُصُ‌ عَلَيْکَ‌ أَحْسَنَ‌... (۱) هُوَ الَّذِي‌ أَنْزَلَ‌ عَلَيْکَ‌... (۶) ذٰلِکَ‌ هُدَى‌ اللَّهِ‌ يَهْدِي‌ بِهِ‌... (۴) إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ‌ الَّذِينَ‌... (۳) أَ لَمْ‌ يَأْنِ‌ لِلَّذِينَ‌ آمَنُوا... (۵)

لاَ تَمُدَّنَ‌ عَيْنَيْکَ‌ إِلَى‌ مَا... (۰) هُدًى‌ وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ‌ (۲) أَ فَمَنْ‌ هُوَ قَائِمٌ‌ عَلَى‌ کُلِ‌... (۴) وَ الَّذِينَ‌ إِذَا ذُکِّرُوا بِآيَاتِ‌... (۲) هٰذَا ذِکْرٌ وَ إِنَ‌ لِلْمُتَّقِينَ‌... (۲) هٰذَا وَ إِنَ‌ لِلطَّاغِينَ‌ لَشَرَّ... (۰) إِنَ‌ الْأَبْرَارَ لَفِي‌ نَعِيمٍ‌ (۰) وَ إِنَ‌ الْفُجَّارَ لَفِي‌ جَحِيمٍ‌ (۰) کَلاَّ إِنَ‌ کِتَابَ‌ الفُجَّارِ لَفِي‌... (۱) کَلاَّ إِنَ‌ کِتَابَ‌ الْأَبْرَارِ... (۱) الَّذِينَ‌ يُقِيمُونَ‌ الصَّلاَةَ وَ... (۰) أُولٰئِکَ‌ هُمُ‌ الْمُؤْمِنُونَ‌ حَقّاً... (۱)

تفسیر

• آيات ۲۱ - ۳۷ سوره زمر
• لازمه هدايت ، شرح صدر براى اسلام ، و لازمه ضلالت ، قساوت قلب از ياد خداست
• مراد از اينكه قرآن احسن الحديث ، كتابا متشابها و مثانى است و...
• هدايت فقط كار خداست ، بدون واسطه يا به واسطه انبياء و اولياء
• معنى و مراد از افمن يتقى بوجهه سوء العذاب يوم القيمة
• مثلى براى بيان حال موحد و مشرك ضرب الله مثلا رجلا فيه شركاء...
• مراد از كذب بر خدا و اينكه چرا مرتكب آن اظلم = ستمگرترين است
• بيان پاداش پرهيزگاران نزد خداوند
• رواياتى در ذيل آيه : افمن شرح الله صدره للاسلام ...، عند ربكم تختصمون و مراد ازالذى جاء بالصدق ... و...
• دو روايت درباره مراد از الذى بالصدق

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، بهترین سخن را براى مردم نازل فرموده است. (اللّه نزّل أحسن الحدیث)

۲ - قرآن، حاوى بهترین سخن درباره دین و هدایت مردمان (اللّه نزّل أحسن الحدیث) مقصود از «أحسن الحدیث» قرآن کریم است و چون موضوع کتاب هاى آسمانى، دین و هدایت مردمان مى باشد، قهراً بهترین بودن قرآن در رابطه با موضوع خودش خواهد بود.

۳ - قرآن، بهترین کتاب آسمانى در مقایسه با دیگر کتاب هاى آسمانى (اللّه نزّل أحسن الحدیث) بهترین بودن قرآن، ممکن است در مقایسه با دیگر کتاب هاى آسمانى سنجیده شده باشد.

۴ - کتابت آیات قرآن و تدوین آن، پس از نزول آن بر پیامبر(ص) (اللّه نزّل أحسن الحدیث کتبًا) اطلاق کتاب (نوشته و نگارش یافته) بر قرآن یا بدان جهت بوده که آیه هاى آن پس از نزول نوشته مى شد و یا توصیه اى است از جانب خداوند که باید به صورت نوشته در آید. هر دو احتمال گویاى برداشت یاد شده است.

۵ - شباهت، هماهنگى و انسجام مطالب، از اوصاف قرآن (کتبًا متشبهًا) «متشابهاً» صفت براى «کتاباً» است و مقصود از «مشابهت» هماهنگى وانسجام مطالب قرآن است که هیچ گونه اختلاف و تضاد و تناقض در آنها وجود ندارد.

۶ - تکرار مطالب و مسائل، از اوصاف قرآن (کتبًا متشبهًا مثانى) «مثنى» (جمع «مثانى») به معناى مکرر است و مقصود از آن تکرار شدن بسیارى از مسائل و مطالب قرآن (همچون داستان ها و...) به مناسبت هاى مختلف و به اقتضاى نیازهایى بود که پیش مى آمد.

۷ - مطالب و مسائل قرآن - در عین تکرار شدن آنها - برخوردار از مشابهت، هماهنگى و انسجام و به دور از هرگونه اختلاف، تناقض و تضاد (متشبهًا مثانى) برداشت بالا مبتنى بر این دیدگاه است که نصب «مثانى»، به خاطر تمییز بودن براى «متشبهاً»باشد; یعنى، «متشابهة مثانیة» (تکرارهایش، مشابه و هماهنگ باهم هستند).

۸ - تأثیر عمیق و لرزه انداز قرآن، بر اهل خشیت و خداترسان (کتبًا ... تقشعرّ منه جلود الذین یخشون ربّهم)

۹ - اثرپذیرى عمیق و لرزه انداز قرآن، نشانه وجود روح خشیت و خداترسى در انسان (کتبًا ... تقشعرّ منه جلود الذین یخشون ربّهم) وقتى تأثیرگذارى عمیق قرآن اختصاص به اهل خشیت داشته باشد (الذین یخشون ربّهم)، استفاده مى شود که هر کس از قرآن تأثیرپذیرفت و به لرزه درآمده، اهل خشیت خواهد بود.

۱۰ - تأثیرگذارى عمیق و لرزه انداز دل هاى آماده، از اوصاف کتاب آسمانى قرآن (کتبًا ... تقشعرّ منه جلود الذین یخشون ربّهم) جمله «تقشعرّ منه جلود...» صفت براى «کتاب» است.

۱۱ - تأثیر آرامش بخش و سرورآفرین قرآن، در اهل خشیت و خداترسان (ثمّ تلین جلودهم و قلوبهم إلى ذکر اللّه) نرم شدن پوست ها و قلب ها (تلین جلودهم و قلوبهم)، کنایه از آرامش یافتن و سرور است. این مطلب در مقابل ترس و ناراحتى است که موجب لرزش پوست ها (اندام) و اضطراب دل ها مى باشد.

۱۲ - تأثیرگذارى قرآن، در گرو وجود زمینه هاى لازم و دل آماده است. (تقشعرّ منه جلود الذین یخشون ربّهم ثمّ تلین جلودهم و قلوبهم إلى ذکر اللّه) این که خداوند فرمود: قرآن، لرزه به اندام اهل خشیت مى اندازد و در خداترسان اثر عمیق مى گذارد، مى تواند بیانگر این حقیقت باشد که قرآن در کسانى اثر مى گذارد که زمینه آن را داشته باشند و دلشان آماده پذیرش سخن حق باشد.

۱۳ - یاد خدا، آرام بخش جان ها و سرور قلب ها است. (ثمّ تلین جلودهم و قلوبهم إلى ذکر اللّه)

۱۴ - پدید آوردن حالت «خوف و رجا»، «ترس و آرامش» و «بیم و امید» در انسان، از آثار قرآن است. (کتبًا ... تقشعرّ منه جلود الذین یخشون ربّهم ثمّ تلین جلودهم و قلوبهم إلى ذکر اللّه) لرزش یا آرامش اندام و قلب، از آثار توجه به قرآن کریم است و این دو نشانه وجود دو حالت خوف و رجا در انسان است.

۱۵ - قرآن، کتاب هدایت است. (کتبًا ... ذلک هدى اللّه یهدى به)

۱۶ - هدایت پذیرى از قرآن، در گرو مشیت و خواست خداوند است. (کتبًا ... ذلک هدى اللّه یهدى به من یشاء)

۱۷ - اهل خشیت و خداترسان، بهره مند از هدایت الهى (کتبًا ... تقشعرّ منه جلود الذین یخشون ربّهم ... ذلک هدى اللّه یهدى به من یشاء) از این که خداوند اهل خشیت را، کسانى معرفى کرد که تحت تأثیر قرآن قرار مى گیرند، به دست مى آید که یکى از مصادیق مورد نظر از «یهدى به من یشاء» همین گروه مى باشد.

۱۸ - گمراه شده الهى، براى همیشه از هدایت محروم است. (و من یضلل اللّه فما له من هاد)

۱۹ - سنگدلان غافل از خدا، محروم از هدایت اند. (فویل للقسیة قلوبهم من ذکر اللّه ... و من یضلل اللّه فما له من هاد) مقصود از «من یضلل اللّه...» همان سنگدلان از خدا غافل هستند که در آیه قبل، از آن سخن به میان آمد (فویل للقاسیة قلوبهم من ذکر اللّه...).

موضوعات مرتبط

• آرامش: زمینه آرامش ۱۴; عوامل آرامش ۱۳
• امیدوارى: زمینه امیدوارى ۱۴
• ترس: زمینه ترس ۱۴
• خدا: آثار اضلال خدا ۱۸; آثار مشیت خدا ۱۶; افعال خدا ۱; هدایتهاى خدا ۱۷
• خشیت: تأثیر قرآن در اهل خشیت ۸، ۱۱; فضایل اهل خشیت ۱۷; نشانه هاى خشیت ۹
• ذکر: آثار روانى ذکر خدا ۱۳
• سخن: بهترین سخن ۲; نزول بهترین سخن ۱
• سرور: عوامل سرور ۱۳
• سنگدلان: محرومیت سنگدلان ۱۹
• غافلان: محرومیت غافلان ۱۹
• قرآن: تاریخ قرآن ۴; تأثیرپذیرى از قرآن ۹; تکرار در قرآن ۶; جمع قرآن ۴; زمینه تأثیر قرآن ۱۲; فضیلت قرآن ۳; کتابت قرآن ۴; نقش قرآن ۸، ۱۰، ۱۴; ویژگیهاى قرآن ۲، ۵، ۶، ۷، ۱۰، ۱۵; هدایتگرى قرآن ۲، ۱۵، ۱۶; هماهنگى قرآن ۵، ۷
• قلب: نقش قلب ۱۲
• کتب آسمانى: بهترین کتب آسمانى ۳
• گمراهان: محرومیت گمراهان ۱۸
• مهتدین: ۱۷
• هدایت: محرومان از هدایت ۱۸، ۱۹; منشأ هدایت ۱۶