المائدة ١٠٩

يَوْمَ‌ يَجْمَعُ‌ اللَّهُ‌ الرُّسُلَ‌ فَيَقُولُ‌ مَا ذَا أُجِبْتُمْ‌ قَالُوا لاَ عِلْمَ‌ لَنَا إِنَّکَ‌ أَنْتَ‌ عَلاَّمُ‌ الْغُيُوبِ‌

ترجمه

(از) روزی (بترسید) که خداوند، پیامبران را جمع می‌کند، و به آنها می‌گوید: «(در برابر دعوت شما،) چه پاسخی به شما داده شد؟»، می‌گویند: «ما چیزی نمی‌دانیم؛ تو خود، از همه اسرار نهان آگاهی.»

روزى كه خدا همه پيامبران را جمع كند و گويد: [از ناحيه امت‌ها] چه پاسخى به شما داده شد؟ گويند: ما را هيچ علمى نيست، همانا تو خودت از رازهاى نهان آگاهى

[ياد كن‌] روزى را كه خدا پيامبران را گرد مى‌آورد؛ پس مى‌فرمايد: «چه پاسخى به شما داده شد؟» مى‌گويند: «ما را هيچ دانشى نيست. تويى كه داناى رازهاى نهانى.»

روزی که خدا همه پیغمبران را جمع گرداند و آن گاه گوید: چگونه امت از دعوت شما اجابت کردند؟ گویند: ما نمی‌دانیم، تویی که به باطن همه کاملاً دانایی.

[از] روزی [پروا کنید] که خدا پیامبران را جمع می کند، و [به آنان] می فرماید: [در برابر دعوتتان به اجرای دستورهای خدا] چه پاسخی به شما داده شد؟ گویند: ما را [در برابرِ دانشِ تو] هیچ دانشی نیست؛ یقیناً تویی که به نهان ها بسیار دانایی.

روزى كه خدا پيامبران را گرد آورد و بپرسد كه دعوت شما را چگونه پاسخ دادند؟ گويند: ما را هيچ دانشى نيست، كه دانا به غيب تو هستى.

روزی [فرارسد] که خداوند پیامبران را گرد آورد و بپرسد که [امتتان‌] چه پاسخی به شما دادند؟ گویند ما علمی [به حقیقت امر] نداریم، تویی که دانای رازهای نهانی‌

روزى كه خدا پيامبران را فراهم آورد و گويد: [دعوت‌] شما را چه پاسخ دادند؟ گويند: ما را دانشى نيست، همانا تويى داناى نهانها.

آن روزی (را خاطرنشان ساز) که خداوند پیغمبران را (در پیشگاه خود) گرد می‌آورد و بدیشان می‌گوید: به (دعوت) شما چه پاسخی داده شده است؟ (آیا ملّتهائی که به سوی آنان فرستاده شده‌اید چگونه از دعوت شما استقبال کرده‌اند و به چه راهی رفته‌اند؟ راه ایمان یا راه انکار پیموده‌اند؟). می‌گویند: ما را هیچ گونه آگاهی و دانشی نیست (مگر آنچه از راه وحی آموخته‌ایم و ظواهری که در روزگار حیات خود از مردم مشاهده کرده‌ایم) تو خود (علاوه از ظواهر) از تمام خفایا آگاهی.

روزی که خدا پیامبران را گرد آوَرَد، پس فرماید: «چه پاسخی به شما داده‌شد؟» گویند: «ما هیچ نمی‌دانیم، همواره این تویی تو بسیار دانای رازهای نهان.»

روزی که گردآرد خدا پیامبران را پس گوید چه چیز پاسخ داده شدید گویند نیست علمی ما را همانا توئی تو داننده نهانها

المائدة ١٠٨	آیه ١٠٩	المائدة ١١٠
سوره : سوره المائدة نزول : ٩ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَوْمَ»: در آن روزی که. به یاد داشته باشید روزی را که. واژه (یَوْمَ) مفعولٌ‌فیه فعل (لا یَهْدی) در آیه قبل یا مفعولٌ‌به فعل محذوفی همچون (تذکّروا) یا (إِتَّقُوا) است. «مَاذَا اُجِبْتُمْ»: پاسخ مردم به شما چه بوده است؟ «لا عِلْمَ لَنَا»: ما چیزی نمی‌دانیم. ما را چه رسد که در پیشگاه باری از آگاهی دم زنیم و درباره ایمان یا الحاد مردم اظهارنظر کنیم؟!

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَلَنَسْأَلَنَ‌ الَّذِينَ‌ أُرْسِلَ‌... (۱) فَلَنَسْأَلَنَ‌ الَّذِينَ‌ أُرْسِلَ‌... (۲) وَ إِذَا الرُّسُلُ‌ أُقِّتَتْ‌ (۱)

فَوَ رَبِّکَ‌ لَنَسْأَلَنَّهُمْ‌... (۱) عَمَّا کَانُوا يَعْمَلُونَ‌ (۰) وَ يَوْمَ‌ نَبْعَثُ‌ فِي‌ کُلِ‌ أُمَّةٍ... (۱) إِنَ‌ الَّذِي‌ فَرَضَ‌ عَلَيْکَ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۰۹ - ۱۰۶ ، سوره مائده
• توضيح آيات شريفه راجع به گواه گرفتن هنگام وصيت و حكم شهود غير مسلمان بروصيت
• وجه صحيح در معناى جمله : ((من الذين استحق عليهم الاوليان )) در آيه شريفه
• مراد از ((لا علم لنا)) كه در جواب پيامبران (ع ) به خدا آمده است نفى مطلق علم نيست
• حقيقت علم و تمامى آن نزد خداوند است و بس !
• جواب پيامبران نوعى تواضع در برابر كبريائى خداوند است
• گفتارى در معناى شهادت
• اعتبار شهادت در ميان ملل مختلف و در اسلام
• گفتارى پيرامون معناى عدالت
• اعتبار عدلت در شاهد، حكمى است فطرى وارتكازى همگان
• مفهوم عدلت در اصطلاح فقه و لسان ائمه اهل بيت (ع ) و فرق آن با عدلت به مفهوماخلاقى آن
• گفتارى پيرامون يمين (سوگند)
• اعتماد به سوگند مدعى ، به خدا، در شرع اسلام ، ناشى از اعتماد به ايمان افراد درمجتمع اسلامى است
• در جوامع مادى امروز، نه تنها سوگند بلكه هيچ قانون و ضابطه ديگرى كوچكتريناثرى ندارد
• با اعراض مردم از دين ، احكام دينى منفسخ نمى شوند
• پاسخ به اين توهم كه سوگند به غير اسم خدا و نيز خدا را به حق پيامبر (ص ) واوليايش قسم دادن شرك است
• (رواياتى در ذيل آيات مربوط به شهادت كافر و شاءننزول آنها)
• معناى اين روايت كه قران تماميش تقريب و باطنش تقريب است
• توضيح اين روايت كه مرا از ((لاعلم لنا)) اينست كه ما علمى به ماسواى تو نداريم

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خداوند در قیامت مجمعى از تمامى پیامبران تشکیل خواهد داد. (یوم یجمع اللّه الرسل)

۲- پرسش از برخورد امتها با دعوت انبیا هدف از گردآورى پیامبران در عرصه قیامت (یوم یجمع اللّه الرسل فیقول ماذا اجبتم)

۳- قیامت صحنه حسابرسى از امتها و واکنشهاى آنان در برابر دعوت پیامبران (یوم یجمع اللّه الرسل فیقول ماذا اجبتم)

۴- قیامت، عرصه پرسش از عملکرد آدمیان (یوم یجمع اللّه الرسل فیقول ماذا اجبتم)

۵- ضرورت و لزوم یاد قیامت و صحنه هاى حسابرسى آن براى اهل ایمان (یوم یجمع اللّه الرسل فیقول ماذا اجبتم) بدان احتمال که «یوم» مفعول به براى فعل محذوف همانند «اذکروا» باشد.

۶- یاد قیامت و صحنه هاى بررسى اعمال در آن، زمینه ساز رعایت تقوا و ترس از خداوند (و اتقوا اللّه ... یوم یجمع اللّه الرسل) چنانچه «یوم» مفعول براى «اذکروا» باشد، جمله «اذکروا یوم ...» پس از «اتقوا اللّه» مى تواند اشاره به علتى از علل لزوم تقوا و ترس از خدا داشته باشد.

۷- ضرورت ترس از قیامت و صحنه هاى حسابرسى در آن روز. (یوم یجمع اللّه الرسل) برداشت فوق بر این است که «یوم» بدل اشتمال براى «اللّه» در آیه قبل «اتقوا اللّه» گرفته شود و یا مفعول باشد. براى فعلى همانند: «اتقوا و یا احذروا و ... که به قرینه «اتقوا اللّه» حذف شده است.

۸- گمراهى و سرگردانى فاسقان در قیامت* (و اللّه لایهدى القوم الفسقین. یوم یجمع اللّه الرسل) برداشت فوق بر این اساس است که «یوم» ظرف براى «لایهدى ...» در آیه قبل باشد.

۹- فراخوانى امتها به پیروى از فرمانهاى خداوند سرلوحه رسالت انبیا و یکى از وظایف آنان (یوم یجمع اللّه الرسل فیقول ماذا اجبتم)

۱۰- امت ها، موظف به پذیرش دعوت رسولان الهى (ماذا اجبتم)

روایات و احادیث

۱۱- اظهار بى اطلاعى پیامبران در قیامت از چگونگى برخورد امتها با دعوت آنان (فیقول ماذا اجبتم قالوا لاعلم لنا) امام باقر (ع) درباره آیه فوق فرمود: ان لهذا تأویلا یقول: ماذا اجبتم فى اوصیائکم الذین خلقتموهم على اممکم؟ فیقولون لا علم لنا بما فعلوا بعدنا.

۱۲- علم به چگونگى برخورد واقعى امتها با دعوت پیامبران از جمله علوم غیبى (فیقول ماذا اجبتم قالوا لاعلم لنا انک انت علّم الغیوب)

۱۳- پیامبران الهى ناآگاه به امور غیبى (قالوا لاعلم لنا انک انت علّم الغیوب) جمله «انک انت ...» مى رساند که متعلق علم در «لا علم لنا»، امور غیبى است.

۱۴- آگاهى کامل خداوند به واکنشهاى امتها در برابر دعوت و رسالت پیامبران (فیقول ماذا اجبتم ... انک انت علّم الغیوب)

۱۵- تنها خداوند داراى علمى کامل و مطلق به تمامى غیبها و امور نهانى (انک انت علّم الغیوب) حرف «ال» در الغیوب براى استغراق است وصیغه مبالغه «علّم» دلالت به کمال علم الهى و فراگیرى آن دارد.

۱۶- علم و دانش پیامبران به غیب در برابر دانایى گسترده خداوند بسیار ناچیز و کم مقدار (قالوا لاعلم لنا انک انت علّم الغیوب) جمله «انک ...» پس از «لا علم لنا» مى تواند قرینه بر این باشد که نفى علم از پیامبران در مقایسه با علم الهى است.

موضوعات مرتبط

• امت: ها و دعوت انبیا ۲، ۳، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۴ ; حسابرسى امت ها ۳ ; دعوت امت ها ۹ ; مسؤولیت امت ها ۱۰
• انبیا: در قیامت ۱، ۲، ۱۱ ; رسالت انبیا ۹ ; علم غیب انبیا ۱۳، ۱۶ ; محدوده علم انبیا ۱۳ ; مسؤولیت انبیا ۹
• ترس: از قیامت ۷ ; زمینه ترس از خدا ۶
• تقوا: زمینه تقوا ۶
• خدا: اختصاصات خدا ۱۵ ; اطاعت از خدا ۹ ; افعال خدا ۱ ; علم غیب خدا ۱۴، ۱۵، ۱۶
• ذکر: اهمیت ذکر قیامت ۵ ; ذکر قیامت ۶
• علم غیب: موارد علم غیب ۱۲
• عمل: حسابرسى اخروى عمل ۶ ; حسابرسى عمل ۴
• فاسقان: سرگردانى اخروى فاسقان ۸ ; فاسقان در قیامت ۸ ; گمراهى اخروى فاسقان ۸
• قیامت: اهمیت حسابرسى در قیامت ۵ ; پرسش در قیامت ۲، ۴ ; حسابرسى در قیامت ۳، ۶، ۷ ; سرگردانى در قیامت ۸
• مؤمنان: و قیامت ۵