ریشه سوم
تکرار در قرآن: ۱۵(بار)
قاموس قرآن
تحميل. چريدن. لازم و متعدى هر دو آمده است در اقرب هست: «سام فلاناً الامر: كلفة ايّاه» ايضاً «سام الماشية:رعت» معنى [بقره:49]. آن است كه عذاب بد را به شما تحميل و وارد مىكردند [نحل:10] براى شما است از آن نوشيدنى و از آن است درخت و در آن مىچرانيد. معانى ديگرى كه در لغت آمده در قرآن به كار نرفته مگر آنچه در ذيل خواهد آمد. سيما:علامت و هيئت [بقره:273]. آنها را با علامتشان مىشناسى سائمه: شتريكه مىچرد و در آغل علف نمىخورد. مسّوم (به صيغه مفعول) ممكن است از سيما باشد يعنى نشاندار و شايد از تسويم باشد يعنى فرستاده شده مثل [آل عمران:14] ولى ظاهراً نشاندار مراد است كه آن موجب تخصّص و مالكيّت است يعنى اسبان داغ نهاده و نشاندار. و در آيه [ذاريات:34-35] نيز به قرينه «عِنْدَ رَبِّكَ» نشاندار منظور است سنگهاى نشاندارى كه گناهكاران دارند و مخصوص آنها اند. * [آل عمران:125]. عاصم و ابن كثير و ابو عمر و مسّومين را به صيغه فاعل و ديگران به صيغه مفعول خواندهاند. اگر به صيغه مفعول باشد به معنى نشاندار يا فرستاده است و چنانكه به صيغه فاعل باشد به معنى علامت گذارنده است كه ملائكه در جنگ بدر علامت داشتند. در مجمع از ابو عيسى نقل كرده مختار با كسر خواندن است كه اخبار بسيار دلالت دارند بر اينكه ملائكه در بدر اسبان خويش را علامت گذارى كرده بودند حضرت فرمود: سوّما فان الملائكة قد سوّمت». نا گفته نماند ما قبل آيه فوق چنين است وَلَقَد نَصَرَ كُمُ اللّهُ بِبَدْرٍ وَ اَنْتُم اَذِّلَّةٌ... اِذْتَقُولُ لِلْمُؤمِنينِ اَلنْ يَكفيكُمْ اَنْ يُمَدِّكُمْ رَبَّكُم بِثَلاثَةِ آلآفٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُنْزِلينَ. بَلى اِنْ تَصبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ يَأتُوكُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا يُمْدِدْكُمْ رَبُّكُمْ بَخَمْسِهِ آلافٍ...» آمدن پنج هزار ملك مشروط است به صبر و تقوى و آمدن مشركين. ولى روشن نيست كه هر سه شرط واقع شد و ملائكه آمدند ولى در روايات هست كه آمدند و علامت هم داشتند در تفسير عيلشى از حضرت باقر عليه السلام نقل شده: روز بدر ملائكه عمامههاى سفيد داشتند كه يك سر آنها باز و رها بود. در تفسير برهان نيز چند روايت در اين زمينه آمده است در مجمع از على عليه السلام منقول است. ملائكه عمامههاى سفيد داشتند و گوشه آنها را ميان دو كتف خويش انداخته بودند و رجوع شود به «ملك».
ریشه‌های نزدیک مکانی
کلمات مشتق شده در قرآن
| کلمه | تعداد تکرار در قرآن |
|---|---|
| يَسُومُونَکُمْ | ۳ |
| بِسِيمَاهُمْ | ۵ |
| الْمُسَوَّمَةِ | ۱ |
| مُسَوِّمِينَ | ۱ |
| يَسُومُهُمْ | ۱ |
| مُسَوَّمَةً | ۲ |
| تُسِيمُونَ | ۱ |
| سِيمَاهُمْ | ۱ |
