هود ٦٧
ترجمه
| هود ٦٦ | آیه ٦٧ | هود ٦٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الصَّیْحَةُ»: صوت شدید. صدای مهیب (یس / و ). در جاهای دیگر قرآن، (صاعِقَة) و (رَجْفَة) به کار رفته است که همه لازم و ملزوم یکدیگرند (نگا: اعراف / ، فصّلت / ). «فِی دَارِهِمْ جَاثِمِینَ»: (نگا: اعراف / و ).
تفسیر
- آيات ۶۸ - ۶۱، سوره هود
- معناى ((انشاء)) و ((استعمار)) در جمله : ((هو انشاءكم من الاءرض و استعمركم فيها))
- استدلال براى عدم جواز عبادت غير خدا به : وجود ارتباط بين خالق و خلق ، نزديك بودنخدا به انسان و نفى استقلال اسباب
- پاسخ قوم ثمود به دعوت صالح (ع )
- قوميت پرستى ، و مليت گرايى ، و ادعاى شك و ترديد داشتن ، دو حجت قوم ثمود، در رددعوت جناب صالح (ع )
- جواب صالح (ع ) به دلايل قوم خود و معناى جمله : ((فما تزيدوننى غير تسخير))
- بحث روايتى (روايتى درباره داستان ناقه صالح و كشتن آن و هلاكت قوم ثمود)
- ۱- ثمود، قوم صالح
- ۲- بعثت صالح (عليه السلام )
- ۳- شخصيت صالح (عليه السلام )
نکات آیه
۱- کفرپیشگان قوم ثمود، با غرشى مهیب به هلاکت رسیدند. (و أخذ الذین ظلموا الصیحة)
۲- قوم ثمود ، مردمانى ستمکار بودند. (و أخذ الذین ظلموا الصیحة)
۳- ستمکارى قوم ثمود ، موجب گرفتارى آنان به عذاب الهى شد. (و أخذ الذین ظلموا الصیحة)
۴- کشتن ناقه صالح ، از ستمگریهاى قوم ثمود بود. (و أخذ الذین ظلموا الصیحة) از آن جا که کشتن ناقه صالح نیز در نزول عذاب دخیل بود ، معلوم مى شود ظلم در «الذین ظلموا» اشاره به کشتن ناقه نیز دارد.
۵- شرک ورزى و انکار رسالت پیامبران ، ستمگرى است. (و أخذ الذین ظلموا الصیحة) مقصود از «الذین ظلموا» مشرکان و انکارکنندگان رسالت صالحند. تعبیر کردن از آنان به ستمکاران ، اشاره اى است به برداشت فوق.
۶- ستمگران ، مشرکان و کفرپیشگان ، در خطر گرفتار شدن به عذابهاى دنیوى (عذاب استیصال) هستند. (و أخذ الذین ظلموا الصیحة)
۷- کفرپیشگان قوم ثمود بر اثر عذاب الهى، به رو بر زمین افتادند و هلاک شدند. (فأصبحوا فى دیرهم جثمین) «جثوم» (مصدر جاثمین) به معناى به زمین چسبیدن و حرکت نکردن است و برخى آن را به معناى فرو افتادن بر سینه دانسته اند (لسان العرب).
۸- صیحه و غرشى که قوم ثمود را فرا گرفت ، توان حرکت و بیرون آمدن از خانه ها را از آنان سلب کرد. (و أخذ الذین ظلموا الصیحة فأصبحوا فى دیرهم جثمین) «فى دیارهم» متعلق به «جاثمین» است و دلالت بر این دارد که قوم ثمود در خانه هایشان به هلاکت رسیدند. بیان این معنا حکایت از آن دارد که: صیحه و غرش مهیب آن چنان بود که قوم ثمود، نتوانستند از خانه هاى خویش - که طبعاً آدمى در این گونه موارد از خانه خارج مى شود - بیرون آیند.
۹- کفرپیشگان قوم ثمود ، شب هنگام به عذاب گرفتار شدند و در صبحگاه به هلاکت رسیدند.* (فأصبحوا فى دیرهم جثمین) چنان چه «أصبحوا» به معناى «دخلوا فى الصباح» باشد دلالت مى کند که هلاکت آنان ، در صبحدم بوده است. در نتیجه صیحه و غرش - به قرینه فاء در «فأصبحوا» - پیش از صبح; یعنى در شب بر قوم ثمود نازل شده بود.
روایات و احادیث
۱۰- «عن أبى عبدالله(ع) (فى إهلاک قوم صالح): ... لما کان نصف اللیل أتاهم جبرئیل(ع) فصرخ بهم صرخة خرقت تلک الصرخة أسماعهم و فلقت قلوبهم و صدّعت أکبادهم... فأصبحوا فى دیارهم و مضاجعهم موتى أجمعین ثم أرسل الله علیهم مع الصیحة النار من السماء فأحرقتهم أجمعین ...;[۱] از امام صادق(ع) [درباره هلاکت قوم صالح] روایت شده است: چون نیمه شب فرا رسید، جبرئیل نزد آنان آمد. پس فریادى بلند بر سرشان زد که گوشهاى آنان را پاره کرد و قلبهایشان را شکافت و جگرهایشان را درید; در نتیجه صبحگاه آن شب، همه آنان در خانه ها و بسترهایشان مرده بودند. سپس خداوند همراه با آن فریاد آتشى از آسمان فرستاد که همه را سوزاند ...».
۱۱- «عن رسول الله(ص) قال: ... هؤلاء قوم صالح(ع) ... عتوا عن أمر ربهم ... فأهلک الله من کان فى مشارق الأرض و مغاربها منهم إلاّ رجلاً کان فى حرم الله فمنعه حرم الله من عذاب الله تعالى...;[۲] از رسول خدا(ص) روایت شده است که فرمود: ... اینان قوم صالح بودند ... از فرمان پروردگار خود سرپیچى کردند ... پس خداوند از آن قوم همه آنان را که در مشرقها و مغربهاى زمین بودند هلاک کرد مگر یک مرد را که در حرم خدا بود و حرم خدا او را از عذاب الهى مصون داشت ...».
موضوعات مرتبط
- انبیا: ظلم تکذیب انبیا ۵
- شرک: ظلم شرک ۵
- صالح(ع): قتل شتر صالح(ع) ۴
- ظالمان: ۲ عذاب دنیوى ظالمان ۶
- ظلم: موارد ظلم ۴، ۵
- عذاب: ابزار عذاب ۱; اهل عذاب ۶; عذاب استیصال ۶; عذاب با صیحه آسمانى ۱، ۱۰; عذاب در شب ۹
- قوم ثمود: آثار ظلم قوم ثمود ۳; تاریخ قوم ثمود ۱، ۳، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱; صفات قوم ثمود ۴; ظلم قوم ثمود ۲، ۴; عجز قوم ثمود ۸; عذاب قوم ثمود ۱; کیفیت عذاب قوم ثمود ۷; موجبات عذاب قوم ثمود ۳; وقت عذاب قوم ثمود ۹; وقت هلاکت قوم ثمود ۹; ویژگیهاى عذاب قوم ثمود ۸; هلاکت قوم ثمود ۱، ۱۰، ۱۱
- کافران: عذاب دنیوى کافران ۶
- مشرکان: عذاب دنیوى مشرکان ۶
- هلاکت: هلاکت در صبح ۹
