الأنبياء ١٠٥
ترجمه
| الأنبياء ١٠٤ | آیه ١٠٥ | الأنبياء ١٠٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الزَّبُورِ»: کتابهائی که برای پیغمبران فرستاده شده است (نگا: تفسیرالمراغی، و نمونه). کتاب مزامیر داود. «مِن بَعْدِ»: واژه (بَعْدِ) می‌تواند برای ترتیب بیانی باشد؛ نه ترتیب زمانی. یعنی: علاوه بر. یا این که زمانی باشد. یعنی: پس از. «الذِّکْرِ»: قرآن (نگا: آل‌عمران ، حجر / و . کتب انبیاء به ویژه تورات (نگا: انبیاء / و و و ). «الصَّالِحُونَ»: شایستگان. شایسته از لحاظ علم و عمل، قدرت و قوّت، اداره مملکت و درک اجتماعی، ایمان و تقوا، و غیره (نگا: اعراف / نور / ). معنی آیه می‌تواند چنین نیز باشد: ما، در زبور بعد از تورات، چنین نوشتیم که این زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد. یادآوری: بعضی واژه (الأرْض) را زمین بهشت، و صلاح را تقوا و پرهیزگاری می‌دانند (نگا: مریم / ، زمر / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى... (۰) قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا... (۳) وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا... (۴) إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَ الَّذِينَ... (۰) وَ قَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي... (۲)
وَ قَالَ الَّذِينَ کَفَرُوا... (۱) بِالْبَيِّنَاتِ وَ الزُّبُرِ وَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۹۲ - ۱۱۲ سوره انبياء
- معناى آيه : ((ان هذه امتكم امة واحدة و انا ربكم فاعبدون (( و مراد از ((امت (( در آن
- نكوهش اختلاف مردم در امر دين
- بيان اينكه اعمال كسانى كه تواءم با ايمان ازاعمال صالح به جاى مى آورند مقبول است
- وجوه مختلف در معناى آيه : ((و حرام على قرية اهكناها انهم لايرجعون (( و اشاره به اينكه فساد فرد به فساد مجتمع مى انجامد
- يادآورى معاد و تهديد مشركين به عذاب جاودانى
- مقصود از ((زبور((، ((ذكر(( و ((وراثت (( در آيه : ((ولقد كتبنا... ان الارض يرثهاعبادى الصالحون ((
- بييان اينكه آيه ناظر بر وراثت دنيوى و اخروى هر دو است
- اشاره به اينكه تمامى معارف و احكام اسلام از فروغ توحيد و منتهى به آنند
- اعلام خطر رسول خدا(صلى الله عليه و آله ) به مشركان استهزاء كننده
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيه : ((انكم و ما تعبدون حصب جهنم (( و محاجه يكى از مشركين باپيامبر (صلى الله عليه و آله ) بعد از نزول اين آيه
- بيان ضعف رواياتى كه در ذيل (انكم و ما تعبدون خصب جهنم ) از طرف اهل سنت روايت شده است
- روايتى درباره اينكه على (عليه السلام ) و شيعيانش از مصاديق آيه : ((ان الذين سبقتلهم منا الحسنى ...(( مى باشند
- روايتى در اين معنى كه آيه : ((ولقد كتبنا فى الزبور...(( درباره قائم آل محمد (عليهم السلام ) و اصحاب او است
نکات آیه
۱- به ارث بردن زمین و تسلط بر منافع آن به وسیله بندگان صالح، امرى ثبت شده در کتاب تورات و زبور (و لقد کتبنا فى الزبور من بعد الذکر) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که: ۱- الف و لام «الزبور» براى عهد و مقصود از آن کتاب آسمانى داوود(ع) باشد; چنان که در آیه ۱۶۳، سوره «نساء» آمده است (و آتینا داوود زبوراً); ۲- مقصود از «الذکر» تورات باشد; چنان که این نام در قرآن بر تورات اطلاق شده است (انبیا، آیه ۴۸); ۳- «من بعد الذکر» متعلق به «کتبنا» باشد.
۲- پیش گویى پیروزى و حاکمیت انسان هاى صالح در سطح زمین در کتاب زبور (و لقد کتبنا فى الزبور من بعد الذکر) برداشت یاد شده بنابراین نکته است که «من بعد الذکر» متعلق به «کائن» باشد در نتیجه شامل پیش گویى در تورات نمى شود.
۳- زبور، کتاب آسمانى نازل شده بعد از تورات (و لقد کتبنا فى الزبور من بعد الذکر)
۴- زبور کتابى که حاوى پندها و موعظه ها و یاد و یادآورى ها است. (و لقد کتبنا فى الزبور من بعد الذکر) برخى از مفسران «الذکر» را به یکى از معانى لغوى آن (تذکیر، موعظه، یاد و یادآورى) گرفته اند. در این صورت معناى آیه چنین مى شود: در کتاب زبور پس از یک سلسله تذکرات و موعظه ها و یاد و یادآورى ها نوشتیم....
۵- تورات، کتاب یاد و یادآورى و پند و موعظه (من بعد الذکر ) این برداشت، از آن جا است که بر تورات، اطلاقِ «ذکر» شده است.
۶- بشارت الهى، نسبت به حاکمیت صالحان بر زمین (أنّ الأرض یرثها عبادى الصلحون)
۷- بشارت خداوند به وراثت بهشت براى بندگان صالح خویش (أنّ الأرض یرثها عبادى الصلحون) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که مقصود از «الأرض» بهشت باشد، چنان که در برخى از آیات به صراحت چنین آمده است: «و أورثنا الأرض نتبوّأ من الجنّة حیث نشاء فنعم أجر العاملین» (سوره زمر (۳۹) آیه ۷۴).
۸- وراثت زمین براى صالحان، در پرتو عنایت خداوند به آنان (و لقد کتبنا ... أنّ الأرض یرثها عبادى الصلحون)
۹- نقش عبودیت خداوند و صلاح و درست کارى در دستیابى به حاکمیت زمین (یرثها عبادى الصلحون )
۱۰- صالحان، بندگان خاص خداوند (عبادى الصلحون ) بنابراین که «الصالحون» قید توضیحى براى «عبادى» باشد برداشت یاد شده به دست مى آید.
۱۱- حکومت واحد جهانى به دست بندگان صالح خدا، فرجام نهایى زندگى بشر در زمین (أنّ الأرض یرثها عبادى الصلحون)
۱۲- نقش اساسى اراده الهى در تحولات تاریخ زندگى بشر (و لقد کتبنا فى الزبور من بعد الذکر أنّ الأرض یرثها عبادى الصلحون)
روایات و احادیث
۱۳- «عن عبداللّه بن سنان عن أبى عبداللّه(ع) انه سأله عن قول اللّه عزّوجلّ: «و لقد کتبنا فى الزبور من بعد الذکر» ما الزبور و ما الذکر؟ قال: الذکر عنداللّه، والزبور الذى أنزل على داود; از عبداللّه بن سنان نقل شده که از امام صادق(ع) در باره قول خداى عزّوجلّ «و لقد کتبنا فى الزبور من بعد الذکر» پرسید زبور چیست ذکر کدام است؟ فرمود: ذکر نزد خدا است و زبور آن است که بر داوود نازل شده است».[۱]
۱۴- «عن أبى جعفر(ع) قال: قوله عزّوجلّ: «أنّ الأرض یرثها عبادى الصالحون» هم أصحاب المهدى [فى ]آخرالزمان; از امام باقر(ع) در باره سخن خداوند عزّوجلّ: «أنّ الأرض یرثها عبادى الصالحون» روایت شده که فرمود: آنان یاوران حضرت مهدى(عج) در آخرالزمان مى باشند».[۲]
موضوعات مرتبط
- امام مهدى(ع): فضایل پیروان امام مهدى(ع) ۱۴
- بشارت: بشارت حاکمیت صالحان ۶
- بندگان خدا :۱۰ حکومت جهانى بندگان خدا ۱۱; وراثت بندگان خدا ۱، ۷
- بهشت: وارثان بهشت ۷
- تاریخ: منشأ تحولات تاریخ ۱۲
- تورات: تاریخ تورات ۳; تذکرات تورات ۵; تعالیم تورات ۱، ۵; مواعظ تورات ۵
- حاکمیت: زمینه حاکمیت ۹
- خدا: آثار اراده خدا ۱۲; آثار عبودیت خدا ۹; بشارتهاى خدا ۶، ۷
- داود(ع): کتاب آسمانى داود(ع) ۱۳
- دنیا: فرجام دنیا ۱۱
- ذکر: مراد از ذکر ۱۳
- زبور: پیشگوییهاى زبور ۲; تاریخ زبور ۳; تذکرات زبور ۴; تعالیم زبور ۱، ۴; زبور از کتب آسمانى ۳; مراد از زبور ۱۳; مواعظ زبور ۴
- زمین: مراد از وارثان زمین ۱۴; وارثان زمین ۱، ۸
- صالحان: پیروزى صالحان ۲; حاکمیت صالحان ۲; حکومت جهانى صالحان ۱۱ ; عبودیت صالحان ۱۰; فضایل صالحان ۸; مقامات صالحان ۱۰; منشأ حاکمیت صالحان ۸; وراثت صالحان ۱، ۷
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۹
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۸
