يوسف ٤٨
ترجمه
| يوسف ٤٧ | آیه ٤٨ | يوسف ٤٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«شِدَادٌ»: جمع شدید، سخت. مراد خشکسالیها و قحطیها است. «قَدَّمْتُمْ»: اندوخته‌اید. پیشاپیش آماده کرده‌اید. «یَأْکُلْنَ مَا ...»: سالها اندوخته‌ها را می‌خورند. نسبت فعل به (سِنینَ) برای مبالغه است والاّ اصل این است که مردم در آن سالها اندوخته‌ها را می‌خورند. «تُحْصِنُونَ»: حفظ می‌کنید. محکم نگاه می‌دارید. مراد حفظ بذر برای کِشت آینده است.
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۴۳، سوره يوسف
- توضيح مفردات و جملات آيه كريمه : ((و قال الملك ...)) كه رؤ ياى پادشاه مصر راحكايت مى كند
- معناى ((اصغاث )) و ((احكام ))
- مراد معبّرين كه به پادشاه مصر گفتند رؤ ياى تواضغاث احكام است و ما به تاءويل احكام عالم نيستيم
- دقائقى كه در آيه : ((يوسف ايّها الصديق ...)) وجود دارد
- توضيح و الفاظ مفاهيم آيات شريفه تعبير رؤ ياى ملك توسط يوسف (عليه السلام )
- گفتار بيضاوى و صاحب المنار درباره آيه تعبير خواب يوسف (ع )
- رد گفتار دو مفسر مزبور
- احضار و آزاد شدن يوسف (عليه السلام ) توسط ملك و پيغام يوسف (عليه السلام ) براىاو
- لطائفى كه در تعبيرات يوسف (ع ) به چشم مى خورد
- معلوم گرديدن بى گناهى يوسف (عليه السلام )
- هيچ خائنى در خود به نتيجه نمى رسد
- مفاد سخن يوسف (عليه السلام ) كه بعد از معلوم شدن بى گناهى اش گفت : ((و ما ابرىنفسى انّ
- سخن بعضى از مفسرين كه : ((ذلك ليعلم ...)) و ((و ما ابرى نفسى ...))
- عزت يافتن يوسف (عليه السلام ) به رحمت الهى ، بعد از آنكه براى ذلت او اسباب چينى كردند
- بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به رؤ ياى ملك مصر و تعبير آن به وسيله يوسف و اثبات بى گناهى آن حضرت و عزت يافتن او)
- دو روايت نبوى درباره يوسف (ع ) از طرق اهل سنت واشكال آندو
- رواياتى در ذيل (ذلك ليعلم انى لم اخنه بالغيب )
- مؤ لف : اين معنا در روايات متعددى قريب بهم نقل شده ، از آن جمله روايت ابن عباس است كه وقتى يوسف اين
- روايتى از امام رضا (ع ) درباره جمع آورى آذوقه در هفت سال و تدبير مملكت توسط يوسف (ع )
- رواياتى در ذيل ((اجعلنى على خزائن الارض ...))
نکات آیه
۱- وقوع هفت سال قحطى و سختى پس از هفت سال آبادانى ، تعبیر یوسف(ع) از هفت گاو لاغر در رؤیاى پادشاه مصر (ثم یأتى من بعد ذلک سبع شداد) «شداد» (جمع شدید) از مصدر «شدة» (سختى و دشوارى) گرفته شده است و مراد از «سبع شداد» هفت سال قحطى و خشکسالى است و مشارالیه «ذلک» هفت سال آبادانى مى باشد.
۲- رؤیاى پادشاه ، گویاى تأخّر سالهاى قحطى از هفت سال آبادانى بود. (ثم یأتى من بعد ذلک سبع شداد) به نظر مى رسد یوسف(ع) از اینکه در رؤیاى پادشاه گاوهاى لاغر به خوردن گاوهاى چاق پرداخته اند، دریافت که سالهاى قحطى پس از سالهاى آبادانى رخ خواهد داد. تقدم ذکرى گاوهاى چاق بر گاوهاى لاغر در بیان رؤیا نیز مى تواند دلیل دیگرى براى یوسف(ع) در این تعبیر باشد.
۳- استفاده از ارزاق ذخیره شده در سالهاى آبادانى طى هفت سال خشکسالى ، از پیامهاى نهفته در رؤیاى پادشاه مصر (ثم یأتى من بعد ذلک سبع شداد یأکلن ماقدمتم لهنّ) ضمیر در «یأکلن» و «لهنّ» به «سبع شداد» باز مى گردد و مراد از «ما قدّمتم لهنّ» (آنچه براى آن سالها پیش فرستاده اید) ارزاق ذخیره شده در سالهاى آبادانى است. بنابراین «یأکلن ...» ; یعنى، سالهاى قحطى ذخایرى را که در سالهاى آبادانى تهیه دیده اید، مى خورند.
۴- باقى گذاشتن مقدارى از ذخیره هاى هفت ساله و مصرف نکردن همه آنها در دوران قحطى ، توصیه یوسف(ع) به عهده داران حکومت مصر (یأکلن ما قدمتم لهنّ إلاّ قلیلاً مما تحصنون) «احصان» (مصدر تحصنون) به معناى قرار دادن چیزى در محلى امن است. بنابراین حاصل معناى «إلاّ قلیلاً مما تحصنون» چنین است: مقدارى از آنچه را در انبارها ذخیره مى کنید در دوران قحطى نخورید. حکمت این امر احتمالاً دارا بودن بذر است براى کشت در سال پانزدهم.
۵- لزوم مصرف نکردن همه ذخایر غذایى در سالیان قحطى ، پیامى نهفته در رؤیاى پادشاه مصر (یأکلن ما قدمتم لهنّ إلاّ قلیلاً مما تحصنون) فعل مضارع «یأکلهنّ» در نقل رؤیاى پادشاه (آیه ۴۶) گویاى این نکته بود که گاوهاى لاغر به خوردن گاوهاى چاق پرداختند، ولى آنها را به تمامى نخوردند و گرنه فعل ماضى «اَکَلهنّ» به کار مى برد. به نظر مى رسد یوسف(ع) از نکته یاد شده دریافته بود که باید مقدارى از غلات باقى بماند.
۶- گاوهاى لاغر در رؤیا ، نشانه پیشامد سختیها و دشواریهاست و تعداد آنها حاکى از تعداد سالهاست. (یأکلهنّ سبع عجاف ... ثم یأتى من بعد ذلک سبع شداد)
موضوعات مرتبط
- اعداد: عدد هفت ۱، ۲، ۳، ۴
- پادشاه مصر: تعبیر رؤیاى پادشاه مصر ۱، ۶; رؤیاى پادشاه مصر ۲، ۳، ۵
- رؤیا: تعبیر رؤیاى گاوهاى لاغر ۱، ۶
- غلات: استفاده از غلات ذخیره ۳; ذخیره سازى غلات ۴
- مصر باستان: آبادانى مصر باستان ۲; خشکسالى در مصر باستان ۳; قحطى در مصر باستان ۱، ۲
- مصرف: صرفه جویى در مصرف ۴، ۵
- یوسف(ع): توصیه هاى یوسف(ع) ۴; دانش تعبیر رؤیاى یوسف(ع) ۱; قصه یوسف(ع) ۴، ۵، ۶
