يوسف ٤٨
کپی متن آیه |
---|
ثُمَ يَأْتِي مِنْ بَعْدِ ذٰلِکَ سَبْعٌ شِدَادٌ يَأْکُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَ إِلاَّ قَلِيلاً مِمَّا تُحْصِنُونَ |
ترجمه
يوسف ٤٧ | آیه ٤٨ | يوسف ٤٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«شِدَادٌ»: جمع شدید، سخت. مراد خشکسالیها و قحطیها است. «قَدَّمْتُمْ»: اندوختهاید. پیشاپیش آماده کردهاید. «یَأْکُلْنَ مَا ...»: سالها اندوختهها را میخورند. نسبت فعل به (سِنینَ) برای مبالغه است والاّ اصل این است که مردم در آن سالها اندوختهها را میخورند. «تُحْصِنُونَ»: حفظ میکنید. محکم نگاه میدارید. مراد حفظ بذر برای کِشت آینده است.
تفسیر
- آيات ۴۳ - ۵۷ سوره يوسف
- توضيح مفردات و جملات آيه كريمه: «وَ قَالَ المَلِكُ...»
- مراد معبّران، كه به پادشاه مصر گفتند: «خواب تو، اضغاث احلام است»؟
- نکته های دقیق در آيه: «يُوسُفُ أيُّهَا الصِّدِّيقُ...»
- تعبير رؤياى پادشاه مصر، توسط يوسف «ع»
- نقد گفتار بيضاوى و صاحب المنار، درباره آيه تعبير خواب يوسف «ع»
- آزادی محترمانۀ يوسف «ع» از زندان، و آشکار شدن بی گناهی او، از هر زشتی
- چگونگی آشکار شدن پاکدامنی و بى گناهى يوسف «ع»
- معنای سخن يوسف «ع» که گفت: «من نفس خود را تبرئه نمی کنم»
- ارادۀ الهی بر عزت يافتن يوسف «ع»، بعد از همه سختی ها و توطئه ها
- بحث روايتى
- اشکالات دو روايت نبوى اهل سنت، درباره يوسف «ع»
- رواياتى در ذيل آیه: «ذَلِكَ لِيَعلَمَ أنِّى لَم أخُنهُ بِالغَيب»
نکات آیه
۱- وقوع هفت سال قحطى و سختى پس از هفت سال آبادانى ، تعبیر یوسف(ع) از هفت گاو لاغر در رؤیاى پادشاه مصر (ثم یأتى من بعد ذلک سبع شداد) «شداد» (جمع شدید) از مصدر «شدة» (سختى و دشوارى) گرفته شده است و مراد از «سبع شداد» هفت سال قحطى و خشکسالى است و مشارالیه «ذلک» هفت سال آبادانى مى باشد.
۲- رؤیاى پادشاه ، گویاى تأخّر سالهاى قحطى از هفت سال آبادانى بود. (ثم یأتى من بعد ذلک سبع شداد) به نظر مى رسد یوسف(ع) از اینکه در رؤیاى پادشاه گاوهاى لاغر به خوردن گاوهاى چاق پرداخته اند، دریافت که سالهاى قحطى پس از سالهاى آبادانى رخ خواهد داد. تقدم ذکرى گاوهاى چاق بر گاوهاى لاغر در بیان رؤیا نیز مى تواند دلیل دیگرى براى یوسف(ع) در این تعبیر باشد.
۳- استفاده از ارزاق ذخیره شده در سالهاى آبادانى طى هفت سال خشکسالى ، از پیامهاى نهفته در رؤیاى پادشاه مصر (ثم یأتى من بعد ذلک سبع شداد یأکلن ماقدمتم لهنّ) ضمیر در «یأکلن» و «لهنّ» به «سبع شداد» باز مى گردد و مراد از «ما قدّمتم لهنّ» (آنچه براى آن سالها پیش فرستاده اید) ارزاق ذخیره شده در سالهاى آبادانى است. بنابراین «یأکلن ...» ; یعنى، سالهاى قحطى ذخایرى را که در سالهاى آبادانى تهیه دیده اید، مى خورند.
۴- باقى گذاشتن مقدارى از ذخیره هاى هفت ساله و مصرف نکردن همه آنها در دوران قحطى ، توصیه یوسف(ع) به عهده داران حکومت مصر (یأکلن ما قدمتم لهنّ إلاّ قلیلاً مما تحصنون) «احصان» (مصدر تحصنون) به معناى قرار دادن چیزى در محلى امن است. بنابراین حاصل معناى «إلاّ قلیلاً مما تحصنون» چنین است: مقدارى از آنچه را در انبارها ذخیره مى کنید در دوران قحطى نخورید. حکمت این امر احتمالاً دارا بودن بذر است براى کشت در سال پانزدهم.
۵- لزوم مصرف نکردن همه ذخایر غذایى در سالیان قحطى ، پیامى نهفته در رؤیاى پادشاه مصر (یأکلن ما قدمتم لهنّ إلاّ قلیلاً مما تحصنون) فعل مضارع «یأکلهنّ» در نقل رؤیاى پادشاه (آیه ۴۶) گویاى این نکته بود که گاوهاى لاغر به خوردن گاوهاى چاق پرداختند، ولى آنها را به تمامى نخوردند و گرنه فعل ماضى «اَکَلهنّ» به کار مى برد. به نظر مى رسد یوسف(ع) از نکته یاد شده دریافته بود که باید مقدارى از غلات باقى بماند.
۶- گاوهاى لاغر در رؤیا ، نشانه پیشامد سختیها و دشواریهاست و تعداد آنها حاکى از تعداد سالهاست. (یأکلهنّ سبع عجاف ... ثم یأتى من بعد ذلک سبع شداد)
موضوعات مرتبط
- اعداد: عدد هفت ۱، ۲، ۳، ۴
- پادشاه مصر: تعبیر رؤیاى پادشاه مصر ۱، ۶; رؤیاى پادشاه مصر ۲، ۳، ۵
- رؤیا: تعبیر رؤیاى گاوهاى لاغر ۱، ۶
- غلات: استفاده از غلات ذخیره ۳; ذخیره سازى غلات ۴
- مصر باستان: آبادانى مصر باستان ۲; خشکسالى در مصر باستان ۳; قحطى در مصر باستان ۱، ۲
- مصرف: صرفه جویى در مصرف ۴، ۵
- یوسف(ع): توصیه هاى یوسف(ع) ۴; دانش تعبیر رؤیاى یوسف(ع) ۱; قصه یوسف(ع) ۴، ۵، ۶
منابع