هود ٤٣
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
هود ٤٢ | آیه ٤٣ | هود ٤٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«سَآوِی»: پناه خواهم برد. منزل و مأوی خواهم ساخت. «عاصِمَ»: بازدارنده و حفظکننده. این واژه میتواند به معنی ذیعصمت، یعنی محفوظ و مصون باشد، و معنی چنین شود: امروز هیچ کسی از مرگ نجات پیدا نمیکند مگر آن کسی که مشمول رحمت خدا گردد. «حَالَ بَیْنَهُمَا»: میان آن دو حائل شد و میان آن دو جدائی انداخت (نگا: انفال / ، سبأ / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۳۶ - ۴۹ سوره هود
- قطع اميد از ايمان آوردن قوم نوح «ع»
- مراد از خطاب خداوند به نوح «ع»: «كشتى را پيش چشمان ما و به وحى ما بساز»
- پاسخ حضرت نوح «ع»، به مسخره كردن قومش، در باره كشتى ساختن او
- اقوال مفسران مختلف، در معناى جملۀ: «فوران تنور»
- معناى جملۀ: «بِسمِ اللّه مَجرَيهَا وَ مُرسَيهَا»
- گفتگوى نوح «ع» با پسرش كه سوار کشتی او شود
- اتمام عذاب، و امر تكوينى خداى تعالى، به سكون و آرامش زمين و آسمان
- نكات ادبى در آيه: «وَ قِيلَ يَا أرضُ ابلَعِى مَاءَكِ وَ يَا سَمَاءُ أقلِعِى...»
- مراد از اين كه پسر نوح «ع»، از اهل آن حضرت نبوده است
- منظور از اين كه پسر نوح «ع»، عملى غير صالح است
- شکرگزاری نوح «ع»، در برابر نعمت تعلیم و تأدیب خدای تعالی
- مراد از جمله: «وَ عَلَى أُمَمٍ مِمَّن مَعَكَ»، در خطاب خداوند به نوح «ع»
- بحث روايتى: (رواياتى ذیل آیات گذشته)
- داستان حضرت نوح «ع»، در روایتی از امام صادق «ع»
- دو روايت از امام باقر «ع»، درباره شریعت حضرت نوح «ع»
- چند بحث قرآنی، روایتی تاریخی، پیرامون داستان نوح «ع»
- ۱ - اجمالى از اصل داستان
- ۲ - داستان نوح «ع»، در قرآن
- ۳- خصايص و ویژگی های حضرت نوح «ع»
- ۴- داستان حضرت نوح «ع»، در تورات فعلى
- تفاوت های داستان نوح «ع»، در تورات و قرآن کریم
- ۵- داستان طوفان نوح «ع»، در تواريخ و اسطوره هاى ساير ملل
- ۶- آيا نبوت نوح «ع»، جهانى و براى همه بشر بوده است؟
- ضرورت وجود قانون، در حيات اجتماعى بشر
- عمل نكردن بشر به تعاليم وحى، دليل بر لغو بودن ارسال پیامبران نیست
- شريعت نوح «ع»، نخستين شريعت الهى، دینی جهانى و همگانى بوده است
- آيا طوفان نوح «ع»، همه كره زمين را در برگرفت؟
- اجمالی از برخی مباحث زمین شناسی، در چند فصل
- ۸- عمر طولانى حضرت نوح «ع»
- ۹- كوه جودى كجاست؟
- چرا حيوانات هم دچار طوفان شده اند؟
- گفتاری در چند فصل، پیرامون پرستش بت ها
- ۱- گرايش و اطمينان انسان، به حس
- ۲ - توجه به خدا از راه عبادت
- ۳ - وثنيت از كجا سرچشمه گرفته و به چه صورت آغاز شد؟
- ۴- چرا براى ارباب انواع و خدايان ديگر، مجسمه ساختند، ولى براى خداى تعالى، مجسمه نساختند؟
- ۵- وثنيت صائبه
- ۶- وثنيت برهميه
- ۷- وثنيت بودايى
- ۸- وثنيت عرب
- ۹- دفاع اسلام از توحيد و مبارزه اش با وثنيت
- ۱۰- بناى سيره رسول خدا «ص»، بر توحيد و نفى شركاء
- بحثی دیگر، در ادامه بحث سابق
- ۱- تناسخ در نظر وثنى مذهبان
- ۲ - سرايت شرك در عبادت، از وثنى ها به ساير اديان
- ۳- اسلام، مفاسد مذکور را چگونه اصلاح كرد؟
- ۴- پاسخ به يك شبهه در مورد توسل به معصومان «ع»
نکات آیه
۱- پسر نوح ، دعوت او را (گرایش به توحید و ...) نپذیرفت و از سوار شدن بر کشتى امتناع کرد. (یبنىّ ارکب معنا و لاتکن مع الکفرین. قال سأوى إلى جبل یعصمنى من الماء)
۲- فرزند نوح ، مأوا گرفتن در کوه را مایه نجات از حادثه طوفان مى پنداشت. (قال سأوى إلى جبل یعصمنى من الماء) «اُوىّ» (مصدر آوى) به معناى رجوع کردن و منضم شدن و جاى گرفتن است و «عصمة» (مصدر یعصم) به معناى منع کردن و بازداشتن است. بنابراین «سأوى ...»; یعنى ، به زودى به کوهى مى روم که مرا از [خطر] این آب باز دارد.
۳- سرزمینى که نوح و قومش در آن سکونت داشتند ، منطقه اى کوهستانى بود. (قال سأوى إلى جبل یعصمنى من الماء) نکره آوردن «جبل» نشانگر آن است که پسر نوح ، کوه مخصوصى را در نظر نداشت; بلکه تصمیمش بر آن بود که کوه مناسبى را برگزیند. بنابراین در اطراف وى کوههاى متعددى وجود داشت و این نشانه کوهستانى بودن آن منطقه است.
۴- نوح(ع) ، فرزندش را از بى ثمربودن صعود بر کوه و منحصر بودن راه نجات در بهره جستن از امداد الهى ، آگاه ساخت. (لاعاصم الیوم من أمر الله إلاّ من رحم)
۵- هیچ چیز و هیچ کس ، جز خداوند رحمان ، توانا بر نجات افراد از حادثه طوفان نوح نبود. (قال لاعاصم الیوم من أمر الله إلاّ من رحم) ظاهر جمله «لاعاصم ...» این است که «من رحم» استثنا از «لاعاصم» باشد. در این صورت باید گفت: مراد از «من رحم» رحم کننده ، یعنى خداوند است نه کسى که مورد رحمت قرار مى گیرد; یعنى: لاعاصم ... الا الراحم و هو الله.
۶- حادثه طوفان نوح ، عذابى برخاسته از فرمان خدا (لا عاصم الیوم من أمر الله) مراد از «أمر الله» همان حادثه طوفان و عذاب نازل شده بر قوم نوح است. تعبیر کردن از عذاب به «أمر الله» بیانگر آن است که آن عذاب به امر و فرمان الهى ، تحقق یافت.
۷- همه موجودات ، مقهور اراده و خواست خداوندند. (لا عاصم الیوم من أمر الله)
۸- نجات یافتن از حوادثى چون طوفان نوح (عذابهاى الهى) ، جز در سایه رحمت الهى ، امکان پذیر نیست. (لا عاصم الیوم من أمر الله إلاّ من رحم)
۹- نوح(ع) و همراهان او در کشتى ، بهره مندان از رحمت خدا (لا عاصم الیوم من أمر الله إلاّ من رحم)
۱۰- موجهایى کوه پیکر ، میان نوح(ع) و فرزندش حایل شد و مانع ادامه گفتوگوى آنان با یکدیگر گردید. (قال لا عاصم الیوم من أمر الله ... و حال بینهما الموج) «ال» در «الموج» عهد ذکرى و اشاره به همان امواج کوه پیکر (موج کالجبال) است.
۱۱- امواج سهمگین طوفان ، فرزند نوح را پیش از آنکه به کوهى پناه برد ، در خود فرو برد و هلاک کرد. (و حال بینهما الموج فکان من المغرقین)
۱۲- کفرپیشگان قوم نوح ، در طوفان آب غرق شدند و به هلاکت رسیدند. (فکان من المغرقین)
روایات و احادیث
۱۳- «صفوان بن مهران الجمّال عن الصادق جعفربن محمد - علیه السلام - قال: سار و أنا معه فى القادسیة حتى أشرف على النجف فقال: هو الجبل الذى اعتصم به إبن جدّى نوح علیه السلام فقال: «سآوى إلى جبل یعصمنى من الماء»... فغار فى الأرض ...;[۱] صفوان بن مهران جمّال از امام صادق(ع) نقل مى کند و مى گوید: من با امام صادق(ع) در سرزمین قادسیه همراه بودم تا به نجف نزدیک شد; پس فرمود: نجف جاى کوهى است که فرزند جدّم نوح به آن پناهنده شد و گفت: «سآوى إلى جبل یعصمنى من الماء» ... پس آن کوه در زمین فرو رفت...».
۱۴- «قال أبوعبدالله(ع): ... غرق جمیع الدنیا إلاّ موضع البیت ...;[۲] امام صادق(ع) فرمود: ... [در طوفان نوح] همه دنیا غرق شد مگر جایگاه خانه خدا ...».
موضوعات مرتبط
- خدا: آثار رحمت خدا ۸; اهمیت امدادهاى خدا ۴; اختصاصات خدا ۴، ۵، ۸; اوامر خدا ۶; اهمیت نجات بخشى خدا ۴; حاکمیت اراده خدا ۷; حاکمیت مشیت خدا ۷; رحمت خدا ۵;عذابهاى خدا ۶; نجات از عذابهاى خدا ۸; نجات بخشى خدا ۵، ۸
- رحمت: مشمولان رحمت ۹
- عذاب: عذاب با طوفان ۶، ۱۲
- عصیان: عصیان از نوح(ع) ۱
- قوم نوح: جغرافیاى سرزمین قوم نوح ۳; سرزمین کوهستانى قوم نوح ۳; عذاب قوم نوح ۶ ، ۱۲; غرق قوم نوح ۱۲; هلاکت قوم نوح ۱۲
- کعبه: کعبه در طوفان نوح(ع) ۱۴
- موجودات: مقهوریت موجودات ۷
- نجف اشرف: ۱۳
- نوح(ع): بینش پسر نوح(ع) ۲; پسر نوح(ع) هنگام طوفان ۱۱; پناهگاه پسر نوح(ع) ۱۳; پناهندگى پسر نوح(ع) ۲، ۴; دعوتهاى نوح(ع) ۱; رحمت بر نوح(ع) ۹; رحمت بر همسفران نوح(ع) ۹; عصیان پسر نوح(ع) ۱;عمومیت طوفان نوح(ع) ۱۴; غرق پسر نوح(ع) ۱۱; قصه نوح(ع) ۱، ۲، ۴، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۴; کوه پسر نوح(ع) ۱۳; منشأ طوفان نوح(ع) ۶; نجات از طوفان نوح(ع) ۲، ۵، ۸; نوح(ع) و پسر نوح ۴، ۱۰;ویژگیهاى طوفان نوح(ع) ۱۰; هلاکت پسر نوح(ع) ۱۱
منابع