يس ٦٢
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ لَقَدْ أَضَلَ مِنْکُمْ جِبِلاًّ کَثِيراً أَ فَلَمْ تَکُونُوا تَعْقِلُونَ |
ترجمه
| يس ٦١ | آیه ٦٢ | يس ٦٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«جِبِلاًّ»: گروه. ملّت. (نگا: شعراء / .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۸ - ۶۵ سوره «يس»
- استهزاء كفار در مقام انكار معاد، و پاسخ خداوند به آن ها
- تفسیر سخن تعجب انگیز کافران، بعد از برپایی رستاخيز
- امروز، خودِ اعمالتان، جزای اعمالتان است و بس
- حال نیکوی «أصحابُ الجنة»، در بهشت برين
- عهد خداوند با بنى آدم، که شیطان را عبادت نکنید
- بحث روایتی: (رواياتى پیرامون برخی از آيات گذشته)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلاًّ كَثِيراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ (62)
بعد از آن بيان معادات شيطان را فرمايد:
وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ: و هر آينه بتحقيق گمراه گردانيد از شما، جِبِلًّا كَثِيراً:
خلق بسيارى را، أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ: آيا پس نباشيد كه تعقل كنيد اغواى او را از طريق حق و به دام فريب او نيفتيد و گمراه نشويد.
بيان: صورت استفهام و معنى آن انكار و سرزنش است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ أَنِ اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ (61) وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلاًّ كَثِيراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ (62) هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ (63) اصْلَوْهَا الْيَوْمَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ (64) الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلى أَفْواهِهِمْ وَ تُكَلِّمُنا أَيْدِيهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ (65)
وَ لَوْ نَشاءُ لَطَمَسْنا عَلى أَعْيُنِهِمْ فَاسْتَبَقُوا الصِّراطَ فَأَنَّى يُبْصِرُونَ (66) وَ لَوْ نَشاءُ لَمَسَخْناهُمْ عَلى مَكانَتِهِمْ فَمَا اسْتَطاعُوا مُضِيًّا وَ لا يَرْجِعُونَ (67)
ترجمه
و آنكه بپرستيد مرا اينست راه راست
و بتحقيق گمراه كرد از شما خلق بسيارى را آيا پس نبوديد كه دريابيد بعقل
اينست دوزخى كه بوديد وعده داده ميشديد
برويد بمانيد در آن براى آنكه كفر ميورزيديد
امروز مهر مى‌نهيم بر دهنهاشان و سخن ميگويد با ما دستهاشان و گواهى ميدهد پاى‌هاشان بآنچه بودند
جلد 4 صفحه 415
كسب ميكردند
و اگر بخواهيم هر آينه كور كنيم چشمهاشان را پس پيش گيرند راه را پس چگونه مى‌بينند
و اگر بخواهيم برگردانيم صورتهاى آنها را در جاى خودشان پس نتوانند گذشتن را و نه برميگردند.
تفسير
از جمله خطاب خداوند بگناهكاران مذكور در آيات سابقه است كه بعد از نهى از عبادت شيطان امر بعبادت خود فرموده با توصيف آن به اين كه راه مستقيم بجانب بهشت اين است و بيان عداوت شيطان به اين كه تاكنون خلق كثيرى را از شما بنى آدم گمراه نموده بمعصيت يا كفر چرا نبايد تاكنون بعقل دريافته باشيد كه اطاعت هواى نفس و شيطان موجب گمراهى است شما كه منكر جهنّم بوديد اين آتش همان است كه انبياء و اولياء بشما وعده ميدادند كه در صورت معصيت خدا داخل در آن ميشويد امروز داخل شويد و بمانيد و ملازم با عذاب باشيد در آن براى كفرتان بخدا و تكذيبتان انبياء و اولياء را در دنيا و بعدا خداوند روى سخن را از آنها گردانده ميفرمايد در اين روز ما مهر خاموشى بدهان آنها مى‌نهيم و كارى ميكنيم كه قدرت بر انكار معاصى خودشان نداشته باشند باين كيفيّت كه دستها و پاهايشان را بسخن درميآوريم كه با ما تكلّم ميكنند و شهادت ميدهند باعمال ناشايسته‌ئى كه از آنها در دنيا صادر شده و با اينحال ديگر آنها نميتوانند منكر شوند با آنكه اراده انكار دارند مانند كسيكه دهانش مهر شده و زبانش بند آمده باشد اين معنى بنظر حقير رسيده ولى مفسّرين فرموده‌اند خداوند قوّه ناطقه را از زبان آنها ميگيرد و باعضاء ديگر ميدهد و بعضى گفته‌اند اين بعد از آنستكه منكر گناهان خود شدند و بعضى گفته‌اند علامتى در اعضاء آنها پيدا ميشود كه دلالت دارد بر صدور معصيت از آنها و قمّى ره نقل نموده كه چون روز قيامت شود و مردم را خداوند جمع فرمايد نامه عمل هر كس را بدست او دهد و آنها مينگرند و منكر ميشوند كه آن اعمال را بجا آورده باشند پس ملائكه شهادت ميدهند كه آنها بجا آورده‌اند و آنها ميگويند پروردگارا ملائكه تو براى تو شهادت ميدهند و قسم ميخورند كه ما اين كارها را نكرديم و خدا از اين امر خبر داده آنجا كه فرموده روز كه مبعوث ميكند خدا آنها را تمامى پس قسم ميخورند براى او چنانچه قسم ميخورند براى شما و چون كار به اين جا ميكشد
جلد 4 صفحه 416
خدا زبان آنها را مهر ميكند و جوارح آنها نطق ميكنند بآنچه بودند كه بجا ميآوردند و در كافى از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه جوارح شهادت بر مؤمن نميدهند جز اين نيست كه شهادت ميدهند جوارح بر كسيكه مستحق عذاب شده امّا مؤمن پس عطا ميشود كتابش بدست راستش خدا فرموده پس امّا كسانيكه داده شده كتابشان بدست راستشان پس ايشان ميخوانند كتاب خودشان را و ستم كرده نميشوند ذرّه‌ئى و نيز خدا ميفرمايد و اگر بخواهيم محو و نابود و كور كنيم چشمهاى كفّار را پس راه معتاد خودشان را پيش گيرند و نبينند راه را و نه جهتى را كه ميخواهند بجانب آن سير نمايند و نه چيزهاى ديگر را و اگر بخواهيم صورت آنها را تغيير ميدهيم بيكى از حيوانات و قواء آنها را ميگيريم هر جا باشند بطوريكه از جاى خودشان نتوانند حركت كنند و بجاى ديگر منتقل شوند و نتوانند برگردند بجاى قبل از مسخ خودشان و بصورت قبل از آن كه داشتند يا آنكه برنميگردند از تكذيبشان انبياء و اولياء را با اينحال كه در خود مشاهده مينمايند براى توغّلشان در تعصّب و عناد پس مستحق امثال اين عقوبتها هستند ولى بناى ما با خلق بر تعجيل در عقوبت نيست و مكاناتهم بصيغه جمع نيز قرائت شده است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لَقَد أَضَلَّ مِنكُم جِبِلاًّ كَثِيراً أَ فَلَم تَكُونُوا تَعقِلُون‌َ (62)
و هر آينه بتحقيق شيطان
جلد 15 - صفحه 97
گمراه كرد از شما بني آدم خلق كثيريرا آيا پس از اينکه تعقل نميكنيد و بخود نميآئيد و تامّل و تفكّر نميكنيد.
وَ لَقَد أَضَلَّ مِنكُم جِبِلًّا كَثِيراً جبلّ بمعني خلق است چنانچه ميفرمايد وَ اتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُم وَ الجِبِلَّةَ الأَوَّلِين‌َ يعني خلق پيشينيان و جبلّ كثير طوائف بسياري هستند طبيعي دهري لا مذهب که امروز اكثر افراد روي زمين طبيعي هستند مشركين باقسام شرك يهود و نصاري و بسياري از فرق مسلمين که از پيغمبر اكرم صلي اللّه عليه و آله مرويست فرمود امت موسي هفتاد و يك فرقه شدند هفتاد فرقه آنها در نار و يك فرقه ناجيه و امت عيسي 72 فرقه شدند يكي ناجيه و بقيه في النار و امت من هفتاد و سه فرقه هفتاد و دو فرقه در هلاكت و نار و يك فرقه اهل نجات و معذالك دست از سر اينکه فرقه ناجيه هم بر نميدارد و آنها را بمعاصي و محرمات شرعيه و بظلم و تعدي وادار ميكند مگر عده قليلي که فريب او را نخورند آنهم انسان قوه و قدرتي ندارد فقط خداوند او را حفظ كند و شر شيطان را از سر او دفع نمايد که ميفرمايد إِن‌َّ عِبادِي لَيس‌َ لَك‌َ عَلَيهِم سُلطان‌ٌ إِلّا مَن‌ِ اتَّبَعَك‌َ مِن‌َ الغاوِين‌َ حجر آيه 42 و ميفرمايد إِنَّه‌ُ لَيس‌َ لَه‌ُ سُلطان‌ٌ عَلَي الَّذِين‌َ آمَنُوا وَ عَلي رَبِّهِم يَتَوَكَّلُون‌َ نحل آيه 101 إِن‌َّ عِبادِي لَيس‌َ لَك‌َ عَلَيهِم سُلطان‌ٌ وَ كَفي بِرَبِّك‌َ وَكِيلًا اسراء آيه 67 انسان اگر بخواهد از شرّ شيطان محفوظ ماند بايد پناه ببرد بخداوند و استعاذه كند جايي که مثل وجود مقدس پيغمبر اكرم (ص) که اشرف مخلوقات است دستور آمد وَ إِمّا يَنزَغَنَّك‌َ مِن‌َ الشَّيطان‌ِ نَزغ‌ٌ فَاستَعِذ بِاللّه‌ِ اعراف آيه 199 وَ إِمّا يَنزَغَنَّك‌َ مِن‌َ الشَّيطان‌ِ نَزغ‌ٌ فَاستَعِذ بِاللّه‌ِ إِنَّه‌ُ هُوَ السَّمِيع‌ُ العَلِيم‌ُ فصلت آيه 36 جايي که مثل آدم صفي اللّه را از بهشت بيرون كند تكليف بقيه معلوم مي- شود. أَ فَلَم تَكُونُوا تَعقِلُون‌َ يك قدري بخود بيائيد و رجوع بعقل كنيد و فكر و تأمل كنيد فريب او را نخوريد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 62)- باز برای شناسایی هر چه بیشتر این دشمن قدیمی خطرناک می‌افزاید: «او گروه زیادی از شما را گمراه کرد، آیا اندیشه نکردید»؟! (وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْکُمْ جِبِلًّا کَثِیراً أَ فَلَمْ تَکُونُوا تَعْقِلُونَ).
آیا نمی‌بینید چه بدبختیهایی شیطان بر سر پیروان خود آورده؟ آیا تاریخ پیشینیان را مطالعه نکردید تا ببینید بندگان او به چه سرنوشت شوم و دردناکی گرفتار شدند؟
پس چرا دشمنی را که امتحان عداوت خود را بارها و بارها داده است جدّی نمی‌گیرید؟ باز با او طرح دوستی می‌ریزید، و حتی او را رهبر و ولی و راهنمای خویش انتخاب می‌کنید.
و به گفته شاعر:
کجا بر سر آیم از این عار و ننگ که با او به صلحیم و با حق به جنگ؟
نکات آیه
۱ - گروه بسیارى از انسان ها به دست شیطان گمراه شدند. (ألم أعهد إلیکم یبنى ءادم أن لاتعبدوا الشیطن ... و لقد أضلّ منکم جبلاًّ کثیرًا) «جبلّ» اسم جمع و مشتق از «جبل» (خلق) است و به معناى گروهى از مردم مى باشد.
۲ - شیطان، از عوامل گمراهى انسان ها (و لقد أضلّ منکم جبلاًّ کثیرًا)
۳ - هشدار خداوند به فرزندان آدم، درباره وسوسه هاى گمراه کننده شیطان (ألم أعهد إلیکم یبنى ءادم أن لاتعبدوا الشیطن ... و لقد أضلّ منکم جبلاًّ کثیرًا)
۴ - کسانى که بر اثر عدم تعقل و خردورزى به دست شیطان گمراه شدند، مورد سرزنش خدا قرار دارند. (و لقد أضلّ منکم جبلاًّ کثیرًا أفلم تکونوا تعقلون) برداشت یاد شده از استفهام انکارى در جمله «أفلم تکونوا تعقلون» - که در مقام سرزنش است - به دست مى آید.
۵ - پیروى از شیطان و گمراه شدن به دست او، نتیجه و پى آمد عدم تعقل و خردورزى است. (ألم أعهد إلیکم یبنى ءادم أن لاتعبدوا الشیطن ... و لقد أضلّ منکم جبلاًّ کثیرًا أفلم تکونوا تعقلون)
۶ - لزوم تعقل و خردورزى در وسوسه هاى گمراه کننده شیطان و درس آموزى از سرنوشت شوم قربانیان فریب وى (و لقد أضلّ منکم جبلاًّ کثیرًا أفلم تکونوا تعقلون)
۷ - تعقل و خرد ورزى، راه نجات از وسوسه ها و دام هاى شیطان (و لقد أضلّ منکم جبلاًّ کثیرًا أفلم تکونوا تعقلون)
موضوعات مرتبط
- انسان: هشدار به انسان ها ۳
- تعقل: آثار تعقل ۷; آثار عدم تعقل ۵; تعقل در وسوسه هاى شیطان ۶
- خدا: سرزنشهاى خدا ۴; هشدارهاى خدا ۳
- شیطان: راههاى نجات از وسوسه هاى شیطان ۷; زمینه پیروى از شیطان ۵; گمراهگرى شیطان ۱، ۳، ۴; نقش شیطان ۱، ۲; وسوسه هاى شیطان ۳
- عبرت: عوامل عبرت ۶
- گمراهان: اکثریت گمراهان ۱; سرزنش گمراهان ۴; عبرت از گمراهان ۶; عدم تعقل گمراهان ۴
- گمراهى: زمینه گمراهى ۵; عوامل گمراهى ۲
منابع
