البقرة ٢٥٦

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ آبان ۱۳۹۲، ساعت ۰۲:۵۷ توسط 127.0.0.1 (بحث) (Edited by QRobot)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)


ترجمه

در قبول دین، اکراهی نیست. (زیرا) راه درست از راه انحرافی، روشن شده است. بنابر این، کسی که به طاغوت [= بت و شیطان، و هر موجود طغیانگر] کافر شود و به خدا ایمان آورد، به دستگیره محکمی چنگ زده است، که گسستن برای آن نیست. و خداوند، شنوا و داناست.


البقرة ٢٥٥ آیه ٢٥٦ البقرة ٢٥٧
سوره : سوره البقرة
نزول :
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢٦
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِکْرَاهَ»: وادار کردن. واداشتن. «رُشْد»: هدایت. راه درست. «غَیّ»: ضلالت. راه کج. «طَاغُوت»: هر معبودی جز خدا. شیطان. هر کس و هر چیزی که اطاعت از آن، مایه طغیان و دوری از راه حق شود، چه آفریده‌ای که پرستیده شود، و چه فرماندهی که در شرّ و بدی از او فرمانبرداری گردد، و چه اهریمنی باشد که انسان را از راه به در برد. مفرد و جمع و مذکّر و مؤنّث در آن یکسان است. «عُرْوَةِ»: دستاویز. «وُثْقَی»: مؤنّث (أَوْثَق) بس محکم و استوار. «إِنفِصَام»: گسستن.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - تحمیل و اجبارى در پذیرش دین نیست. (لا اکراه فى الدّین)

۲ - عقیده و مرام، جبربردار نیست. (لا اکراه فى الدّین) نفى «اکراه» در دین و عقیده به صورت مطلق، این مطلب را مى رساند که سنخ مسائل عقیدتى که با قلب و فکر انسان سر و کار دارد، قابل تحمیل نیست.

۳ - غیر مسلمانان را نباید مجبور به پذیرش اسلام کرد. (لا اکراه فى الدّین) بنابراینکه «لا اکراه» در مقام تشریع باشد; یعنى تحمیل عقاید و اوامر و نواهى دین بر کسانى که خارج از اسلام هستند، جایز نیست.

۴ - آزادى و اختیارِ آدمى در پذیرش ایمان و کفر (لا اکراه فى الدّین قد تبیّن الرّشد من الغىّ)

۵ - روشنىِ راه رشد و هدایت، از مسیر کفر و ضلالت (قد تبیّن الرّشد من الغىّ)

۶ - اتمام حجّت خداوند بر مردم، با روشنى راه حق از باطل و هدایت از گمراهى (قد تبیّن الرّشد من الغىّ فمن یکفر بالطّاغوت)

۷ - اسلام، دین منطق و برهان است ; نه زور و اجبار (لا اکراه فى الدّین قد تبیّن الرّشد من الغىّ)

۸ - دین اسلام، راه و روش رُشد و هدایتِ انسان (لا اکراه فى الدّین قد تبیّن الرّشد من الغىّ)

۹ - ایمان به خداوند و کفر به طاغوت، راهى استوار، محکم و مطمئن (فمن یکفر بالطاغوت و یؤمن باللّه فقد استمسک بالعروة الوثقى)

۱۰ - کفر مستمرّ به طاغوت و ایمان مداوم به خداوند، چنگ زدن به ریسمان محکم الهى است. (فمن یکفر بالطّاغوت و یؤمن باللّه فقد استمسک بالعروة الوثقى)

۱۱ - کفر به طاغوت (نفى همه اغیار و تخلیه وجود از غیر حق)، شرط تحقّق ایمان (فمن یکفر بالطّاغوت و یؤمن باللّه) از تقدم مسأله «کفر به طاغوت» بر «ایمان» استفاده شده است.

۱۲ - اسلام، با بیان راه رُشد و آگاهى، انسان را در مقام انتخاب قرار مى دهد. (لا اکراه فى الدّین قد تبیّن الرّشد من الغىّ فمن یکفر بالطّاغوت)

۱۳ - ایمان به خداوند و کفر به طاغوت، رُشد است. (قد تبیّن الرّشد من الغىّ فمن یکفر بالطّاغوت و یؤمن باللّه)

۱۴ - لزوم اعلانِ کفر به طاغوت و ایمان به خداوند با زبان، علاوه بر تصدیق قلبى (فمن یکفر بالطّاغوت و یؤمن باللّه ... و اللّه سمیع علیم) ذکر «سمیع علیم» بیانگر این است که ایمان به خداوند و کفر به طاغوت، به زبان و قلب است.

۱۵ - ایمان به خداوند، اقرار زبانى و تصدیق قلبى به وحدانیّت، قیومیّت، حیات، مالکیّت و علم مطلق اوست. (اللّه لا اله الاّ هو الحىّ القیّوم ... یؤمن باللّه ... و اللّه سمیع علیم)

۱۶ - خداوند، «سمیع» (شنوا) و «علیم» (دانا) است. (و اللّه سمیع علیم)

۱۷ - تشویق خداوند نسبت به مؤمنانِ به او و کافرانِ به طاغوت (فمن یکفر بالطّاغوت و یؤمن باللّه ... و اللّه سمیع علیم)

۱۸ - سُستى و تزلزلِ مبانىِ اعتقادى و رفتارىِ اهل کفر (فمن یکفربالطّاغوت و یؤمن باللّه فقد استمسک بالعروة الوثقى) چون ایمان به خداوند، توصیف به تمسّک به عروة الوثقى شده است، به قرینة مقابله فهمیده مى شود که پیوند کافران با عقاید و رهبران خویش داراى بنیادى سُست و گسستنى است.

۱۹ - سُستى و آسیب پذیرى پیوند با کفر و رهبران طغیانگر آن (فمن یکفربالطّاغوت و یؤمن باللّه فقد استمسک بالعروة الوثقى لا انفصام لها)

روایات و احادیث

۲۰ - شیطان، از مصادیق طاغوت (فمن یکفر بالطّاغوت) امام صادق (ع) درباره آیه «فمن یکفر بالطّاغوت» فرمود: انه الشیطان ...[۱].

۲۱ - تعلّق قلبى به خداوند و کفر به طاغوت (نفى اغیار)، دو بُعد ایمانِ با صلابت (فمن یکفربالطّاغوت و یؤمن باللّه فقد استمسک بالعروة الوثقى) امام صادق (ع) درباره آیه «فقد استمسک ... » فرمود: هى الایمان باللّه وحده لا شریک له[۲].

موضوعات مرتبط

  • اتمام حجت: ۶
  • اسلام: قبول اسلام ۳ ; ویژگى اسلام ۷، ۸، ۱۲
  • اسماء و صفات: سمیع ۱۶ ; علیم ۱۶ ; قیّوم ۱۵
  • انسان: آزادى انسان ۱، ۳، ۴، ۱۲
  • ایمان: ابعاد ایمان ۲۱ ; ارکان ایمان ۱۵ ; اقرار در ایمان ۱۴، ۱۵ ; ایمان به خدا ۹، ۱۰، ۱۳، ۱۴، ۲۱ ; متعلق ایمان ۱۵
  • تولى و تبرّى: ۱۰، ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۲۱
  • حاکمان ظلم: ۱۹
  • حبل اللّه: ۱۰
  • خدا: حیات خدا ۱۵ ; علم خدا ۱۵ ; قیومیت خدا ۱۵ ; مالکیت خدا ۱۵ ; وحدانیت خدا ۱۵
  • دین: اختیار در دین ۱، ۲ ; قبول دین ۳، ۴ ; دین و عقل ۷
  • رشد: راه رشد ۵ ; عوامل رشد ۸
  • شیطان: ۲۰
  • طاغوت: کفر به طاغوت ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۱۷، ۲۱ ; مصادیق طاغوت ۲۰
  • عقیده: آزادى عقیده ۱، ۲، ۳، ۴
  • کافران: ۱۸، ۱۹
  • کفر: پیوند با کفر ۱۹ ; سستى کفر ۱۸، ۱۹
  • گمراهى: ۵
  • مؤمنان: ۱۷
  • هدایت: عوامل هدایت ۸، ۱۰

منابع

  1. مجمع البیان، ج ۲، ص ۶۳۱ ; نورالثقلین، ج ۱- ، ص ۲۶۳، ح ۱۰۵۱.
  2. کافى، ج ۲، ص ۱۴، ح ۱ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۲۶۳- ، ح ۱۰۵۲ و ۱۰۵۳.