النجم ٩
ترجمه
| النجم ٨ | آیه ٩ | النجم ١٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَابَ»: اندازه. مقدار. قدر. «قَابَ قَوْسَیْنِ»: مقدار طول دو کمان. در قدیم ادوات و ابزار اندازه‌گیری مسافات و فواصلِ کم عربها، کمان، نیزه، ذراع، و وَجَب بود (نگا: المصحف المیسر). «أَدْنی»: نزدیکتر. کمتر.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
ثُمَ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ... (۰) فَإِذَا قَضَيْتُمْ مَنَاسِکَکُمْ... (۱) وَ أَرْسَلْنَاهُ إِلَى مِائَةِ أَلْفٍ... (۰) ثُمَ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ... (۰) وَ أَرْسَلْنَاهُ إِلَى مِائَةِ أَلْفٍ... (۰) وَ لَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ... (۰) أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۸، سوره نجم
- اشاره به غرض ومحتويات سوره مباركه نجم و مكى بودن آن
- چند قول درباره مراد از ((نجم )) در آيه : ((و النجم اذا هوى ))
- مقصود از اينكه فرمود: ((و ما ينطق عن الهوى ...))
- وجوه مختلف در معناى آيات : ((ذو مرة فاستوى و هو بالافق الا على ثم دنا فتدلى ...))
- شرح مفاد آيه : ((ما كذب الفؤ اد ما راءى ))
- گفتار بعضى مفسرين در تفسير (ماكذب الفواد ما راى )
- مقصود از ((نزلة اخرى )) و رؤ يت رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم )) در آيه :((و لقد رآه نزلة اخرى ))
- ((سدرة المنتهى )) چيست ؟
- معناى (ما زاع البصر و ما طغنى )
- چند روايت درباره مراد از نجم در ((و النجم اذا هوى ))، و رواياتى درذيل آيات مربوط به معراج پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) ۵۱
- رواياتى در ذيل (قاب قوسين ) و(ثم دنى فتدلى ) در نزديكى پيامبر با خداوند در شبمعراج
- رواياتى درباره رؤ يت قلبى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) خداوند سبحانرا
- اشاره به اختلاف درباره اينكه معراج پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) جسمانى وروحانى يا فقط روحانى بوده .
نکات آیه
۱ - جبرئیل براى وحى کردن قرآن به پیامبر(ص)، خود را آن قدر به آن حضرت نزدیک کرد که فاصله میان وى و حضرت به اندازه دو کمان یا کمتر از آن رسید. (فکان قاب قوسین أو أدنى) «قاب» معادل «مقدار» و «قاب قوسین» به معناى اندازه دو کمان است.
۲ - راهیابى پیامبر(ص) به نهایت نزدیکى و عالى ترین مرتبه تقرب به خداوند (فکان قاب قوسین أو أدنى) در صورتى که ضمایر غایب در آیات پیشین، مربوط به پیامبر(ص) باشد، مطلب بالا استفاده مى شود. گفتنى است که تعبیر «قاب قوسین» کنایه از شدت نزدیکى و تقرب آن حضرت، به خداوند به هنگام دریافت وحى است.
روایات و احادیث
۳ - «عن ثابت بن دینار، قال: سألت زین العابدین على بن الحسین بن على بن أبى طالب ... قلت فقول اللّه عزّوجلّ «ثمّ دنا فتدلّى فکان قاب قوسین أو أدنى» قال: ذاک رسول اللّه(ص) دنا من حجب النور فرأى ملکوت السّماوات ثمّ تدلّى فنظر من تحته إلى ملکوت العرش حتّى ظنّ أنّه فى القرب من الأرض کقاب قوسین أو أدنى;[۱] ثابت بن دینار گوید: از امام سجاد(ع) از سخن خداوند عزّوجلّ «ثمّ دنا فتدلّى فکان قوب قوسین أو أدنى» سؤال کردم، حضرت فرمود: آن رسول خدا است که به حجاب هاى نور نزدیک شد. پس باطن آسمان ها را مشاهده نمود و از زیر آن به باطن عرش نظر افکند تا آن که گمان نمود در نزدیکى به زمین فاصله دو کمان یا نزدیک تر را دارد».
موضوعات مرتبط
- تقرب: مراتب تقرب ۲
- قاب قوسین :۱، ۳
- محمد(ص): تقرب محمد(ص) ۲، ۳; معراج محمد(ص) ۳; مقامات محمد(ص) ۲; نزدیکى جبرئیل به محمد(ص) ۱; وحى به محمد(ص) ۱
منابع
- ↑ علل الشرایع، ص ۱۳۱، ب ۱۱۲، ح ۱۱۲; نورالثقلین، ج ۵، ص ۱۴۹، ح ۱۹.
