الشورى ١٧
ترجمه
| الشورى ١٦ | آیه ١٧ | الشورى ١٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْمِیزَانَ»: معیار و میزان ارزیابی و ارزشها. مراد قواعد و ضوابطی است که در قرآن، یا در کتابهای آسمانی دیگر گنجانده شده است و جداکننده حق از باطل است (نگا: حدید / ). مراد از انزال میزان در اینجا، ایجاد آن و رهنمود بدان است. «قَرِیبٌ»: علّت مذکّر آمدن قَریبٌ، بدان خاطر است که در اصل خبر (إتیان) است که مضاف محذوفی است. یا این که به‌معنی ذاتُ قُرْبٍ بوده و از باب تامِرو لابِن می‌باشد (نگا: اعراف / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۷ - ۲۶ سوره شورى
- مقصود از ((كتاب )) و ((ميزان )) در آيه : ((الله الذىانزل الكتاب بالحق و الميزان ....))
- سخن ديگر مفسرين در معناى ((ميزان ))
- معناى اينكه فرمود: خدا به بندگان خود ((لطيف )) است
- مقصود از زراعت آخرت و زراعت دنيا و اينكه فرمود در زراعت آخرت مى افزاييم
- استخدام در اين آيه و حاصل معناى آن و آيه قبلى
- توضيح و تفسير آيه : ((قل لا اسالكم عليه اجرا الا الموده فى القربى ))
- بررسى اقوال مختلف مفسرين درباره مراد از مودت قرباىرسول خدا (ص )
- قول بعضى كه خطاب در آيه را به انصار دانسته اند نه قريش
- قول به اينكه مراد از مودت به قربى مودت خود قربى است واشكال آن
- مودت به قربى نمى تواند كنايه از صله رحم باشد
- آنچه در آيه شريفه مودت است نه تودد
- بيان اين وجه كه مقصود از مودت قربى ، محبت عترت واهل بيت پيامبر (عليهم الصلاة و السلام ) است
- بطلان گفتار كسانى كه بر اين وجه ايراد گرفته اند
- تاءييداتى بر وجه اخير كه مراد از مودت ، مودت به اهل بيت عليه السلام باشد
- اشاره به معناى اينكه خداوند بر حسن عمل مى افزايد
- وجوه مختلف در معناى جمله ((فان يشاء الله يختم على قلبك ))
- (رواياتى درباره اينكه در آيه مودت مراد از قربىاهل بيت رسول الله (ص ) است
نکات آیه
۱ - خداوند، قرآن و سایر کتاب هاى آسمانى را به حق و پیراسته از هر گونه باطل فرو فرستاد. (اللّه الذى أنزل الکتب بالحقّ) الف و لام در «الکتاب» مى تواند براى عهد باشد و نیز مى تواند براى جنس باشد که در این صورت شامل همه کتاب هاى آسمانى خواهد بود.
۲ - نزول قرآن، داراى هدفى ارجمند و هماهنگ با واقعیت هستى و نیازهاى انسان (أنزل الکتب بالحقّ) حق، گاهى به معناى شىء مطابق با حکمت مى آید و گاهى به معناى امر ضرورى و مورد نیاز. برداشت یاد شده براساس هر دو احتمال است. هم چنین بر این پایه استوار است که «بالحقّ» متعلق به «أنزل» باشد.
۳ - قرآن، معیار و میزان حق (در میدان باورها، روش ها و عملکردها) (اللّه الذى أنزل الکتب بالحقّ و المیزان) برداشت یاد شده بر این پایه است که «المیزان» عطف تفسیرى بر «الکتاب» و تعبیر دیگرى از قرآن باشد.
۴ - قرار گرفتن میزان و ترازوى تفکر و سنجش در اختیار انسان ها، از جمله اهداف و فلسفه هاى مهم نزول قرآن (اللّه الذى أنزل ... المیزان) کتابى که به حق نازل شده است، مى تواند آثار و نتایج متعددى داشته باشد و این که تنها عنوان «المیزان» تخصیص به ذکر یافته، دلیل اهمیت این ویژگى قرآن است.
۵ - قرآن، داراى حقیقتى ملکوتى و متعالى (اللّه الذى أنزل الکتب) به کارگیرى ماده «نزول» (فرود آمدن از فراز) مى تواند اشاره به برداشت بالا داشته باشد.
۶ - حقانیت محتواى قرآن، نشانگر نزول آن از سوى خداوند (اللّه) (اللّه الذى أنزل الکتب بالحقّ) آیه شریفه بدین معنا است که آن کس که این کتاب را به حق نازل کرده خدااست و جز او نمى تواند باشد; نظیر این که گفته شود: هنرمند است آن کس که چنین خط زیبا نوشته است.
۷ - دستیابى انسان به حق و عدل، در پرتو بهره گیرى از قرآن و به کارگیرى آن (أنزل الکتب بالحقّ و المیزان) بنابراین که «المیزان» عبارت دیگرى از «الکتاب» باشد و با توجه به این که «میزان» ابزار اجراى عدالت است، برداشت یاد شده به دست مى آید.
۸ - قرآن، مرجع حل اختلافات اجتماعى و اعتقادى (و الذین یحاجّون ... أنزل الکتب بالحقّ و المیزان) طرح حقانیت و میزان بودن قرآن، پس از ذکر اختلافات و مباحثات بى اساس مخالفان، مى تواند ناظر به مطلب یاد شده باشد.
۹ - تشریع دین از سوى خداوند، امرى ضرورى و مطابق با نیازهاى انسان است. (أنزل الکتب بالحقّ) بنابراین احتمال که مراد از «الکتاب» محتواى آن (دین) باشد - چنان که برخى از مفسران گفته اند - و نیز با توجه به معناى «حق»، مطلب یاد شده قابل برداشت است.
۱۰ - تعالیم دین، معیار حقانیت و بطلان باورها و اعمال است. (أنزل الکتب بالحقّ و المیزان) بنابراین احتمال که عطف «المیزان» بر «الکتاب» تفسیرى بوده و مراد از «الکتاب» دین باشد، مطلب بالا استفاده مى شود.
۱۱ - امکان برپایى قیامت، در هر لحظه از زمان (و ما یدریک لعلّ الساعة قریب)
۱۲ - زمان وقوع قیامت، مخفى و پنهان حتى براى پیامبر(ص) (و ما یدریک لعلّ الساعة قریب)
۱۳ - «الساعة»، از نام هاى قیامت است. (لعلّ الساعة قریب)
۱۴ - لزوم آمادگى همیشگى انسان براى مواجهه با قیامت (و ما یدریک لعلّ الساعة قریب) خبر از نزدیکى قیامت، مى تواند ناظر به مطلب یاد شده باشد.
۱۵ - قرآن و قانون الهى، ابزار سنجش و داورى در قیامت (اللّه الذى ... و ما یدریک لعلّ الساعة قریب)
۱۶ - قیامت، صحنه سنجش و محاسبه اعمال و رفتار آدمى است. (اللّه الذى ... المیزان و ما یدریک لعلّ الساعة قریب) از ارتباط دو قسمت از آیه مطلب بالا استفاده مى شود.
۱۷ - توجه به قیامت، زمینه ساز گرایش انسان به حقانیت قرآن و موازین الهى (اللّه الذى أنزل الکتب بالحقّ ... و ما یدریک لعلّ الساعة قریب)
۱۸ - غفلت از قیامت و دور پنداشتن آن، از موانع مهم بى توجهى انسان به حقایق وحى و قوانین الهى (اللّه الذى أنزل الکتب ... و ما یدریک لعلّ الساعة) از این که در مسأله قیامت، امکان نزدیک بودن آن تخصیص به ذکر یافته، اهمیت آن استفاده مى شود.
موضوعات مرتبط
- اختلاف: مرجع حل اختلاف اجتماعى ۸; مرجع حل اختلاف دینى ۸
- انسان: نیازهاى انسان ۹ ایمان: زمینه ایمان به قرآن ۱۷
- تفکر: اهمیت تفکر ۴
- حق: زمینه حق ۷; ملاک حق ۳
- دین: اهمیت تشریع دین ۹; دین و عینیت ۹; نقش دین ۱۰
- ذکر: آثار ذکر قیامت ۱۷
- الساعة: ۱۳
- عدالت: زمینه عدالت ۷
- عقیده: ملاک حقانیت عقیده ۱۰
- عمل: حسابرسى اخروى عمل ۱۶; ملاک حقانیت عمل ۱۰
- غفلت: آثار غفلت از قیامت ۱۸; عوامل غفلت از وحى ۱۸
- قرآن: ارزش نزول قرآن ۲; اهداف قرآن ۴; حقانیت قرآن ۱، ۶; دلایل وحیانیت قرآن ۶; عظمت قرآن ۵; فضیلت قرآن ۵; فلسفه نزول قرآن ۲; قرآن و نیازهاى انسان ۲; نقش اخروى قرآن ۱۵; نقش قرآن ۳، ۷، ۸; وحیانیت قرآن ۱; ویژگیهاى قرآن ۱، ۲، ۸
- قیامت: آمادگى براى قیامت ۱۴; اختفاى قیامت ۱۲; ملاک قضاوت در قیامت ۱۵; میزان در قیامت ۱۵; نامهاى قیامت ۱۳; وقت قیامت ۱۱، ۱۲; ویژگیهاى قیامت ۱۶
- کتب آسمانى: حقانیت کتب آسمانى ۱; وحیانیت کتب آسمانى ۱; ویژگیهاى کتب آسمانى ۱
- محمد(ص): محدوده علم محمد(ص) ۱۲
