مريم ٥٤
ترجمه
| مريم ٥٣ | آیه ٥٤ | مريم ٥٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«کَانَ رَسُولاً نَّبِیّاً»: (نگا: مریم / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۵۱ - ۵۷ سوره مريم
- اشاره به اوصاف موسى (عليه السلام ): كان مخلصا... و قربناه نجيا
- اسماعيل صادق الوعد كيست ؟
- مقصود از ((رفعناه مكانا عليا(( درباره ادريس چيست ؟
- داستان اسمعيل صادق الوعد و سخنى درباره وفاى به عهد و مراتب آن
- داستان ادريس پيامبر(عليه السلام ) (رواياتواقول مختلف درباره آن جناب و سرگذشت او)
- روايتى طولانى از امام باقر عليه السلام درنقل داستان ادريس پيامبر(ع )
- روايتى در معناى آيه ((و رفعنا مكانا عليا((
- حكايت ادريس (ع ) و فرشته حامل آفتاب
- شرح حال ادريس (ع ) از زبان قفطى در كتاب ((اخبار العلماء باءخبار الحكما((
نکات آیه
۱- پیامبراکرم(ص) مأمور یادکرد سرگذشت اسماعیل صادق الوعد در قرآن (واذکر فى الکتب إسمعیل) درباره این که اسماعیل مذکور در این آیه، آیا فرزند ابراهیم(ع) است یا شخصى دیگر، بین مفسران دو نظر وجود دارد که هر کدام به ادله اى تمسک جسته اند. این نام در قرآن به صورت مطلق بر فرزند ابراهیم(ع) اطلاق شده و در این جا نیز قرینه جدى بر این که اسماعیل «صادق الوعد» شخص دیگرى است وجود ندارد.
۲- تاریخ زندگى اسماعیل صادق الوعد، و خصوصیات او، درس آموز و سازنده است. (واذکر فى الکتب إسمعیل)
۳- اسماعیل صادق الوعد، داراى مقام رسالت و نبوت بود. (و کان رسولاً نبیًّا)
۴- صداقت در وعده، از صفات برجسته اسماعیل(ع) بود. (واذکر فى الکتب إسمعیل إنّه کان صادق الوعد)
۵- صداقت در وعده، رسالت و نبوت اسماعیل(ع)، علت گرامى داشت یاد و نام او در قرآن (واذکر فى الکتب إسمعیل إنّه کان صادق الوعد و کان رسولاً نبیًّا)
۶- صداقت در وعده، خصلتى نیکو و بسیار ارزشمند است. (واذکر فى الکتب ... إنّه کان صادق الوعد) ستودن اسماعیل به «صادق الوعد» بودن علاوه بر تمجید از موصوف، تمجید از وصف نیز به شمار مى آید.
۷- یادکرد و تجلیل از پیامبران و اسوه هاى صداقت، از روش هاى هدایتى قرآن (واذکر ... واذکر ... واذکر)
۸- بزرگداشت شخصیت هاى الهى و معنوى و تجلیل و تکریم آنان، لازم است. (واذکر فى الکتب إسمعیل إنّه کان صادق الوعد)
۹- ارزش هاى معنوى، معیارى در بزرگداشت و تجلیل از افراد در قرآن است. (واذکر ... إنّه کان صادق الوعد و کان رسولاً نبیًّا)
۱۰- حضرت اسماعیل(ع)، داراى منزلتى ویژه نسبت به حضرت اسحاق(ع) (واذکر فى الکتب إسمعیل) چنانچه مراد از «اسمعیل(ع)» در آیه، همان فرزند ابراهیم(ع) باشد، براى تأخیر نام او از نام اسحاق و یعقوب در آیات قبل، وجوهى به نظر مى رسد; از جمله این که، چون مادر اسماعیل در اعتزال و هجرت ابراهیم(ع) همراه او نبود، در آن آیات، تنها به نام فرزندان ساره (هم سفر ابراهیم) اکتفا شد; دیگر این که آن آیه در مقام بیان انیس هاى ابراهیم(ع) در غربت پس از هجرت است، ولى اسمعیل در خردسالى از او جدا شده بود. سوّمین وجه که برداشت یادشده بر آن مبتنى است این است که شرافت برتر اسماعیل(ع)، موجب یاد مستقل از او بوده است.
روایات و احادیث
۱۱- «برید العجلى قال: قلت لأبى عبداللّه(ع) یا ابن رسول اللّه أخبرنى عن إسماعیل الذى ذکره اللّه فى کتابه حیث یقول: «و اذکر فى الکتاب إسماعیل إنّه کان صادق الوعد و کان رسولاً نبیّاً» أکان إسماعیل بن إبراهیم ... قال: ... ذاک إسماعیل بن حزقیل ; برید عجلى مى گوید: به امام صادق(ع) گفتم: اى فرزند رسول خدا(ص)! به من خبر دهید از اسماعیلى که خداوند در کتابش از او یاد کرده کیست؟ آن جا که مى فرماید: «واذکر فى الکتاب إسماعیل ...» آیا مراد اسماعیل فرزند ابراهیم است؟ ... فرمود: ... این شخص، اسماعیل بن حزقیل است».[۱]
۱۲- «عن أبى عبد اللّه(ع) قال: إنّما سمّى إسماعیل صادق الوعد لأنّه وعد رجلاً فى مکان فانتظره فى ذلک المکان سنة فسمّاه اللّه - عزّوجلّ- صادق الوعد ; از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: اسماعیل بدان سبب صادق الوعد نامیده شد که به مردى وعده داده بود در محلى (منتظر او بماند); به دنبال آن وعده، مدت یک سال انتظار حضور او را در آن محل داشت، پس خدا او را صادق الوعد نامید».[۲]
۱۳- «عن زرارة قال: سألت أباجعفر(ع) عن قول اللّه - عزّوجلّ-: «و کان رسولاً نبیّاً» ما الرسول و ما النبىّ؟ قال: النبىّ الذى یرى فى منامه و یسمع الصوت و لایعاین الملک و الرسول الذى یسمع الصوت و یرى فى المنام و یعاین الملک ; از زراره روایت شده که گفت: از امام باقر(ع) در باره سخن خداى - عزّوجلّ- «و کان رسولاً نبیّاً» سؤال کردم رسول کیست؟ و نبىّ کیست؟ حضرت فرمود: نبىّ کسى است که در خوابش مى بیند و صدا را مى شنود، ولى فرشته را مشاهده نمى کند. و رسول کسى است که صدا را مى شنود و در خواب مى بیند و فرشته را مشاهده مى کند».[۳]
موضوعات مرتبط
- ارزشها: نقش ارزشهاى معنوى ۹
- اسحاق(ع): فضایل اسحاق(ع) ۱۰
- اسماعیل صادق الوعد(ع) ۱۱: عبرت از قصه اسماعیل صادق الوعد(ع) ۱۱۲; فلسفه نامگذارى اسماعیل صادق الوعد(ع) ۱۱ ۱۲; مقامات اسماعیل صادق الوعد(ع) ۱۱ ۳; نبوت اسماعیل صادق الوعد(ع) ۱۱ ۳
- اسماعیل(ع): صداقت اسماعیل(ع) ۴، ۵; فضایل اسماعیل(ع) ۴، ۵، ۱۰; فلسفه تعظیم اسماعیل(ع) ۵; نبوت اسماعیل(ع) ۵; وفاى به عهد اسماعیل(ع) ۵
- انبیا: تعظیم انبیا ۷
- اولیاءالله: تعظیم اولیاءالله ۸
- تعظیم: ملاک تعظیم ۹
- ذکر: ذکر الگوهاى تربیتى ۷; ذکر انبیا ۷; ذکر قصه اسماعیل صادق الوعد(ع) ۱
- رسول: مراد از رسول ۱۳
- صفات: صفات پسندیده ۶
- عبرت: عوامل عبرت ۲
- عهد: ارزش وفاى به عهد ۶
- محمد(ص): مسؤولیت محمد(ص) ۱
- نبى: مراد از نبى ۱۳
- هدایت: روش هدایت ۷
