الجن ٢٦
ترجمه
| الجن ٢٥ | آیه ٢٦ | الجن ٢٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَالِمُ»: خبر مبتدای محذوف (هُوَ) یا بدل از (رَبّ) است. «فَلا یُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ»: (نگا: انعام / ، نمل / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
مَا کَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ... (۱) قُلْ لاَ أَمْلِکُ لِنَفْسِي نَفْعاً... (۲) يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۸ - ۲۸، سوره جّن
- وجوه مختلف درباره مراد از اينكه مساجد از آن خدا است (و انّ المساجد للّه ...)
- مراد از كسانى كه چون پيامبر (صلى اللّه عليه وآله ) به نماز مى ايستاد در اطرافشگرد مى آمدند (كاد و يكونون عليه لبدا)
- بيان موقعيت پيامبر (صلى اللّه عليه وآله و سلّم ) نسبت به پروردگار و نسبت به مردم
- علم غيب بالاصالة از آن خدا است و بالتّبع و به تعليم الهى ديگران هم مى توانند آنرا دارا شوند
- احتمالات و وجوه مختلف درباره معناى آيه : ((فانّه يسلك من بين يديه و من خلفهرصدا...)) كه سلوك رصد در پشت سر رسول (صلى اللّه عليه وآله و سلّم ) علت آن رابيان مى كند
- چهار مطلب كه از سه آيه اخير مورد بحث استفاده مى شود
- مستثنيات از عموم ((فلا يطهر على غيبه احدا))
- معصوم بودن انبياء و رسل در گرفتن ، حفظ و ابلاغ وحى به زبان و به عمل
- عدم اختصاص علم غيب به پيامبران به موردى خاص
- (رواياتى راجع به جمله ((انّ المساجد للّه )) واينكه پيغمبر(صلى اللّه عليه وآله ) وائمه (عليه السلام ) عالم غيب يوده اند)
نکات آیه
۱ - خداوند، آگاه به تمام حقایق غیبى و امور پنهانى (علم الغیب)
۲ - زمان نزول عذاب، شکست کافران و برپایى قیامت، از امور غیبى و تنها در اختیار خداوند است. (حتّى اذا اوا ما یوعدون...اقریب ما توعدون... علم الغیب) تعریف «الغیب» براى استغراق است; یعنى، تمامى امور و حقایق غیبى و «عالم الغیب» خبر براى مبتداى محذوف (هو) است. تعریف مسند و مسندالیه، مفید قصر مى باشد; یعنى، تنها خداوند عالم به امور غیبى است. گفتنى است از مصادیق مورد نظر در امور غیبى - به قرینه آیات پیشین - مسأله برپایى قیامت، شکست کافران و نزول عذاب بر آنان است.
۳ - هیچ کس به صورت مستقل و بدون عنایت الهى، به حقایق پنهانى و امور غیبى آگاه نیست. (فلایظهر على غیبه أحدًا)
روایات و احادیث
۴ - «فقال أبوجعفر(ع): ...و أمّا قوله «عالم الغیب» فإنّ اللّه عزّوجلّ عالمٌ بما غاب عن خلقه فیما یقدّر من شىء و یَقضِیه فى علمه قبل أن یخلقَه و قبل أن یُفْضِیَه إلى الملائکة;[۱] امام باقر(ع) فرمود: اما [معناى] سخن خداوند: «عالم الغیب» [این است] خداى عزّوجلّ عالم است به آنچه از مخلوقاتش پنهان مى باشد. چیزى را که مقدر فرموده و در علم خود گذرانده است; قبل از این که آن چیز را بیافریند و قبل از این که آن را به ملائکه برساند».
۵ - «عن الحارث بن الدلهاث مولى الرّضا(ع) قال: سمعت أباالحسن(ع) یقول: لایکون المؤمنُ مؤمناً حتّى یکونَ فیه ثلاثُ خصال سنّة من ربّه و سنّةٌ من نبیّه و سنّة من ولیّه، فالسنّة من ربّه: کتمان سرّه، قال اللّه عزّوجلّ: «عالم الغیب فلایظهر على غیبه أحداً إلاّ من ارتضى من رسول»...;[۲] حارث بن دلهاث گوید: از امام رضا(ع) شنیدم که مى فرمود: مؤمن، مؤمن نیست مگر این که سه خصلت در او باشد: سنتى از پروردگارش و سنتى از پیامبرش و سنتى از ولىّ و امامش. اما سنّت پروردگارش، نهان داشتن سرّ خویش، خداى عزّوجلّ فرمود: «عالم الغیب فلایظهر على غیبه أحداً إلاّ من ارتضى من رسول»...».
موضوعات مرتبط
- انسان: منشأ علم انسان ۳
- حقایق غیبى :۲
- خدا: آثار لطف خدا ۳; اختیارات خدا ۲; علم غیب خدا ۱، ۴
- رازدارى: اهمیت رازدارى ۵
- علم غیب: منشأ علم غیب ۳
- قیامت: علم به قیامت ۲; وقت قیامت ۲
- کافران: وقت شکست کافران ۲; وقت عذاب کافران ۲
- مؤمنان: صفات مؤمنان ۵
