التوبة ٨١
ترجمه
| التوبة ٨٠ | آیه ٨١ | التوبة ٨٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْمُخَلَّفُونَ»: واپس‌ماندگان. برجای نشستگان. «مَقْعَد»: نشستن. مصدر میمی است. «خِلافَ»: خلف. بعد، در این صورت ظرف است. به معنی مخالفت هم آمده است که در این صورت مفعول‌له است، و یا مصدر است و به معنی مُخالِفینَ بوده و حال است. «الْحَرِّ»: گرما.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
إِنَ الَّذِينَ کَفَرُوا بِآيَاتِنَا... (۲) هٰذَانِ خَصْمَانِ اخْتَصَمُوا فِي... (۱) يُصْهَرُ بِهِ مَا فِي بُطُونِهِمْ وَ... (۰) کُلَّمَا أَرَادُوا أَنْ يَخْرُجُوا... (۰) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا... (۳) کَلاَّ إِنَّهَا لَظَى (۰) نَزَّاعَةً لِلشَّوَى (۰)
تفسیر
- آيات ۹۶ - ۸۱، سوره توبه
- ادامه آيات مربوط به كسانى كه از رفتن به جنگ سرباز زدند و نكوهش و تهديد آنان به عذاب آخرت
- نهى از نمازگزاردن بر جنازه منافقين و ايستادن در كنار گور آنان
- بر خلاف منافقين ، مؤ منين به ماندن در خانه و شهر راضى نشدند بلكه بااموال و انفس خود به جهاد برخاستند
- نكته موجود در جمله : (( اعدّ الله لهم جنات ... )) و اينكه ورود به جنت براى مؤ منين مجاهد مشروط به باقى ماندن آنان به صفاى ايمان و اصلاحاعمال است
- مقايسه بين فقراء و تهيدستان كه آمادگى خود را براى جهاد اعلام نمودند، و دروغگويان منافق
- كسانى كه حكم وجوب جهاد از آنها برداشته شده و معذور مى باشند
- عذرخواهى منافقين از شما بعد از جنگ مسموع و مقبول نيست و نبايد از آنها راضى شويد
- روايتى در ذيل آيه شريفه : (( فرح المخلفون ... ))
- رواياتى در ذيل آيه اى كه از نمازگزاردن بر جنازه ميت منافق و حضور در كنار قبر او نهى مى كند (و لا تصل احد منهم )
- بيان ضعف و جعلى بودن رواياتى كه حاكى از نمازگزاردن پيامبر (ص ) بر جنازه عبدالله بن ابى و حضور او در كنار قبر او و... مى باشد
- چند روايت در مورد خوالف (كسانى كه با پيامبر به قصد تبوك نرفتند)
- چند روايت در مورد بكائين (چند نفرى كه به سبب نداشتن مركب براى حضور يافتن در جنگ بسيار گريستند)
نکات آیه
۱ - تخلف منافقان از شرکت در جنگ تبوک (فرح المخلفون بمقعدهم خلف رسول اللّه) این بخش از آیات مربوط به جنگ تبوک و تخلف منافقان از شرکت در آن است.
۲ - خوشحالى و احساس موفقیت منافقان از شرکت نکردن در جنگ تبوک (فرح المخلفون بمقعدهم خلف رسول اللّه)
۳ - خوشحال بودن از مخالفت با رسول خدا (ص) و دستورات دین، خصلت منافقان و برخاسته از نفاق (فرح المخلفون بمقعدهم خلف رسول اللّه)
۴ - رسالت پیامبر (ص) از جانب خداوند، مستلزم اطاعت بى چون و چرا از آن حضرت (فرح المخلفون بمقعدهم خلف رسول اللّه) از به کارگیرى عنوان «رسول اللّه» استفاده مى شود که این حیثیت (رسالت خدا) مستلزم اطاعت از پیامبر (ص) است به نحوى که تخلف از آن، آتش دوزخ را در پى دارد.
۵ - سرزنش خداوند نسبت به منافقان و آنان که به جاى ندامت از تخلفات و گناهان خویش، خشنود بودند. (فرح المخلفون بمقعدهم خلف رسول اللّه)
۶ - کراهت و ناخرسندى منافقان از جهاد با مال و جان، در راه خدا (و کرهوا أن یجهدوا بأمولهم و أنفسهم فى سبیل اللّه)
۷ - در راه خدا و براى خدا بودن، ملاک ارزش جهاد (أن یجهدوا بأمولهم و أنفسهم فى سبیل اللّه)
۸ - کراهت و ناخرسندى از ایثار مال و جان در راه خدا، نشانه نفاق (و کرهوا أن یجهدوا بأمولهم و أنفسهم فى سبیل اللّه)
۹ - اخلالگرى منافقان صدر اسلام، در بسیج براى جنگ تبوک (و قالوا لاتنفروا فى الحر)
۱۰ - وقوع جنگ تبوک در شدت گرما (و قالوا لاتنفروا فى الحر)
۱۱ - گرمى هوا، بهانه منافقان صدر اسلام براى تخلف از جنگ و دستاویزى براى تبلیغ و بازداشتن از شرکت دیگران در جهاد (و قالوا لاتنفروا فى الحر)
۱۲ - منافقان، داراى روحیه رفاه طلبى (و قالوا لاتنفروا فى الحر)
۱۳ - مؤمنان راستین، پذیراى هر سختى و دشوارى در راه خدا (و قالوا لاتنفروا فى الحر) از اینکه خداوند منافقان را به خاطر گریز از جهاد در هواى گرم، به بهانه سختى و دشوارى آن، مذمت کرده است، استفاده مى شود که مؤمنان راستین از چنین خصلتى به دور بودند.
۱۴ - منافقان متخلف از جنگ، مورد تهدید خداوند به آتش سوزان دوزخ (قل نار جهنم أشد حراً لو کانوا یفقهون)
۱۵ - سوزنده تر بودن آتش دوزخ از گرمى هواى دنیا، هشدارى شدید به تخلف کنندگان از جهاد به بهانه گرمى هوا (قل نار جهنم أشد حراً)
۱۶ - بى اعتقادى منافقان به قیامت و عدم درک آن نسبت به حوادث و حقایق آن، مایه تخلف آنان از جهاد (لو کانوا یفقهون)
۱۷ - توجّه به شدت عقابهاى اخروى، عاملى بازدارنده از گناه و مخالفت با پیامبر (ص) (قل نار جهنم أشد حراً لو کانوا یفقهون)
۱۸ - خداوند، خواهان درک عمیق انسانها نسبت به حقایق اخروى (لو کانوا یفقهون) برداشت فوق مستفاد از به کارگیرى کلمه «لو» - که براى تمنى است - مى باشد.
۱۹ - منافقان، مردمانى محروم از درک حقایق اخروى (لو کانوا یفقهون) به کارگیرى کلمه «لو» - که براى تمنى است - حکایت از آن دارد که منافقان از درک حقایق اخروى ناتوانند.
موضوعات مرتبط
- ارزشها: ملاک ارزشها ۷
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۹
- اطاعت: فلسفه اطاعت از محمّد (ص) ۴
- ایثار: ناخوشایندى ایثار با جان ۸; ناخوشایندى ایثار با مال ۸
- جرایم: عوامل پیشگیرى از جرایم ۱۷
- جهاد: ارزش جهاد ۷; تهدید متخلفان از جهاد ۱۴; عوامل تخلف از جهاد ۱۶; متخلفان از جهاد ۱۱; موانع جهاد ۱۱; هشدار به بهانه جویان در جهاد ۱۵; هشدار به متخلفان از جهاد ۱۵
- جهان بینى: جهان بینى و ایدئولوژى ۱۶
- جهنم: تهدید به جهنم ۱۴; داغى آتش جهنم ۱۴، ۱۵
- حقایق: اهمیّت درک حقایق اخروى ۱۸; محرومان از درک حقایق اخروى ۱۹
- خدا: تهدیدهاى خدا ۱۴; سرزنشهاى خدا ۵
- دین: سرور از مخالفت با دین ۳
- ذکر: آثار ذکر کیفرهاى اخروى ۱۷
- سبیل اللّه: ارزش سبیل اللّه ۷
- غزوه تبوک: تخلف منافقان از غزوه تبوک ۱، ۲; سرور متخلفان از غزوه تبوک ۲; غزوه تبوک در گرما ۱۰; قصه غزوه تبوک ۱، ۲، ۹، ۱۰; متخلفان از غزوه تبوک ۱; موقعیت جوّى غزوه تبوک ۱۰
- کفر: کفر به قیامت ۱۶
- گناه: موانع گناه ۱۷
- گناهکاران: سرزنش گناهکاران مسرور ۵
- مؤمنان: انقیاد مؤمنان ۱۳; صفات مؤمنان ۱۳
- محمّد (ص): آثار رسالت محمّد (ص) ۴; سرور از مخالفت با محمّد (ص) ۳; موانع مخالفت با محمّد (ص) ۱۷
- منافقان: آثار جهل منافقان ۱۶; اخلالگرى منافقان صدر اسلام ۹; بهانه جویى منافقان صدر اسلام ۱۱; تخلف منافقان از جهاد ۱۱; تهدید منافقان ۱۴; جرایم منافقان ۱، ۹; جهل منافقان ۱۹; رفاه طلبى منافقان ۱۲; سرزنش منافقان ۵; سرور منافقان صدر اسلام ۲; صفات منافقان ۳، ۱۲; کفر منافقان ۱۶; محرومیت منافقان ۱۹; منافقان و جهاد ۶; منافقان و جهاد مالى ۶; منافقان و غزوه تبوک ۹; منافقان و گرماى هوا ۱۱; ناخشنودى منافقان ۶
- نفاق: آثار نفاق ۳; نشانه هاى نفاق ۸
