الحج ١٩

از الکتاب
کپی متن آیه
هٰذَانِ‌ خَصْمَانِ‌ اخْتَصَمُوا فِي‌ رَبِّهِمْ‌ فَالَّذِينَ‌ کَفَرُوا قُطِّعَتْ‌ لَهُمْ‌ ثِيَابٌ‌ مِنْ‌ نَارٍ يُصَبُ‌ مِنْ‌ فَوْقِ‌ رُءُوسِهِمُ‌ الْحَمِيمُ‌

ترجمه

اینان دو گروهند که درباره پروردگارشان به مخاصمه و جدال پرداختند؛ کسانی که کافر شدند، لباسهایی از آتش برای آنها بریده شده، و مایع سوزان و جوشان بر سرشان ریخته می‌شود؛

ترتیل:
ترجمه:
الحج ١٨ آیه ١٩ الحج ٢٠
سوره : سوره الحج
نزول : ١٠ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٧
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«هذَانِ»: این دو گروه. مراد مؤمنان و کافران بوده که پیوسته در صفوف مختلف مبارزه با یکدیگرند. «خَصْمَانِ»: طرفین دعاوی. دو دسته مقابل هم. خصم برای یک نفر و بیشتر استعمال می‌گردد، و در اینجا مراد دسته و گروه است (نگا: ص / ). «یُصَبُّ»: ریخته می‌شود. «الْحَمِیمُ»: آب بسیار گرم و سوزان و جوشان.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

ابوذر غفارى با تأکید به سوگند درباره صدق گفتار خویش گوید: این آیه درباره مؤمنین و کفارى است که در جنگ بدر مبارزه کرده بودند مانند حمزة بن عبدالمطلب که در جنگ مزبور عتبة بن ربیعه را کشته بود و على بن ابى‌طالب که ولید بن عتبة را کشته بوده و عبیدة بن الحرث بن عبدالمطلب که شیبة بن ربیعه را به قتل رسانیده بوده.[۱]

(چنانچه شیخ بزرگوار ما نیز بدون ذکر عنوان شأن نزول در این باره اشاره اى نموده است) و نیز گویند: درباره اهل قرآن و اهل کتاب نازل شده، چنان که ابن عباس گفته است و همچنین گویند درباره مؤمنین و کفار نازل شده چنان که حسن بصرى و مجاهد و کلبى گفته اند.[۲]

تفسیر


نکات آیه

۱ - جبهه توحید و جبهه شرک، دو جبهه اى هستند متخاصم و دشمن یکدیگر. (هذان خصمان) «هذان» اشاره است به فرقه هاى موحد و مشرک که در آیه ۱۷ از آنان یاد شده است.

۲ - جبهه توحید، جبهه اى است معتقد به ربوبیت بى شریک خدا و جبهه شرک، جبهه اى است منکر ربوبیت خدا و معتقد به پروردگارى غیر او. (هذان خصمان اختصموا فى ربّهم فالذین کفروا)

۳ - خدا، پروردگار آدمیان است. (فى ربّهم)

۴ - نیاز انسان به پروردگار، باور مشترک همه ادیان توحیدى و مکاتب شرک (هذان خصمان اختصموا فى ربّهم) از این آیه شریفه، استفاده مى شود که آنچه مورد اختلاف واقع شده، مصداق «پروردگار» است و اما اصل نیاز انسان به پروردگار، باورى پذیرفته شده در میان تمامى مکاتب و ادیان بوده است.

۵ - شرک و انکار ربوبیت خدا، گناهى نابخشودنى و گرفتار کننده به آتش دورخ است. (فالذین کفروا قطّعت لهم ثیاب من نار)

۶ - براى شرک پیشگان منکر ربوبیت خدا، در دوزخ جامه هایى از آتشى ویژه مى برند و بر آنان مى پوشانند. (فالذین کفروا قطّعت لهم ثیاب من نار) تنکیر «نار» نشانگر این نکته است که جامه هایى که براى اهل شرک خواهند برید از جنس آتشى به خصوص خواهد بود نه از هر آتشى.

۷ - وجود آتشهاى متنوع و متفاوت در دوزخ (قطّعت لهم ثیاب من نار)

۸ - جامه هاى آتشین در دوزخ، جامه هایى است بسیار آزار دهنده و سخت سوزاننده. (قطّعت لهم ثیاب من نار) تنکیر «نار» علاوه بر این که بیانگر نوعى خاص از آتش است نشاندهنده شدت سوزانندگى و آسیب رسانى آن نیز مى تواند باشد.

۹ - فروریخته شدن آب داغ و جوشان بر فرق سر اهل شرک یکى دیگر از عذابهاى آنان در دوزخ (یصبّ من فوق رءوسهم الحمیم) «صَبّ» مصدر مجهول «یُصبّ» به معناى ریخته شدن و «حمیم» به معناى آب داغ و جوشان است.

۱۰ - وجود سازگارى میان عناصر طبایع متضاد در جهان آخرت (قطّعت لهم ثیاب من نار یصبّ من فوق رءوسهم الحمیم) وجود آتش و آب داغ در دوزخ بیانگر مطلب فوق است.

موضوعات مرتبط

  • آخرت: تضاد در آخرت ۱۰; ویژگیهاى آخرت ۱۰
  • ادیان: هماهنگى ادیان ۴
  • انسان: مربى انسان ها ۳; نیازهاى معنوى انسان ۴
  • جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۳
  • جهنمیان: لباس جهنمیان ۶، ۸
  • جهنم: آب داغ جهنم ۹; تنوع آتش جهنم ۷; عذابهاى جهنم ۸، ۹; موجبات جهنم ۵
  • خدا: ربوبیت خدا ۳; مکذبان ربوبیت خدا ۲; مکذبان ربوبیت خدا در جهنم ۶
  • شرک: کیفر شرک ۵; گناه شرک ۵
  • عقیده: عقیده به توحید ربوبى ۲; عقیده به ربوبیت غیرخدا ۲
  • گناه: گناه نابخشودنى ۵
  • لباس: لباس آتشین ۶، ۸
  • مشرکان: دشمنان مشرکان ۱; عذابهاى اخروى مشرکان ۹; عقیده مشرکان ۲; مشرکان در جهنم ۶
  • موحدان: دشمنان موحدان ۱; عقیده موحدان ۲
  • نیازها: نیاز به مربى ۴

منابع

  1. تفسیر مجمع البیان و صحیح بخارى.
  2. تفسیر مجمع البیان.