البقرة ٢١٤
ترجمه
| البقرة ٢١٣ | آیه ٢١٤ | البقرة ٢١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«اَمْ»: بلکه آیا. «وَ لَمَّا یَأْتِکُمْ»: و حال آن که هنوز به شما نرسیده است (نگا: حجرات / ): «مَثَلُ»: حال. وضع. «خَلَوْا»: رفته‌اند. درگذشته‌اند. «الْبَأْسَآءُ»: فقر. جنگ. شدّت و سختی. «الضَّرَّآءُ»: بیماری. تنگدستی. ضرر و زیان. «زُلْزِلُوا»: به تکان افتاده‌اند. پریشان و آشفته گشته‌اند. «مَتَی نَصْرُ اللهِ؟»: یاری خدا کی خواهد بود؟ البتّه این سخن به صورت درخواست یاری و حصول مدد کردگاری بیان شده است و جنبه تمنّا و تقاضا را داشته است. «أَلا»: هان!
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَکُوا... (۳) وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ... (۱) أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا... (۳) أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَکُوا... (۳)
إِذْ جَاءُوکُمْ مِنْ فَوْقِکُمْ وَ... (۰) هُنَالِکَ ابْتُلِيَ الْمُؤْمِنُونَ... (۲) وَ إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَ... (۲) فَأَهْلَکْنَا أَشَدَّ مِنْهُمْ بَطْشاً... (۱) فَإِنَ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً (۱) إِنَ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً (۱) حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَ... (۳) وَ لَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ... (۵) الم (۰)
تفسیر
نکات آیه
۱ - بهشت، از آنِ کسانى است که در مقابل آزمایشهاى الهى شکیبا باشند. (ام حسبتم ان تدخلوا الجنّة)
۲ - ورود به بهشت، بدون تحمّل سختیها و مصائب، پندارى بیش نیست. (ام حسبتم ان تدخلوا الجنّة)
۳ - ایمان، بدون تحمل مصائب، براى ورود به بهشت کافى نیست. (ام حسبتم ان تدخلوا الجنّة) با توجّه به اینکه خطاب به مؤمنان است ; ورود آنان را به بهشت، مشروط به تحمّل مصائب کرده است.
۴ - تصور پیش نیامدن مشکلات در جامعه به صِرف ایمان آوردن، پندارى باطل است. (ام حسبتم ان تدخلوا الجنّة و لما یأتکم) چون وعده بهشت به مؤمنان حتمى است و لازمه ورود به بهشت، صبر در برابر مصائب و آزمایشهاى الهى است، بنابراین ابتلاء به مصائب براى جامعه ایمانى قطعى است.
۵ - مقاومت و صبر پیروان انبیاى گذشته در برابر سختیهاى جنگ و مشکلات (ام حسبتم ... مسّتهم البأساء و الضراء) درخواست نصرت الهى از جانب پیامبران و مؤمنان پس از آزار جنگ و مصائب و مشکلات، بیانگر مقاومت آنان است.
۶ - تاریخ، از منابع شناخت سنّتهاى الهى (ام حسبتم ان تدخلوا الجنة و لمّا یأتکم مثل الذین)
۷ - آزمایش مردم با مصائب و مشکلات، از سنّتهاى الهى براى کلیّه امّتها (ام حسبتم ان تدخلوا الجنّة و لما یأتکم مثل الذین خلوا من قبلکم مستهم البأساء و الضراء)
۸ - توجّه به سختیها و مصائب گذشتگان، تسلّى بخش مؤمنان در تحمل مشکلات (ام حسبتم ان تدخلوا الجنة و لما یأتکم مثل الذین)
۹ - شدّت مصائب و تداوم مشکلات پیامبران گذشته و امتهاى آنان، موجب آن شد که خواهان تعجیل در یارى و امداد الهى شوند. (مستهم البأساء و الضراء و زلزلوا حتى یقول الرسول و الذین امنوا معه متى نصر اللّه) جمله «متى نصر اللّه»، دلالت بر تردید آنان نسبت به یارى خدا ندارد; بلکه شدت مصائب و تداوم آن موجب شد که خواهان تعجیل آن باشند; و یا چنین گمان کنند که یارى خداوند نباید بیش از این به درازا کشد.
۱۰ - ایمان و امید پیامبران و مؤمنان به نصرت الهى و امدادهاى غیبى، به هنگام مواجهه با مصائب و مشکلات جنگ (حتى یقول الرسول و الذین امنوا معه متى نصر اللّه) جمله «متى نصر اللّه» که سؤال از وقت یارى خداست، بیانگر این معناست که آنان به اصل یارى خدا به هنگام رویارویى با دشمنان، ایمان داشتند و به آن دل بسته بودند.
۱۱ - خداوند، تنها امید در گرفتاریها و مشکلات (متى نصر اللّه الا انّ نصر اللّه قریب)
۱۲ - وعده الهى به نصرت پیامبران و مؤمنان (متى نصر اللّه الا انّ نصر اللّه قریب)
۱۳ - زمان یارى و امداد الهى به مؤمنان صبور و مقاوم در برابر گرفتاریها، نزدیک است. (الا انّ نصر اللّه قریب) به قرینه جملات سابق (مستهم البأساء ...) به دست مى آید که زمان نصرت الهى به مؤمنان صبور نزدیک است.
۱۴ - امید مؤمنان به امداد الهى، پشتوانه صبر و مقاومت آنها (متى نصر اللّه الا انّ نصر اللّه قریب) جویاى یارى خدا بودن (متى نصر اللّه) در حین شدت مصائب و مقاومت در برابر آنها، بیانگر نقش امیدوارى به یارى خدا در تحمل مشکلات است.
۱۵ - لزوم تحمّل سختیها بر مؤمنان (ام حسبتم ان تدخلوا الجنّة و لما یأتکم)
۱۶ - امتهاى مؤمن گذشته، الگویى مناسب براى تربیت مؤمنان (ام حسبتم ان تدخلوا الجنّة و لما یأتکم مثل الذین خلوا من قبلکم)
۱۷ - نقش سختیها و مصائب، در ساخته شدن و رُشد انسانها (ام حسبتم ان تدخلوا الجنّة و لما یأتکم) ورود به بهشت، کمال است و سختیها، در رسیدن به آن نقش دارد.
۱۸ - نفى تبعیض میان امتهاى مؤمن، در جریان سنّت آزمایش و امتحان و ابتلاى به سختیها و مصائب (ام حسبتم ... مثل الذین خلوا من قبلکم)
۱۹ - پیمودن راه انبیا، توأم با مشکلات (مثل الذین خلوا من قبلکم ... حتى یقول الرسول و الذین امنوا معه)
۲۰ - استفاده انبیا از راههاى عادى و طبیعى، در رویارویى با مشکلات (مستهم البأساء و الضراء و زلزلوا حتى یقول الرسول و الذین امنوا معه متى نصر اللّه) پیامبران همانند مردم به مقاومت و صبر در برابر مشکلات مى پرداختند و دست به معجزه و کارهاى خارق العاده نمى زدند.
۲۱ - مقاومت در برابر مصائب و مشکلات، زمینه برخوردارى از نصرت الهى (ام حسبتم ان تدخلوا ... متى نصر اللّه الا انّ نصر اللّه قریب) انبیا و مؤمنان پس از تحمّل مشکلات، منتظر نصرت الهى بودند.
۲۲ - تکرار تاریخ و حوادث آن (و لما یأتکم مثل الذین خلوا من قبلکم)
موضوعات مرتبط
- استقامت: عوامل استقامت ۱۴
- اطاعت: اطاعت از انبیا ۱۹
- امتحان: امتحان با سختى ۷، ۱۸ ; امتحان با مصائب ۷ ; انواع امتحان ۷ ; صبر در امتحان ۱ ; فراگیرى امتحان ۷، ۱۸
- امداد غیبى: ۱۰
- امیدوارى: امیدوارى به خدا ۱۱
- انبیا: استمداد انبیا ۹ ; امداد به انبیا ۱۲ ; امیدوارى انبیا ۱۰ ; انبیا در سختى ۲۰ ; پیروان انبیا ۵، ۹ ; سختیهاى انبیا ۹ ; مصائب انبیا ۹
- ایمان: ارزش ایمان ۳، ۴
- بهشت: موجبات بهشت ۲، ۳
- بهشتیان: ۱
- تاریخ: ارزش تاریخ ۶ ; تکرار تاریخ ۲۲
- تربیت: الگوى تربیت ۱۶ ; روش تربیت ۱۶
- جنگ: سختیهاى جنگ ۵، ۱۰
- خدا: امداد خدا ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۴ ; زمینه امداد خدا ۲۱ ; سنّتهاى خدا ۶، ۷، ۱۸ ; وعده خدا ۱۲، ۱۳
- رشد: عوامل رشد ۱۷
- سختى: آثار سختى ۹، ۱۷ ; استقامت در سختى ۵، ۲۱ ; روش تسهیل سختى ۸، ۱۰، ۱۱، ۲۰ ; صبر در سختى ۲، ۵، ۱۵
- شخصیت: عوامل شکل گیرى شخصیت ۱۷
- شناخت: منابع شناخت ۶
- صابران: امداد به صابران ۱۳
- صبر: اهمیّت صبر ۱۵ ; پاداش صبر ۱، ۲ ; عوامل صبر ۱۴
- عقیده: عقیده باطل ۴
- علم: علم و عمل ۸
- مؤمنان: امداد به مؤمنان ۱۲، ۱۳ ; امیدوارى مؤمنان ۱۰، ۱۴ ; دلدارى مؤمنان ۸ ; صبر مؤمنان ۱۴، ۱۵ ; مؤمنان در سختى ۱۰
- مصائب: آثار مصائب ۱۷ ; استقامت در مصائب ۲۱ ; صبر در مصائب ۲، ۳
