البقرة ٩١
ترجمه
البقرة ٩٠ | آیه ٩١ | البقرة ٩٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«وَرَآءَهُ»: غیر آن. بجز آن (نگا: نساء / ، مؤمنون / . «وَ هُوَ الْحَقُّ»: جمله حالیّه است. «مُصَدِّقاً»: تصدیقکننده. حال (حق) است. «مِن قَبْلُ»: قبلاً. در گذشته. در روزگار پیشین.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۸۹ ۹۳ بقره
- بيان آيات ، متضمن محاجّه با يهود
- بحث روايتى (شامل رواياتى در ذيل آيات گذشته )
- توطن يهود در مدينه و اطراف آن و انكار و تكذيب آنها پيامبر(ص )
- مناقشه بعضى از مفسرين در قسم دادن خدا به حق رسول اللّه (ص ) و رد آن
- معناى سوگند و جواب از اشكال سوگند دادن خدا به شخص پيامبر(ص )
- سخنى در معناى (حق ) و پاسخ از اشكال سوگند دادن به حق پيامبر(ص )
نکات آیه
۱ - پیامبر(ص)، یهودیان را به پذیرش اسلام و ایمان آوردن به قرآن فرا مى خواند. (و إذا قیل لهم ءامنوا بما أنزل اللّه) فاعل «قیل» به قرینه «قل فلم تقتلون» (در ذیل آیه) پیامبر است; یعنى: و إذا قلت لهم ...
۲ - یهودیان، در گستره دعوت پیامبر(ص) قرار دارند و موظف به پذیرش اسلام و ایمان به قرآن هستند. (و إذا قیل لهم ءامنوا بما أنزل اللّه)
۳ - یهود به قرآن ایمان نمى آورند و اسلام را نخواهند پذیرفت.* (و إذا قیل لهم ءامنوا بما أنزل اللّه قالوا نؤمن بما أنزل علینا) حذف فاعل و آوردن فعل به صورت مجهول (قیل) حاوى این نکته است که: پاسخ منفى یهود به دعوت قرآن، مخصوص یهود عصر بعثت نیست; بلکه آیندگان اینان نیز همین رویه را خواهند داشت.
۴ - قرآن، کتابى است نازل شده از جانب خدا. (ءامنوا بما أنزل اللّه) مراد از «ما» در «ما أنزل اللّه» (آنچه خدا فرو فرستاده است) قرآن مى باشد.
۵ - الهى بودن قرآن، دلیل ضرورت ایمان آوردن به آن (ءامنوا بما أنزل اللّه) توصیف قرآن به اینکه خدا آن را فرستاده است، اشاره به علت لزوم ایمان (ءامنوا) دارد.
۶ - یهود، ایمان به وحى و کتابهاى آسمانى را تنها در صورت نزولشان بر پیامبرى از نژاد اسرائیل، ضرورى مى پنداشتند. (قالوا نؤمن بما أنزل علینا)
۷ - نازل نشدن قرآن بر بنى اسرائیل، تنها دلیل و بهانه یهود براى ایمان نیاوردن به آن (إذا قیل لهم ءامنوا بما أنزل اللّه قالوا نؤمن بما أنزل علینا)
۸ - یهودیان عصر بعثت، مطمئن به آسمانى بودن قرآن و معترف به الهى بودن آن (إذا قیل لهم ءامنوا بما أنزل اللّه قالوا نؤمن بما أنزل علینا) چنانچه یهودیان آسمانى بودن قرآن را باور نداشتند در پاسخ به دعوت پیامبر(ص) (ءامنوا بما أنزل اللّه; به آنچه خدا فرو فرستاده ایمان آورید)، اظهار مى داشتند که: قرآن از جانب خدا نیست. اعراض از چنین پاسخى، گویاى اطمینان ایشان به آسمانى بودن قرآن و اعتراف ضمنى آنان به الهى بودن آن است.
۹ - یهودیان، على رغم اطمینانشان به الهى بودن قرآن، به آن ایمان نیاوردند. (إذا قیل لهم ءامنوا بما أنزل اللّه قالوا نؤمن بما أنزل علینا)
۱۰ - ملاک یهودیان، براى ایمان آوردن به پیامبران، بعثت آنان از میان بنى اسرائیل است. (قالوا نؤمن بما أنزل علینا) هر چند ایمان به قرآن و کتابهاى آسمانى محور سخن در آیه شریفه است; ولى از آن جا که نزول کتاب آسمانى مستلزم بعثت پیامبر (ص) نیز هست، دعوت به پذیرش قرآن، دعوت به ایمان به پیامبر(ص) نیز مى باشد و سخن یهود - که فقط به کتاب خود ایمان مى آوریم - مستلزم این معنا نیز هست که: فقط به پیامبران خود ایمان مى آوریم.
۱۱ - یهودیان، به هر پیامبرى که از نژاد اسرائیل نباشد، کافر مى شوند. (و یکفرون بما وراءه)
۱۲ - یهودیان، به هر کتاب آسمانى که آورنده آن از بنى اسرائیل نباشد، کافر مى شوند. (و یکفرون بما وراءه)
۱۳ - یهودیان، مردمى نژادگرا (قالوا نؤمن بما أنزل علینا و یکفرون بما وراءه و هو الحق)
۱۴ - قوم گرایى و نژاد پرستى یهود، از عوامل کفر ورزى آنان به قرآن (قالوا نؤمن بما أنزل علینا و یکفرون بما وراءه)
۱۵ - قرآن، کتابى سراسر حق و پیراسته از هر باطل (و هو الحق) «ال» در «الحق» نظیر ال در «زید الرجل» براى استغراق صفات افراد است; یعنى، قرآن در حق بودن کامل است و کاستى ندارد.
۱۶ - قرآن، تأیید کننده محتواى تورات و تصدیق کننده آسمانى بودن آن (و هو الحق مصدقاً لما معهم)
۱۷ - گواهى قرآن بر راستى و درستى تورات، از نشانه هاى حقانیت قرآن (و هو الحق مصدقاً لما معهم) توصیف قرآن به تصدیق کننده تورات، پس از ادعاى حقانیت قرآن (و هو الحق) استدلالى است براى یهودیان بر لزوم ایمان آوردن به آن.
۱۸ - قرآن، گواه و دلیلى بر راستى و درستى تورات است.* (و هو الحق مصدقاً لما معهم) تصدیق کتابهاى آسمانى اهل کتاب از سوى قرآن، محتمل است به این معنا باشد که: نزول قرآن موجب شد اخبار و پیشگوئیهاى آن کتاب ها، مبنى بر آوردن قرآن تحقق یابد. بنابراین نزول قرآن مایه اثبات راستین و درستى آن کتاب هاست.
۱۹ - یهود، پیامبران بسیارى از نژاد اسرائیل را به قتل رساندند. (فلم تقتلون أنبیاء اللّه من قبل) چون جمله «فلم تقتلون ...» (پس چرا پیامبران خدا را مى کشتید؟) در جواب ادعاى یهود، مبنى بر ایمان آنان به پیامبران بنى اسرائیل، آمده است، معلوم مى شود: مراد از «أنبیاء اللّه» پیامبران بنى اسرائیل است.
۲۰ - یهود، بر خلاف اظهاراتشان حتى به پیامبران بنى اسرائیل نیز ایمان نداشتند. (نؤمن بما أنزل علینا ... قل فلم تقتلون أنبیاء اللّه من قبل إن کنتم مؤمنین)
۲۱ - کشته شدن پیامبرانى از نژاد اسرائیل به دست یهودیان، دلیل ایمان نداشتن آنان حتى به پیامبران بنى اسرائیل (نؤمن بما أنزل علینا ... قل فلم تقتلون أنبیاء اللّه من قبل)
۲۲ - بنى اسرائیل، برخوردار از پیامبران بسیار (فلم تقتلون أنبیاء اللّه من قبل)
۲۳ - ناسازگارى ایمان به کتابهاى آسمانى و قتل پیامبران (قالوا نؤمن بما أنزل علینا ... قل فلم تقتلون أنبیاء اللّه)
۲۴ - رفتار و عملکرد انسان، نشانه اعتقاد و اندیشه اوست. (قالوا نؤمن بما أنزل علینا ... قل فلم تقتلون أنبیاء اللّه من قبل)
۲۵ - یهودیان عصر بعثت، داراى روحیه اى همسان با گذشتگان خویش در برخورد با پیامبران (فلم تقتلون أنبیاء اللّه من قبل) استناد قتل به یهودیان عصر بعثت با فعل مضارع «تقتلون» - با اینکه آنان پیامبرى را نکشتند - حکایت از برداشت فوق دارد.
۲۶ - ایمان به پیامبران پس از موسى(ع) و ضرورت پیروى از آنان، از تعالیم تورات است. (فلم تقتلون أنبیاء اللّه من قبل إن کنتم مؤمنین) متعلق «مؤمنین» بقرینه «نؤمن بما أنزل علینا» مى تواند ایمان به تورات باشد. جمله «فلم تقتلون ...» بیانگر جواب شرط (إن کنتم) است; یعنى، اگر مدعى ایمان به تورات هستید چرا پیامبران خدا را کشتید؟ این معنا اقتضا مى کند که: تورات حاوى بشارت به آمدن پیامبرانى پس از موسى(ع) و لزوم پیروى از آنان باشد.
روایات و احادیث
۲۷ - ابو عمرو زبیرى از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند که مى فرماید «... فلم تقتلون انبیاء اللّه من قبل ان کنتم مؤمنین» روایت کرده که: «انما نزل هذا فى قوم الیهود و کانوا على عهد محمّد(ص) لم یقتلوا الأنبیاء بأیدیهم و لاکانوا فى زمانهم و انما قتل أوایلهم ... فجعلهم اللّه منهم و أضاف إلیهم فعل أوایلهم بما تبعوهم و تولّوهم;[۱] این آیه درباره یهود نازل گشته است در حالى که یهودیان زمان پیامبر(ص) پیامبرانى را نکشته بودند و در زمان آنان نیز زندگى نمى کردند و همانا گذشتگان آنان پیامبران را کشتند ... پس خداوند این یهودیان (یهودیان زمان حضرت محمّد(ص)) را جزء آنان دانسته و قتل انبیا را به خاطر پیروى آنان و محبّتشان به پیشینیان به آنان نسبت داده است».
موضوعات مرتبط
- اسلام: دعوت به اسلام ۱
- اطاعت: اطاعت از انبیا ۲۶
- انبیا: تاریخ انبیا ۲۲; قتل انبیا ۱۹، ۲۳
- ایمان: اهمیّت ایمان به اسلام ۲; اهمیّت ایمان به قرآن ۲; ایمان به انبیا ۱۰، ۲۶; ایمان به کتب آسمانى ۲۳; دلایل ایمان به قرآن ۵; متعلق ایمان ۱۰، ۲۳، ۲۶
- بنى اسرائیل: انبیاى بنى اسرائیل ۱۹، ۲۲; قتل انبیاى بنى اسرائیل ۲۱
- تبعیض نژادى: آثار تبعیض نژادى ۱۴
- تورات: تصدیق تورات ۱۶، ۱۷، ۱۸; تعالیم تورات ۲۶; تورات از کتب آسمانى ۱۶; دلایل حقانیت تورات ۱۷، ۱۸
- رفتار: پایه هاى رفتار ۲۴
- عقیده: مظاهر عقیده ۲۴
- قرآن: پیشگویى قرآن ۳; تنزیه قرآن ۱۵; حقانیت قرآن ۱۵; دعوت به قرآن ۱; دلایل حقانیت قرآن ۱۷; قرآن و تورات ۱۶، ۱۸; گواهى قرآن ۱۷، ۱۸; وحیانیت قرآن ۴، ۵، ۸، ۹; ویژگیهاى قرآن ۴
- کفر: کفر به قرآن ۷، ۹
- محمّد(ص): دعوت محمّد(ص) ۱; محدوده رسالت محمّد(ص) ۲
- نژادپرستان: ۱۳
- یهود: آثار نژاد پرستى یهود ۱۴; بهانه هاى یهود ۷; تکلیف یهود ۲; جرایم یهود ۱۹، ۲۱; دعوت از یهود ۱; دلایل کفر یهود ۲۱; دلایل کفر یهود به قرآن ۷; صفات یهود ۱۳; عقیده یهود ۶، ۷، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۲۱; عقیده یهود به قرآن ۸، ۹; عوامل کفر یهود ۱۴; قتلهاى یهود ۱۹، ۲۱; کفر یهود ۹، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۲۰، ۲۱; ملاکهاى ایمان یهود ۶، ۱۰، ۱۲; نژادپرستى یهود ۶، ۷، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۳; نیاکان یهود ۲۷; یهود صدراسلام ۸، ۲۵، ۲۷; یهود و اسلام ۳; یهود و انبیا ۲۵; یهود و انبیاى بنى اسرائیل ۲۱; یهود و انبیاى غیر بنى اسرائیل ۱۱; یهود و قتل انبیا ۱۹، ۲۱، ۲۷; یهود و قرآن ۳; یهود و کتب آسمانى ۱۲
منابع
- ↑ تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۵۱، ح ۷۲; نورالثقلین، ج ۱، ص ۱۰۲، ح ۲۸۴.