آل عمران ١٤

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۳:۳۳ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

محبّت امور مادی، از زنان و فرزندان و اموال هنگفت از طلا و نقره و اسبهای ممتاز و چهارپایان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است؛ (تا در پرتو آن، آزمایش و تربیت شوند؛ ولی) اینها (در صورتی که هدف نهایی آدمی را تشکیل دهند،) سرمایه زندگی پست (مادی) است؛ و سرانجام نیک (و زندگیِ والا و جاویدان)، نزد خداست.


آل عمران ١٣ آیه ١٤ آل عمران ١٥
سوره : سوره آل عمران
نزول : ٣ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٣١
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مِنَ النِّسَآءِ وَ ...»: از قبیل عشق به زنان و .... دوست داشت زنان و ... حرف (مِنْ) می‌تواند مفسّره یا بیانیّه باشد. «الْبَنِینَ»: پسران. مراد فرزندان است. «الْقَنَاطِیر»: جمع قِنطار، دارائی هنگفت. آلاف و الوف. «الْمُقَنطَرَةِ»: انباشته. بیشمار. کومه. «الذَّهَبِ»: طلا. «الْفِضَّةِ»: نقره. «الْخَیْلِ»: رمه اسبان. «الْمُسَوَّمَةِ»: سر داده شده برای چَرا. نشاندار سفید پیشانی و دست و پا. زیبا و برازنده. «الأنْعَامِ»: چهارپایان. شتر و گاو و بز و گوسفند. «الْحَرْثِ»: کشتزار. مصدر است و به معنی اسم مفعول به کار رفته است. «الْمَآبِ»: مرجع. بازگشت. «حُسْنُ الْمَآبِ»: بازگشتگاه نیکو در بهشت. صفت به موصوف خود اضافه شده است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - توجّه و علاقه به مادیّات، زمینه محرومیّت از پندگیرى و بینش صحیح (انّ فى ذلک لعبرة لاولى الابصار. زیّن للنّاس حبّ الشّهوات) برداشت فوق از ارتباط آیه مورد بحث با آیه قبل استفاده شده است; گویا «زیّن» بیان مى کند که چرا همه انسانها اهل بصیرت نیستند.

۲ - شهوت پرستى و زراندوزى، زمینه کفر و تکذیب آیات الهى (زیّن للنّاس حبّ الشّهوات ... من الذهب و الفضّة) بنابراینکه منظور از «للنّاس»، کافران باشد; به قرینه آیات پیشین که سخن از آنان بود.

۳ - ارزشگذارى و ارزیابیهاى نادرست و غیر واقعى مردم، نسبت به امور مادّى (زیّن للنّاس حبّ الشّهوات)

روایات و احادیث

۴ - شیطان، زینت دهنده محبّت دنیا براى مردم* (زیّن للنّاس حبّ الشّهوات من النساء) بنابراینکه فاعل محذوف از «زیّن»، شیطان باشد; چنانچه برخى از مفسّرین گفته اند. زیّن لهم الشیطان.[۱]

۵ - شیفتگى مردم نسبت به زن، فرزندان ذکور، سیم و زر و مَرکبهاى نامدار (زیّن للنّاس حبّ الشّهوات من النّساء و البنین و القناطیر المقنطرة من الذّهب و الفضة و الخیل المسوّمة)

۶ - شیفتگى مردمان نسبت به چهارپایان (دامدارى) و کشاورزى و تولید (امکانات مادى) (زیّن للنّاس حبّ الشّهوات ... و الانعام و الحرث)

۷ - هشدار الهى در مورد جاذبه هاى موهومِ امور مادى و دنیوى (زیّن للنّاس حبّ الشّهوات ... متاع الحیوة الدّنیا)

۸ - نقش عمده تمایلات جنسى، در فریفته شدن مردمان (زیّن للنّاس حبّ الشّهوات من النّساء) از تقدیم «النساء» بر سایر امور ذکر شده در آیه، برداشت فوق به دست مى آید.

۹ - گرایشهاى طبیعى انسان، مورد سوء استفاده عوامل گمراه کننده (زیّن للنّاس حبّ الشّهوات) بنابراینکه فاعل محذوف از «زیّن»، شیطان باشد، که او یکى از عوامل گمراهى است.

۱۰ - امکانات مادى، و تمایل به آنها، فقط وسیله اى براى گذران زندگانى دنیاست و هدف آفرینش نیست. (زیّن للنّاس ذلک متاع الحیوة الدّنیا)

۱۱ - ارزش محدود و مقطعى بهره هاى دنیوى (ذلک متاع الحیوة الدنیا)

۱۲ - هشدار خداوند به زوال پذیرى بهره وریها و امکانات دنیا (ذلک متاع الحیوة الدنیا)

۱۳ - جایگاه و فرجام نیک، تنها نزد خداوند است. (و اللّه عنده حسن المئاب)

۱۴ - تضعیف انگیزه هاى مادّى و تقویت انگیزه هاى معنوى، از روشهاى قرآن براى تربیت انسان (زیّن للنّاس ... و اللّه عنده حسن المئاب)

۱۵ - تضعیف تمایلات مادى، زمینه تقویت انگیزه هاى معنوى (ذلک متاع الحیوة الدّنیا و اللّه عنده حسن المئاب) مستفاد از ترتیب ذکرى تضعیف گرایش به مادّیات (ذلک متاع الحیوة الدّنیا) و تحریک به امور معنوى (و اللّه عنده حسن المئاب).

۱۶ - شیفتگى به امکانات زندگى دنیا، مانع دستیابى انسان به فرجام نیک (ذلک متاع الحیوة الدّنیا و اللّه عنده حسن المئاب)

۱۷ - بالاترین لذتهاى مردم در دنیا و آخرت، لذت بردن از زنان است. (زیّن للنّاس حبّ الشّهوات من النّساء ... ذلک متاع الحیوة الدّنیا و اللّه عنده حسن المَئاب) امام صادق (ع): ما تلذّذ الناس فى الدنیا و الاخرة بلذّة اکثر لهم من لذة النساء و هو قول اللّه عز و جل: زیّن للنّاس ... .[۲]

موضوعات مرتبط

  • آفرینش: هدف آفرینش ۱۰
  • آیات خدا: تکذیب آیات خدا ۲
  • ارزش: ملاکهاى ارزش ۳
  • ارزشگذارى غلط: ۳
  • انسان: گرایشهاى انسان ۶، ۹ ; نیازهاى مادى انسان ۱۰
  • انگیزش: عوامل انگیزش ۱۵
  • انگیزه: انگیزه مادى ۱۴ ; انگیزه معنوى ۱۴
  • اولاد: علاقه به اولاد ۵
  • بصیرت: موانع بصیرت ۱
  • پندپذیرى: موانع پندپذیرى ۱
  • تأمین معاش: ۱۰
  • تربیت: روش تربیت ۱۴ ; نظام تربیت ۱۴، ۱۵
  • حسن عاقبت: ۱۳
  • خدا: محضر خدا ۱۳ ; هشدارهاى خدا ۷، ۱۲
  • دنیا: امکانات دنیا ۱۰، ۱۱، ۱۲ ; لذتهاى دنیا ۱۷
  • دنیاپرستى: ۴، ۵، ۶، ۷ آثار دنیاپرستى ۱، ۲، ۱۶
  • رشد: موانع رشد ۱۶
  • زراندوزى: ۲، ۵، ۶
  • زن و مرد: ۱۷
  • شهوت پرستى: آثار شهوت پرستى ۲
  • شیطان: اغواگرى شیطان ۴
  • غریزه جنسى: ۸
  • کفر: زمینه کفر ۲
  • گرایشها: گرایشهاى مادى ۵، ۱۰ ; گرایشهاى نکوهیده ۱، ۵، ۷، ۱۴
  • گمراهى: زمینه گمراهى ۱، ۸ ; عوامل گمراهى ۹
  • مال: علاقه به مال ۶
  • نعمت: ارزش نعمت ۱۱
  • هدایت: زمینه هدایت ۱۴، ۱۵

منابع

  1. الدر المنثور، ج ۲، ص ۱۶۱.
  2. کافى، ج ۵، ص ۳۲۱، ح ۱۰ ; تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۱۶۴، ح ۱۰.