الكهف ٤٦

از الکتاب
کپی متن آیه
الْمَالُ‌ وَ الْبَنُونَ‌ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ الْبَاقِيَاتُ‌ الصَّالِحَاتُ‌ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ‌ ثَوَاباً وَ خَيْرٌ أَمَلاً

ترجمه

مال و فرزند، زینت زندگی دنیاست؛ و باقیات صالحات [= ارزشهای پایدار و شایسته‌] ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امیدبخش‌تر است!

ترتیل:
ترجمه:
الكهف ٤٥ آیه ٤٦ الكهف ٤٧
سوره : سوره الكهف
نزول : ١٢ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٦
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْبَنُونَ»: پسران. مراد فرزندان، اعم از ذکور و إناث است. «الْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ»: کارهای شایسته‌ای که ثمره و ثواب آنها باقی و ماندگار است. واژه (الْبَاقِیَاتُ) صفت موصوف مقدّری چون: الْکَلِمَاتُ یا الأعْمَالُ است. لذا هرگونه گفتار پسندیده و کردار شایسته را شامل می‌شود.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر


نکات آیه

۱- مال و فرزند، جلوه ها و زینت هاى زندگى ناپایدار دنیایند. ( المال و البنون زینة الحیوة الدنیا) «بنون» گرچه جمع «ابن» است، ولى تغلیباً مى تواند شامل هر دو جنس مذکر و مؤنث شود، همانگونه که در «بنى آدم» و امثال آن، مقصود، تنها فرزندانِ ذکور آدم نیست، بلکه مطلق فرزند است.

۲- مال و فرزند، قوى ترین جاذبه هاى زندگى دنیایند.* ( المال و البنون زینة الحیوة الدنیا)

۳- کارهاى شایسته، داراى ثبات بوده و ماندگار هستند. ( و البقیت الصلحت خیر) طبیعى سخن آن بود که «الباقیات» وصف براى «الصالحات» باشد; زیرا، اَعمال صالح هستند که متَّصف به ماندگارى مى شوند، ولى این جابه جایى در تعبیر، به جهت مناسبت با مطالب آیات قبل و تکیه بر بقاى عمل صالح در برابر اضمحلال حیات دنیا و زینت هاى آن است.

۴- کارهاى ماندگارِ شایسته، نزد خدا، داراى ارزشى برترند. ( و البقیت الصلحت خیر عند ربّک)

۵- ارزش مال و فرزند و زندگى ناپایدار دنیا، در قبال عملِ صالحِ جاودان ارزشى فرومایه و محدود است. ( المال و البنون زینة الحیوة الدنیا و البقیت الصلحت خیر)

۶- پاداش عمل صالح، از طرف خداوند، تضمین شده است. ( و البقیت الصلحت خیر عند ربّک)

۷- ارزش هاى معنوى ماندگار و در پى دارنده پاداش الهى، شایسته دل بستگى و امید انسان است. ( خیر عند ربّک ثوابًا و خیر أملاً)

۸- پاداش خداوند به کردار نیک، جلوه اى از ربوبیّت او است. ( و البقیت الصلحت خیر عند ربّک ثوابًا)

۹- استفاده از انگیزه امید و آرزو، از روش هاى قرآن براى هدایت و تربیت است. ( و البقیت الصلحت خیر عند ربّک ثوابًا و خیر أملاً) «أمل» به معناى «آرزو و امید» است و «أملاً» تمیز براى «خیر» است; یعنى، «الباقیات الصالحات» از نظر امید داشتن به نتیجه آن، از دل بستن و امید داشتن به حیات دنیا و زینت هاى آن، بهتر است.

۱۰- امید بستن به مال و فرزند، امیدى پوچ و بى فرجام است. ( المال و البنون زینة ... و البقیت الصلحت ... خیر أملاً)

روایات و احادیث

۱۱- «عن رسول اللّه(ص) انه قال: ... یا ابن مسعود! علیک بذکر اللّه و العمل الصالح، فإنّ اللّه تعالى یقول «و الباقیات الصالحات خیر عند ربّک ثواباً و خیر أملاً» ; از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمود: ... اى ابن مسعود! بر تو باد ذکر خدا و انجام عمل صالح; زیرا، خداوند متعال مى فرماید: و الباقیات الصالحات خیر...».[۱]

۱۲- «عن إدریس القمى قال: سألت أباعبداللّه(ع) عن الباقیات الصالحات؟ فقال: «هى الصلاة» ; ادریس قمى گفت از امام صادق(ع) از معناى «الباقیات الصالحات» پرسیدم. فرمود: «آن، نماز است».».[۲]

۱۳- «عن أبى عبداللّه(ع) انه قال یا حصین! لاتستصغرنّ مودّتنا; فإنّها من الباقیات الصالحات ; از امام صادق(ع) روایت شده که به حصین بن عبدالرحمان فرمود: اى حصین! دوستى ما (اهل بیت) را هرگز کوچک مشمار، که آن، از «باقیات صالحات» است».[۳]

موضوعات مرتبط

  • آرزو: نقش آرزو ۹
  • ارزشها ۴، ۵:
  • امیدوارى: امیدوارى به فرزند ۱۰; امیدوارى به مال ۱۰; امیدوارى به معنویات ۷; امیدوارى بیجا ۱۰; نقش امیدوارى ۹
  • اهل بیت: دوستى با اهل بیت ۱۳
  • باقیات الصالحات: مراد از باقیات الصالحات ۱۱، ۱۲، ۱۳
  • پاداش: تضمین پاداش ۶; موجبات پاداش ۷
  • تربیت: روش تربیت ۹
  • خدا: پاداشهاى خدا ۶، ۸; نشانه هاى ربوبیت خدا ۸
  • ذکر: اهمیت ذکر خدا ۱۱
  • رفتار: پایه هاى رفتار ۹
  • زندگى: بى ارزشى زندگى دنیوى ۵; جاذبه هاى زندگى دنیوى ۲; زینتهاى زندگى دنیوى ۱; ناپایدارى زندگى دنیوى ۱
  • عمل صالح: ارزش عمل صالح ۴، ۵; اهمیت عمل صالح ۱۱; پاداش عمل صالح ۶، ۸; جاودانگى عمل صالح ۳
  • فرزند: بى ارزشى فرزند ۵; جذابیت فرزند ۲; زینت فرزند ۱
  • قرآن: هدایتگرى قرآن ۹
  • مال: بى ارزشى مال ۵; جذابیت مال ۲; زینت مال ۱
  • معنویات: پاداش معنویات ۷; جاودانگى معنویات ۷
  • نماز: اهمیت نماز ۱۲

منابع

  1. مکارم الأخلاق، ص ۴۵۷; بحارالأنوار، ج ۷۴- ، ص ۱۰۸، ح ۱.
  2. تفسیر عیاشى، ج ۲، ص ۳۲۷، ح ۳۱; تفسیر برهان، ج ۲، ص ۴۷۰، ح ۴.
  3. تأویل الأیات الظاهرة، ص ۲۹۰; نورالثقلین، ج ۳، ص ۲۶۴، ح ۱۰۱.