البقرة ٢٣٥

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۱ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۴:۴۵ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن جزییات آیه)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
کپی متن آیه
وَ لاَ جُنَاحَ‌ عَلَيْکُمْ‌ فِيمَا عَرَّضْتُمْ‌ بِهِ‌ مِنْ‌ خِطْبَةِ النِّسَاءِ أَوْ أَکْنَنْتُمْ‌ فِي‌ أَنْفُسِکُمْ‌ عَلِمَ‌ اللَّهُ‌ أَنَّکُمْ‌ سَتَذْکُرُونَهُنَ‌ وَ لٰکِنْ‌ لاَ تُوَاعِدُوهُنَ‌ سِرّاً إِلاَّ أَنْ‌ تَقُولُوا قَوْلاً مَعْرُوفاً وَ لاَ تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّکَاحِ‌ حَتَّى‌ يَبْلُغَ‌ الْکِتَابُ‌ أَجَلَهُ‌ وَ اعْلَمُوا أَنَ‌ اللَّهَ‌ يَعْلَمُ‌ مَا فِي‌ أَنْفُسِکُمْ‌ فَاحْذَرُوهُ‌ وَ اعْلَمُوا أَنَ‌ اللَّهَ‌ غَفُورٌ حَلِيمٌ‌

ترجمه

و گناهی بر شما نیست که به طور کنایه، (از زنانی که همسرانشان مرده‌اند) خواستگاری کنید، و یا در دل تصمیم بر این کار بگیرید (بدون اینکه آن را اظهار کنید). خداوند می‌دانست شما به یاد آنها خواهید افتاد؛ (و با خواسته طبیعی شما به شکل معقول، مخالف نیست؛) ولی پنهانی با آنها قرار زناشویی نگذارید، مگر اینکه به طرز پسندیده‌ای (به طور کنایه) اظهار کنید! (ولی در هر حال،) اقدام به ازدواج ننمایید، تا عدّه آنها سرآید! و بدانید خداوند آنچه را در دل دارید، می‌داند! از مخالفت او بپرهیزید! و بدانید خداوند، آمرزنده و بردبار است (و در مجازات بندگان، عجله نمی‌کند)!

ترتیل:
ترجمه:
البقرة ٢٣٤ آیه ٢٣٥ البقرة ٢٣٦
سوره : سوره البقرة
نزول : ٩ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٥٢
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«عَرَّضْتُم بِهِ»: بدان گوشه زدید. آن را با کنایه گفتید. از قبیل این که بگوئید: تو بانوی شایسته و دینداری هستی. امیدوارم خداوند زن خوبی چون تو را نصیبم گرداند و ... «خِطْبَةِ»: خواستگاری. «أَکْنَنتُمْ»: پنهان داشتید. «أَکْنَنتُمْ فِی أَنفُسِکُمْ»: به دل خود جای دادید. به اندیشه خود راه دادید. «اِلاّ أَن تَقُولُوا قَوْلاً مَّعْرُوفاً»: جز گفتار پسندیده و بزرگوارانه در کنایه خود به کار نبرید. «لا تَعْزِمُوا»: تصمیم نگیرید. قصد نکنید. «لا تَعْزِمُوا عُقْدَةَ النِّکَاحِ»: در مدّت عدّه اقدام به عقد نکاح نکنید. چرا که در مدّت عدّه خواستگاری آشکار و بی‌پرده حرام است، و عقد ازدواج در آن باطل است. «الْکِتَابُ»: مصدری است به معنی اسم مفعول یعنی: مکتوب به معنی مفروض که منظور عدّه است. مانند: لباس به معنی ملبوس.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر


نکات آیه

۱ - جواز خواستگارى تلویحى، از زنانى که در عِدّه طلاق و یا وفات هستند. (و لا جناح علیکم فیما عرّضتم به من خطبة النّساء) الف و لام در کلمه «النّساء» عهد است; یعنى زنانى که در آیات سابق مورد بحث (زنان داراى عِدّه طلاق یا عدّه وفات) بودند.

۲ - عدم ممنوعیّت تمایل مرد به اینکه پس از انقضاى عِدّه، با زنى که در عدّه بسر مى برد ازدواج کند. (او اَکننتم فى انفسکم)

۳ - توجّه خداوند به واقعیّتها و زمینه هاى اجرایى، در قانونگذارى براى انسان (علم اللّه انّکم ستذکرونهنّ) خداوند در تعلیل حکم جواز خواستگارى تلویحى این واقعیّت را گوشزد مى کند که مردان طبعاً خاطرشان به خواستگارى در زمان عدّه مشغول است تا بفهماند در احکام الهى، واقعیّتها و نیز زمینه هاى اجرایى، لحاظ شده است.

۴ - جواز خواستگارى تلویحى از زنان در عِدّه، تسهیلى بر مردان در گرایشهاى طبیعى آنان (لا جناح ... علم اللّه انّکم ستذکرونهنّ)

۵ - بى صبرى مردان در اظهار تمایل به ازدواج با زنان بى شوهر (علم اللّه انّکم ستذکرونهنّ)

۶ - توجّه به تمایلات و کششهاى طبیعى انسان، در قوانین الهى (علم اللّه انّکم ستذکرونهنّ) با توجّه به اینکه جمله «علم اللّه» تعلیل است براى حکم خداوند به تجویز خواستگارى، نقش تمایلات طبیعى آدمى در قوانین الهى به دست مى آید.

۷ - حرمت وعده و قرار پنهانى با زنانى که در حال عدّه هستند. (و لکن لا تواعدوهنّ سرّاً)

۸ - جواز گفتگوى مردان با زنان در عدّه، به گونه اى متعارف و شایسته (دور از گستاخى و فریب) (لا تواعدوهنّ سرّاً الاّ ان تقولوا قولا معروف اً)

۹ - عدم جواز خواستگارى صریح از زنان در عدّه آشکارا و یا پنهانى (لا جناح علیکم فیما عرّضتم ... و لکن لا تواعدوهنّ سرّاً)

۱۰ - جواز خواستگارى تلویحى از زنان در عدّه، مجوّز وعده نهانى با آنان براى ازدواج پس از عِدّه نیست. (لا جناح ... و لکن لا تواعدوهنّ سرّاً) بنابراینکه استثناء در «الا ان تقولوا ... »، منقطع باشد، کلمه «لکن» استدراک از جمله «لا جناح علیکم» است. یعنى اگر چه مى توانید به صورت کنایه خواستگارى کنید، و لکن نباید این خواستگارى در قرارهاى پنهانى صورت گیرد زیرا قرار پنهانى با آنان تجویز نشده است.

۱۱ - حرمت انعقاد پیمان ازدواج با زنان در عدّه، قبل از پایان عدّه آنان (و لا تعزموا عقدة النکاح حتى یبلغ الکتاب اجله)

۱۲ - آگاهى همه جانبه خداوند بر اسرار انسان، مقتضى ترس و پروا داشتن از او (و اعلموا انّ اللّه یعلم ما فى انفسکم فاحذروه)

۱۳ - اعتقاد به دانایى خداوند به اسرار انسان، منشأ پرهیز از مخالفت با قوانین او (و اعلموا انّ اللّه یعلم ما فى انفسکم فاحذروه)

۱۴ - خداوند، «غفور» (بسیار بخشنده) و «حلیم» (بسیار بُردبار) است. (انّ اللّه غفور حلیم)

۱۵ - توجّه، به مغفرت و بردبارى خداوند، منشأ ایجاد امید به پاک شدن از گناهان (لا جناح ... ان اللّه غفور حلیم)

۱۶ - حالت خوف و رجاء در انسان، زمینه ساز عمل به احکام الهى (و اعلموا انّ اللّه یعلم ... فاحذروه و اعلموا انّ اللّه غفور حلیم) در این قسمت از آیه، لزوم خوف از خداوند (فاحذروه) و نیز امید به بخشایش و بردبارى او (غفور حلیم) مطرح شده است تا پس از بیان احکام، زمینه عمل به آن را ایجاد کرده باشد.

۱۷ - فرصت الهى به بندگان، براى توبه از گناهان خویش (و اعلموا انّ اللّه غفور حلیم) ذکر صفت «حلیم» (بُردبار)، حکایت از عدم تعجیل الهى در عقوبت دارد، تا شاید مردم در این فرصت، توبه کنند و مشمول غفران الهى شوند.

۱۸ - نیات سوء انسان، مقتضى بازخواست الهى است. (و اعلموا انّ اللّه یعلم ما فى انفسکم فاحذروه)

۱۹ - ضرورت آمیختگى و همراهى ترس از خداوند، با امید به آمرزش او (و اعلموا ... فاحذروه و اعلموا انّ اللّه غفور حلیم)

۲۰ - توجّه به دانایى خداوند به اسرار درون، منشأ پرهیز از نیّات ناشایسته درونى (و اعلموا انّ اللّه یعلم ما فى انفسکم فاحذروه)

موضوعات مرتبط

  • آمرزش: امیدوارى به آمرزش ۱۵، ۱۹
  • احکام: ۱، ۲، ۴، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱ تشریع احکام۳، ۶ ; ملاک احکام ۳، ۶
  • اسماء و صفات: حلیم ۱۴ ; غفور ۱۴
  • ازدواج: احکام ازدواج ۱، ۲، ۴، ۷، ۹، ۱۰، ۱۱
  • امیدوارى: آثار امیدوارى ۱۶ ; امیدوارى و ترس ۱۹
  • انسان: تمایلات انسان ۴، ۵، ۶ ; نیازهاى مادى انسان ۳
  • ایمان: ایمان و عمل ۱۳
  • ترس: آثار ترس ۱۶ ; ترس از خدا ۱۲ ; ترس پسندیده ۱۲ ; عوامل ترس ۱۲
  • تقوا: زمینه تقوا ۱۳، ۲۰
  • تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۱۳، ۱۶
  • توبه: توبه از گناه ۱۷
  • خدا: آمرزش خدا ۱۵، ۱۹ ; امهال خدا ۱۷ ; علم خدا ۳، ۱۲، ۲۰
  • زن: زن بیوه ۵، ۷، ۸
  • عدّه: احکام عدّه ۱، ۲، ۴، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱ ; خواستگارى در عدّه ۱، ۴، ۷، ۹، ۱۰
  • علم: آثار علم ۱۵، ۲۰ ; علم و عمل ۲۰
  • محرمات: ۷، ۱۱
  • مرد: علایق مرد ۵
  • نامحرم: گفتگو با نامحرم ۸
  • نیّت سوء: ۲۰ کیفر نیّت سوء ۲۰ ۱۸

منابع