الأنعام ١٢١

وَ لاَ تَأْکُلُوا مِمَّا لَمْ‌ يُذْکَرِ اسْمُ‌ اللَّهِ‌ عَلَيْهِ‌ وَ إِنَّهُ‌ لَفِسْقٌ‌ وَ إِنَ‌ الشَّيَاطِينَ‌ لَيُوحُونَ‌ إِلَى‌ أَوْلِيَائِهِمْ‌ لِيُجَادِلُوکُمْ‌ وَ إِنْ‌ أَطَعْتُمُوهُمْ‌ إِنَّکُمْ‌ لَمُشْرِکُونَ‌

ترجمه

و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده، نخورید! این کار گناه است؛ و شیاطین به دوستان خود مطالبی مخفیانه القا می‌کنند، تا با شما به مجادله برخیزند؛ اگر از آنها اطاعت کنید، شما هم مشرک خواهید بود!

و از ذبحى كه نام خدا بر آن ياد نشده است مخوريد، چرا كه آن قطعا نافرمانى است، و بى‌گمان شياطين دوستان خود را وسوسه مى‌كنند تا با شما مجادله كنند، و اگر اطاعتشان كنيد همانا شما [هم‌] مشركيد

و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده است مخوريد، چرا كه آن قطعاً نافرمانى است. و در حقيقت، شيطانها به دوستان خود وسوسه مى‌كنند تا با شما ستيزه نمايند. و اگر اطاعتشان كنيد قطعاً شما هم مشركيد.

و از آنچه نام خدا بر آن ذکر نشده نخورید که آن فسق و تبه کاری است. و اهریمنان سخت به دوستان و پیروان خود وسوسه کنند تا با شما به جدل و منازعه برخیزند. و اگر شما هم از آنان پیروی کنید (مانند آنها) مشرک خواهید شد.

از آنچه [هنگام ذبح شدن] نام خدا بر آن برده نشده نخورید؛ مسلماً خوردن آن فسق [و بیرون رفتن از عرصه طاعت خدا] است؛ قطعاً شیاطین [شبهات ناروایی را به ضد احکام خدا] به دوستانشان القاء می کنند تا با شما [درباره احکام خدا] مجادله و ستیزه کنند، و اگر از آنان پیروی کنید، یقیناً شما هم مشرکید.

از ذبحى كه نام خدا بر آن ياد نشده است مخوريد كه خود نافرمانى است. و شياطين به دوستان خود القا مى‌كنند كه با شما مجادله كنند؛ اگر از ايشان پيروى كنيد از مشركانيد.

و از قربانی‌ای که نام خدا را [به هنگام ذبحش‌] بر او نبرده‌اند، نخورید چرا که نافرمانی است و شیاطین به دوستداران خویش الهام و پیام می‌دهند تا با شما مجادله کنند، و اگر از آنان پیروی کنید، شما هم مشرکید

و از آنچه نام خدا بر آن ياد نشده مخوريد كه آن نافرمانى است. و همانا شيطانها نهانى به گوش دوستان خود مى‌خوانند تا با شما ستيزه كنند- كه چه فرقى است ميان حيوان مرده و حيوانى كه خود مى‌كشيد- و اگر آنان را فرمان بريد هر آينه مشرك خواهيد بود.

از گوشت حیوانی نخورید که (به هنگام ذبح عمداً) نام خدا بر آن برده نشده است (و یا به نام دیگران و یا به خاطر بتان سر بریده شده است). چرا که خوردن از چنین گوشتی، نافرمانی (از دستور خدا) است. بیگمان اهریمنان و شیاطین صفتان، مطالب وسوسه‌انگیزی به طور مخفیانه به دوستان خود القاء می‌کنند تا این که با شما منازعه و مجادله کنند (و بکوشند که شما را به تحریم آنچه خدا حلال کرده است وادارند). اگر از آنان اطاعت کنید بیگمان شما (مثل ایشان) مشرک خواهید بود.

و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده است مخورید، و (خوردن) آن بی‌گمان سرپیچی سختی (از فرمان خدا) است و همانا شیطان‌ها به دوستان خود همواره وسوسه می‌کنند، تا با شما ستیزه نمایند و اگر اطاعتشان کنید، بی‌گمان شما (هم) بی‌چون (به گونه‌ای) مشرکانید.

و نخورید از آنچه برده نشده است نام خدا بر آن و هرآینه آن است نافرمانی و همانا شیاطین وحی کنند بسوی دوستان خود تا درستیزند با شما و اگر فرمان برید ایشان را هرآینه باشید شرک‌ورزندگان‌

الأنعام ١٢٠	آیه ١٢١	الأنعام ١٢٢
سوره : سوره الأنعام نزول : ٦ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«فِسْقٌ»: نافرمانی. گناه.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

يَسْأَلُونَکَ‌ مَا ذَا أُحِلَ‌ لَهُمْ‌... (۳) وَ کَذٰلِکَ‌ جَعَلْنَا لِکُلِ‌ نَبِيٍ‌... (۲) فَکُلُوا مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ‌ اللَّهِ‌... (۳) قُلْ‌ لاَ أَجِدُ فِي‌ مَا أُوحِيَ‌... (۲) اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ‌ وَ... (۱)

الْيَوْمَ‌ أُحِلَ‌ لَکُمُ‌... (۰) وَ کَذٰلِکَ‌ جَعَلْنَا لِکُلِ‌ نَبِيٍ‌... (۲) الْيَوْمَ‌ أُحِلَ‌ لَکُمُ‌... (۰) فَصَلِ‌ لِرَبِّکَ‌ وَ انْحَرْ (۰)

تفسیر

• آيات ۱۲۱ - ۱۱۴، سوره انعام
• معناى (( كلمة )) و موارد استعمال آن در قرآن .
• مراد از تماميت كلمه به صدق و عدل در: (( تمت كلمة ربك ... )) كمال يافتن شرايع با تشريع شريعت اسلام است .
• در امورى از قبيل معارف الهى و شرايع ، نبايد به حدس و تخمين بسنده كرد و جز به علمو يقين تكيه نبايد كرد.
• مراد از گناه ظاهرى در: ذروا ظاهر الاءثم و باطنه )) واقوال مفسرين در اين باره .
• خطاب به مؤ منين كه اگر در خوردن مردار، از مشركين پيروى كنند در زمره آنان قرارخواهند گرفت .
• (رواياتى در ذيل جمله (( و تمت كلمة ربك ... )) و تذكيه حيوانات و...).

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خوردن ذبیحه اى که نام خدا بر آن برده نشده، حرام است. (و لا تأکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه)

۲- خوردن از ذبیحه اى که نام خدا بر آن برده نشده، فسق (خروج از طاعت خداوند) است. (و لا تأکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه و إنه لفسق) مرجع ضمیر «إنه»، «أکل» مى تواند باشد که از جمله «لا تأکلوا» گرفته شده است.

۳- یاد نکردن عمدى نام خداوند در هنگام ذبح حیوان، فسق است. (و لا تأکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه و إنه لفسق) مرجع ضمیر «إنه»، «ترک التسمیة» مى تواند باشد که از مضمون جمله «مما لم یذکر» انتزاع شده و نتیجه آن برداشت فوق است.

۴- خوردن میته حرام است. (و لا تأکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه) از موارد و مصادیق مسلم براى «ما لم یذکر اسم الله»، حیوانى است که خود مرده باشد.

۵- حیوانى که با نام خدا ذبح نشود، مظهر فسق است. (و لا تأکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه و إنه لفسق) مرجع ضمیر «إنه» مى تواند «ما» در «مما لم یذکر» باشد در نتیجه حیوان ذبح شده بدون نام خدا، خود فسق است.

۶- خوردن از حیوانى که با نام خدا ذبح نشده باشد، عصیانى است که شناعت آن پنهان است.* (و إن الشیطین لیوحون إلى أولیائهم) تأکید بر «فسق» بودن خوردن از حیوانى که نام خدا بر آن برده نشده، پس از تقسیم گناهان به «ظاهر الإثم و باطنه» در آیه قبل، حکایت از آن دارد که این گناه از نوع «باطن الإثم» است.

۷- واکنش شدید مشرکان مکه در قبال احکام ذبیحه و شرایط حلیت آن در اسلام (فکلوا مما ذکر اسم الله ... و ما لکم ألا تأکلوا ... و ذروا ظهر الإثم ... و لا تأکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه) از تأکید خداوند بر این حکم استفاده مى شود که مشرکان در قبال آن واکنش شدیدى نشان مى دادند.

۸- القاى شبهات واهى علیه احکام الهى از فعالیتهاى شیاطین است. (إن الشیطین لیوحون إلى أولیائهم)

۹- دوستى با شیاطین زمینه پذیرش القائات باطل آنان است. (و إن الشیطین لیوحون إلى أولیائهم لیجدلوکم)

۱۰- شیاطین عامل بدعت و گناه و مبارزه با ادیان الهى و احکام آن هستند. (و إن الشیطین لیوحون إلى أولیائهم لیجدلوکم)

۱۱- جدال کنندگان در مورد احکام روشن خداوند دوستان شیطانند. (و إن الشیطین لیوحون إلى أولیائهم لیجدلوکم)

۱۲- دوستان شیطان در مسیر مبارزه با دین و احکام الهى آن هستند. (و إن الشیطین لیوحون إلى أولیائهم لیجدلوکم)

۱۳- هشدار خداوند به مسلمانان در مورد تأثیرپذیرى از تبلیغات شیطان دشمنان دین (و إن الشیطین ... و إن أطعتموهم إنکم لمشرکون)

۱۴- اطاعت از شیطان و اولیاى آن، شرک است. (و إن أطعتموهم إنکم لمشرکون)

۱۵- مشرکان در مورد خوردن ذبیحه و احکام آن در اسلام با مسلمانان صدر اسلام به مجادله مى پرداختند. (و لا تأکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه ... إن الشیطین لیوحون إلى ... و إن أطعتموهم إنکم لمشرکون)

۱۶- پیروى از غیر خداوند در برابر تشریع او نوعى شرک است. (و إن أطعتموهم إنکم لمشرکون) مورد آیه اطاعت از مشرکان و شیاطین در مورد احکام ذبیحه است، ولى ظاهراً خصوصیتى در این مورد نیست و لذا این مسأله در همه موارد مشابه جارى است.

۱۷- محمّد بن مسلم قال: سألت أبا جعفر (ع) عن الرجل یذبح و لا یسمى؟ ق--ال: ان کان ناسیا فلا بأس إذا کان مسلما ... .(۱) محمّد بن مسلم گوید: از امام باقر (ع) درباره کسى که هنگام ذبح، نام خدا را نمى برد پرسیدم، فرمود: اگر مسلمان باشد و نام خدا را از روى فراموشى ذکر نکند، مانعى ندارد ... . مفاد روایت تخصیص از حکم در آیه شریفه «و لاتأکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه»، مى باشد.

موضوعات مرتبط

• ادیان: مبارزه با ادیان ۱۰
• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱۵
• اطاعت: از دوستان شیطان ۱۴ ; اطاعت از شیطان ۱۴ ; اطاعت از غیر خدا ۱۶
• بدعت: عوامل بدعت ۱۰
• خدا: نام خدا ۱، ۲، ۳ ; هشدار خدا ۱۳
• خوردنیها: احکام خوردنیها ۱، ۲، ۴ ; خوردنیهاى حرام ۴
• دشمنان: تأثیرپذیرى از دشمنان ۱۳ ; تبلیغ دشمنان ۱۳
• دوستى: آثار دوستى با شیاطین ۹
• دین: مبارزه با دین ۱۲
• ذبح: احکام ذبح ۱، ۳، ۷، ۱۷ ; بسمله در ذبح ۱، ۲ ; ترک بسمله در ذبح ۳، ۵، ۶، ۱۷
• ذبیحه: حرام ۱، ۲، ۶ ; شرایط حلّیت ذبیحه ۷، ۱۷
• شبهات: القاى شبهه در احکام ۸ ; عوامل شبهه ۸
• شرک: موارد شرک ۱۴، ۱۶
• شیاطین: القائات شیاطین ۸ ; زمینه پذیرش القائات شیاطین ۹ ; نقش شیاطین ۱۰
• شیطان: دوستان شیطان ۱۱، ۱۲
• عصیان: از خدا ۲ ; موارد عصیان ۶
• فسق: مظاهر فسق ۵ ; موارد فسق ۲، ۳
• گناه: عوامل گناه ۱۰
• مجادله: گران دراحکام ۱۱
• محرمات:۱، ۴
• مردار: احکام مردار ۴ ; خباثت مردار ۵ ; خوردن مردار ۴، ۶
• مسلمانان: تأثیرپذیرى مسلمانان ۱۳ ; هشدار به مسلمانان ۱۳
• مشرکان: مجادله مشرکان صدر اسلام ۱۵ ; مشرکان و احکام ذبح ۱۵ ; مشرکان و مسلمانان صدر اسلام ۱۵
• مشرکان مکه: و احکام ذبح ۷